Lomas Athletic Club: Η ιστορία του πρώτου ποδοσφαιρικού "γίγαντα" της Αργεντινής

Δημήτρης Βαρσάνης

Περίπου 50 χρόνια πριν τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Αργεντινής είχε αυξηθεί με ετήσιο ρυθμό στο 6%, το οποίο ήταν το μεγαλύτερο και το ταχύτερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα του κόσμου εκείνη την εποχή.

Η χώρα καταμετρήθηκε μεταξύ των πλουσιότερων στον κόσμο και συχνά περπατούσε χέρι-χέρι με αναπτυγμένες οικονομίες όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Γερμανία και η Γαλλία. Ήταν ένας μαγνήτης για τους Ευρωπαίους βιομηχάνους, τους επιχειρηματίες και ακόμη και τους αγρότες που αναζητούσαν τα γόνιμα πάμπας για να καλλιεργήσουν τις σοδειές τους. Το τεράστιο μέγεθος της χώρας, τα εύφορα εδάφη, το πετρέλαιο, οι ορυκτοί πόροι, ο μορφωμένος πληθυσμός, οι μεγάλες ακτές και η απουσία απειλητικών γειτόνων κατέστησαν την Αργεντινή ένα παροιμιώδες χρυσωρυχείο για όσους πήγαιναν μετά από μια περιπέτεια.

Τον 20ό αιώνα η Αργεντινή πέρασε διάφορα πραξικοπήματα ξεκινώντας με την επανάσταση του στρατηγού José Félix Benito Uriburu κατά του προέδρου Hipólito Yrigoyen το 1930 και τελειώνοντας με το πραξικόπημα του Jorge Videla εναντίον της Isabel Perón το 1976. Η χώρα κυβερνήθηκε από τη στρατιωτική χούντα για συντριπτικό μέρος εκείνου του αιώνα. Μια αναφορά στο Βρετανικό περιοδικό The New Statesman το 1978 έλεγε: «Η αποτυχία της Αργεντινής ως Έθνος είναι το μεγαλύτερο πολιτικό μυστήριο αυτού του αιώνα».

Αυτή η αίσθηση του ουτοπισμού που μπήκε στα μυαλά των Ευρωπαίων το 19ο αιώνα πέταξε μακριά από τις πολιτικές φρικαλεότητες που ήταν ανεξέλεγκτες στο δεύτερο μεγαλύτερο Έθνος της Νοτίου Αμερικής.

Ενώ η Αργεντινή απέτυχε - ή να το θέσουμε ήπια δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες ως μια γεωπολιτική υπερδύναμη - η αριστεία στον αθλητισμό χάρισε προσωρινή ανακούφιση. Καθώς η Ευρωπαϊκή μετανάστευση στη χώρα αυξήθηκε τον 19ο αιώνα (ιδιαίτερα από τη Βρετανία) το ίδιο συνέβη και με τις ευρωπαϊκές εκδηλώσεις.

Η γέννηση του ποδοσφαίρου

Στις 26 Οκτωβρίου του 1863, μορφωμένοι άνθρωποι από 11 σχολεία και ποδοσφαιρικούς συλλόγους κατέρτισαν το πρώτο επίσημο σύνολο νόμων του ποδοσφαίρου στην ταβέρνα του Freemason στην Great Queen Street του Λονδίνου εκεί που πιστεύεται ότι έγινε η πρώτη επίσημη συνάντηση της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας. Μέχρι το 1867 οι κανόνες της FA έφτασαν έως το Μπουένος Άιρες.

Ο Thomas Hogg (γιος ενός ιδιοκτήτη εργοστασίου κλωστοϋφαντουργίας στο Γιορκσάιρ) ήταν ένας από τους πρώτους ανθρώπους στην Αργεντινή για να πραγματοποιήσει μια νόμιμη προσπάθεια για τη διάδοση του ποδοσφαίρου στη χώρα. Έτσι στις 6 Μαΐου του 1867 έβαλε την ακόλουθη διαφήμιση στη Standard.

"FOOT BALL: Μια προκαταρκτική συνάντηση θα διεξαχθεί την Πέμπτη το απόγευμα στις 19:30 στο Calle Temple με σκοπό να τεθούν κανόνες και κανονισμοί για τις ποδοσφαιρικές αναμετρήσεις που θα παιχτούν στο Cricket Ground κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Όλοι οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να παραστούν. "

Όμως ήταν ο Alexander Watson Hutton (ο Σκωτσέζος που θεωρείται ο πατέρας του ποδοσφαίρου της Αργεντινής) και το σχολαστικό του έργο στα επόμενα χρόνια του 1867 που είδε τη δημοτικότητα του ποδοσφαίρου να ανεβαίνει σε ένα πρωτοφανές επίπεδο.

Μέχρι το 1880 ο Βρετανικός πληθυσμός στο Μπουένος Άιρες αριθμούσε περίπου 40.000 άτομα (ο μεγαλύτερος αριθμός έξω από τη Μεγάλη Βρετανία. Τέλος το 1891 με τη βοήθεια ενός άλλου σκωτσέζου μετανάστη εν ονόματι Alec Lamont, οι εκπρόσωποι πέντε συλλόγων - Buenos Aires and Rosario Railways, Buenos Aires Football Club, Old Caledonians, St. Andrews Scotch Athletic Club και Belgrano Football Club - ίδρυσαν την Ομοσπονδία ποδοσφαίρου της Αργεντινής.

Τον ίδιο χρόνο στη Lomas de Zamora στο Μπουένος Άιρες, οι Άγγλοι Thomas Dodds, John Cowes και James Gibson με τη βοήθεια των R.L. Goodfellow και W.W. Ο Hayward (Διευθυντές της Σχολής Ακαδημίας Lomas) ίδρυσαν το Lomas Athletic Club. Ο Dodds υπηρέτησε επίσης ως ο πρώτος πρόεδρος του συλλόγου.

Οι απόφοιτοι της Σχολής Ακαδημίας της Lomas όπου ο Hayward δίδαξε στους μαθητές πώς να παίζουν ποδόσφαιρο, αργότερα θα αγωνίζονταν για τη Lomas Athletic Club. Ο σύλλογος παρείχε αρχικά μια ποικιλία αθλημάτων όπως το κρίκετ, το τένις και το ράγκμπι όμως στο ποδόσφαιρο γνώρισε μια απίστευτη επιτυχία.

Εν τω μεταξύ η AAFL αποδιοργανώθηκε το 1892 λόγω έλλειψης κεφαλαίων και σωστής κατεύθυνσης. Όμως η επιδείνωση και η επιθυμία του Watson Hutton την επαναλειτούργησαν το 1893. Η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία Αργεντινής (AFA) δημιουργήθηκε εκείνη την χρονιά, υπό την προεδρία του Watson Hutton και η ετήσια διοργάνωση πρωταθλήματος στην Αργεντινή συνεχίστηκε από τότε.

Η Lomas εισήλθε στο ολοκαίνουργιο πρωτάθλημα που δημιούργησε η AFA και τελείωσε ως οι πρώτοι πρωταθλητές της Αργεντινής. Πέντε ομάδες - η Lomas, η Flores, η Quilmes Rovers, το English High School (ιδρύθηκε από τον Watson Hutton) και οι Buenos Aires & Rosario Railways - συμμετείχαν στο πρωτάθλημα εκείνη τη χρονιά με κάθε ομάδα να δίνει οκτώ παιχνίδια. Η Lomas τερμάτισε πέντε βαθμούς πάνω από τη Flores. Λέγεται ότι περισσότεροι από 500 οπαδοί εμφανίστηκαν για να δουν τον αγώνα Lomas - Flores. Ένας εξαιρετικός αριθμός εξετάζοντας την εποχή και το σχετικά νέο άθλημα στη χώρα. Η Lomas θα κατακτούσε τους πέντε από τους έξι πρώτους τίτλους πρωταθλήματος.

Ένα χρονοδιάγραμμα των δοξασμένων χρόνων

1894: Το πρωτάθλημα αποτελείται από έξι ομάδες. Η Lomas διατήρησε τον τίτλο της παίρνοντας οκτώ νίκες και φέρνοντας δύο ισοπαλίες στους δέκα αγώνες της και τερμάτισε τέσσερις βαθμούς πάνω από τη Rosario Athletic Club που έκανε το ντεμπούτο της στο τουρνουά. Η ομάδα του English High School διαλύθηκε εκείνη τη χρονιά και δεν συμμετείχε στη διοργάνωση, αλλά οι παίκτες της εντάχθηκαν στη Lanús Athletic Club και στη Lobos Athletic Club, οι οποίες μαζί με τη Retiro Athletic εντάχθηκαν με τη Rosario ως πρωτάρηδες στο πρωτάθλημα.

Ο St. Andrew’s (μια ομάδα που φτιάχτηκε εξ ολοκλήρου από Σκωτσέζους και κατέκτησε το πρώτο πρωτάθλημα της AAFL) έκανε τη δική του καταχώρηση στην AFA για να συμμετάσχει στο τουρνουά. Οι Buenos Aires και Rosario Railway αποχώρησαν από το πρωτάθλημα αμέσως μετά την έναρξη του χωρίς να δώσουν κανένα παιχνίδι.

1895: Η Lomas διατήρησε και πάλι τα σκήπτρα της παίρνοντας ξανά οκτώ νίκες και φέρνοντας δύο ισοπαλίες στους 10 αγώνες της και τερμάτισε πέντε βαθμούς πάνω από την Lomas Academy (η Β’ ομάδα της)

1896: Η Lomas δεν κατάφερε να υπερασπιστεί τον τίτλο της για τρίτη φορά, καθώς η Lomas Academy τερμάτισε στη κορυφή του βαθμολογικού πίνακα υποχωρώντας τον μεγαλύτερο αδερφό της στη τρίτη θέση πίσω από τη Flores. Για άγνωστους λόγους η Lomas Academy δεν θα συμμετείχε ξανά σε κανένα πρωτάθλημα. Εκείνη τη χρονιά ακόμα παρατηρήθηκε το ντεμπούτο της Belgrano Athletic Club από τη συγχώνευση τους με τους Buenos Aires και Rosario Railway.

Τέλος ήταν η χρονιά που η Lomas εγκατέστησε τα νέα της κλασσικά χρώματα: το πράσινο, το χρυσό και το κόκκινο.

1897: Η Lomas επανήλθε στη κορυφή του πρωταθλήματος. Το τουρνουά αποτελούνταν πλέον από επτά δυνατές ομάδες. Η Lanús Athletic Club, η Banfield και η Palermo Athletic Club έκαναν το ντεμπούτο τους, ενώ η Belgrano καταχώρησε επίσης την Β’ ομάδα της στο πρωτάθλημα. Οι Lomas και Lanús τελείωσαν στο πρωτάθλημα με 20 βαθμούς σε 12 παιχνίδια. Ο τίτλος κρίθηκε με τη βοήθεια όχι ενός αλλά τριών αγώνων play - off. Οι πρώτοι δύο έληξαν 1-1 και 0-0, αλλά στο τρίτο αγώνα επικράτησε η Lomas με 1-0 χάρη σε ένα γκολ από τον Willie Stirling.

1898: Η Lomas κατέκτησε το τελευταίο από τα πέντε της πρωταθλήματα. Συγκεκριμένα ισοβάθμισε στη κορυφή του βαθμολογικου πίνακα με την Lobos Athletic Club και ο τίτλος κρίθηκε από έναν αγώνα πλέι - οφ στο οποίο η Lomas επικράτησε με 1-0. Ωστόσο η αναμέτρηση ακυρώθηκε από την AFA ύστερα από αίτημα της Lobos. Ο δεύτερος αγώνας πραγματοποιήθηκε 15 μέρες αργότερα και η Lomas πήρε τη νίκη με 2-1 και τον τίτλο του πρωταθλήματος.

Στις πρώτες έξι χρονιές του πρωταθλήματος της Αργεντινής, η Lomas έπαιξε 60 αγώνες και μέτρησε 44 νίκες, 12 ισοπαλίες και μόνο τέσσερις ήττες. Όμως το ενδιαφέρον του συλλόγου για το ποδόσφαιρο σύντομα έφτασε στο τέλος του.

Το επόμενο έτος και το 1899, η AFA έκανε κάποιες αλλαγές στο σύστημα του πρωταθλήματος. Οι ομάδες μειώθηκαν σε μόλις τέσσερις στη Primera División για να δημιουργήσουν τη Segunda Division. Η Lomas τερμάτισε τρίτη στο Primera. Την ίδια χρονιά στις 10 Απριλίου, η Lomas μαζί με τις Belgrano A.C, Buenos Aires A.C και Rosario A.C ίδρυσαν το πρωτάθλημα Ράγκμπι River Plate το οποίο σήμερα λέγεται Argentine Rugby Union.

Η Lomas κατέκτησε το εναρκτήριο πρωτάθλημα. Υπήρξε μια σαφής αλλαγή στις προτεραιότητες του συλλόγου. Στα επόμενα χρόνια στο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου η Lomas δεν τερμάτισε ποτέ πάνω από τη δεύτερη θέση και αυτό συνέβη μόνο μια φορά το 1900.

Η πτώση

Το έτος 1909 ήταν ένα ορόσημο στο ποδόσφαιρο της Αργεντινής. Η Lomas τερμάτισε στη τελευταία θέση της κορυφαίας κατηγορίας με οκτώ βαθμούς σε 18 αγώνες. Τόσο τρομακτική ήταν η χρονιά τους που υπέστησαν μεγάλες ήττες στα χέρια της San Isidro και της Alumni με 7-1 και 8-1 αντίστοιχα.

Η πιο βαριά ήττα όμως ήρθε στα χέρια της Estudiantes de Buenos Aires το 1909 στο Copa de Competencia Jockey Club. Οι νικητές αυτού του τουρνουά παίζουν για το Copa de Competencia Chevallier Boutell ή το Tie Cup ενάντια στους νικητές της Ουρουγουανικής εκδοχής του Copa de Competencia. Ήταν ένας από τους πρώτους διεθνείς ποδοσφαιρικούς αγώνες. Η Lomas ηττήθηκε...με 18-0.

Το κλαμπ έλαβε συμμετοχή μόλις σε 17 πρωταθλήματα και κατέκτησε πέντε τίτλους και εξακολουθεί να παραμένουν ο ένατος πιο επιτυχημένος σύλλογος στην ποδοσφαιρική ιστορία της Αργεντινής.

Οι επιτυχίες των άλλων της αθλημάτων

Το 1913 η Lomas κατέκτησε το δεύτερο και τελευταίο της πρωτάθλημα στο ράγκμπι. Πέρα από τη κατάκτηση των πρωταθλημάτων στο ποδόσφαιρο και στο ράγκμπι, ακόμα κέρδισαν το πρώτο πρωτάθλημα κρίκετ της Primera División το 1887 και συνολικά μετρούν 21 τίτλους με το τελευταίο να έρχεται πολύ πρόσφατα: τη σεζόν 2012-13.

Η επιρροή της Lomas επεκτάθηκε και σε άλλα αθλήματα. Ήταν ένα από τα ιδρυτικά μέλη της Ομοσπονδίας του τένις, του ράγκμπι, του γκολφ, του κρίκετ και του ερασιτεχνικού Χόκεϊ επί Χόρτου της Αργεντινής.

Τη δεκαετία του ‘30 η Lomas είχε εγκαταλείψει το ποδόσφαιρο συνολικά. Ήταν τώρα ένας σύλλογος επικεντρωμένος κυρίως στο ράγκμπι, στο κρίκετ και στο χόκεϊ επι χόρτου. Η ομάδα χόκεϊ γυναικών της Lomas κατέκτησε 17 τίτλους Metropolitano Primera Division (οι περισσότεροι μαζί με τη Quilmes).

Η κληρονομιά της Lomas στο ποδόσφαιρο χάθηκε αμετάβλητα. Σχεδόν κανένας εκτός της ζώνης του ποδοσφαίρου της Αργεντινής δεν γνωρίζει τον πρώτο “γίγαντα” που έθεσε τα θεμέλια σε κάθε άλλο μεγάλο άθλημα στη χώρα. Αν και θα ήταν προκατειλημμένο να υποδείξουμε ότι ολόκληρη η αθλητική αδελφότητα στην Αργεντινή οφείλεται στη Lomas, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ότι η επιρροή και το όραμα του συγκεκριμένους συλλόγου ήταν ένας από τους πρωταρχικούς παράγοντες για να φέρει την τεράστια αθλητική δεξαμενή της Αργεντινής. Προετοίμασε το έδαφος για τους μελλοντικούς συλλόγους και οργανισμούς να ασκούν το άθλημά τους ελεύθερα και ειλικρινά.

Παρ 'όλα αυτά το κλαμπ εξακολουθεί να υπάρχει. Η ομάδα του ράγκμπι αγωνίζεται στο Torneo de la URBA, η οποία είναι η πρώτη κατηγορία του ράγκμπι στην Αργεντινή. Η επιτυχημένη ομάδα του χόκεϊ γυναικών που έπαιξε στο εσωτερικό πρωτάθλημα στο Μπουένος Άιρες υποβιβάστηκε στη δεύτερη κατηγορία το 2014.

Το τένις, το γκολφ και το κρίκετ έφεραν λίγη επιτυχία και το ποδόσφαιρο δεν υπάρχει πουθενά. Ο πρώτος μεγάλος σύλλογος της Αργεντινής εδώ και έναν αιώνα σχεδόν είναι νεκρός.