Gary Speed: Το πρότυπο ενός μέσου και ο βασικός καταλύτης της τωρινής Εθνικής Ουαλίας

Δημήτρης Βαρσάνης


Όποτε γίνεται κουβέντα για τους μεγαλύτερους μέσους της Premier League ένας παίκτης ποτέ δεν λαμβάνει την πίστωση που του οφείλεται. 

Δεν έχει βάλει όσα γκολ όσο ο Frank Lampard και ο Steven Gerrard, δεν έχει κατακτήσει τα τρόπαια που ο Paul Scholes ήταν σε θέση να συγκεντρώσει σε όλη την καριέρα του, ή να κυριαρχεί σε μεμονωμένα παιχνίδια στο βαθμό που το έκαναν οι Roy Keane, Patrick Vieira και Yaya Toure κάποτε. 

Ακόμη και ο Claude Makelele και ο Michael Essien συχνά επιλέγονται μπροστά από το όνομά του, και ενώ οι συγκεκριμένοι δύο παίκτες αξίζουν να αναφέρονται μεταξύ των μεγάλων της Premier League, σίγουρα δεν θα πρέπει να κατατάσσονται μπροστά του. 

Η λαμπρότητα του Gary Speed ​​χάνεται σε εκείνους που δεν κατάφεραν να τον δουν να παίζει στην ακμή του. Την επιρροή του στη Βρετανία τη θυμόμαστε μόνο σε σχέση με την επιτυχία της Ουαλίας στο Euro 2016 και τα θεμέλια που έθεσε ως προπονητής της πριν την αυτοκτονία του το 2011. Μια τραγωδία πέρα ​​από την κατανόηση των όσων τον είχαν παρακολουθήσει στη τηλεόραση λίγες ώρες νωρίτερα και ένας που εξακολουθεί να έχει πολλούς οπαδούς του και τον επευφημούσαν ως έναν από αυτούς κατά τη διάρκεια των πολλών χρόνων του ως παίκτης. 

Ήταν μια απόδειξη για τη σχέση του Speed και τη δημοτικότητά του ως παίκτης. Παρότι αγωνίστηκε σε τρία κλαμπ που έχουν μεταξύ τους μισητές αντιπαλότητες στην Αγγλία - Leeds, Everton και Newcastle - πάντα κατάφερνε να τις ξεπερνά.

Δεν έχει σημασία τα γκολ που έβαλε και δημιούργησε για να ισοφαρίσει μέχρι και να κερδίσει η ομάδα του έναντι αντιπάλων ακόμα και της Liverpool, ποτέ δεν έγινε μια φιγούρα μίσους ή μανίας. Ήταν σεβαστός από πολλούς οπαδούς ομάδων οι οποίοι στα φυλετικά δικαιώματα του σύγχρονου ποδοσφαίρου ίσως  να συκοφαντούσαν το κάθε παίκτη στη θέση του.

Ωστόσο το μεγαλείο του Speed δεν ήταν λόγω της έλλειψης έχθρας που περιβάλλεται στα επιτεύγματά του. Ενώ υπάρχουν πολλές απόψεις για το αν ο Keane και ο Vieira θα μπορούσαν να ευδοκιμήσουν με τον ίδιο τρόπο στο ίδιο επίπεδο το 2016, εν αντιθέσει με το 1996 ο Ουαλός ήταν ένας σύγχρονος μέσος της Premier League πριν γνωρίσουμε πώς είναι σήμερα ο σύγχρονος μέσος της Premier League. Κάλλιστα θα μπορούσε να ενταχθεί σε οποιαδήποτε από τις 20 ομάδες που διεκδικεί το τίτλο ή τη παραμονή της αυτή τη σεζόν.

Από το 1989 έως το 2008 ο Speed ήταν σταθερός. Αρχικά έπαιξε ως ένας ενεργητικός μαθητευόμενος του Gordon Strachan. Μια κινητήρια δύναμη στην καρδιά της ομάδας της Leeds United που κατέκτησε το τελευταίο τίτλο First Division πριν μετονομαστεί σε Premier League η κορυφαία κατηγορία του Αγγλικού ποδοσφαίρου το 1993. Μετά άφησε το Γιορκσάιρ για τον αγαπημένο του σύλλογο στη παιδική του ηλικία (Everton) το 1996 για δύο χρόνια και έπειτα πήγε στη Newcastle και συνέχισε να παίζει στο επίπεδο της "ελίτ" έως τα 38 του, όταν έφυγε από την Bolton για να ενταχθεί στη Sheffield United για δύο ακόμη χρονιές ανταγωνιστικού ποδοσφαίρου στη δεύτερη κατηγορία.

Έτσι, πολλοί από τους Βρετανούς και τους Ιρλανδούς μέσους που έχουν έρθει μετά τον Speed μπορεί να μοιάζουν σ 'αυτόν ως άμεση ή έμμεση επιρροή με δικό τους στυλ παιχνιδιού ή τα καθήκοντα που εκπληρώνουν για τις ομάδες τους. Ο Michael Carrick, ο Mark Noble, ο James McCarthy, ο Joe Allen, ο Aaron Ramsey... παίκτες με διαφορές και ομοιότητες μεταξύ τους και όμως όλοι μπορούν να συγκριθούν με τον Ουαλό που ήρθε πριν από αυτούς και τους ρόλους που αναλάμβανε ήταν είτε ως επιθετικογενής παίκτης είτε μια πιο φιλομαθής παρουσία καθώς όσο μεγάλωνε τόσο γινόταν και σοφότερος.

Ήταν ένας φυσικός ηγέτης και αρχηγός που ανέδειξε στο έπακρο τα δικά του μέτρια φυσικά ταλέντα ως νεαρός. Η εργατικότητα και η επαγγελματική προσέγγιση του, τον είδαν να παρατείνει την καριέρα του παίζοντας πολύ πέρα ​​από την πλειοψηφία των συνομηλίκων του. Η μακροζωία του Speed στο ποδόσφαιρο διατηρούνταν επειδή προχωρούσε, δοκιμάζοντας νέες ιδέες και πραγματοποιώντας επιπλέον ασκήσεις όπως η γιόγκα πολύ πριν γίνει της μόδας μέσα στους κύκλους του ποδοσφαίρου. Δεν χρειαζόταν ούτε την άφιξη του Arsene Wenger στο Aγγλικό ποδόσφαιρο για να λύσει τη διατροφή και τον τρόπο ζωής του.

Ο Ryan Giggs δεν θα μπορούσε ποτέ να πετύχει το δικό του ορόσημο στο τέλος της καριέρας του αν δεν συμβουλευόταν από τον πρώην Διεθνή συμπαίκτη του σχετικά με τον καλύτερο τρόπο φροντίδα του εαυτού του. Ήταν ένα πρότυπο ποδοσφαιριστή τόσο στη στάση όσο και στις ικανότητες του.

Το ποδόσφαιρο δεν εφευρέθηκε το 1992 όμως ιδιαίτερα τα τελευταία 24 χρόνια το Αγγλικό ποδόσφαιρο έχει πέσει κάτω από σημαντικές αλλαγές. Μπορεί ποτέ να μην ήταν πρόθεση του Speed ​​να ενσωματώσει πολλές από αυτές τις αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο έπαιζε και στο τρόπο που προανήγγειλε το είδος των παικτών που θα έρχονταν, αλλά είναι μια μεγάλη επιρροή.

Δεν θα μπορούσε να ταιριάξει με τα μεγάλα και δυνατά τάκλιν από τα πρώτα χρόνια της Premier League και μόνο από την ωμή βία και δεν το έπραξε. Αφού του παρασχέθηκαν τα "εργαλεία" εκ γεννησιμιού του για να φτάσει σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο έπαιξε με την επινοητικότητα και την ευφυΐα που του επέτρεπε να κλείσει το χάσμα με τους αντιπάλους του. Το "αίμα" σύντομα εξαφανίστηκε μιας και ο Speed προχωρούσε παίζοντας με το κεφάλι και ελέγχοντας το ρυθμό του παιχνιδιού δίνοντας το παράδειγμα. 

Εύτακτος με τη μπάλα και εργατικός ήταν σαφές ότι υπήρχε πάντα κάτι περισσότερο στο παιχνίδι του και στην προσέγγισή του για να κυριαρχήσει σε μια μάχη της μεσαίας γραμμής. Ακόμη και πριν η ηλικία τον αναγκάσει να βάλει το μυαλό του σε ακόμη μεγαλύτερη χρήση στον αγωνιστικό χώρο, οι ικανότητες του Speed ​​έκαναν μεγάλη διαφορά και αναμφισβήτητα τον προστάτευαν καλύτερα. Η ευφυΐα και η ευαισθητοποίηση για το πού είναι ποιος, τι πάσα να κάνει, που ήταν απαραίτητος από τους άλλους και πως το παιχνίδι ήταν πιθανό να ξετυλιχθεί μπροστά του όπως αποδεικνύεται από τον άψογο συγχρονισμό του σε πολλά από τα γκολ του.

Τελικά έδωσε στο έπακρο ό, τι είχε, προκειμένου να γίνει ακόμη μεγαλύτερος ποδοσφαιριστής από ό, τι θα μπορούσε να ήταν και ένας συμπαίκτης που έκανε τους γύρω του καλύτερα. Αργότερα, καθώς ο ίδιος αναγκάστηκε να γίνει ακόμη πιο οικονομικός στις προσπάθειές του, η διάνοια του έλαμψε ακόμα περισσότερο ειδικά κάτω από τον Sam Allardyce στη Bolton που τον πήρε από τη Newcastle το 2004 όταν ήταν ήδη στην ηλικία των 34 ετών. Ο ίδιος έμεινε εκεί για τέσσερα ακόμη χρόνια. 

Ακόμη και από την αρχή όμως ήταν ένας μέσος που αγωνίστηκε σαν τον προπονητή που θα γινόταν αργότερα. Ανοίγοντας το μυαλό του και πάλι με την καινοτόμα σκέψη του και τις μεθόδους των εμπειρογνωμόνων, καθώς έβαζε τις βάσεις για την αναβίωση του Ουαλικού ποδοσφαίρου τον 21ο αιώνα. Ο διάδοχός του Chris Coleman άρχισε να αξιοποιεί το δυναμικό του και να τελειώσει τη δουλειά της νέας εκκίνηση του Speed που χάραξε στην Εθνική του ομάδα ως προπονητής πριν από το θάνατό του.

Η αυτοκτονία του το 2011 εξέπληξε τον αθλητισμό και άνοιξε τα μάτια - έστω και προσωρινά - στο σιωπηλό πόνο που υπάρχει πίσω από την πιο κοινή αιτία θανάτου μεταξύ των ανδρών κάτω από την ηλικία των 35 στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μια πρόσφατη έρευνα της FIFPro (Η Παγκόσμια Ομοσπονδία ποδοσφαιριστών) διαπίστωσε ότι η κατάθλιψη μεταξύ των παικτών στο άθλημα είναι πολύ διαδεδομένη: το 38% των ατόμων που συμμετείχαν στην έρευνα ανέφεραν συμπτώματα.

Αφού άναψε τα φώτα ως ένα πρότυπο του σύγχρονου Βρετανού ποδοσφαιριστή και στη συνέχεια όρισε την Ουαλία στο δρόμο της ως προπονητής, η ελπίδα στα χρόνια που έρχονται είναι ο Speed θα παίξει ρόλο σε μια άλλη, ακόμη μεγαλύτερη κληρονομιά που ακολούθησαν οι επιπτώσεις του στον αγωνιστικό χώρο και στον πάγκο. Μια που εκτείνεται πολύ πέρα ​​από τις ασήμαντες λεπτομέρειες του ποδοσφαίρου. 

Ανεξάρτητα από τον αριθμό των τροπαίων - ο Speed κατέκτησε το πρωτάθλημα με τη Leeds το 1992 εκτός από τη παλιά Second Division το 1990 και έφτασε στον τελικό του Κυπέλλου Ιντερτότο (δύο φορές) και του Κυπέλλου UEFA με την Newcastle παίζοντας ακόμα και στο Champions League με τις "καρακάξες" - είναι ένας από τους μεγαλύτερους παίκτες της εποχής της Premier League στη μεσαία γραμμή. Με 535 εμφανίσεις είναι πέμπτος στη λίστα όλων των εποχών. Πραγματοποίησε συνολικά 841 εμφανίσεις σε επίπεδο συλλόγων, πετυχαίνοντας 136 γκολ σε 25 χρόνια. Ως διεθνής ποδοσφαιριστής εκπροσώπησε την Ουαλία 85 φορές σκοράροντας επτά φορές, και επίσης οδήγησε τη χώρα του σε πέντε νίκες στα δέκα παιχνίδια του ως προπονητής.

Είναι μια άλλη τραγωδία καθώς ο Gary Speed ​​ανοίγει μια συζήτηση σχετικά με την ψυχική υγεία και τις αυτοκτονίες των ποδοσφαιριστών, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να θυμόμαστε για το πόσο πρωτοπόρος ήταν ως παίκτης και για άλλους λόγους πέρα ​​από το άθλημα επίσης που δεν πρέπει να ξεχαστεί.