Ιαπωνικές πολεμικές Τέχνες στην ΧΑΝΘ

Πραγματοποιήθηκε σήμερα (18/10/2015) στο κλειστό γυμναστήριο της Χ.Α.Ν.Θ, παρουσία πλήθους κόσμου, η 4η Επίδειξη Ιαπωνικών Πολεμικών Τεχνών υπο την αιγίδα του Δήμου Θεσσαλονίκης με διοργανώτρια αρχή την Πρεσβεία της Ιαπωνίας στην Ελλάδα. Να σημειωθεί, πως το συγκεκριμένο πραγματοποιείται στην χώρα μας απο το 2012 και φέτος είναι η πρώτη φορά που λαμβάνει χώρα στην Θεσσαλονίκη.

Στο κλειστό γυμναστήριο της ΧΑΝΘ έγινε μια εντυπωσιακή επίδειξη των εξής πολεμικών ιαπωνικών τεχνών: Judo, Kendo, Iaido και Jodo, Aikido και Karate.

Το Judo το παρουσίασαν Μέλη της Ελληνικής Ομοσπονδίας Judo. Το Judo γεννήθηκε στην Ιαπωνία.. «Πατέρας» του αθλήματος θεωρείται ο Τζίγκορο Κάνο (28 Οκτωβρίου 1860, Μικάγκε-Χιόγκο) πτυχιούχος πολιτικών και οικονομικών επιστημών αλλά και άριστος γνώστης της παιδαγωγικής της φυσικής αγωγής και των πολεμικών τεχνών, οι οποίες στο τέλος του 19ου αιώνα ήταν μια συλλογή διαφόρων τεχνικών χωρίς αληθινό νόημα. Το Tζούντο, λοιπόν, ήλθε να καλύψει αυτό το κενό.

Λέγεται ότι ο Κάνο κατέληξε στο Τζούντο αναζητώντας τρόπους και νέες τεχνικές με τις οποίες θα αντιμετώπιζε τους μεγαλύτερους μαθητές του Ζίου Ζίτσου (σ.σ. Τζουτζούτσου όπως είναι η ακριβής ονομασία του). Η αλήθεια είναι ότι υιοθέτησε πολλές από τις τεχνικές του Ζίου Ζίτσου και ταυτόχρονα εφάρμοσε καινούργιες. Οριοθετώντας, όμως, ως βασικό στόχο του αθλήματος, εκτός από τη διάπλαση του ανθρώπινου σώματος και τη διαμόρφωση του ανθρώπινου χαρακτήρα μέσω της πνευματικής και ηθικής πειθαρχίας, μετέτρεπε το Τζούντο από μια νέα πολεμική τέχνη, σε πραγματικό τρόπο ζωής. Το 1882 ο Τζίγκορο Κάνο ίδρυσε το Kadokan Judo που σιγά-σιγά άρχισε να εξαπλώνεται σε ολόκληρη την Ιαπωνία. Το 1907 υπολογίζεται ότι είχε ήδη 10.000 αθλητές - μέλη.

Όταν, μάλιστα, εμφανίστηκαν οι τέσσερις «ουράνιοι φύλακες», ο Γίιρπο Σάικο, ο Τσουνέιρο Τομία, ο Γιοσιάκι Γιαμασίτα και ο Σακουΐρο Γιοκοχάμα, η σχολή του Τζιγκόρο Κάνο επικράτησε όλων των αθλητών του Ζιου Ζίτσου και ανέλαβε την εκπαίδευση της Αστυνομίας του Τόκιο. Το 1903 ο Γιαμασίτα κατ’ εντολή του Κάνο πήγε στις ΗΠΑ όπου διέδωσε το Τζούντο εκπαιδεύοντας ακόμη και τον Αμερικανό Πρόεδρο Τεοντόρ Ρούσβελτ.

Στις ΗΠΑ βρέθηκε κι ένας ακόμη φημισμένος αθλητής ο Μιτσούγκο Μαέντα που έδωσε 2.000 αγώνες χωρίς να γνωρίσει την ήττα (!), ενώ το 1915 το άθλημα διαδόθηκε και στη Βραζιλία.

Παρά τις φυσιολογικές αλλαγές, οι βασικοί κανόνες του Τζούντο παραμένουν ίδιοι όπως και η βασική φιλοσοφία του πατέρα του Τζούντο ο οποίος ήθελε μια νέα πολεμική τέχνη, ένα άθλημα, με τους λιγότερους δυνατούς τραυματισμούς.

Για τριάντα χρόνια ο Τζιγκόρο Κάνο αφιέρωσε τη ζωή του στη διάδοση και εξάπλωση του αθλήματος. Βασικός συνεργάτης του Βαρόνου Πιερ Ντε Κουπερτέν, είχε ενεργό ρόλο στο Ολυμπιακό Κίνημα, όντας και μέλος της ΔΟΕ.

Ο Τζιγκόρο Κάνο δεν πρόλαβε να δει εν ζωή (πέθανε το 1938), την είσοδο του Τζούντο στους Ολυμπιακούς Αγώνες (το 1964 στο Τόκιο) ούτε την ίδρυση της Διεθνούς Ομοσπονδίας (το 1951), την οποία είχε προτείνει ο ίδιος από τη δεκαετία του ‘30. Για την ακρίβεια ήταν 12 Μαΐου του 1951 όταν σε ένα δωμάτιο του κινέζικου εστιατορίου Choy’ s στο Λονδίνο, εννέα χώρες υπέγραψαν την ιδρυτική διακήρυξη της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας. Αυτή τη στιγμή η Διεθνής Ομοσπονδία Τζούντο (IJF) έχει στα μητρώα της περισσότερες από 180 χώρες-μέλη. Νωρίτερα, το 1948, είχε ιδρυθεί η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Τζούντο ενώ το 1951 διεξήχθη και το πρώτο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα.

Η εισαγωγή των κατηγοριών επηρέασε άμεσα την ανάπτυξη του Τζούντο, ενώ οκτώ χρόνια πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο, το 1964, στην ίδια πόλη, διεξήχθη το πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα με συμμετοχή 31 αθλητών από 21 χώρες.

Το 1980 διεξήχθη, για πρώτη φορά, Παγκόσμιο Πρωτάθλημα και για τις γυναίκες. Δώδεκα χρόνια, αργότερα, το 1992 στη Βαρκελώνη το Τζούντο γυναικών συμπεριλαμβάνεται και στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων.

Αν και οι μεγάλες δυνάμεις του αθλήματος θεωρούνται η Γαλλία, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Κούβα και η Ρωσία, η διασπορά των μεταλλίων στους Ολυμπιακούς Αγώνες είναι αρκετά μεγάλη. Είναι χαρακτηριστικό ότι στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ τα 56 μετάλλια του αθλήματος μοιράστηκαν 25 χώρες, μια περισσότερη σε σχέση με τους αγώνες της Αθήνας το 2004.
Στην Ελλάδα το Τζούντο εμφανίστηκε λίγο μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο. Το 1977 αναγνωρίστηκε επίσημα, ως άθλημα και εντάχθηκε στον ΣΕΓΑΣ ενώ το 1985 ιδρύθηκε η Ελληνική Ομοσπονδία Τζούντο που σήμερα αριθμεί 150 και πλέον σωματεία με μια δύναμη 6.000 αθλητών και αθλητριών.

Kendo, Iaido και Jodo παρουσίασαν Εκπαιδευτές και μέλη της Ελληνικής Ομοσπονδίας Kendo Iaido Naginata. Το Kendo όπως ασκείται σήμερα, αναπτύχθηκε περίπου 200 χρόνια πριν, όταν το "shinai" (σπαθί από μπαμπού) επινοήθηκε για να επιτρέψει την ασφαλή και ελεύθερη εξάσκηση της αρχαίας αυτής στρατιωτική τέχνης.

Κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα, όταν όλη η Ιαπωνία βρίσκονταν σε περίοδο διαδοχικών εμφυλίων πολέμων, οι τεχνικές του σπαθιού ως αντικείμενο σπουδής, αντιμετωπίζονταν ως ζήτημα ζωής και θανάτου. Οι πολεμιστές εκπαιδεύονταν να χειρίζονται το σπαθί σαν να ήταν προέκταση των χεριών τους. Ξύλινα σπαθιά χρησιμοποιούνταν πιο συχνά για την μελέτη και την εξάσκηση. Τελικά, για τον χειρισμό του σπαθιού επελέγησαν ορισμένες βασικές φόρμες, που εξελίχθηκαν στις  θεμελιώδεις φόρμες του Kendo και ονομάζονται «kata».

Σε ένα έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον, υπήρξαν πολλοί έμπειροι πολεμιστές που υποστήριζαν την πρωτοτυπία και αυθεντικότητα στον έναν ή στον άλλο δρόμο/τρόπο, δημιουργώντας ανεξάρτητες σχολές, οι οποίες στο βάθος της ιστορίας αριθμούσαν μέχρι και τις 600.

Τις ημέρες των πολέμων, το άμεσο αντικείμενο ήταν φυσικά να σκοτώσουν τους αντιπάλους τους. Έτσι οι πολεμιστές «bushi» ήταν εκπαιδευμένοι να προκαλούν ακαριαίο θάνατο. Αυτός ο τρόπος εξελίχθηκε σε εθιμοτυπία για την τέχνη του σπαθιού.

Στο Kendo, εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα σημαντική η άριστη γνώση των φορμών «kata». Ωστόσο, απλώς ο συνδυασμός φορμών δεν επαρκεί για την κάλυψη τεχνικών που απαιτούνται προκειμένου να αντιμετωπιστούν όλα όσα μπορεί να συμβούν σε μια μάχη. Η ελεύθερη εξάσκηση στη συνέχεια δημιούργησε την ανάγκη για την εξέλιξη του «shinai» σπαθί από μπαμπού και του προστατευτικού εξοπλισμού «bogu».

Σήμερα οι ασκούμενοι στο Kendo χρησιμοποιούν σπαθιά από μπαμπού «shinai» και εκπαιδεύονται στις φόρμες «kata» χρησιμοποιώντας πραγματικά ή ξύλινα σπαθιά.

Το Iaido Οι μαθητές στο Kendo, αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλον σε όρθια θέση, με σκοπό την νίκη ενός εκ των δύο, φορώντας προστατευτικό εξοπλισμό (bogu) και κρατώντας ένα σπαθί από μπαμπού (shinai). Το Iaido είναι η τέχνη του κοψίματος, καρφώματος και άμυνας με τη χρήση πραγματικού Ιαπωνικού σπαθιού (Katana), μέσα από μια μεγάλη ποικιλία τεχνικών, εναντίον ενός ή πολλών φανταστικών αντιπάλων.

Όντας καθισμένος, όρθιος ή περπατώντας, ο Iaidoka πρέπει να προβλέψει οποιαδήποτε επίθεση και από οποιαδήποτε πλευρά, να αμυνθεί και να ανταποδώσει. Στο Ιai ασχολούμαστε με την επίθεση και την άμυνα από την σκοπιά του ma-ai (της απόστασης), του hasuji (της θέσης του σπαθιού) και του te-no-uchi (της θέσης των χεριών στην tsuka - την λαβή του σπαθιού). Παράλληλα, ασχολούμαστε με την πνευματική κατάσταση - τους τρόπους διείσδυσης στην επίθεση του αντιπάλου - και εναρμονίζοντας την κίνηση του σπαθιού με την κίνηση του σώματος, σκοπεύουμε στο να πετύχουμε την νίκη έναντι του αντιπάλου μέσα από την ανάδειξη των ψυχικών του αδυναμιών. Αυτό είναι η πραγματική αυτοάμυνα.

Σημαντικότερη, ακόμα και από την άσκηση στην τεχνική, είναι η άσκηση του πνεύματος. Η εξάσκηση στο Ιai δεν στοχεύει μόνο στη νίκη έναντι ενός αντιπάλου, αλλά κυρίως στο να νικήσουμε τις αδυναμίες που κρύβονται μέσα μας. Η νίκη στο lai είναι η απόκτηση μη-εκδικητικής καρδιάς και η αποφυγή οποιασδήποτε σύγκρουσης ή ο τερματισμός οποιασδήποτε διένεξης χωρίς τη χρήση του σπαθιού. Έτσι, ερμηνεύεται η έννοια του lai, όπως αναφέρονταν από τους παλαιότερους που το ονόμαζαν saya-no-uchi, δηλαδή νίκη χωρίς ξιφούλκηση.

Με άλλα λόγια, το lai είναι μια διαδικασία εκπαίδευσης που οδηγεί στην ανθρώπινη τελειότητα, χωρίς φονική πρόθεση, αλλά μέσα σε ειρηνικό πνεύμα. Η σύγχρονη σημασία του lai είναι ειρήνη και ηρεμία στην ανθρώπινη ζωή. Κατά την ευρύτερή του έννοια, το lai είναι ο «Δρόμος της Αρμονικής Ύπαρξης»: η αναζήτηση της εναρμόνισης με το σύμπαν, μέσω αδιάκοπης εξάσκησης.

Το Jodo με μια ιστορία που ξεπερνάει τα 300 χρόνια, το Shindo Muso Ryu JODO ιδρύθηκε από τον Muso Gonnosuke. Ο ίδιος συνδύασε τις πιο σημαντικές τεχνικές από το Kenjutsu (τέχνη του σπαθιού), το Sojutsu (τέχνη του δόρατος) και το Naginatajutsu (τέχνη της naginata) και τις εφάρμοσε χρησιμοποιώντας ένα ραβδί (Jo) κατασκευασμένο από σκληρό ξύλο, μήκους 128 εκατοστών και διαμέτρου 2,4 εκατοστών. Η στρατηγική και οι τεχνικές της σχολής ήταν πολύ δύσκολες στην εκμάθηση και για αρκετά χρόνια διδάσκονταν με μυστικότητα.

Η εξάσκηση στο JODO έχει πολλά πλεονεκτήματα. Γι αυτό το λόγο αποφασίστηκε, υπό την καθοδήγηση του 25ου επικεφαλής Takaji Shimizu Dai Sensei, να γίνει το JODO προσβάσιμο σε περισσότερα άτομα. Στο αρχικό σύστημα υπήρχαν 64 φόρμες «kata» και 12 βασικές τεχνικές «kihon».

Το Aikido παρουσιάστηκε απο μέλη της Ελληνικής Ομοσπονδίας Aikido / Ομοσπονδία ΕΦΕΟΖ-Ζ/Ελληνικός Όμιλος Αikido. Είναι μία σχετικά σύγχρονη ιαπωνική πολεμική τέχνη, δημιουργημένη από τον Μοριχέι Ουεσίμπα (Morihei Ueshiba - 1883-1969). Βασικό της τεχνικό χαρακτηριστικό είναι ότι πρόκειται για τη σύνθεση διαφόρων παλιότερων παραδοσιακών πολεμικών τεχνών, κυρίως τζουτζούτσου (jujutsu - άοπλες τεχνικές), κεντζούτσου (kenjutsu - τεχνικές σπαθιού) και τζοτζούτσου (jojutsu - τεχνικές ραβδιού), τις οποίες ο Ιδρυτής μελέτησε με πολλούς δασκάλους για περίπου τριάντα χρόνια της ζωής του.

Η πραγματικά ουσιώδης διαφορά του Αϊκίντο από τις άλλες πολεμικές τέχνες πάντως βρίσκεται σε ένα δεύτερο επίπεδο -πέρα από την τεχνική. Καθώς ο Ιδρυτής ήταν ένα βαθιά πνευματικό και καλλιεργημένο άτομο, συνέθεσε τα στοιχεία από τις παραπάνω τέχνες πάνω σε μια βάση αγάπης και κατανόησης προς όλους τους ανθρώπους και ονόμασε την τέχνη του, "δρόμο της αγάπης" και "τέχνη της αρμονίας".

Η άσκηση στο Αϊκίντο, διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά μιας έντονης σωματικής άσκησης προσφέρει όμως στον ασκούμενο ηρεμία και ισορροπία με έναν τρόπο εντελώς διαφορετικό από τις συνηθισμένες ασκήσεις. Η ενέργεια που υπάρχει στο ανθρώπινο σώμα, "συντονίζεται" από τις ασκήσεις του Αϊκίντο και κάθε μάθημα αφήνει τον ασκούμενο με ένα αίσθημα ευφορίας και πληρότητας πολύ μεγαλύτερο από την παραδοσιακή γυμναστική.

Τα παραπάνω δε σημαίνουν ότι το Αϊκίντο δεν είναι μια αποτελεσματική πολεμική τέχνη -κάθε άλλο. Αρκετές αστυνομίες του κόσμου, με πρώτη την ιαπωνική χρησιμοποιούν τεχνικές του Αϊκίντο για την εκπαίδευση των αξιωματικών τους, ενώ ο δημιουργός του Τζούντο, Τζίγκορο Κάνο, ο οποίος ήταν σύγχρονος του Μοριχέι Ουεσίμπα, λέγεται ότι είχε αναγνωρίσει στο Αϊκίντο την ποιότητα της πραγματικής πολεμικής τέχνης και προέτρεπε τους μαθητές του να εξασκηθούν και σε αυτό.

Παράλληλα, η άσκηση στα παραδοσιακά όπλα κέν (ken - σπαθί), τζο (jo -ραβδί), τάντο (tanto -μαχαίρι) αφ' ενός δίνει στον ασκούμενο του Αϊκίντο μια επαφή με την μακρά πολεμική παράδοση της Ιαπωνίας και αφ ετέρου αυξάνει την ικανότητά του να αντιδράσει σε ποικίλες καταστάσεις κινδύνου (ένοπλες και άοπλες επιθέσεις, στρατηγική, ψυχραιμία κλπ). Πρόκειται συνεπώς για έναν ιδανικό συνδυασμό σωματικής και πνευματικής άσκησης ο οποίος με το πέρασμα των χρόνων κερδίζει έδαφος σε όλον τον κόσμο.

Σημαντικό χαρακτηριστικό του Αϊκίντο είναι η έλλειψη πάσης φύσεως αγώνων. Καθώς -σύμφωνα με τον Μοριχέι Ουεσίμπα - στόχος του πραγματικού μαχητή είναι να πολεμήσει τον κακό του εαυτό και να βρεθεί σε αρμονία με όλον τον κόσμο γύρω του, η ύπαρξη αγώνων θα τόνωνε τον εγωισμό και την ανταγωνιστικότητα μεταξύ των ασκούμενων. Αντίθετα, με την έλλειψή τους η προπόνηση στο Αϊκίντο έχει πάντοτε έναν ευχάριστο χαρακτήρα όπου οι ασκούμενοι εκπαιδεύονται νιώθοντας παράλληλα να ψυχαγωγούνται με την απολύτως κυριολεκτική έννοια της λέξης.

Το Karate παρουσιάστηκε απο μέλη της Ελληνικής Ομοσπονδίας Karate (λόγο τεχνικού προβλήματος δυστηχώς δεν μπορέσαμε να σας μεταφέρουμε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα απο την εντυπωσιακή επίδειξη).

Το καράτε αναπτύχθηκε σαν πολεμική τέχνη στο Βασίλειο Ryukyu της Ιαπωνίας. Μεταφέρθηκε στην κεντρική Ιαπωνία στις αρχές του 20ου αιώνα σε μία περίοδο πολιτισμικών ανταλλαγών μεταξύ των κινέζων και των Ιαπώνων.
Το 1922 το Ιαπωνικό υπουργείο μάθησης κάλεσε τον Gichin Fukanoshi στο Τόκυο για να κάνει μία επίδειξη καράτε.
Το 1924 έγινε το πανεπιστήμιο Keio ίδρυσε τον πρώτο πανεπιστημιακό σύλλογος καράτε στην ιστορία
Το 1932 το καράτε είχε διαδοθεί σε πολλά πανεπιστήμια στην Ιαπωνία και το όνομά του άλλαξε από «Κινέζικο χέρι» ή “χέρι των tang” (από την κινέζικη δυναστεία των Tang) σε «άδειο χέρι». Και των δύο η προφορά ήταν καράτε.
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο η Okinawa έγινε ένας σημαντικός στρατιωτικός σταθμός των Ηνωμένων Εθνών και το καράτε έγινε δημοφιλές στους ξένους που βρίσκονταν εκεί, έτσι σιγά σιγά έγινε γνωστό σε όλο τον κόσμο.