Νέο διαδραστικό μοντέλο στο Μουσείο Ηρακλειδών για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων

Η έκθεση «Πλεύσις - Ναυπηγική και Ναυσιπλοΐα των Ελλήνων από την αρχαιότητα έως τους νεότερους χρόνους» και, ειδικότερα, η ενότητα που είναι αφιερωμένη στον πιο σύνθετο μηχανισμό της αρχαιότητας («Ένας αρχαίος ελληνικός υπολογιστής»), στο Μουσείο Ηρακλειδών ανανεώνεται με έναν νέο διαδραστικό μοντέλο του Μηχανισμού των Αντικυθήρων.

Το μοντέλο σε φυσικές διαστάσεις, με επιμέρους ακρίβεια 0.02 mm, είναι δημιουργία - πρόταση του Δρ. Φυσικής, Μάρκου Σκουλάτου. Η όλη κατασκευή του είναι επίχρυση και, για τις επιγραφές, χρησιμοποιήθηκε ειδική, σχεδιασμένη στο χέρι, γραμματοσειρά. Η βάση του μοντέλου είναι κατασκευασμένη από πεντελικό μάρμαρο (το ίδιο που χρησιμοποιείτο και στα φημισμένα αρχιτεκτονήματα της αρχαίας Αθήνας, όπως στον Παρθενώνα), ενώ, στο εσωτερικό της, «κρύβεται» ένας σύγχρονος μικρο - υπολογιστής, ο οποίος κινεί τα γρανάζια του Μηχανισμού. Οι επισκέπτες της έκθεσης θα μπορούν να παρατηρήσουν το μοντέλο σε λειτουργία, με τη βοήθεια του προσωπικού του Μουσείου.

Η έκθεση «Πλεύσις - Ναυπηγική και Ναυσιπλοΐα των Ελλήνων από την αρχαιότητα έως τους νεότερους χρόνους» παρουσιάζει την ιστορία της ελληνικής πλεύσεως στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο από την προϊστορική αρχαιότητα έως τις αρχές του 20ού αιώνα, μια ιστορία ναυτικών ταξιδιών, ναυπηγικών επιτευγμάτων, διακίνησης ιδεών και τεχνολογικών εξελίξεων, μέσα από περίπου σαράντα χειροποίητα ξύλινα ομοιώματα ελληνικών πλοίων, κατασκευασμένα με παραδοσιακές μεθόδους, βάσει σχεδίων, και με γνήσια αυθεντικά υλικά. Δημιουργός των εκθεμάτων είναι ο μηχανολόγος - μηχανικός M.Sc., μικροναυπηγός Δημήτρης Μάρας, ο οποίος έχει εντρυφήσει στη μελέτη της ναυπηγικής ιστορίας του ελλαδικού χώρου, αλλά και στην κατασκευή μικρογραφικών ομοιωμάτων πλοίων.

Στην έκθεση, συμμετέχει και η ζωγράφος - χαράκτρια Μαίρη Σχοινά, αναπληρώτρια Καθηγήτρια Α' Εργαστηρίου Χαρακτικής ΑΣΚΤ, με επιλεγμένα έργα της από τις ενότητες «Αιγαιίς» (Αρχαίες Ελληνικές Γραφές), «Ωδές Αιγαίου» και «Ωδές Αιγαίου τιμούν τους Πανάρχαιους Θησαυρούς των Αντικυθήρων», εμπνευσμένα από τη θάλασσα του Αιγαίου. Ακόμα, η «Πλεύσις» πλαισιώνεται από όργανα ναυσιπλοΐας, πλούσιο εποπτικό υλικό, χάρτες, βιντεοπροβολές, σχεδιαστικές επεξηγηματικές αναπαραστάσεις, καθώς και ειδικές εκδόσεις (κατάλογος εκθεμάτων και παιδικό βιβλίο γνώσεων με εκπαιδευτικές δραστηριότητες). Η Πλεύσις οργανώνεται σε χρονολογικές ενότητες με αφηγηματική αλληλουχία: Ο πρώτος όροφος είναι αφιερωμένος στα πλοία της αρχαιότητας, από το προϊστορικό μονόξυλο έως την κλασική τριήρη και την ελληνιστική ολκάδα. Στον δεύτερο όροφο, η αφήγηση συνεχίζεται με τα πλοία του Βυζαντίου, τα πλοία - σύμβολα της Ελληνικής Επανάστασης και ολοκληρώνεται με τα παραδοσιακά σκαριά της νεότερης ελληνικής ναυπηγικής.

Η έκθεση έχει εμπλουτιστεί και με την ενότητα «Ένας αρχαίος ελληνικός υπολογιστής», αφιερωμένη στις εκατοντάχρονες ερευνητικές προσπάθειες κατανόησης του Μηχανισμού των Αντικυθήρων. Μέσα από ομοιώματα, επεξηγηματικά κείμενα, φωτογραφίες, αλλά και μια σχεδιαστική αναπαράσταση του αρχαίου εργαστηρίου των άγνωστων δημιουργών, οι επισκέπτες γνωρίζουν σημαντικούς σταθμούς της έρευνας του πιο σύνθετου μηχανισμού της αρχαιότητας (2ος - 1ος αιώνας π.Χ.).