Χομπίστες - αρχαιολόγοι οι Αυστριακοί

Σύμφωνα με ευρήματα δημοσκόπησης που παρουσιάστηκε στη Βιέννη, σε ποσοστό 85% οι Αυστριακοί θεωρούν την αρχαιολογία «σημαντική έως πολύ σημαντική» και οι δύο στους τρεις θέλουν να συμμετέχουν οι ίδιοι σε ανασκαφές, ιδιαίτερα σε μια εποχή που κάνουν τον γύρο του κόσμου οι ειδήσεις και οι φωτογραφίες για τα μοναδικά ευρήματα στις ανασκαφές της Αμφίπολης.

«Συμμετοχή» σημαίνει, για παράδειγμα, από τη διαμόρφωση εκθέσεων αρχαιολογικού περιεχομένου, την εξερεύνηση μεσαιωνικών κάστρων στην ευρύτερη περιοχή διαμονής, μέχρι μια πραγματική ανασκαφή με σκάψιμο και φτυάρισμα, όπως ανέφερε κατά την παρουσίαση της έρευνας ο επικεφαλής της δημοσκόπησης στην Αυστρία, Ράιμουντ Καρλ, καθηγητής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Μπάνγκορ στην Ουαλία.

Ο ίδιος χαιρέτισε ιδιαίτερα αυτή την έφεση της πλειονότητας των Αυστριακών για την «συμμετοχική αρχαιολογία», συμπληρώνοντας ταυτόχρονα πως συνδέεται και με κάποια προβλήματα, για παράδειγμα της εξασφάλισης της απαραίτητης ποιότητας, καθώς, όπως λέει, δεν μπορεί ο καθένας να σταλεί στον επόμενο αρχαίο τάφο με κάποια βαριά εργαλεία ανασκαφής, αλλά είναι απαραίτητη μια προκατάρτιση.

Την ίδια στιγμή επισήμανε πως υπερτερούν κατά πολύ τα πλεονεκτήματα από μια τέτοια «συμμετοχική αρχαιολογία», μιας και προκύπτουν, αφενός αξίες κοινωνικής ενσωμάτωσης, διότι συμμετέχουν στην αρχαιολογική έρευνα-ανασκαφή «χομπίστες-αρχαιολόγοι» διαφορετικής κοινωνικής προέλευσης και διαφορετικών ηλικιών, και αφετέρου η πολύ σημαντική «καλύτερη προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς».

Ο Ράιμουντ Καρλ τόνισε επίσης πως πρόσωπα που έχουν ίδια εμπειρία με την πολιτιστική κληρονομιά –από μια συμμετοχή τους και όχι μόνον ως απλοί «καταναλωτές»– τη σέβονται και τη φροντίζουν καλύτερα, πράγμα που σημαίνει πως, γνωρίζοντας ότι στην περιοχή τους πρέπει να υπάρχουν αρχαία, όταν θα εμφανιστούν εκεί μηχανήματα-εκσκαφείς για τη νέα πολυκατοικία θα υψώσουν το ανάστημά τους και θα τους εμποδίσουν, προστατεύοντας καλύτερα την πολιτιστική κληρονομιά και το κοινό παρελθόν όλων.

Κατά την άποψή του, στην Αυστρία υπάρχουν ήδη αρκετές πρωτοβουλίες «συμμετοχικής αρχαιολογίας», εκείνο που λείπει έως τώρα είναι ένας παναυστριακός συντονιστικός θεσμός, μια αποστολή που, όπως είπε, μπορεί να αναλάβει η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Προστασίας Διατηρητέων Μνημείων η οποία συμμετείχε επίσης στη δημοσκοπική έρευνα.

Σύμφωνα με τον διευθυντή του Τμήματος Αρχαιολογίας της Υπηρεσίας, Μπέρχαρντ Χέμπερτ, στη βάση των αποτελεσμάτων της δημοσκόπησης, θα επιδιωχθεί να δοθεί από τους Αυστριακούς αρχαιολόγους περισσότερη προσοχή και να ληφθεί υπόψη για πρακτική της εφαρμογή αυτή η έφεση της πλειονότητας του πληθυσμού για συμμετοχή στην αρχαιολογική έρευνα.