Εθνική Νορβηγίας: Στο κυνήγι των σκιών της εδώ και μια 20ετία

Δημήτρης Βαρσάνης


Τη δεκαετία του '90 η Εθνική ομάδα της Νορβηγίας ήταν μια από τις πιο σεβαστές Εθνικές στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Γνωστή για την αθλητικότητα και τη σκληρότητα της κέρδιζε ομάδες όπως η Βραζιλίας. Από εκείνη τη στιγμή όμως, η Σκανδιναβική χώρα έχει χαράξει ιστορίες μιας άλλης εποχής.

Η 4η Σεπτεμβρίου σε καμία περίπτωση δεν είναι μια ημερομηνία που θα ξεχαστεί τόσο εύκολα στην ιστορία του Νορβηγικού ποδοσφαίρου. Το άλλοτε εκφοβιστικό γήπεδο του Ullevaal Stadion στο Όσλο, στη πρωτεύουσα της Νορβηγίας, για 90 λεπτά μετατράπηκε σε μια παιδική χαρά της Γερμανίας. Οι πρωταθλητές κόσμου αγωνίζονταν κόντρα στους Νορβηγούς. Το ματς τελείωσε 3-0 για τους Γερμανούς όμως στην πραγματικότητα θα μπορούσε να λήξει με πολύ μεγαλύτερη διαφορά. Ο καθένας θα πρέπει να σέβεται την ποδοσφαιρική ιδιοφυία αυτού του ρεύματος της Γερμανίας, αλλά η απόλυτη κυριαρχία της εγκαθιστεί άλλο ένα εμφατικό καρφί στο φέρετρο που σίγουρα γίνεται ο θάνατος του Νορβηγικού ποδοσφαίρου. 

Αυτό συμβαίνει επειδή προς το παρόν δεν υπάρχουν ηγέτες και αρχηγοί. Έχοντας αποτύχει να αποδώσει κατά τη διάρκεια μιας ακόμη προκριματικής διαδικασίας, η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Νορβηγίας (NFF) κυκλοφόρησε μια δήλωση λέγοντας ότι πιστεύει στον τρέχων προπονητή της Per-Mathias Høgmo. Επιπλέον κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης με τον πρόεδρο Terje Svendsen, πιάστηκε ο δεύτερος να λέει ότι δεν υπάρχουν ούτε οι ελάχιστες προσδοκίες ο τωρινός τους προπονητής να τους στείλει στα τελικά του Παγκοσμίου κυπέλλου το 2018. 

Τα δύο πρώτα παιχνίδια της Νορβηγίας για τα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου έφεραν την  προαναφερθείσα ήττα από τη Γερμανία και την εκτός έδρας ήττα με 1-0 από το Αζερμπαϊτζάν. Ίσως το πιο ανησυχητικό γεγονός είναι ότι η ήττα από το Αζερμπαϊτζάν δεν ήταν πλέον έκπληξη για τους περισσότερους οπαδούς. Είναι άσχημο συναίσθημα όμως το περίμεναν. 

Η τελευταία φορά που η Νορβηγία έκανε εμφανής την παρουσία της κατά τη διάρκεια ενός τουρνουά ήταν το Euro 2000 που πραγματοποιήθηκε στην Ολλανδία και στο Βέλγιο. Εκεί κέρδισε την Ισπανία με μια κεφαλιά από τον Steffen Iversen, έφερε ισοπαλία με τη Σλοβενία ​​και ηττήθηκε από τη Γιουγκοσλαβία. Ωστόσο παρά τους τέσσερις βαθμούς το αποτέλεσμα ήταν οι Νορβηγοί να πάνε νωρίς στο σπίτι τους.

Το άλλοτε φημισμένο Έθνος των Βίκινγκς, γνωστό για τις λεηλασίες και τις κατακτήσεις των εχθρών τους δεν έχουν παρατηρηθεί ακόμα σε ξένα ύδατα για τέσσερα Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα και ισάριθμα Παγκόσμια Κύπελλα. Η δήλωση ότι δεν υπάρχουν ούτε οι ελάχιστες προσδοκίες είναι μια βλασφημία για τους ανθρώπους της Νορβηγίας, οι οποίοι είναι πρόθυμοι να μπουν ξανά στην "ελίτ" του κόσμου. Στην τελική η Νορβηγία ήταν κάποτε ανάμεσα τους.

Η FIFA ξεκίνησε τη παγκόσμια κατάταξη της το 1993. Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους η Νορβηγία ήταν δεύτερη στον κόσμο πίσω από τη Βραζιλία που διέθετε παίκτες όπως ο Romario, ο Bebeto και ο Dunga. Μια άμυνα που χτίστηκε γύρω από γνωστά ονόματα όπως ο Rune Bratseth, ο Ronny Johnsen και ο Henning Berg έθεσε τα θεμέλια για μια μεσαία γραμμή γεμάτη με εργατικούς, μαχητικούς, αλλά και τεχνικά πολύ καλούς μέσους αρχίζοντας από τους Erik Mykland και Øyvind Leonhardsen και τελειώνοντας στους Ståle Solbakken και Kjetil Rekdal. 

Στην επιθετική γραμμή η Νορβηγία χαρακτηρίζονταν από υπέροχους επιθετικούς όπως ο ο Jan Åge Fjørtoft, ο Lars Bohinen και π Tore André Flo. Η Νορβηγία ήταν μια ομάδα που έπρεπε να ληφθεί υπόψη, ίσως όχι πάντα ανάμεσα στην "ελίτ" του κόσμου, αλλά ήταν μια ομάδα που τακτικά στεναχωρούσε μεγαλύτερα Έθνη.Σήμερα η Νορβηγία κατατάσσεται στην 81η θέση πίσω από τη Λιβύη και ακριβώς μπροστά από τα νησιά Αντίγκουα και Μπαρμπούντα. Το θέμα ίσως να μην ήταν η έλλειψη ταλέντου αν και πολλοί θα χαρακτήριζαν την πρόσφατη εποχή τους ως πολύ βαρετή. 

Αναφερόμαστε για μια γενιά που ποδοσφαιριστές όπως ο John Carew, ο John Arne Riise, ο Brede Hangeland και ο Morten Gamst Pedersen δεν έλαβαν ποτέ μέρος σε ένα τουρνουά. Κάποιοι θα πουν ότι οφείλετε και στη κακή τύχη και μερικές φορές ίσχυε. Αρκετοί θα θυμούνται τα κωμικοτραγικά λάθη του τερματοφύλακα τους Thomas Myhre εναντίον της Τουρκίας όμως το συναίσθημα είναι στα κάτω του. Έχει περάσει η πίστη από τη Νορβηγία ότι θα μπορούσε να νικήσει τον οποιονδήποτε και τώρα περιμένει την ήττα όταν βρίσκεται αντιμέτωπη με μεγαλύτερες χώρες. Το παιχνίδι έναντι της Γερμανίας υπογράμμισε αυτό το αυξανόμενο συναίσθημα. 

Η έλλειψη ηγεσίας επισημαίνεται σε όλα τα επίπεδα, από την ομοσπονδία, το προπονητή και την ομάδα. Η έλλειψη συνοχής είναι ένας άλλος παράγοντας. Η Νορβηγία αντιμετώπιζε την Ουγγαρία στα πλέι-οφ για τη πρόκριση στο Euro 2016. Μια διπλή αναμέτρηση που οι Νορβηγοί πραγματικά πίστευαν ότι είναι το φαβορί όμως καταπατήθηκαν από τους Ούγγρους. Αφού ηττήθηκε με 1-0 στην έδρα της, ο Per-Mathias Høgmo κατέβασε την ομάδα του χωρίς ούτε έναν αναγνωρισμένο επιθετικό για τη ρεβάνς στην Ουγγαρία. Επέτρεψε επίσης στον 17χρονο εκείνη τη χρονική περίοδο Martin Ødegaard να ξεκινήσει βασικός ίσως στο μεγαλύτερο παιχνίδι του Νορβηγικού ποδοσφαίρου στη πρόσφατη ιστορία του. Τολμηρές κινήσεις που είτε θα τον έκαναν πρώτο μάγκα είτε θα τον εξέθεταν ανεπανόρθωτα.

Τελικά συνέβη το δεύτερο και ο Høgmo και η ηγεσία του έχουν τεθεί έκτοτε υπό εξονυχιστικό έλεγχο. Οι Νορβηγοί επίσης αναρωτιούνται πώς ένας προπονητής ο οποίος φαινομενικά δεν κατάφερε να οδηγήσει τη Νορβηγία σε ένα τουρνουά, φέρεται να παίρνει περισσότερα χρήματα από ότι οι συνάδελφοί του όπως ο Erik Hamrén (πρώην προπονητής της Σουηδίας), Chris Coleman (τωρινός προπονητής της Ουαλίας) και Adam Nawałka ( τωρινός προπονητής της Πολωνίας) που οδήγησαν τις χώρες τους στο Euro 2016. 

Ο Høgmo είχε προσληφθεί ως προπονητής της Νορβηγίας το 2013 και παρότι φαινόταν καινοτόμος σε πρώτη φάση δεν το επιβεβαίωσε. Οι Νορβηγοί έχουν μείνει απογοητευμένοι με τη λήψη αποφάσεων του, το στυλ παιχνιδιού του, αλλά πάνω απ 'όλα με τη ρητορική του παραδόξως. Ο ίδιος έχει διαχειριστεί αρκετές από τις ομάδες νέων της Νορβηγίας μαζί με την ομάδα γυναικών, ενώ έχει διατελέσει προπονητής σε συλλόγους όπως η Rosenborg και η Tromsø στη Νορβηγία. Αν και φαινομενικά είχε την πίστη και την κατανόηση στη διαδικασία του και στον τρόπο με τον οποίο ήθελε να πλάσει τη Νορβηγία στο δικό του στυλ σκέψης δεν το έχει δουλέψει.

Ο Høgmo είπε στη Νορβηγική εφημερίδα Dagbladet το 2014 ότι:"Οι παίκτες μας πρέπει να είναι αμείλικτοι. Αν θέλουμε να φτάσουμε στο Euro 2016 και να είμαστε σε θέση να πάρουμε ένα μετάλλιο στη Ρωσία (το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2018), τότε θα πρέπει να γίνουμε πολύ καλύτεροι και δουλεύουμε προς αυτή την κατεύθυνση κάθε μέρα. " Από τις 9 Οκτωβρίου εκείνου του έτους έχει χάσει το 52% των 33 παιχνιδιών του στον πάγκο και έχει κερδίσει μόνο το 27%. Περιττό να πούμε ότι δεν είναι πετυχημένος.

Τα παραπάνω θέματα του Høgmo επίσης συζητιούνται με το σύνολο της Ομοσπονδίας να είναι σε πλήρη αταξία. Ο πρώην πρόεδρος Yngve Hallen εγκατέλειψε τη δουλειά του μετά τα ζητήματα της FIFA και της UEFA, στην οποία ο Hallen εξέφρασε τη στήριξή του στο τιμωρημένο πρόεδρο της UEFA Michel Platini.

Ωστόσο οι περισσότεροι Νορβηγοί κατά πάσα πιθανότητα να τα έχουν βάλει με τον Hallen για την αμφιλεγόμενη αποχώρηση του Θρυλικού προπονητή Egil "Drillo" Olsen. Ήταν ο άνθρωπος που με πολλούς τρόπους έφτιαξε το νταηλίκι της ομάδας που γοήτευσε τους Νορβηγούς τη δεκαετία του '90. Η επιστροφή του στην Εθνική ομάδα της Νορβηγίας το 2009 δεν ήταν καθόλου επιτυχημένη όμως η αποχώρηση του εξακολουθεί να θεωρείται κάτι ως ντροπή για έναν αληθινό θρύλο της Νορβηγίας.

Τον Σεπτέμβριο του 2013 ο Hallen και ο γενικός γραμματέας της Ομοσπονδίας της Νορβηγίας Kjetil Siem διεμήνυσαν στον Olsen ότι το Διοικητικό συμβούλιο είχε επιλέξει να προσλάβει τον  Høgmo
ως διάδοχό του και ότι θα ήθελε να αναλάβει με άμεση ισχύ. Εκείνη την εποχή, ο "Drillo" προετοιμαζόταν για τους δύο τελευταίους αγώνες των προκριματικών για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2014 απέναντι στην Ισλανδία και στη Σλοβενία. Το όλο πράγμα μετατράπηκε σε ένα τεράστιο χάος και ο Olsen ακόμα δεν πήρε την αποζημίωση του από την Ομοσπονδία μετά από αυτό.

Ο μεγαλύτερος προπονητής της Νορβηγίας πετάχτηκε έξω παρά το γεγονός ότι παρέδωσε τις πιο αξιομνημόνευτες στιγμές στην πρόσφατη ιστορία της. Παρότι οι Νορβηγοί δεν λάτρεψαν τόσο τη δεύτερη θητεία του Olsen ως προπονητή, η αντιμετώπιση που έλαβε είναι κάτι που η πλειοψηφία  τους την έκριναν ανάξια και έχει βάλει ένα τεράστιο βαθούλωμα στην αξιοπιστία της NFF.

Οι διαμάχες γύρω από την ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Νορβηγίας δεν έχουν σταματήσει από τότε. Το Νορβηγικά περιοδικό Josimar αποκάλυψε το φθινόπωρο ότι ο Kjetil Siem - ο οποίος τώρα εργάζεται στενά με το Πρόεδρο της FIFA Gianni Infantino - άσκησε πιέσεις για τον Aleksander Ceferin να γίνει ο νέος πρόεδρος της UEFA. Ο Terje Svendsen (σημερινός πρόεδρος της NFF) υποστήριξε την υποψηφιότητα του Ceferin.

Περαιτέρω αποκαλύψεις από τη Josimar επιδεικνύουν ότι αυτή η υποστήριξη ενδεχομένως να συνδέεται με μια υπόσχεση του Ceferin να φιλοξενηθεί το Euro 2024 ή του 2028 στις Σκανδιναβικές χώρες. Ο Ceferin και η NFF το αρνήθηκαν. Ωστόσο εξακολουθεί να αφήνει πολλούς να αναρωτιούνται για το τι πραγματικά συμβαίνει στα Νορβηγικό ποδόσφαιρο. Η διαμάχη ήταν σπάνια κατά τη διάρκεια του παλαιού καθεστώτος, στο οποίο ο πρωταρχικός στόχος ήταν να κάνουν τη Νορβηγία το καλύτερο ποδοσφαιρικό Έθνος. Κάπου κατά μήκος της γραμμής η "φούσκα' έσκασε.

Η ομάδα βρίσκεται σε σύγχυση, ο προπονητής είναι υπό έλεγχο και το διοικητικό συμβούλιο δεν κερδίζει καμία δημοτικότητα στους ανθρώπους. Παρ 'όλα αυτά, υπάρχει ελπίδα για τους Νορβηγούς σε αυτό που έρχεται.

Η επόμενη γενιά των παικτών έχουν ήδη δείξει τις δυνατότητές τους σε Διεθνές επίπεδο. Η Under 21 πήρε τη τρίτη θέση στο Euro 2013 και αρκετοί από αυτούς τους παίκτες έκαναν πλέον το άλμα στην πρώτη ομάδα. Ονόματα όπως ο Omar Elabdealloui (Ολυμπιακός), Joshua King (Bournemouth) και Håvard Nordtveit (Γουέστ Χαμ) είναι όλοι τους στυλοβάτες στην τρέχουσα ενδεκάδα της Εθνικής Νορβηγίας.

Η τωρινή Under 21 χαρακτηρίζεται μερικώς από τον Martin Ødegaard της Real Madrid. Παρότι υπάρχουν αμφιβολίες για αυτόν στο ανώτερο Διεθνές επίπεδο, η πίστη στη Νορβηγία είναι σταθερή γύρω από το παιδί από το Drammen. Εκπροσωπεί τη νέα γενιά, το μέλλον και την πεποίθηση ότι η Νορβηγία μπορεί και πάλι να φτάσει στην "ελίτ" και δεν είναι μόνος.

Ο 18χρονος Sander Berge της Valerenga ήταν το αντικείμενο μιας προσφοράς από την Everton το καλοκαίρι όμως η ομάδα του επέλεξε να μην τον πωλήσει. Ο Ole Selnæs της Saint-Étienne είναι ένας αριστοκρατικό μέσος ο οποίος μεταβαίνει μεταξύ της Under 21 και της πρώτης ομάδας μαζί με τον πρώην πλέι μέικερ της Cardiff City Mats Møller Dæhli. Ο Mohamed Eloyounoussi (Basel) και ο Kristoffer Ajer (Celtic) είναι επίσης  ονόματα για να κοιτάξει κάποιος και ποδοσφαιριστές που αναμφίβολα θα κινηθούν στη πρώτη ομάδα της Εθνικής τους σε λίγα χρόνια. Αυτοί οι παίκτες κουβαλούν το ταλέντο, την υπόσχεση και τον ενθουσιασμό που ψάχνει αυτή τη στιγμή η Νορβηγία.

Αυτοί είναι η απάντηση; όχι από οποιοδήποτε τέντωμα φαντασίας. Όμως μπορεί να υπογραμμιστεί ότι παρά την κατήφεια και το χαμό ίσως να υπάρχει φως στο τέλος του τούνελ. Η ειρωνεία είναι ότι η πλειοψηφία αυτών των πολλά υποσχόμενων παικτών δεν ήταν αρκετά μεγάλοι για να δουν τη Νορβηγία σε μια μεγάλη σκηνή. Ο Ødegaard συγκεκριμένα γεννήθηκε τον Δεκέμβριο του 1998, πράγμα που σημαίνει ότι δεν ήταν ακόμη ζωντανός για να δει τον Kjetil Rekdal να ευστοχεί στο πέναλτι που έδωσε τη νίκη απέναντι στη Βραζιλία στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Γαλλίας. Τώρα ψάχνεται να δημιουργήσει τη δική του κληρονομιά ίσως με μια από τις πιο συναρπαστικές ομάδες παικτών που η Νορβηγία είχε να δει εδώ και αρκετό καιρό.

Οι σκιές του παρελθόντος εξακολουθούν να δεσπόζουν πάνω από το Ullevaal Stadion. Οι εικόνες όταν η Νορβηγία κέρδιζε τις μεγάλες ομάδες σε όλο τον κόσμο εξακολουθούν να κοσμούν τις τηλεοπτικές μας οθόνες που μας θυμίζουν μια άλλη εποχή. Εκείνη που τώρα φαίνεται μια απλή φαντασίωση, εκείνη που μπορεί μόνο να την ονειρευτεί κάποιος. Ήταν μια εποχή που οι άνδρες του Egil Olsen ήταν μια σταθερή βάση και ενθουσίαζε το κόσμο, όχι απαραίτητα μέσα από το όμορφο ποδόσφαιρο αλλά με την αφοσίωση και τη σκληρή δουλειά.

Τα τελευταία 20 χρόνια έχει δει την γειτόνισα της Δανία να έχει σταθερές παρουσίες σε τελικά πρωταθλήματος, ενώ η Σουηδία είναι επίσης μια υπολογίσιμη δύναμη. Ακόμη και η Ισλανδία έδειξε από αυτό το καλοκαίρι και έπειτα ότι δεν υπάρχουν πλέον δικαιολογίες να μην εμφανιστούν σε μια μεγάλη σκηνή.

Στη Νορβηγία αντιμετωπίζουν μια ημερομηνία με το πεπρωμένο σε έναν όμιλο για τα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου με ομάδες όπως η Γερμανία, την Τσεχία και τη Βόρεια Ιρλανδία. Μοιάζει ως ένα τιτάνιο έργο για να ταξιδέψουν στη Ρωσία το 2018 από αυτό το είδος του ομίλου με τις τρέχουσες αναμετρήσεις στο μυαλό και δεν είναι πολλοί Νορβηγοί που το βλέπουν ως καλή πιθανότητα.  

Προς το παρόν έχουν τις αναμνήσεις τους και τα όνειρά τους. Σε περίπτωση που δεν προκριθούν στο επόμενο Euro θα έχουν περάσει 20 χρόνια από την τελευταία φορά που τα κατάφεραν. Μια μοίρα που οι περισσότεροι Νορβηγοί προσπαθούν απεγνωσμένα να την αποφύγουν.