Δημήτρης Βαρσάνης
Μία από τις πιο ανεξίτηλες εικόνες του Α' Παγκοσμίου Πολέμου το 1914 είναι η Χριστουγεννιάτικη ανακωχή που έλαβε χώρα ένας ποδοσφαιρικός αγώνας στη γη του κανενός μεταξύ των στρατιωτών.
Τα βιβλία της ιστορίας δηλώνουν ότι κατά μήκος του Δυτικό Μέτωπου 100.000 άνδρες διαφόρων εμπόλεμων Εθνών πήραν μέρος στη χριστουγεννιάτικη ανακωχή του 1914. Ανεπίσημα στοιχεία μέσω επιστολών που εστάλησαν από τα χαρακώματα στους αγαπημένους στο σπίτι προσφέρουν σχόλια σχετικά μεταξύ των αντίπαλων στρατιωτών που έπαιξαν σε τουλάχιστον τρεις ή τέσσερις τοποθεσίες.
Ακριβώς τρεις μήνες αργότερα άλλη μια ποδοσφαιρική αναμέτρηση έλαβε χώρα. Μια που γεννήθηκε από την επιθυμία για οικονομικό όφελος σε αντίθεση με την ειρήνη σε ενα εμπόλεμο περιβάλλον. Ένας αγώνας που έλαβε χώρα σε μια πολύ πιο κοντινή τοποθεσία από τα πεδία των μαχών του Υπρ. Εκείνος ο αγώνας διεξήχθη στο Old Trafford στις 2 Απριλίου του 1915 μεταξύ της Manchester United και της Liverpool. Ήταν Μεγάλη Παρασκευή.
Καθώς ο πόλεμος κλιμακώθηκε σύντομα κατέστη σαφές ότι το οργανωμένο επαγγελματικό ποδόσφαιρο στην Αγγλία θα σταματήσει στο τέλος της σεζόν 1914-1915. Όμως με τον ανταγωνισμό να είναι τόσο υψηλός η Football League και η FA αποφάσισαν ότι το ποδόσφαιρο θα πρέπει να συνεχιστεί, ενώ η χώρα βρισκόταν σε πόλεμο. Στο πιο ακραίο σκηνικό οι ποδοσφαιρικές αρχές, οι σύλλογοι και οι ίδιοι οι παίκτες κυρήχθηκαν ως μη πατριώτες.Με το μέλλον να είναι αβέβαιο μπροστά τους και η ποδοσφαιρική τους σταδιοδρομία να φτάνει στο τέλος ένας αριθμός από τους παίκτες της Liverpool και της Manchester United συναντήθηκαν σε μια παμπ στο Μάντσεστερ για να συζητήσουν την οργάνωση της επικείμενης αναμέτρησης μεταξύ των δύο αντίστοιχων ομάδων.
Ο αρχηγός της Liverpool και πρώην παίκτης της Manchester United Jackie Sheldon συναντήθηκε στη παμπ με τους συμπαίκτες του Thomas Fairfoul, Bob Pursell και Tom Miller μαζί με τους αντίπαλους παίκτες της Manchester United Sandy Turnbull, Enoch West και Arthur Whalley.
Όταν η Liverpool έκανε το ταξίδι στο Old Trafford ήταν στη μέση του βαθμολογικού πίνακα και έπρεπε να αντιμετωπίσει μια Manchester United που είχε εμπλακεί σε μια τεταμένη μάχη με τη παραμονή της. Οι τύχες της United βυθίστηκαν απότομα από τα πρώτα στρώματα ερχόμενη ως μια ομάδα που πέρασε δύσκολα στα πρώτα χρόνια της ίδρυσης της.Υπό τη διεύθυνση του Ernest Mangnall η Manchester United ανέβηκε από τη δεύτερη κατηγορία τη σεζόν 1905-1906 και πήρε το πρώτο πρωτάθλημα μόλις δύο χρόνια αργότερα, πριν προσθέσει το πρώτο της FA Cup το 1909 και άλλο ένα πρωτάθλημα το 1911. Ο Mangnall ήταν μία από τις κινητήριες δυνάμεις στο Old Trafford όταν μετακόμισε εκεί ο σύλλογος το 1910, αλλά τον άφησε με πικρές αντεγκλήσεις τον Σεπτέμβριο του 1912 όταν πήγε στη μισητή αντίπαλο της Manchester City.
Το τελευταίο παιχνίδι του στον πάγκο της United ήρθε ενάντια στη City στο Old Trafford με την ομάδα που επρόκειτο να ενταχθεί να επικρατεί με 1-0. Ο Mangnall φέρεται να ήταν ανοιχτά περιχαρής για τη νίκη της City με την μετακίνηση του στη νέα του ομάδα να είναι ήδη κοινή γνωστή. Η United ταλαιπωρήθηκε στον απόηχο της αποχώρησης του Mangnall και έφτασε κοντά στον υποβιβασμό.
Από την άλλη πλευρά η Liverpool είχε φτάσει για πρώτη φορά στο τελικό του FA Cup τη προηγούμενη χρονιά, όταν ηττήθηκε με 1-0 από την Burnley. Τα πρώτα δύο πρωταθλήματα τα πήρε κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '10, αλλά παρά τη πορεία της έως το τελικό το 1914 η Liverpool είχε γίνει μια ομάδα που τερμάτιζε στη μέση του βαθμολογικού πίνακα.
Η αντιπαλότητα μεταξύ της Manchester United και της Liverpool το 1915 ήταν πολύ μακριά απο την άνθιση της. Οι δύο σύλλογοι σε εκείνο το στάδιο γνωρίζονταν πάρα πολύ λίγο μετά την άνοδο της Manchester Unite στη κορυφαία κατηγορία το 1906. Τόσο η Liverpool όσο και η Manchester United βρίσκονταν στη σκιά των παραδοσιακών τους αντιπάλων στη πόλη τους εκείνη την εποχή.
Αυτό ήταν το σκηνικό μέσα στο οποίο η Manchester United νίκησε με 2-0 τη Liverpool την Μεγάλη Παρασκευή του 1915. Ο George Anderson έβαλε δύο γκολ εκείνη τη μέρα ενώ οι θεατές, οι κριτές του αγώνα και μάλιστα ορισμένοι από τους ίδιους τους ποδοσφαιριστές αμφισβήτησαν διάφορα περιστατικά που έγιναν μέσα στο γήπεδο.
Με απόδοση 8/1 στη νίκη της Manchester United με 2-0 να είναι άμεσα διαθέσιμη, έπεσαν πολλά λεφτά σε αυτό το αποτέλεσμα. Δεν ήθελαν όμως όλοι να συμπεριληφθούν σε αυτό το "πανηγύρι". Ο σκόρερ της Manchester United Anderson και ο Fred Pagnam ειδικά από τη Liverpool ήταν οι δύο εξαιρέσεις και πάλεψαν με νύχια και με δόντια για να αλλάξουν το "σκηνοθετημένο" σκορ. Ο Pagnam χτύπησε το οριζόντιο δοκάρι της Manchester United στα τελευταία λεπτά του αγώνα με αποτέλεσμα να δέχεται ανοιχτά την επίπληξη από διάφορους συμπαίκτες του.
Όχι πολύ καιρό αφότου έλαβε χώρα ο αγώνας, άρχισαν να βγαίνουν φυλλάδες σε κάποια άλλα γήπεδα ποδοσφαίρου αυξάνοντας μερικά άβολα ερωτήματα σχετικά με τη νομιμότητα της αναμέτρησης στο Old Trafford ενώ οι δυσαρεστημένοι bookmakers υπολόγιζαν τις απώλειές τους. Η FA δεν είχε άλλη επιλογή από το να ξεκινήσει μια έρευνα σχετικά με τους ισχυρισμούς.
Αυτό που ακολούθησε ήταν μια υπερβολικά αυταρχική έρευνα από τη πειθαρχική Επιτροπή. Ο Pagnam της Liverpool και ο Anderson της Manchester United κατέθεσαν ενάντια στους συμπαίκτες τους. Ο θρυλικός Billy Meredith δήλωνε ότι είναι παράξενο ότι κανείς δεν φάνηκε πρόθυμος να του δώσει την μπάλα καθώς το παιχνίδι έφτανε στο τέλος του. Εν τέλει δόθηκαν καταδικαστικές αποφάσεις σε επτά παίκτες στις 27 Δεκεμβρίου του 2015, σχεδόν εννέα μήνες μετά τον αγώνα που έλαβε χώρα λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου που καθυστέρησε την υλοποίηση τους.
Οι Sheldon, Fairfoul, Pursell, Miller, Turnbull, West και Whalley απαγορέυθηκαν διά παντώς να ξαναπαίξουν ποδόσφαιρο σε μια εποχή που το άθλημα ήταν σε στασιμότητα. Ενώ ο West εξαρχής διαμαρτυρήθηκε για την αθωότητά του φθάνοντας ακόμη και στο σημείο να μηνύσει ανεπιτυχώς την FA, οι υπόλοιποι έξι παίκτες ενώθηκαν για το πόλεμο.
Είναι αδύνατο να πούμε έχοντας κάτι παραπάνω από έναν αιώνα απόσταση ποιο ήταν το πρωταρχικό κίνητρο της ένταξης των ποδοσφαιριστών στις ένοπλες δυνάμεις. Αν πρόκειται για μια πράξη του καθήκοντος τους, μια προσπάθεια να σώσουν τη κατεστραμμένη φήμη τους ή ίσως ένας συνδυασμός και των δύο. Οι δύο βαθμοί που πήρε η Manchester United από τον αγώνα με την Liverpool τη βοήθησαν να σταθεί όρθια μεταξύ του υποβιβασμού και της παραμονής καθώς η ομάδα του Old Trafford σώθηκε από την πτώση της για έναν μόλις βαθμό.
Αυτό που είναι βέβαιο όμως είναι ότι οι ενέργειές τους κατά τη διάρκεια του πολέμου ήταν ένας επαρκής σκοπός για την FA ώστε να ανατρέψει την απόφαση της διά παντός απαγόρευσης τους κατά την επανέναρξη της Football League το 1919. Ενώ ο Sheldon, ο Pursell, ο Miller και ο Whalley επανήλθαν στο άθλημα, η επιστροφή του Turnbull στην ομάδα του ήταν μεταθανάτια μετά το θάνατο του στο Αρράς το Μάιο του 1917. Ο Fairfoul (στα 30 του τότε) επέλεξε να μην επιστρέψει στο άθλημα μετά το τέλος του πολέμου. Ο West έπρεπε να περιμένει μέχρι το 1945 για να αρθεί η απαγόρευση του ύστερα από τις νομικές μάχες του με την FA. Ο ίδιος βγήκε δικαιωμένος...στα 59 του.
Παρότι οι Sheldon, Pursell και Miller επέστρεψαν στο Anfield και ο Whalley στο Old Trafford το 1919, και οι τέσσερις παίκτες έφυγαν από τις αντίστοιχες ομάδες τους μέσα σε ένα χρόνο. Ο Miller μάλιστα άφησε τη Liverpool για να πάει στη Manchester United. Οι καταγγέλλοντες τα πήγαν λίγο καλύτερα καθώς ο Pagnam σύντομα μεταγράφηκε στην Arsenal μετά την επανέναρξη των επαγγελματικών πρωταθλημάτων, ενώ το 1917 ο Anderson είχε εμπλακεί σε ένα περιστατικό με στημένα παιχνίδια κατά τη διάρκεια ενός αγώνα εναντίον της Burnlery που τελικά οδήγησε στην απαγόρευση του διά πάντως από το ποδόσφαιρο και οκτώ μήνες φυλάκιση. Οι πρόγονοι του Anderson ακόμη και σήμερα αγωνίζονται για να καθαρίσουν το όνομά του από αυτό που πιστεύουν ότι είναι μια αδικία.
Η Liverpool απόλαυσε μια επιστροφή στις επιτυχίες στις αρχές του 1920 με δύο ακόμη πρωταθλήματα, ενώ πριν τον πόλεμο η πτώση της Manchester United συνεχίστηκε με γοργούς ρυθμούς και από το 1922 ήταν και πάλι μια ομάδα της δεύτερης κατηγορίας. Μεταξύ του 1922 και στο ξέσπασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η Manchester United πέρασε το περισσότερο χρόνο στη δεύτερη κατηγορία μέχρι να έρθει ο Matt Busby να ξεσηκώσει τον σύλλογο και τις τύχες του.
Το 1915 το Βρετανικό σκάνδαλο με τα στοιχήματα γεννήθηκε από το περιβάλλον του. Ένας πόλεμος που επρόκειτο να τελειώσει το επαγγελματικό ποδόσφαιρο, ένα αβέβαιο μέλλον για τους παίκτες που ήταν υπό πίεση για να υπογράψουν και να πάνε στη μάχη. Η θέληση να παρέχουν κάποια ασφάλεια στις οικογένειες που αναμένονταν να αφήσουν θα ήταν τεράστια.
Ενώ οι Sheldon, Fairfoul, Pursell, Miller, Turnbull, West και Whalley αμαύρωσαν αναμφισβήτητα το άθλημα, ενδεχομένως να το έκαναν απρόθυμα και από το αυξανόμενο βαθμό της απελπισίας τους. Ήταν μια σειρά από παίκτες που ξεχώρισαν για να χάσουν τα πάντα για το βραχυπρόθεσμο κέρδος. Είναι δύσκολο να τους φανταστούμε να κάνουν το ίδιο πράγμα σε έναν καιρό ειρήνης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου