Η Αμφίπολη στα ΕΣΠΑ - Διεθνές συνέδριο στην Αρχαία Άργιλο

Στο πλαίσιο της 30ης επετειακής επιστημονικής συνάντησης για το αρχαιολογικό έργο της δεκαετία στη Μακεδονία και τη Θράκη, η πολυαναμενόμενη εισήγηση για το περιλάλητο εύρημα της Αμφίπολης εξελίχθηκε σε "περίληψη των προηγουμένων" και ανοίκειες επιστημονικού συμποσίου αντιπαραθέσεις.

«Από το 2016 το μνημείο της Αμφίπολης αφέθηκε στην τύχη του. Η υγρασία έχει προχωρήσει πολύ. Οι Καρυάτιδες άρχισαν να χάνουν τα εξαιρετικά χρώματα τους- το κυανό μετά βίας φαίνεται. Είναι καθήκον της πολιτείας να προστατεύσει το μνημείο αυτό από τη φθορά του χρόνου. Κουράγιο μας δίνει μόνο η εξασφάλιση των κονδυλίων των ΕΣΠΑ χάρη στον περιφερειάρχη Κ. Μακεδονίας και με τη συνεργασία βεβαίως του υπουργείου Πολιτισμού - ώστε να προχωρήσουν σύντομα οι εργασίες καθαρισμού, συντήρησης και αποκατάστασης». Με την παραπάνω αποστροφή ολοκλήρωσε την πολυαναμενόμενη εισήγηση της στο επετειακό 30ο επετειακό αρχαιολογικό συνέδριο της Θεσσαλονίκης η αρχαιολόγος Αικατερίνη Περιστέρη, για να ... λάβει πάραυτα την απάντηση από τον συνεργάτη της -ομιλητή της κοινής τους εισήγησης- τον αρχιτέκτονα Μιχάλη Λεφαντζή, σύμφωνα με τον οποίο «το μικρότερο πρόβλημα που έχει το μνημείο, είναι αυτό της υγρασίας. Το επόμενο διάστημα αρχίζουν οι εργασίες συντήρησης και περαιτέρω συζητήσεις για το θέμα είναι άστοχες- αν όχι άσχετες»...

Η κ. Περιστέρη, στην εισήγηση της με θέμα "Ανασκαφική έρευνα τύμβου Καστά Αμφίπολης (2010-2015): από την αρχαϊκή νεκρόπολη στον μνημειακό μακεδονικό τάφο με τον πλούσιο γλυπτό διάκοσμο", παρουσίασε την ιστορία των ανασκαφών στην περιοχή ξεκινώντας απ΄ τον αρχαιολόγο Γ. Λαζαρίδη στη δεκαετία του 50, συνέχισε με τις δοκιμαστικές εξωτερικές και εσωτερικές τομές στον τύμβο Καστά στην περιοχή της νεκρόπολης το 2004-2012, τα πρώτα εντυπωσιακά ευρήματα των πλούσια κτερισμένων τάφων, τον εντοπισμό των ορίων του τύμβου, και -το καλοκαίρι του 2014- του μεγαλειώδους σύνθετου τάφου με λατρευτική χρήση, για τον οποίο επανέλαβε τη χρονολόγηση στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ αιώνα. Συμπλήρωσε ότι ο τάφος σφραγίστηκε στο τέλος του 2ου π.Χ αιώνα από τους τελευταίους Μακεδόνες προκειμένου να προστατευθεί απ΄ τις επερχόμενες βαρβαρικές επιδρομές, κι αυτές των Ρωμαίων που ακολούθησαν. Επανέλαβε δε, παρουσιάζοντας τα ήδη γνωστά παγκοσμίως ευρήματα, τις θεματικές και τεχνοτροπικές ομοιότητες τους με άλλα των ιδίων περιόδων (Σφίγγες, μ΄αυτή των Δελφών - βοτσαλωτό δάπεδο, μ΄ αυτό της Πέλλας και της Βεργίνας κ.ά).

Ακολούθησαν οι εισηγήσεις του αρχιτέκτονα κ. Λεφαντζή, και των γεωλόγων Ε. Καμπούρογλου και Γ. Τσόκα για τις έρευνες 1964-2016 και τη γεωφυσική διασκόπηση αρχαιολογικών χώρων στη Μακεδονία και τη Θράκη στη δεκαετία 2007-2016 , κι ενώ η βασική αρχαιολόγος/ανασκαφέας είχε ήδη αποχωρήσει μη δίνοντας τη δυνατότητα στους ...καθ΄ ύλην αρμόδιους συναδέλφους της αρχαιολόγους/συνέδρους για διευκρινιστικές ερωτήσεις, τις απαντήσεις ανέλαβε να δώσει ο κ. Λεφαντζής.

Οι τόνοι ανέβηκαν και το "ύφος" της συζήτησης άλλαξε, οι ερωταπαντήσεις αφορούσαν σε αρχιτεκτονικά, γεωλογικά και στατικά δεδομένα, η συζήτηση που ακολούθησε πήρε άλλη τροπή (με παρεμβάσεις κατοίκων, ενδιαφερομένων κ.ά. που έκαναν εκκλήσεις στους αρχαιολόγους του συνεδρίου να ... ολοκληρωθεί το έργο για την αναβάθμιση της περιοχής και της Μακεδονίας κ.ά.) με αποτέλεσμα ο πρόεδρος του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής σχολής του ΑΠΘ Π. Νίγδελης να προτείνει τη μελλοντική διοργάνωση συνεδρίου αποκλειστικά για το θέμα της Αμφίπολης με τη συμμετοχή επιστημόνων όλων των εμπλεκομένων ειδικοτήτων.

Η 30η/επετειακή επιστημονική συνάντηση για το αρχαιολογικό έργο της δεκαετίας στη Μακεδονία και τη Θράκη ολοκληρώνεται σήμερα (Σάββατο 11 Μαρτίου) στην αίθουσα τελετών του παλιού κτιρίου της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ. Η επετειακή/συνθετική μορφή του συνεδρίου που περιλάμβανε κατά κύριο λόγο ανακοινώσεις/συνθετικές εργασίες με μελέτη των δεδομένων των ανασκαφών ή συνολικού αρχαιολογικού έργου της προηγούμενης δεκαετίας (2007-2016) σε συνδυασμό με τη διακοπή -λόγω των περιορισμένων χρηματοδοτήσεων- των πανεπιστημιακών κυρίως ανασκαφών, μείωσε αισθητά τις εντυπωσιακές ανακοινώσεις νέων ευρημάτων, ενώ αύξησε τον προβληματισμό των συνέδρων όσον αφορά στον τρόπο της επικοινωνίας και "χρήσης" της αρχαιολογίας.

Εντύπωση στους συνέδρους προκάλεσε η ανακοίνωση των ευρημάτων ενός ... εμπορικού/βιομηχανικού κέντρου ηλικίας 26 και πλέον αιώνων, με θέα... θάλασσα που αποκαλύπτουν οι ανασκαφές της τελευταίας 25ετίας στην αρχαία Άργιλο (την αρχαιότερη ελληνική αποικία στη θρακική ακτή -ιδρυμένη τέσσερα χιλιόμετρα δυτικά του Στρυμόνα στα 655 π.Χ). Στο εμπορικό κέντρο εποχής (παράλληλα και ... οικοτεχνικό σύμφωνα με πρόσφατα ευρήματα που παραπέμπουν σε καταστήματα αλλά και σπίτια, καθώς βρέθηκαν ίχνη εστιών για φωτιά αλλά και μια μπανιέρα με απορροή των υδάτων απευθείας στον δρόμο), που ανάγεται στην περίοδο 475-357 π.Χ. (με την καταστροφή της πόλης από την επιδρομή του Φιλίππου), εντοπίστηκε σειρά επιμηκών "δωματίων" που λειτουργούν ως βιοτεχνικό/εμπορικό κέντρο της εποχής. Οι πόρτες των οικημάτων/καταστημάτων (σύμφωνα με τον εισηγητή αρχαιολόγο Ζήση Μπόνια) άνοιγαν προς τα έξω -ορίζοντας έτσι με τα "φύλλα" τους το εύρος της πρόσοψης-, έχουν το καθένα διαφορετική μορφή κατασκευής (είναι κατασκευές των κατοίκων/ ιδιοκτητών τους) και παραπέμπουν στα "Σούκ" -τις σκεπαστές αγορές της εγγύς ανατολής.

Στο εσωτερικό βρέθηκαν δωμάτια για ύφανση (χώρος αργαλειού) λεκάνες που χρησιμοποιούνταν για βαφές νημάτων, πάγκοι, χώροι κατασκευής αντικειμένων από κέρατα ελαφιών, αλλά και νομίσματα του δεύτερου μισού του 4ου αιώνα.

Η ανασκαφή της Αργίλου είναι μια συστηματική ανασκαφική έρευνα στο πλαίσιο κοινού ελληνοκαναδικού προγράμματος που ξεκίνησε το 1992 και συνεχίζεται. Υπεύθυνοι των ανασκαφών είναι ο Καναδός καθηγητής Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ Ζαν Περό και ο αρχαιολόγος Ζήσης Μπόνιας, προϊστάμενος της ΙΗ΄ Εφορείας Αρχαιοτήτων Καβάλας.

Η ανακοίνωση με θέμα "Κτίσματα με εμπορικό χαρακτήρα στην αρχαία Άργιλο" κρίθηκε ως η σημαντικότερη της φετινής επετειακής διοργάνωσης και η φωτογραφία της ανασκαφής κοσμούσε την αφίσα του 30ου συνεδρίου.

Διεθνές συνέδριο, εξάλλου, με θέμα "25 Χρόνια Άργιλος. Οργάνωση της πόλης και της χώρας στις αποικίες του Β. Αιγαίου απ' τον 8ο έως τον 3ο π.Χ αιώνα" θα πραγμ
ατοποιηθεί -όπως ανακοίνωσε ο εισηγητής του θέματος Ζήσης Μπόνιας- στη Θεσσαλονίκη (στις εγκαταστάσεις του Αρχαιολογικού Μουσείου της πόλης) από τις 25 ως και τις 28 Μαΐου, με εισηγήσεις Ελλήνων και ξένων επιστημόνων και αφορμή την επέτειο συμπλήρωσης ενός τετάρτου του αιώνα στις ανασκαφές της αρχαίας Αργίλου. την οποία και θα επισκεφθούν οι ξένοι σύνεδροι.