Νικόλαος Μέρτζος: Ο Αλέξανδρος, η Ανατολή και οι ...νάνοι των Αθηνών

Ακούγεται ότι από τα σχολικά βιβλία Ιστορίας θα αφαιρεθεί ο Βασιλεύς των Μακεδόνων
Φίλιππος Β΄ και ο γιος του Μέγας Αλέξανδρος. Σωστό! Οι Νάνοι του Πολιτικού Συστήματος δεν
πρέπει να συγκρίνονται με τόσο υψηλά αναστήματα. Ωστόσο, σήμερα κυκλοφορούν σε όλες τις
κύριες γλώσσες του Κόσμου περισσότερα από χίλια βιβλία αναφερόμενα στον Αλέξανδρο και
διαρκώς προστίθενται καινούργια −ιδίως από ξένους επιστήμονες.
Επιπλέον, ο κορμός των σχετικών πληροφοριών βρίσκεται σε όλες τις σοβαρές εγκυκλοπαίδειες και διατίθεται δωρεάν στο Διαδίκτυο στο οποίο, σημειωτέον, διοχετεύονται αποκλίνουσες έως και χονδροειδώς προπαγανδιστικές απόψεις.

Εξάλλου, επί 2.300 συνεχή χρόνια οι Λαοί όλου σχεδόν του Κόσμου σε Ανατολή και Δύση προσέλαβαν, και εξακολουθούν ακόμη να προσλαμβάνουν συνεχώς, το φαινόμενο Αλέξανδρος όχι μόνον στα βιβλία, αλλά προ πάντων, στα μνημεία τους, την τέχνη τους, την παράδοσή τους, στα δημοφιλέστερα αναγνώσματά τους και στα μεγάλα ποιητικά τους έπη, δηλαδή στην ίδια την ζωή τους. Δεν χρειάζεται ο Αλέξανδρος καμιά διδασκαλία στα σχολεία της τωρινής παρακμής. Οι Έλληνες τον χρειάζονται. Αλλά στον αντίποδα το Πολιτικό Σύστημα χρειαζόταν ανέκαθεν −και χρειάζεται πολύ περισσότερο σήμερα− μια ταπεινή Ελλάδα, προσκυνημένη και κατακερματισμένη σε κομματικά φέουδα διαρκώς εμπόλεμα μεταξύ τους με έναν χυλό πελάτες δουλοπάροικους όπου ηγεμονεύει η Αθήνα βυθισμένη στη διαφθορά και «αρπαχτή» στα νύχια των Μεγάλων Αφεντικών. Δεν είναι τυχαίο αλλά αποδεικτικό το γεγονός ότι τα τελευταία 25 χρόνια ο Δήμος Αθηναίων κρατάει πεταμένον σε κάποιαν αποθήκη τον έφιππο ανδριάντα του Αλεξάνδρου, αριστούργημα του Γιάννη Παππά, αλλά αρνείται επίμονα να τον τοποθετήσει. Προφανώς τον θεωρεί −και− «κατακτητή». Οι σοφοί της στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και στην Ακαδημία Αθηνών λησμονούν ότι ο Αλέξανδρος νικητής αρνήθηκε να εισέλθει ένοπλος στην Αθήνα και, μετά την πρώτη νίκη του στον Γρανικό, αφιέρωσε στην Παλλάδα Αθηνά τα λάφυρα των κοινών εχθρών Περσών οι οποίοι είχαν κάψει τον ναό της έναν αιώνα ενωρίτερα. Φοβούνται την επιγραφή «Αλέξανδρος Φιλίππου και οι συν αυτώ Έλληνες πλην Λακεδαιμονίων»;

Οι Νάνοι του Πολιτικού Συστήματος και οι μπράβοι του σοφοί στην Αθήνα δεν είδαν ότι
ερήμην των Γραικύλων, η Οικουμένη τιμά τον αποδιοπομπαίο τους. Γεγονότα:

 Την Τετάρτη 7 Οκτωβρίου 2009 οι ανώτατες Αρχές της Αιγύπτου εγκατέστησαν
πανηγυρικά στο Εθνικό Μουσείο της Αλεξανδρείας τον αρχαίο ανδριάντα του
Αλεξάνδρου και τίμησαν την Ελληνίδα αρχαιολόγο Καλλιόπη Λιμναίου-Παπακώστα, η
οποία τον απεκάλυψε καταχωσμένον στους βασιλικούς κήπους του Σαλάτ που
περιέβαλαν τα ανάκτορα των Πτολεμαίων Μακεδόνων Φαραώ. Ενωρίτερα είχαν
τοποθετήσει στο κέντρο της Αλεξανδρείας τον μεγαλοπρεπή έφιππο ανδριάντα του.

 Στις 2 Οκτωβρίου 2009 στο Μουσείο του Μανχάιμ στη Γερμανία, κεντρικό πυλώνα της
Ενωμένης Ευρώπης, άνοιξε μεγάλη έκθεση με τίτλο Ο Αλέξανδρος και το Άνοιγμα του
Κόσμου με αλεξανδρινά κειμήλια από το Αφγανιστάν, το Τατζικιστάν, το Ιράκ και τη
Ρωσία.

 Από τον Μάιο 2008 μέχρι και τον Σεπτέμβριο 2009 διέτρεξε τις Ηνωμένες Πολιτείες η
έκθεση Οι κρυμμένοι θησαυροί του Εθνικού Μουσείου της Καμπούλ. Παρουσίασε
εμβληματικά αλεξανδρινά κειμήλια από το Αφγανιστάν και άλλες ανατολικότερες
χώρες της αλεξανδρινής Οικουμένης. Μυριάδες Αμερικανοί την επισκέφθηκαν στην
National Gallery of Art της Ουάσιγκτον, στο Art Asian Art Museum του Αγίου
Φραγκίσκου, στο The Museum of Fine Arts του Χιούστον και στο The Metropolitan
Museum της Νέας Υόρκης.

Μεταξύ 28-30 Σεπτεμβρίου 2009 η Ουνέσκο διοργάνωσε στην έδρα της, στο Παρίσι,
διεθνή διάσκεψη με θέμα Διαπολιτισμικές συναντήσεις στην Ελληνιστική Ανατολή όπου
επιστήμονες από όλον τον Κόσμο εξήραν το έργο και την κληρονομιά του Αλεξάνδρου
ως γεγονός κοσμοϊστορικής σημασίας για τον παγκόσμιο πολιτισμό. Την ανεκτίμητη

συνεισφορά του Αλεξάνδρου τεκμηρίωσαν, μεταξύ άλλων, επιστήμονες από την Ινδία,
το Πακιστάν, το Ουζμπεκιστάν, το Ιράν, το Ιράκ, τη Συρία, τον Λίβανο, το Ισραήλ και
την Αιθιοπία.

 Το μυθιστόρημα Χαμάμ Βαλκάνια του Σέρβου συγγραφέα Βλάντισλαβ Μπάγιατς υμνεί
τον Αλέξανδρο ως δημιουργό του παγκοσμίου πολιτισμού. Τιμήθηκε με το διεθνές
λογοτεχνικό βραβείο Balkanika 2008.
Για την Αθήνα θα μιλάμε τώρα; Ο Αλέξανδρος δεν χρειάζεται την άδειά της. Ζει και
βασιλεύει ακόμη. Διαπαιδαγωγεί, νουθετεί και οδηγεί. Ουδείς άλλος θνητός απαθανατίζεται σε
Δύση και Ανατολή όσον ο Αλέξανδρος. Στην Ευρώπη κυριαρχεί στις μεγαλύτερες Πινακοθήκες
και στα πιο λαμπρά μουσεία, στα πιο φημισμένα βασιλικά ανάκτορα, στο Βατικανό, στο κέντρο
αυτοκρατορικών πρωτευουσών, όπου φως.

Σπουδαίοι, μα και ανώνυμοι, λαϊκοί τεχνίτες, επί 23 αιώνες απαθανάτισαν τον Αλέξανδρο
σε ζωγραφιές, υφαντά, κοσμήματα, χαρακτικά, μωσαϊκά και γλυπτά. Κατά και μετά την
Αναγέννηση τον απαθανατίζουν σε μεγάλα έργα τους οι σημαντικότεροι ζωγράφοι, χαράκτες και
γλύπτες της Ευρώπης. Αναφέρονται ενδεικτικά: Ραφαήλ, Ρούμπενς, Ενγκρ, Νταβίντ,
Ντελακρουά, Λε Μπρεν, Σόντομα, Φραντσέσκο Πριματίτσιο, Βίλχελμ βαν Χαιχτ, Μπαρτολομέο
Πινέλι, Τομά Μπλανσέ, Ονορέ Ντωμιέ, Σαλβατόρε Ρόσο, κ.λ.π. Στους καιρούς μας ο Άντυ
Γουόρχολ.

Στον Αλέξανδρο και σε σκηνές του βίου του αφιέρωσαν ολόκληρες πτέρυγες των
ανάκτόρων τους τρεις Αυτοκράτορες, δύο Βασιλείς της Γαλλίας και δύο Πάπες της Ρώμης: Το
Λα Γκράνχα της Μαδρίτης ο Φίλιππος Ε΄, τα προπύλαια της Βουλής στη Βιέννη ο Φραγκίσκος
Ιωσήφ και το Κυρηνάλιο της Ρώμης ο Μέγας Ναπολέων, το Φονταινεμπλό ο Φραγκίσκος Α΄ και
τις Βερσαλλίες ο Λουδοβίκος 14ος στο Παρίσι , το ανάκτορο Πίττι οι Μέδικοι στη Φλωρεντία, το
Καστέλ Σαντ Άντζελο ο Πάπας Παύλος Γ,΄ κατά κόσμον Αλέξανδρος Φαρνέζε και τη Βίλλα
Φαρνεζίνα ο Πάπας Αλέξανδρος Βοργίας.

Ανώνυμοι αλλά αξεπέραστοι Ευρωπαίοι υφαντουργοί κλώθουν τον Αλέξανδρο στα
περίφημα Ταπισερί Γκομπελέν όπως το 1661 «Ο Αλέξανδρος υποδέχεται την οικογένεια του
Δαρείου» και το 1693 «Οι γάμοι του Αλεξάνδρου και της Ρωξάνης» που εκτίθενται στο Μουσείο
της Βιέννης Kunsthistorisches όπου παρουσιάζεται επίσης ένας επιχρυσωμένος ασημένιος δίσκος
με ρουμπίνια και διαμάντια που στα τέλη του 17ου αιώνα απεικονίζει ανάγλυφα σε τέσσερις
σκηνές από τον βίο του Αλεξάνδρου. Τον Αλέξανδρο σε ταπισερί των Βρυξελλών έκαναν δώρο
το 1526 οι υποτελείς του ηγεμόνες στον Αυτοκράτορα Κάρολο 5ο Καρλομάγνο.
Την παράσταση «Ο Αλέξανδρος στην αλληγορία της Παγκόσμιας Μοναρχίας»
σκαλιστή σε κεχριμπάρι δώρισε στον Γερμανό Αυτοκράτορα Λεοπόλδο Α΄ ο Εκλέκτωρ
του Βραδεμβούργου το 1677.

Το όνομά του, Αλέξανδρος, έφεραν ανά τους αιώνες πέντε Αυτοκράτορες −ένας της
Ρώμης, ένας της Κωνσταντινουπόλεως και τρεις της Ρωσίας, δεκατέσσερις Βασιλείς −τρεις της
Σκωτίας, δύο της Σερβίας, δύο της Βουλγαρίας, ένας των Ελλήνων και έξη του Καυκάσου− και
έντεκα Ηγεμόνες −έξι της Βλαχίας και πέντε της Μολδαβίας.
Δυστυχώς στον καιρό μας η ηγεσία της Δύσης αγνόησε την υψηλή στρατηγική με την
οποίαν ο μοναδικός Αλέξανδρος ενοποίησε στην Ανατολή.

Ο Μέγας Αλέξανδρος ίδρυσε την πρώτη Οικουμένη στην Ανατολή και διδάσκει στους
καιρούς μας ότι η παγκοσμιοποίηση γίνεται δεκτή μόνον όταν διαχέει ανοχή και σεβασμό του
διαφορετικού, αλληλεγγύη και ελευθερία, πολιτισμό και ανθρωπιά. Γι’ αυτό, επί 23 συνεχείς
αιώνες όλοι οι Λαοί της Ανατολής τον λατρεύουν ως Ελευθερωτή και τον θεωρούν Αρχηγό
τους. Στον ιερό του Άμμωνος Διός στην Αίγυπτο και στον ναό του Σολομώντος στην
Ιερουσαλήμ οι ιερείς τον υποδέχθηκαν ως Υιό Θεού. Η μητέρα του Μεγάλου Βασιλέως
Δαρείου τον ανεκήρυξε γιο της. Οι Βουδιστές τον ταύτισαν με τον Βούδα και τον
απεικόνισαν με την μορφή του Βούδα. Το Κοράνι τον κατέταξε μεταξύ των Προφητών του
Ισλάμ με το όνομα Ζουλ Καρνέιν, δηλαδή Δικέρατος όπως εικονίζεται στα νομίσματα.
Μνημονεύεται δοξαστικά στα εβραϊκά από τον Προφήτη Δανιήλ και το Βιβλίο των
Μακκαβαίων. Την φήμη του διαδίδουν στη Δύση μετά δύο χιλιάδες χρόνια κορυφαίοι
Ευρωπαίοι ζωγράφοι με τους εμβληματικούς πίνακές τους: «Ο Αλέξανδρος υποδέχεται με
θλίψη και τιμή την σορό του Δαρείου» ο Antonio Pelegrini, 1675-1741, Μουσείο Σουασόν
Γαλλίας, «Ο Αλέξανδρος δέχεται την οικογένεια του Δαρείου» ο Francesco Trevisani 1656-
1746 για τον Αυτοκράτορα Φίλιππο Ε΄ ανάκτορο Λα Γκράνχα, Μαδρίτη, «Ο Αλέξανδρος
στον ναό του Άμμωνος Διός, στην όαση Σίβα» ο Giustino Menescardi, 18ος αι, Μουσείο
Trafalgar, Λονδίνο και «Ο Αλέξανδρος στον ναό του Σολομώντος, στην Ιερουσαλήμ ο
Sebastiano Conca 1680-1764, Palacio Real Μαδρίτης.

Οι Αιγύπτιοι καυχώνται ότι ο Μακεδών ήταν γιος του τελευταίου Φαραώ Νεχτεναβώ,
οι Σύροι ότι ήταν σύζυγος της Σεμίραμης, οι Αιθίοπες ότι νυμφεύθηκε τη θρυλική Βασίλισσα
του Σαββά και οι Πέρσες ότι ήταν ο νόμιμος Μέγας Βασιλέας τους, πρωτότοκος γιος του
Ξέρξη. Στην Ιορδανία, στο Αφγανιστάν, στο Πακιστάν, στο Βελουχιστάν, στα υψίπεδα των
Ιμαλαΐων, ακόμη και στη Μαλαισία όπου δεν έφτασε ποτέ, οι αυτόχθονες Λαοί διαλαλούν ότι
είναι απόγονοί του. Ο Ισκεντέρ παραμένει ο μεγαλύτερος, ο πιο οικείος και πιο σεβάσμιος
ήρωας όλης της Ανατολής.

Χάρις στην εκπληκτική στρατηγική του και στην παράτολμη ανδρεία του συνέτριψε
επανειλημμένα τις πολλαπλάσιες περσικές στρατιές. Υπέταξε την αχανή Αυτοκρατορία των
Σασσανιδών και όλα τα απρόσιτα δορυφορικά της Βασίλεια. Εισήλθε θριαμβευτής στις τρεις
αυτοκρατορικές πρωτεύουσες Περσέπολη, Σούσα και Βαβυλώνα όπου αναγορεύθηκε Μέγας
Βασιλεύς.

Στην νίκη ήταν ευγενής και στην ακάθεκτη πορεία του μέγας οραματιστής. Σεβάσθηκε
όλους τους Λαούς, τον πολιτισμό και την παράδοση του καθενός. Ανεκήρυξε ελεύθερους
πολίτες όλους τους υποτελείς του και απέδωσε σε όλους ίσα δικαιώματα. Τίμησε τους
ηττημένους και εκήδευσε με βασιλικές τιμές τον αντίπαλό του Δαρείο. Νυμφεύθηκε πρώτος
την πριγκίπισσα της Βακτριανής Ρωξάνη και νύμφευσε με Περσίδες τους Μακεδόνες
εταίρους του.

Ως μαθητής του κορυφαίου φιλοσόφου Αριστοτέλη πίστευε ότι ο Ελληνισμός είναι
πολιτισμός. Και το απέδειξε. Έτσι. ο Μέγας Μακεδών εγκαθίδρυσε την παγκόσμια ειρήνη
και ανέπτυξε την κοινή ευημερία. Ίδρυσε δεκάδες πόλεις, πολλές με το όνομα Αλεξάνδρεια,
άνοιξε δρόμους και διώρυγες, εγκαινίασε σχολές, καλλιέργησε την έρευνα και τις επιστήμες,
ανέπτυξε την οικονομία και την ναυτιλία. Πρώτος στη Γη ο Αλέξανδρος σχημάτισε την
πρώτη Οικουμένη. Πρώτη φορά στην Ιστορία ο συνεκτικός ιστός της αλεξανδρινής
Οικουμένης δεν ήταν η βία. Αντίθετα, πρώτη φορά, ήταν η ιστοτιμία και η ειρήνη, ο
αμοιβαίος σεβασμός και η κοινή συμβίωση όλων μέσα στην απέραντη ποικιλομορφία. Έτσι
έλυσε τον Γόρδιο Δεσμό της οικουμενικής ειρήνης και κοινής προόδου των ανθρώπων.
Από όλους τους Λαούς της αλεξανδρινής Οικουμένης, οι Πέρσες θα είχαν κάθε λόγο να
τον εχθρεύονται. Εναντίον τους εξεστράτευσε ο Αλέξανδρος, αυτούς κατενίκησε και τη δική
τους κραταιά Αυτοκρατορία κατέλυσε. Ωστόσο, τον δοξάζουν κατά τρόπον απαράμιλλο!

Οι δύο κορυφαίοι Πέρσες ποιητές του 11ου και του 12ου αιώνα αφιερώνουν χιλιάδες στίχους στον
ήρωα Αλέξανδρο. Ο Φερντοσί (934-1020 μ.Χ) γράφει το Σαχ-Ναμέ, το βιβλίο των Βασιλέων,
με πρωταγωνιστή τον Μακεδόνα. Και ο Νιζαμί (1141-1209 μ.Χ) το Εσκεντάρ-Ναμέ, το
Βιβλίο του Αλεξάνδρου −του Ισκεντέρ. Τα δύο αυτά αλεξανδρινά έπη κοσμούνται με
αριστουργήματα της περσικής ζωγραφικής και επί αιώνες είναι τα δημοφιλέστερα του
περσικού Λαού.1 Μικρογραφία στο περσικό έπος Εσκαντάρ Ναμέ του Νιζαμί, 12ος αι.,
αναφέρει: «Ο Αλέξανδρος με τους Προφήτες του Ισλάμ Ελιάς και Χιζρ στο αθάνατο νερό, ενώ
ανεγείρονται τα τείχη Γωγ και Μαγώγ που χωρίζουν τον Κόσμο στο Καλό και στο Κακό». Στο
χειρόγραφο βιβλίο του «Οι Επτά Θρόνοι» ο Πέρσης Τζααμί Μασάντ 1555-6 μ.Χ. δημοσιεύει
μικρογραφία όπου εξηγεί: «Οι Πέρσες φιλόσοφοι, αξιωματούχοι και πολεμιστές οδύρονται
γύρω από τον νεκρό Αλέξανδρο». Περσικό μεσαιωνικό χειρόγραφο εξηγεί σε μικρογραφία
του: «Ο Αλέξανδρος, αθάνατος στον Παράδεισο του Αλλάχ, συνδιαλέγεται με τον Προφήτη
Καντίρ».

Στην κοιλάδα Κανταχάρ του Αφγανιστάν υψώνονταν επί αιώνες κολοσσιαίο άγαλμα
λαξευμένο επί τόπου σε βραχώδες όρος. Ήταν ο Αλέξανδρος με τη μορφή του Βούδα
επονομαζόμενος Bamyan Buda. Η Ουνέσκο το είχε ανακηρύξει μνημείο της παγκόσμιας
κληρονομιάς μαζί με άλλα παραπλήσιά του αγάλματα. Επειδή εικονίζει πρόσωπο, το
κατέστρεψαν οι Ταλιμπάν ζηλωτές του ανεικονικού Ισλάμ προκαλώντας διεθνή κατακραυγή.
Μετά την πτώση των Ταλιμπάν οι συμμαχικές δυνάμεις και οι Αρχές του Αφγανιστάν,
επιχειρώντας αποκατάσταση των μνημείων, ανακάλυψαν στο ίδιο όρος και δεύτερο
γιγαντιαίο άγαλμα του Αλεξάνδρου. Ο Αλέξανδρος με τη μορφή του Βούδα κυκλοφορεί σε
γραμματόσημο του Αφγανιστάν.

Το εικονογραφημένο λαϊκό «Μυθιστόρημα του Αλεξάνδρου» γραμμένο ελληνικά και
αραβικά αναφέρει σε εικόνα του: «Ο Αλέξανδρος στην Ινδία μπαίνει σε πλοίο με πενήντα
στρατιώτες και πηγαίνει στο νησί. Εκεί βρήκε ανθρώπους σαν εκείνον αλλά γυμνούς, οι οποίοι
του είπαν λόγια γεμάτα σοφία».

Αυτό ουδέποτε συνέβη, βέβαια, αλλά με βάση αυτόν τον θρύλο οι Μαλαίσιοι πιστεύουν μέχρι σήμερα, πως είναι −και αυτοί− απόγονοι του μεγάλου Μακεδόνα.

Το 2008 ο μεγαλύτερος τηλεοπτικός σταθμός της Μαλαισίας, που φέρει το
ελληνικό όνομα Astron, μετέδωσε ντοκυμανταίρ με δέκα ωριαία επεισόδια αφιερωμένα
αποκλειστικά στον Αλέξανδρο. Μού ζήτησαν και τους έδωσα συνέντευξη.
Ανάλογοι θρύλοι επικρατούν και στην Κίνα επειδή στο περσικό έπος Εσκαντάρ Ναμέ
του Νιζαμί δημοσιεύθηκε μικρογραφία τον 12ο αιώνα, η οποία αναφέρει: «Ο Κινέζος
αυτοκράτορας έχει κατέβει από τον ελέφαντα και υποδέχεται τον Αλέξανδρο».
Για την Αθήνα θα μιλάμε τώρα; Μίλησε, άλλωστε, ο Ελληνισμός.