Triestina: Το αυτόνομο κλαμπ του Ιταλικού ποδοσφαίρου

Δημήτρης Βαρσάνης

Ακόμα και για τα στάνταρ της Ιταλίας η Τεργέστη είναι μια μοναδική πόλη. Τοποθετημένη στα Βορειοανατολικά της χώρας, είναι μια πόλη που έχει μια κάπως πολυτάραχη ιστορία ιδιαίτερα σε σχέση με την υπόλοιπη Ιταλία και την κεντρική εξουσία της Ρώμης.

Σε μια χώρα όπου η τοπική υπερηφάνεια μπορεί μερικές φορές να σημαίνει περισσότερα από την Εθνική ταυτότητα η Τεργέστη βρίσκεται στην πρώτη γραμμή. Σε μια εποχή που το αυτονομιστικό κόμμα, η Lega Nord βολτάρει ψηλά στις δημοσκοπήσεις η ατομικότητα της Τεργέστης (που ανήκει σε Σλάβους και Αυστροούγγρους)  σημαίνει ότι έχει το δικό της ειλικρινές κίνημα για την ανεξαρτησία της. Ίσως τότε σε μια ιδιοσυγκρασιακή πόλη όπως η Τεργέστη, δεν θα πρέπει να αποτελεί έκπληξη ότι ο ποδοσφαιρικός της σύλλογος (Triestina) έχει ζήσει πέρα από μια κανονική ύπαρξη.

Όπως και για την ίδια την πόλη, η ιστορία της είναι μακρά και περίπλοκη. Ένας λαός γνωστός ως "κρέας" εγκαταστάθηκε εκεί περίπου τρεις χιλιετίες νωρίτερα και θα περάσει μέσα από πολλά χέρια μέχρι οι Ρωμαίοι να πάρουν τελικά τον έλεγχο γύρω στο 177 π.Χ..

Παρέμεινε μια Ρωμαϊκή αποικία μέχρι την τελική πτώση της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Για άλλη μια φορά, η πόλη και τα εδάφη της θα περάσουν από διάφορα χέρια και οι αιώνες αργά θα κυλούν μακριά. Στη συνέχεια το 1382 η πόλη υπέγραψε μια συμφωνία με τον Δούκα Λεοπόλδο Γ’ της Αυστρίας για να γίνει μια κυριαρχία, μια ρύθμιση που εξακολουθεί να έχει επιπτώσεις ακόμα και σήμερα.

Αυτό όμως δεν θα θέσει τέλος στη πολυτάραχη ιστορία της πόλης, η οποία υπάγεται σε τρεις διαφορετικές περιπτώσεις στο Γαλλικό στρατό κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων πολέμων πριν τελικά επιστρέψει στην αυστριακή αυτοκρατορία.

Από το 1867 και το σχηματισμό της Αυστρο-Ουγγρικής Αυτοκρατορίας, η επιρροή της Τεργέστης και η νέα της ταυτότητα είχε αυξηθεί θεαματικά. Ο λιμένας βαθέων υδάτων της ήταν ζωτικής στρατηγικής σημασίας για την Αυτοκρατορία και εξασφάλισε ότι η πόλη έγινε ένα πολιτιστικό σταυροδρόμι, εμπλουτισμένο από τα συνεχή πήγαινε-έλα των ανθρώπων.

Παρ 'όλα αυτά οι άνθρωποι της Τεργέστης διατήρησαν τη μοναδική τους ταυτότητα και η πόλη την ανεξαρτησίας της ως μια αυτοκρατορικά ελεύθερη πόλη. Αυτό δεν θα διαρκούσε όμως για πολύ. Με την καταστροφή της Αυστρο-Ουγγρικής Αυτοκρατορίας στον απόηχο του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου, η Τεργέστη πέρασε στον έλεγχο της Ιταλίας το 1920. Αυτό οδήγησε σε μια απώλεια επιρροής για την πόλη καθώς βρέθηκε να καταπίνεται από το υπόλοιπο της χερσονήσου .

Παρέμεινε ένα ιταλικό έδαφος μέχρι το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και την ήττα του φασιστικού καθεστώτος του Mussolini. Από το 1947 η πόλη ανέκτησε την αυτονομία της, απλά γνωστή ως ελεύθερη ζώνη της Τεργέστης.

Αυτή η ελεύθερη ζώνη βρέθηκε να τοποθετείται ακριβώς στα σύνορα μεταξύ μιας σύγκρουσης δύο πολιτισμών: η καπιταλιστική «Δύση» και η λεγόμενη κομμουνιστική ουτοπία της «Ανατολής». Καθώς ο Ψυχρός Πόλεμος έγινε σύντομα πραγματικότητα, η Ευρώπη μπήκε σε μια εποχή πικρής διαίρεσης. Ο Winston Churchill το έθεσε καλύτερα λέγοντας:«Από το Στσέτσιν στη Βαλτική, στην Τεργέστη έως στην Αδριατική, ένα σιδηρό παραπέτασμα έχει κατέβει σε όλη την Ευρώπη».

Η Τεργέστη θα παραμείνει όμως αυτόνομη μόνο μέχρι το 1954 όταν μετά από ένα Εθνικό δημοψήφισμα προσαρτήθηκε από την Ιταλία. Ωστόσο αυτός ο αέρας της ανεξαρτησίας παραμένει ισχυρός και μετά το δημοψήφισμα της Σκωτίας το 2014 το κλίμα του διαχωρισμού τους ενίσχυσε.

Σύμφωνα με ένα άρθρο του BBC για την «ελεύθερη ζώνη του κινήματος της Τεργέστης », η οργάνωση έχει δει ανάμεσα στους 2000 και 8000 ανθρώπους να κατεβαίνουν στους δρόμους τα τελευταία χρόνια για την υποστήριξη της ελεύθερης Τεργέστης. Μιλώντας μετά το τέλος του δημοψηφίσματος της Σκωτίας, ο Vito Potenza (ένας κορυφαίος πρωτοστάτης στο κίνημα της ανεξαρτησίας) δήλωσε: “Η κατάσταση της Σκωτίας δεν είναι συγκρίσιμη με της Τεργέστης. Δεν ψάχνουμε την Ανεξαρτησία μας. Ήδη είμαστε ανεξάρτητοι. Ο υπόλοιπος κόσμος πρέπει μόνο να το αντιληφθεί".

Σε αυτή τη μακρά και περίπλοκη ιστορία αναδύθηκε ένα μικρό κλαμπ εν ονόματα Unione Sportiva Triestina τον Δεκέμβριο του 1918. Λίγο περισσότερο από ένα μήνα μετά την κατάργηση των τελευταίων πυροβολισμών μετά τον Μεγάλο Πόλεμο, στο Caffe Battisti στο Viale Settembre XX υπήρξε η συγχώνευση δύο ομάδων: της Triestina και της Ponziana. Η συμφωνία έλαβε τη τελική της επικύρωση στις 2 Φεβρουαρίου 1919 και από εκεί ξεκίνησε το ταξίδι των Alabardati.

Όπως πολλοί σύλλογοι που ανακαλύφθηκαν νωρίτερα και ακόμα περισσότερο αργότερα, η πρώιμη ύπαρξη της Triestina πέρασε στις χαμηλότερες κατηγορίες του Ιταλικού ποδοσφαίρου. Παρ 'όλα αυτά ο σύλλογος τελικά ανέβηκε τις κατηγορίες και κέρδισε τη θέση τους στην κορυφή του Calcio.

Από το 1929 έως το 1957 η Triestina έγινε μια τακτική παρουσία στο ημερολόγιο της Serie A. Μιας που το έφερε ο λόγος σπάνια κατάφερε πραγματικά να απειλήσει την ελίτ της κατηγορία. Αυτό έγινε τη σεζόν 1947/48 όταν κάτω από την καθοδήγηση του πιο διάσημου ποδοσφαιρανθρώπου της πόλης, του Nereo Rocco οι “Έλληνες” τερμάτισαν στη δεύτερη θέση.

Αυτό παραμένει και το μεγαλύτερο κατόρθωμα του συλλόγου στην ιστορία του. Όσο για το θρυλικό προπονητή τους, ο Rocco θα προχωρήσει σε μεγαλύτερα και καλύτερα πράγματα καθιστώντας τον συνώνυμο με την εφεύρεση του “κατενάτσιο”. Όμως για τις εκρήξεις του στο πάγκο και στον αγωνιστικό χώρο που τον θυμούνται πιο ολόψυχα οι οπαδοί της Triestina, ως φόρο τιμής έδωσαν το όνομα του στο στάδιο που παίζει η ομάδα τους.

Γύρω από εκείνο το διάστημα ο σύλλογος πέτυχε και μια άλλη κάπως ασυνήθιστη αξίωση για τη φήμη του. Όπως εξηγήθηκε παραπάνω μετά τον Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο η Τεργέστη έγινε ανεξάρτητη περιοχή. Παρ 'όλα αυτά η ομάδα της συνέχισε να αγωνίζεται στα ιταλικά πρωταθλήματα.

Αυτό οδήγησε στη μοναδική κατάσταση όπου η Triestina έγινε το πρώτο ξένο κλαμπ που συμμετείχε στην Serie A. Είναι ο μόνος σύλλογος που πήρε αυτό το ασυνήθιστο βραβείο. Φυσικά δεν ήταν ο μοναδικός ξένος σύλλογος στα ιταλικά πρωταθλήματα αν συνυπολογίσουμε και το μικροσκοπικό San Marino (η ομάδα του Αγίου Μαρίνου) που αγωνίζεται σήμερα στη Serie D.

Ο υποβιβασμός της ομάδας στο τέλος της σεζόν 1957/58 θα έβλεπε το τέλος της χρυσής της εποχής. Η 32χρονη συνεχής παρουσία της στη κορυφαία κατηγορία θα είναι πολύ καλή όσο διήρκεσε, αλλά η Triestina δεν έχει επιστρέψει έκτοτε στη μεγάλη σκηνή. Από τότε πέρασε την υπόλοιπη ιστορία της μεταξύ της Serie B και της Serie C. Έπεσε ακόμα και στη Serie C2 (τέταρτη κατηγορία της Ιταλίας) στα μέσα της δεκαετίας του '90, προτού επιστρέψει και γίνει ένα τακτικό μέλος στη δεύτερης κατηγορίας από το 2002 έως το 2011.

Από τότε προκλήθηκαν οικονομικά προβλήματα  σε πάρα πολλές ομάδες και τα τελευταία χρόνια άρχισαν να μολύνουν και την Triestina. Μετά από μια φρικτή σεζόν στη Lega Pro ο σύλλογος κηρύχθηκε σε πτώχευση. Ένα νέο κλαμπ αναδημιουργήθηκε αμέσως με την επωνυμία Unione Triestina 2012 όμως αναγκάστηκε να ξεκινήσει από την Eccellenza (πέμπτη κατηγορία).

Στον αγωνιστικό χώρο οι εμφανίσεις της βελτιώθηκαν ελαφρώς όμως το κύρος της σε σύγκριση με τους άλλους συλλόγους της κατηγορίας δεν ισοδυναμούσε με μια εύκολη βόλτα. Τελικά θα έχανε σε έναν αγώνα πλέι - οφ από την ελάχιστα γνωστή Pro Dronero. Παρ'όλα αυτά η Triestina θα επιβραβευθεί με τη συμμετοχή της στη Serie D για την επόμενη σεζόν για να φτιάξει τους ισολογισμούς της.

Στις επόμενες τρεις χρονιές τα επιτεύγματα της Triestina θα αναλωθούν μόνο στο να αποφεύγει τον υποβιβασμό. Μάλιστα η σωτηρία της τη σεζόν 2015/2016 επιτεύχθει μόνο μετά από ένα παιχνίδι για τα πλέι - άουτ του υποβιβασμού απέναντι στη Liventina. Τη χρονιά που μας πέρασε έκανε άλλη μια αλλαγή στην επωνυμία, αυτή τη φορά στο μάλλον άχαρο όνομα του «ASD Unione Sportiva Triestina Calcio 1918». Μετά από πολύ κόπο και μόχθο φέτος κέρδισε την άνοδο της στη Serie C μέσω της διαδικασίας του ρεπεσάζ παίρνοντας τη θέση της πτωχευμένης Latina στο πρωτάθλημα. Το κλαμπ πέρασε πολλά από τη δεκαετία του ‘40 και του '50 και η θέα της πλησιέστερης ανταγωνίστρια της Udinese είναι ένα μοντέλο συνέπειας που προσθέτει μόνο πικρία.

Η επιστροφή στη Serie A φαίνεται απίθανη όπως και το «Κίνημα της ελεύθερης Τεργέστης» να πετύχει το στόχο της ανεξαρτησίας της. Ακόμα όμως οι οπαδοί της γεμίζουν τη Curva Furlan του «Stadio Nereo Rocco» ελπίζοντας ότι η Triestina θα μπορέσει να πετάξει ξανά στη κορυφαία κατηγορία της Ιταλίας.