Η απεικόνιση της Ελλάδας με γυναικεία μορφή, να στέκεται όρθια ανάμεσα σε ερείπια μάχης, στο έργο του Ευγένιου Ντελακρουά «Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου» (1826), έχει εμφανείς ομοιότητες με τη μορφή της «Ελευθερίας» στον μεταγενέστερο πίνακά του, με γαλλικό ενδιαφέρον, «Η Ελευθερία οδηγεί το Λαό» (1831), παρατήρησε μεταξύ άλλων η διευθύντρια του Εθνικού Μουσείου «Eugène Delacroix» της Γαλλίας, Dominique de Font-Réaulx, σε διάλεξή της, στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ.
Η διάλεξη έγινε στο πλαίσιο της εικαστικής έκθεσης με θέμα «Ο Ντελακρουά σκηνοθετεί το ’21 και ο Philippoteaux δημιουργεί το Πανόραμα της πολιορκίας του Παρισιού» (18.10.2016-31.1.2017), η οποία αναφέρεται σε στιγμές της ιστορίας και των σχέσεων της Ελλάδας και της Γαλλίας κατά τους προηγούμενους δύο αιώνες.
«Ο Delacroix αναπαράστησε τη γαλλική ελευθερία, βάσει της δουλειάς που είχε κάνει για την ελληνική επανάσταση» σημείωσε η διευθύντρια του Μουσείου «Eugène Delacroix», αναπτύσσοντας το θέμα της διάλεξης «Ο Ντελακρουά με τον χρωστήρα του στο πλευρό της Ελλάδας».
«Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου» είναι ο πίνακας που παρουσιάζει ο Ντελακρουά στο Σαλόνι των Παρισίων το 1826 και είναι ένα έργο, υπέρ των Ελλήνων, για το οποίο έκανε πολλή έρευνα. Αποφασίζει να επικεντρώσει σε μια κεντρική φιγούρα, είναι μια «νίκη», έχει το μέγεθος της νίκης, σε μεγαλειώδη στάση, με τα χέρια απλωμένα χαμηλά σε μια κίνηση απελπισίας, πάνω στα ερείπια, με τις μάχες να μαίνονται στο βάθος – αυτή είναι η πραγματικότητα των μαχών για την ανεξαρτησία, πολύ όμορφη με το άσπρο φόρεμα, κάτω από έναν ουρανό πολύ σκοτεινό, σαν να έρχεται καταιγίδα, ερείπια, πλήρες χάος, αλλά με τη γυναίκα πάντα όρθια και ζωντανή» είπε η κα de Font-Réaulx.
Πρόσθεσε ότι και η γυναικεία μορφή στον πίνακα «Η Ελευθερία οδηγεί το Λαό» δίνει και αυτή την ίδια αίσθηση, της μάχης για την ελευθερία, με την ηρωίδα του πίνακα, μια από τις πιο γνωστές εικαστικές αποδώσεις της «Marianne», συμβόλου της γαλλικής δημοκρατίας και της ελευθερίας, να υψώνει τη σημαία με τα γαλλικά χρώματα και να οδηγεί το λαό στην εξέγερση. Το θέμα του πίνακα του 1831 του Ντελακρουά είναι εμπνευσμένο από την Ιουλιανή Επανάσταση στη Γαλλία του 1830.
«Ο Ντελακρουά στρατεύεται καλλιτεχνικά για να υπερασπιστεί τις υποθέσεις της εποχής του, σκέφτεται για καιρό, μελετά, συζητά, αντιλαμβάνεται και μεταδίδει στο θεατή τα συναισθήματα που ο ίδιος βίωσε» ανέφερε η διευθύντρια του μουσείου Ντελακρουά και πρόσθεσε:
«Η εικόνα της Ελλάδας στο Μεσολόγγι, που είναι εικόνα μάχης και ελευθερίας, εμπνέει και συνεπαίρνει όλους και χαίρομαι που μπορώ να το πω αυτό, εδώ στην Ελλάδα, ειδικά στις μέρες μας, πόσο η σχέση με την ελευθερία είναι σημαντική για όλους μας».
Ωστόσο, είχε προηγηθεί χρονικά ένας ακόμη διάσημος πίνακας του Γάλλου ζωγράφου, με θέμα εμπνευσμένο από την ελληνική επανάσταση, ο οποίος παρουσιάστηκε στο Σαλόνι του 1824 στο Παρίσι και συγκλόνισε το διεθνές κοινό για τα δεινά των Ελλήνων, που διεκδικούσαν την ελευθερία τους.
Ο πίνακας του Ντελακρουά «Οι σφαγές της Χίου», αποτέλεσε έμπνευση και παρότρυνση για πολλούς από τους καλλιτέχνες της εποχής εκείνης να ασχοληθούν με την ελληνική επανάσταση, αλλά επέτρεψε στο δημιουργό του να διακριθεί και να καταξιωθεί σε ηλικία μόλις 26 χρόνων και να συγκρίνεται σε δεξιότητες με άλλους, μεγαλύτερους σε ηλικία, γνωστούς ζωγράφους της εποχής του.
«Ο πίνακας προκάλεσε, εκτός από τη θεματολογία, και για τον τρόπο που ο καλλιτέχνης επεξεργάζεται το θέμα του. Ο πίνακας αυτός παραβιάζει τη διάταξη της σύνθεσης. Ενώ με τα αισθητικά μέτρα της εποχής, όλη η σύνθεση πρέπει να συγκλίνει προς το κέντρο, προς το κεντρικό πρόσωπο, στον συγκεκριμένο πίνακα δεν υπάρχει ήρωας, είναι ένας πίνακας ιστορίας που δεν έχει πρωταγωνιστή, τα χρώματα συμβολίζουν τη φρικτή κατάσταση που ζουν οι κάτοικοι της Χίου» είπε η διευθύντρια του γαλλικού μουσείου.
Η ομιλήτρια σημείωσε ταυτόχρονα πόσο επηρεασμένος ήταν ο καλλιτέχνης από την ιδέα της ελληνικής επανάστασης του 1821, αλλά και από την εικόνα που είχε διαμορφώσει στο φαντασιακό του για την Ελλάδα της εποχής του, με βάση τις περιγραφές και τις διηγήσεις επισκεπτών της, αλλά και από την κλασική του παιδεία και γνώση για την ελληνική αρχαιότητα – στοιχεία από την οποία έχει αντλήσει και έχει μεταφέρει στους πίνακές του.
Ιδιαίτερα σημαντική για τη γνώση του ζωγράφου και τα συναισθήματά του για την Ελλάδα, όπως ανέφερε η κα de Font Réaulx, ήταν η επίσκεψη του Ντελακρουά στο Βρετανικό Μουσείο, όπου αντίκρισε τα γλυπτά του Παρθενώνα τα οποία είχε αποσπάσει από την Ακρόπολη και μεταφέρει εκεί λίγα χρόνια νωρίτερα ο λόρδος Έλγιν. Εντυπωσιάστηκε από τις αναπαραστάσεις μαχών στις ζωφόρους, ιδιαίτερα από τις μάχες Κενταύρων και Λαπίθων. Επίσης, ήταν συχνός επισκέπτης του Μουσείου του Λούβρου, αλλά και αναγνώστης διαφόρων κειμένων και αναφορών περιηγητών ή στρατιωτικών, που επισκέπτονταν την περιοχή. Βαθιά ωστόσο, ήταν η επίδραση που του άσκησε και ο λόρδος Μπάιρον, κείμενα του οποίου διάβαζε στα γαλλικά και στα αγγλικά, όπως και άλλοι φιλέλληνες της εποχής του που υποστήριζαν τον αγώνα για την ελληνική ανεξαρτησία. Ο ίδιος δεν είχε ποτέ επισκεφθεί την Ελλάδα, αλλά την αγάπησε, γοητεύτηκε από την ιστορία της, από τον αγώνα της.
«Ίσως (ο Ντελακρουά) να μην πέθανε στην Ελλάδα, όπως ο Μπάιρον, αλλά άφησε ένα έργο πολύ σημαντικό» πρόσθεσε η κα de Font Réaulx.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου