Martin Jol: Ο άνθρωπος που έβαλε τα θεμέλια στην απογείωση της Tottenham

Δημήτρης Βαρσάνης

Το πρόσφατο φινάλε του White Hart Lane ήταν αξιοσημείωτο κατά πολλούς τρόπους, κυρίως επειδή η φιγούρα του Daniel Levy στη βορειοανατολική γωνιά συναντήθηκε με μια έντονη επευφημία.

Πέρασε σχεδόν μια δεκαετία από τότε που έζησε μια από τις πιο ατυχείς, απογοητευτικές και καταδικαστικές στιγμές της βασιλείας της ENIC. Η σκηνή ήταν η αναμέτρηση του κυπέλλου UEFA τον Οκτώβριο του 2007, ένας αγώνας στον οποίο οι Spurs ηττήθηκαν με 2-1 από τα “ψαράκια” της Μαδρίτης: τη Getafe.

Το συγκεκριμένο αγώνα το θυμόμαστε επειδή φιλοξένησε μια από τις πιο περίεργες ατμόσφαιρες που έχει δει ποτέ το παλιό της γήπεδο. Σε μια περασμένη εποχή, όταν το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου δεν περνούσε το μισό του χρόνο στα Smart Phone, τα νέα μεταφέρονταν σχετικά αργά. Στα μισά του δρόμου και μετά από το πρώτο 45λεπτο όλοι στο γήπεδο συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του άνδρα, γνώριζαν ότι ο Martin Jol θα απολυθεί μετά το τελικό σφύριγμα.

Κατά τη στιγμή της αποχώρησής του, ο Jol εντάχθηκε σε μια όχι ιδιαίτερα επιφανή λίστα απολυμένων προπονητών της Premier League. Ωστόσο σπάνια - αν όχι ποτέ - κάποιοι από αυτούς έχουν απαλλαγεί από τα καθήκοντά τους με τέτοιο χαοτικό και ενοχλητικό δημόσιο τρόπο.

Η πραγματικότητα είναι ότι η θέση του Ολλανδού ήταν αβάσιμη από τη στιγμή που τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της Tottenham μετέβησαν στην Ισπανία για το τότε αφεντικό της Sevilla Juande Ramos. Δεν χρειάζεται να υπενθυμίσουμε το πόσο λανθασμένη κρίθηκε εκείνη η απόφαση.

Είναι ένα λυπηρό και αναπόφευκτο γεγονός ότι η απομάκρυνση του Jol είναι μία από τις πρώτες αναμνήσεις που έρχονται στο μυαλό όταν συζητάμε για τη θητεία του. Όταν γράφεται η ιστορία του στη Tottenham Hotspur θα πρέπει να τον θυμόμαστε για την υπόσχεση που έφερε.

Ο Jol ήταν εξαιρετικά αγαπητός στους οπαδούς. Από αυτή την άποψη πιθανότατα να  ξεπεραστεί στη σύγχρονη εποχή μόνο από τον Mauricio Pochettino. Υπήρχε περισσότερος βαθμός έγκρισης για την προσωπικότητά του. Το κοινό ερωτεύτηκε την αρχή μιας αναβιώσεως, μιας αύξησης των προσδοκιών και της έναρξης κάτι του πολύ ιδιαίτερου, αν και ήταν ένα πρότζεκτ που είχε μερικές διακοπές στη διαδρομή του.

Ο αντίκτυπος του Pochettino δεν μπορεί να υπερεκτιμηθεί. Υπάρχει ένα σοβαρό επιχείρημα ότι οι “Spurs” κατέχουν πλέον τον πιο ταλαντούχο προπονητή στην Αγγλία και ότι έχει κάνει πάρα πολύ καλή δουλειά. Ωστόσο τη περίοδο 2004 - 2007 άρχισε να ξεμυτίζει η εμβρυϊκή τους επανάσταση.

Ένας κοιμώμενος “γίγαντας” πέρασε τα προηγούμενα πέντε χρόνια κάτω από το πρώτο μισό του βαθμολογικού πίνακα. Δεν ήταν καθόλου περίεργη η κατάσταση όμως για εκείνη τη γενιά. Ήταν ο κανόνας όπως ισχύει το ίδιο για τη Leeds United και τη Nottingham Forest που δεν έχουν πλέον το θείο δικαίωμα να χαρούν τη παρουσία τους στη κορυφαία κατηγορία.

Η μεταστροφή των Spurs στις Ευρωπαϊκές διοργανώσεις ήταν ένα κατόρθωμα. Όπως είπε κάποτε ο Bill Nicholson: "Είναι υπέροχο να είσαι στην Ευρώπη και αυτό το κλαμπ, ένα κλαμπ όπως η Tottenham Hotspur αν δεν βρίσκεται στην Ευρώπη δεν είμαστε τίποτα. 

Με το δέλεαρ του Ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου και του Κυπέλλου UEFA όπως λεγόταν τότε, ο Jol κατάφερε να δελεάσει έναν παίκτη του διαμετρήματος του Edgar Davids για να βοηθήσει τους Spurs στην επιδίωξη της πρώτης τετράδα. Ο Darren Bent ήταν η πιο ακριβή μεταγραφή της βασιλείας του Jol όμως ήταν μια σπάνια περίπτωση. Κατά το κλείσιμο της μεταγραφικής περιόδου τη σεζόν 2006 - 07, το μεγαλύτερο κόστος που ζητήθηκε από τον Levy ήταν οι 11 εκατομμύρια λίρες ώστε να αγοράσει τον Dimitar Berbatov από τη Bayer Leverkusen.

Όπως κάθε προπονητής της Tottenham σε όλη τη δεκαετία του ‘90 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000, το καθήκον του Jol ήταν να τη κρατήσει μακριά από τη μετριότητα. Είναι δίκαιο να πούμε ότι ήταν ένας από τους λίγους που το κατάφεραν. Το ρόστερ που κληρονόμησε φαινόταν κατάλληλο για αυτό το στόχο εκείνη την περίοδο όμως οι Michael Brown, Sean Davis και Erik Edman δεν μπόρεσαν να συμβαδίσουν με την πρόοδο της ομάδας.

Μια από τις πρώτες ενέργειες του Jol στην μεταγραφική αγορά ήταν να πάρει από τη Nottingham Forest τους Andy Reid και Michael Dawson. Περιέργως, ο Reid κάλυψε το μεγαλύτερο μέρος του ποσού παρότι ο νεαρός αμυντικός που τον συνόδευε έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση.

Αρκετοί παίκτες που εντάχθηκαν σε εκείνη την περίοδο συνέχισαν να αποτελούν βασικά κομμάτια του ρόστερ πολύ καιρό αφότου ο Ολλανδός τους πήρε από μια πολύ άσχημη κατάσταση, μεταξύ των οποίων ο Younes Kaboul και κάποιος Gareth Bale. Η εστίαση σε νεαρούς Άγγλους παίκτες αποκαταστάθηκε επίσης με τους Jermaine Jenas, Aaron Lennon και Tom Huddlestone να έρχονται. Μια από τις τελευταίθες προσθήκες του Jol ήταν ο 16χρονος Danny Rose για μόλις ένα εκατομμύριο λίρες.

Εκείνο το εμπορικό στυλ ποδοσφαίρου των Spurs ήταν ασυμβίβαστο, αν όχι λίγο απογοητευτικό. Έπαιζαν ανοιχτά και πολύ επιθετικά που προσδοκούσαν στο σύλλογο, έστω και αν είχαν την αδυναμία να κλειδώσουν τα παιχνίδια. Η ήττα ενάντια στην Arsenal στον ημιτελικό του League Cup ήταν ένα μόνο από αυτά τα γεγονότα που δυσκολευόταν να ξεπεράσει το στάτους της.

Τελικά ο Jol δεν κατάφερε να τους βγάλει στο Champions League. Ο Harry Redknapp ήταν ο άνθρωπος που θα τους οδηγούσε σε αυτό το πολυπόθητο τουρνουά - το οποίο μέχρι ο Pochettino το κάνει κανόνα - που είχε γίνει εμμονή.

Είναι εύκολο να ξεχάσουμε πόσο κοντά έφτασε ο Jol βγάζοντας την 5η εκείνη τη χρονιά. Η καθοριστική στιγμή εκείνης  της σεζόν ήταν η πρώτη νίκη επί της Chelsea ύστερα από 16 χρόνια. Ο Dawson και ο Lennon έβαλαν τα δύο τέρματα, ένα εγχώριο επίτευγμα που άρχισε να υποδεικνύει ενδείξεις ακόμα μεγαλύτερης δυναμικής. Για να το θέσουμε πιο κατανοητά, η Liverpool είναι η μόνη ομάδα από το Top 6 που οι Spurs δεν τη νίκησαν τη χρονιά που μας πέρασε. Εκείνη τη περίοδο ήταν κάτι ξεχωριστό για αυτήν τέτοιες νίκες, ειδικά για τα DVD. 

Η άμυνα έμπαζε, τα τρόπαια δεν έρχονταν. Πάνω απ 'όλα όμως οι Spurs βάδιζαν στο σωστό δρόμο. Αυτό ήταν πιο σημαντικό από ποτέ, ακολουθώντας τη σύντομη αλλά εγκόσμια βασιλεία του Jacques Santini. Ο Γάλλος ο οποίος αποχώρησε μετά από 13 αγώνες για προσωπικούς λόγους (αν και φήμες λένε ότι δεν μπορούσε να συνεννοηθεί με τον Αθλητικό διευθυντή Frank Arnesen), αναμφισβήτητα θα είχε τρομάξει από το πρώτο επίσημο παιχνίδι του Jol, μια ήττα με 5-4 από την Arsenal. Μάλιστα έγινε ο πρώτος αγώνας στην ιστορία της Premier League που είχε εννέα διαφορετικούς σκόρερ. Το αποτέλεσμα ήταν ανεπιθύμητο όμως η απόδοση ήταν μια ανάσα καθαρού αέρα.

Ο Santini ήταν η συντομότερη βασιλεία οποιουδήποτε προπονητή στους Spurs και πριν από αυτόν ο David Pleat ενέργησε ως προσωρινός προπονητής για ένα χρόνο. Μετά από έναν τόσο θορυβώδη καιρό, στάθηκαν τυχεροί να βρουν ανάμεσα στις τάξεις τους έναν προπονητή που ήταν πρόθυμος να πάρει ρίσκα για τη φήμη του.

Στο τέλος ο Jol έπρεπε να φύγει. Η επίδοση της μιας νίκης σε 10 αγώνες δεν έμοιαζε να τελειώνει, πέρα από τους εξωαγωνιστικούς λόγους που έφερε αυτή τη κρίση. Η εντός έδρας ήττα με 3-1 από την Everton ήταν ηχηρή όπως και η ήττα από την Arsenal με το ίδιο σκορ καταθλιπτικά εξοικειωμένη ωστόσο σημαντική. Η αίσθηση στο Διοικητικό Συμβούλιο ήταν ότι ο Jol είχε φτάσει το σύλλογο στο μέτρο του δυνατού. Μόνο τα τελευταία χρόνια η σημασία όλων αυτών που πέτυχε αρχίζει να αναδεικνύεται στον πρώην σύλλογό του.

Έτσι, από τον Jol στο Redknapp και από εκεί στο Pochettino, οι Spurs έχουν κάνει μια σταθερή πρόοδο εδώ και πολύ καιρό. Φυσικά δεν έλειψαν και τα εμπόδια - αν πρέπει να τα θεωρήσουμε έτσι - των Ramos, André Villas-Boas και Tim Sherwood. Ορισμένα μαθήματα χρειάζεσαι λίγο χρόνο για να τα μάθεις. Ο Arnesen είναι ίσως ο μοναδικός Διευθυντής ποδοσφαίρου που έχει απολαύσει μια επιτυχία στο κλαμπ και δεν είναι περίεργο που ο Jol δεν τα βρήκε ποτέ με τον διάδοχο του Damien Comolli.

Ο Comolli πέρασε συνολικά από την Arsenal, τη Tottenham και τη Liverpool και από τότε έχει αμφισβητηθεί η φήμη του. Στους Spurs η μοναδική αξιοσημείωτη μεταγραφή την οποία ήταν υπεύθυνος για την ολοκλήρωση του ήταν ο Benoît Assou-Ekotto. Ο Berbatov - για τον οποίο ήθελε να διεκδικήσει την πίστωση - ήταν σε γενικές γραμμές του Arnesen. Η άποψη του Jol για τον Comolli έχει δικαιολογηθεί. Το μοντέλο του τεχνικού διευθυντή δεν λειτουργεί στους Spurs. Ο Franco Baldini όπως ήρθε...έφυγε σπαταλώντας με άσχημο τρόπο τα υπέρογκα έσοδα από τον Gareth Bale.

Η “ηλεκτρική καρέκλα” των Spurs είναι πλέον ένα πιο ευτυχισμένο μέρος όμως ο Pochettino έχει πολλούς λόγους να ευχαριστήσει έναν από τους πολλούς προκατόχους του. Ο Jol συνεργάστηκε με τον Mousa Dembélé στη Fulham πριν διασχίσει τη Βόρεια μεριά του Λονδίνου, ενώ συνέβαλε και στην ανάπτυξη του Toby Alderweireld, του Christian Eriksen και του Jan Vertonghen στο Ajax, μετατρέποντας τον τελευταίο από έναν μέσο και έναν ακραίο μπακ και σε έναν κεντρικό αμυντικό.

Ο Pochettino είναι αναμφίβολα ο άνθρωπος πίσω από τις τρέχουσες καλές τύχες των Spurs, όμως ίσως η υπόλοιπη Premier League δεν πρέπει να είναι τόσο έκπληκτη. Αυτό που χτίζεται στο βόρειο Λονδίνο - τόσο στον αγωνιστικό χώρο όσο και στην τοποθεσία του παλιού White Hart Lane - είναι βιώσιμο, καλά σχεδιασμένο και προσφέρει ελπίδα για ένα λαμπρό μέλλον. Ακριβώς όπως και το καινούργιο στάδιο, δεν έμοιαζε πάντοτε ότι θα επιτευχθεί κάτι απτό όμως τα θεμέλια είναι τώρα σταθερά.

Υπήρξαν λίγες καλές στιγμές για να είναι κάποιος οπαδός της Tottenham στη ζωντανή μνήμη μας. Το μόνο μειονέκτημα αυτή τη στιγμή βομβαρδίζεται με στατιστικά στοιχεία που υποδηλώνουν ότι ήταν η καλύτερη ομάδα στη χώρα δίχως όμως να το υποστηρίζουν με τίτλους. Το παραμύθι της Leicester υποτίθεται προήλθε από την εξαγορά του Vichai Srivaddhanaprabha, μια επένδυση του δισεκατομμυριούχου στις εγκαταστάσεις και στη πρόσληψη που σαφώς αποπληρώθηκε. Ποτέ δεν επρόκειτο να το υπερασπιστεί, πράγμα που σημαίνει ότι ο θρίαμβος των “αλεπούδων” θα είναι πάντοτε αντιληπτός ως μια απροσδόκητη επιτυχία.

Είναι σίγουρα μια ενδιαφέρουσα δεκαετία με τέσσερις μόνιμους προπονητές από την άβολη αποχώρηση του Jol. Η ειρωνεία είναι ότι αυτό που πέτυχε δεν θα θεωρούνταν πλέον αρκετό, αλλά χάρη σ 'αυτόν εκείνη η Tottenham ξέφυγε από τη στασιμότητα της μετριότητας.