Delfino Pescara: Η διαρκής κληρονομιά του Zdeněk Zeman

Δημήτρης Βαρσάνης

Η ομάδα που κατέκτησε το πρωτάθλημα της Serie B τη σεζόν 2011-2012 πέτυχε 90 γκολ, 30 περισσότερα από την επόμενη πιο παραγωγική ομάδα της κατηγορίας και μόλις πέντε λιγότερα από το ρεκόρ πρωταθλήματος που έθεσε η S.P.A.L. Το 1950.

Αυτό από μόνο του τοστατιστικό στοιχείο θα μπορούσε να δημιουργήσει εικόνες μιας δεσπόζουσας ομάδας. Όμως στην πραγματικότητα οι πρωταθλητές τερμάτισαν σε ισοβαθμία με τη Torino στη δεύτερη θέση, έχοντας δεχτεί 55 τέρματα και παίρνοντας τον τίτλο λόγω των καλύτερων αποτελεσμάτων μεταξύ των δύο ομάδων. Η εικόνα γίνεται πιο κατανοητή όταν μάθετε ότι τη Pescara τη διαχειριζόταν ο Zdeněk Zeman.

Ο πρώην προπονητής της Foggia και της Roma κατέχει μια μοναδική θέση στο Ιταλικό ποδόσφαιρο. Δεν είναι μόνο ένας από τους λίγους ξένους προπονητές που κέρδισε πραγματικά την αποδοχή στην Ιταλία. Αντίθετα ας πούμε ο Jose Mourinho το έχει κάνει παρουσιάζοντας το είδος του πραγματισμού και του κυνισμού που χαρακτηρίζει τόσο μεγάλο κομμάτι του Ιταλικού ποδοσφαίρου. Είναι δύσκολο να σκεφτεί κανείς πολλούς Ιταλούς προπονητές να μην το διακηρύσσουν όπως έκανε ο Zeman: "Αν βάλεις 90 τέρματα δεν πρέπει να ανησυχείς πραγματικά για το πόσα θα δεχτείς".

Ωστόσο μετά από τις υψηλόβαθμες θέσεις εργασίας στη Lazio και έπειτα στη Roma στα μέσα της δεκαετίας του '90, τα πράγματα δεν πήγαν καλά για τον Zeman. Οι διαμονές του στη Fenerbache και στη Napoli ήταν ανεπιτυχείς στο λίγο που διήρκεσαν και πέρασε την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα αναπηδώντας στις χαμηλές κατηγορίες της Ιταλίας, με τη Salernitana να είναι το μοναδικό κλαμπ που κάθισε περισσότερο από μια σεζόν. Μετά από μια αποτυχημένη δεύτερη θητεία στη Foggia - όπου αρχικά εκεί έφτιαξε το όνομα του - βρήκε τον εαυτό του στην Pescara.

Είναι δίκαιο να πούμε ότι η Pescara δεν συναντά πάντα τις πιο σοβαρές ποδοσφαιρικές ομάδες. Εδρεύεοντας στα νότια της Ιταλίας στην ανατολική ακτή, οι γαλάζιες και άσπρες ρίγες της φανέλας των Biancazzurri θυμίζουν τα κύματα της κοντινής Αδριατικής, ενώ το έμβλημα και το ψευδώνυμο του κλαμπ είναι ένα δελφίνι. Παρατηρώντας τους να παίζουν σε ένα ηλιόλουστο Stadio Adratico-Giovanni Cornacchia, είναι δύσκολο να μην σκεφτεί κανείς τις καλοκαιρινές διακοπές.

Επιπλέον η ιστορία του συλλόγου δεν είναι τόσο διακοσμημένη. Ιδρύθηκε το 1936 και μέχρι το 2011 ο σύλλογος πέρασε συνολικά μόνο πέντε σεζόν στη Serie A και σχεδόν το ήμισυ της ύπαρξής του κάτω από τη δεύτερη κατηγορία της Ιταλίας. Μετά την πτώχευσή του το 2009 η Pescara Calcio S.P.a. αναδημιουργήθηκε ως Delfino Pescara 1936 στη Serie C, με τον Giuseppe De Cecco - της εταιρίας ζυμαρικών De Cecco - ο οποίος ζει στη Πεσκάρα να αναλαμβάνει ως πρόεδρος. Ο προπονητής Eusebio Di Francesco πήρε τη δουλειά του προπονητή και ο σύλλογος κέρδισε αμέσως την άνοδο στη Serie B κατά την σεζόν 2009-10 μέσω των πλέι - οφ. 

Ο Zeman έφτασε στην Pescara τον Ιούνιο του 2011 μετά την αποχώρηση του Di Francesco για τη Lecce. Το ρόστερ της Pescara αποτελούνταν από ένα συνδυασμό νεαρών προοπτικών και Ιταλών ταξιδιωτών. Όμως ο Zeman κουβάλησε μαζί του και μερικούς παίκτες που έπαιξαν κάτω από αυτόν στη Foggia, συμπεριλαμβανομένου του Lorenzo Insigne (δανεικός από τη Napoli). Ακόμα πάρθηκαν οι Carlo Pinsoglio και Ciro Immobile, και οι δύο δανεικοί από τη Juventus.

Ο Zeman είναι γνωστός όχι μόνο για το επιθετικό στυλ ποδοσφαίρου του αλλά και για το σταθερό σύστημα 4-3-3 καθ 'όλη τη διάρκεια της καριέρας του, και αυτό ήταν ακριβώς που εφάρμοσε και στην Pescara. Όπως ανακάλυψε ο Francesco Totti κατά τη διάρκεια της θητείας του Zeman στη Roma, αυτό το σύστημα δεν άφηνε χώρο για τον κλασικό ρόλο  του trequartista. Αυτό σήμαινε ότι το 18χρονο ακαδημαϊκό προϊόν της Pescara Marco Veratti, αντιμετώπισε την προοπτική να έχει περιορισμένες ευκαιρίες στην ενδεκάδα αν δεν ήταν σε θέση να προσαρμοστεί.

Ωστόσο αναγνωρίζοντας την έξοχη τεχνική και το όραμα του Verratti, ο Zeman τον επανακάλεσε στην καρδιά των τριών της μεσαίας γραμμής για να λειτουργήσει ως οργανωτής της ομάδας, έναν ρόλο που από τότε του θεσπίστηκε να παίζει στη Paris Saint-Germain και στην Εθνική Ιταλίας.

Όπως θα παραδεχόταν αργότερα ο Verratti: «Η χρονιά με τον Zeman μου άλλαξε τη ζωή. Πριν γυρνούσα να αμυνθώ μόνο αν τραυματιζόταν κανείς. Τότε ήταν που άρχισα να σκέφτομαι το ποδόσφαιρο 24 ώρες την ημέρα για τα μικρά πράγματα που μπορούν να βελτιώσουν το παιχνίδι μου για να κάνω τη διαφορά. Έτσι έγινε μια δουλειά, μια ευθύνη. "

Μπροστά από τη μεσαία γραμμή υπήρχε ένα θανατηφόρο επιθετικό τρίο, με τον Immobile να παίζει στη κορυφή ως εννιάρι και τους Insigne και Marco Sansovini να τον υποστηρίζουν στις πτέρυγες. Ο Immobile ήταν το προφανές αστέρι. Γρήγορος και δυνατός με ένα δολοφονικό τελείωμα χρίστηκε πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος με 28 γκολ. Όμως ο δημιουργικός και τεχνικά προικισμένος Insigne έπεσε επίσης στο μάτι των παρατηρητών. Συμμετείχε σε 18 γκολ, κόβοντας τακτικά από τα αριστερά για να σουτάρει. Ο μικροσκοπικός Ναπολιτάνος επίσης κατέγραψε 14 ασίστ, κάτι που ήταν ακόμη πιο εντυπωσιακό σε σύγκριση με τις δύο του Sansovini.

Όπως και ο Veratti, ο Insigne μίλησε ιδιαίτερα για την επιρροή του Zeman ως προπονητή:« Με συμβούλεψε να παίζω σαν να βρίσκομαι στο δρόμο και να απολαμβάνω τον εαυτό μου ». Ήταν ένα μήνυμα που ο Insigne σίγουρα το αγκάλιασε.

Μετά από ένα δυνατό ξεκίνημα, τα “δελφίνια” φάνηκε ότι έμειναν από “μπαταρία” την άνοιξη, παίρνοντας ένα βαθμό σε τέσσερα παιχνίδια από τις 19 Μαρτίου του 2012. Αυτή η πτώση συνέπεσε με δύο τραγικά γεγονότα στο κλαμπ. Το πρώτο ήταν ο θάνατος του Francesco Mancini, του προπονητή τερματοφυλάκων του συλλόγου ο οποίος πέθανε από καρδιακή προσβολή στις 3 Μαρτίου του 2012 σε ηλικία 44 ετών, μόλις λίγες ώρες μετά τη προπόνηση. 

Το δεύτερο γεγονός ήταν ο θάνατος του μέσου της Livorno Piermario Morosini, ο οποίος πέθανε παίζοντας ενάντια στην Πεσκάρα στο Stadio Adriatico στις 14 Απριλίου του 2012. Ο θάνατος του Morosini σε ηλικία μόλις 25 ετών έπληξε το Calcio και η επέτειος του θανάτου του παραμένει μια σημαντική ημέρα μνήμης.

Τελικά όμως οι Biancazzurri κατάφεραν να βγουν από την πτώση τους με το εκτός έδρας 6-0 επί της Padova. Ο Insigne και ο Immobile σημείωσαν δύο τέρματα με τους μέσους Matti Lund Nielsen και Emmanuel Cascione να μπαίνουν και αυτοί στον πίνακα των σκόρερ. Από εκεί και πέρα η Pescara κέρδισε κάθε παιχνίδι μέχρι το τέλος της σεζόν. Τα “δελφίνια” έπιασαν τη Torino στη κορυφή έχοντας περάσει μόνο 3 εβδομάδες εκεί, ενώ η “γκρανάτα” αντιθέτως περίπου πέντε μήνες.

Συνολικά οι επιδόσεις της ομάδας θύμιζαν τις περίφημες μέρες της Zemanlandia όταν κατά τη διάρκεια της σεζόν 1990-91, ο χαρισματικός Τσέχος οδήγησε τη Foggia στην άνοδο από τη Serie B με την μακράν καλύτερη επίθεση στο πρωτάθλημα. Όμως ενώ η Foggia ακολούθησε την άνοδο της στη Serie A με τρεις καλές χρονιές στην κορυφαία κατηγορία (οι δύο εκ των οποίων στο πρώτο μισό της βαθμολογίας), το ίδιο δεν ακολούθησε και η Pescara.

Στο τέλος εκείνης της φοβερής σεζόν, οι πρωταγωνιστές αυτής της αξιοθαύμαστης ομάδας της Pescara διασπάρτηκαν στους τέσσερις ανέμους: ο Insigne επέστρεψε στη Napoli, ο Immobile μετακόμισε μόνιμα στη Genoa και ο Verratti - ο οποίος σε κάποιο σημείο φαινόταν ότι κατευθυνόταν στη Juventus - πήγε στην PSG. Ακόμα και οι τρεις τους διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικούς ρόλους στην U21 της Ιταλίας που κατέληξε στον τελικό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος το 2013, μόνο για να χάσει από την παντοδύναμη σε όλα τα επίπεδα τότε Ισπανία. Ο ίδιος ο Zeman επανήλθε στον πάγκο της Roma μετά την αποχώρηση του Luis Enrique.

Ως αποτέλεσμα η Pescara υπέστη μια τρομακτική περίοδο στη Serie A, τερματίζοντας στη τελευταία θέση με 16 βαθμούς απόσταση από την παραμονή και καταγράφοντας το αρνητικό ρεκόρ για τον μεγαλύτερο αριθμό ηττών σε μια σεζόν (28). Το ακόμα χειρότερο; τερμάτισαν 17 και 20 πόντους πίσω από τη Torino και τη Sampdoria αντίστοιχα, τα δύο κλαμπ που ανέβηκαν από πίσω της.

Όμως δεν ήταν μόνο η Pescara που δεν κατόρθωσε να προχωρήσει από αυτή την αξιοσημείωτη σεζόν στη Serie B. Στην πραγματικότητα ενώ αυτοί που έφυγαν, φάνηκε να το έπρατταν για πιο μεγάλα λιβάδια σύντομα προέκυψε πρόβλημα. Στη Roma τα πράγματα κύλησαν ξαφνικά άσχημα για τον Zeman. Μετά από τα απογοητευτικά αποτελέσματα και τις κακές του σχέσεις με τη “σημαία” του συλλόγου Daniele De Rossi, ο Βοημός τεχνικός απολύθηκε τον Φεβρουάριο του 2013. 

Η επόμενη δουλειά του στη Cagliari δεν ήταν πολύ καλύτερη: απολύθηκε στις 23 Δεκεμβρίου του 2014 ύστερα από 16 παιχνίδια, όμως επανήλθε και πάλι τον Μάρτιο του 2015 μετά την απομάκρυνση του τοπικού ήρωα Gianfranco Zola μόνο για να φύγει με δική του βούληση μετά από πέντε αγώνες.

Εν τω μεταξύ ο Immobile γνώρισε ανάμεικτες τύχες. Μετά από μια μέτρια σεζόν στη Genoa ο Ιταλός διεθνής μεταγράφηκε στη Torino και ανακάλυψε εκ νέου τη φόρμα του, σημειώνοντας 22 γκολ σε 33 αγώνες και τελειώνοντας τη σεζόν ως πρώτος σκόρερ της Serie A. Τα στατιστικά στοιχεία φάνηκαν να υποδηλώνουν ότι ο Immobile αποδείχτηκε ένας επιθετικός της ελίτ, αλλά ξαφνικά τραυματίστηκε η ψυχοσύνθεση του όταν μετακόμισε στη Borussia Dortmund την επόμενη σεζόν βάζοντας μόλις τρία τέρματα σε 24 εμφανίσεις.

Ο Immobile βέβαια πρέπει να επαινεθεί για τη τόλμη του να παίξει στο εξωτερικό, μια δυνατότητα που οι Ιταλοί παίκτες φαίνονται σχεδόν τόσο ανθεκτικοί όσο οι Άγγλοι ποδοσφαιριστές. Όμως στην πραγματικότητα, η πρόκληση αποδείχθηκε υπερβολικά μεγάλη για τον πρώην άντρα της Pescara. Αναφέρθηκε στο ότι δυσκολεύτηκε να προσαρμοστεί στη Γερμανική γλώσσα και τον πολιτισμό της, καθώς και ότι αισθανόταν χαμένος χωρίς το υψηλό επίπεδο τακτικής κατεύθυνσης που του παρείχαν στην Ιταλία. Τον Ιανουάριο του 2015 ο Immobile πήγε στην Sevilla όπου τα πράγματα ελάχιστα βελτιώθηκαν: σκόραρε δύο φορές σε οκτώ εμφανίσεις προτού επιστρέψει στη Torino.

Ενώ ο συμπαίκτης του αναζήτησε τη παγκόσμια καταξίωση, ο Insigne έκανε ακριβώς το αντίθετο παραμένοντας στο παιδικό του κλαμπ. Όμως κατά καιρούς δεν τα βρήκε και εύκολα τα πράγματα. Κάτω από τον Walter Mazzarri και τον Rafa Benitez, το τοπικό αγόρι έπρεπε να προσαρμοστεί απαιτούμενος να εκτελέσει πιο αμυντικά καθήκοντα από ό, τι θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί κάτω από τον Zeman. Παρ 'όλα αυτά αναπτύχθηκε σταθερά στα πρώτα του δύο χρονιά: πέντε γκολ τη σεζόν 2012-13 και εννέα σε όλες τις διοργανώσεις τη σεζόν 2013-14. Ωστόσο ο Insigne σύντομα άρχισε να υποφέρει από τραυματισμούς και από μια δύσκολη σχέση με τους οπαδούς της Napoli.

Λένε ότι κανένας άνδρας δεν είναι προφήτης στην πατρίδα του και είναι εύκολο να καταλάβεις το γιατί, όταν παρατηρείς πόσο γρήγορα μπορούν να αλλάξουν φωνές θαυμασμού για ένα Ναπολιτάνο σε αποδοκιμασίες και σφυρίγματα. Φαίνεται ότι ο Insigne κρίνεται με μεγαλύτερο τρόπο από τους άλλους παίκτες, ιδιαίτερα όταν εξετάζετε τον τρόπο με τον οποίο ο Βέλγος Dries "Ciro" Mertens αγκαλιάστηκε από τους Partenopei.

Μόνο ο Verratti λίγο πιο μακριά και στη Ligue 1 και αρχικά υπό την καθοδήγηση του Carlo Ancelotti παρέμεινε σε μια σταθερή ανοδική τροχιά. Στη PSG η «Μικρή Κουκουβάγια» σύντομα έθεσε τη θέση του στην βασική ενδεκάδα ξεπερνώντας τα προβλήματα τραυματισμού.

Με παρόμοιο τρόπο ο Verratti φαίνεται να έκανε πιο άνετα το βήμα στην Εθνική Ιταλίας από ό, τι ο Insigne και ο Immobile. Οι τρεις τους ήταν μαζί στην ομάδα στην κάκιστη πορεία της Ιταλίας στο Παγκόσμιο κύπελλο του 2014, αλλά μόνο ο Veratti διέφυγε με οποιαδήποτε πίστωση. Έλαβε επευφημίες για την εμφάνισή του ενάντια στην Αγγλία παίζοντας μαζί με τον Andrea Pirlo ως οκτάρι, σε ένα σύστημα που ονομάστηκε για λίγο «TikItalia». Ο Immobile και ο Insigne ξεκίνησαν και στα άλλα παιχνίδια του ομίλου, όμως έμοιαζαν διακεκομμένοι όπως και οι υπόλοιποι συμπαίκτες τους καθώς το σύνολο του Prandelli ξετυλίγονταν.

Από τότε τα πράγματα αντιστράφηκαν για το ντουέτο από τη Νάπολι. Τη σεζόν 2015-2016 παίζοντας μαζί με τον Gonzalo Higuain, ο Insigne ήταν ο πρώτος παίκτης στα κορυφαία πρωταθλήματα της Ευρώπης που έφτασε σε διψήφια νούμερα τόσο στα γκολ όσο και στις ασίστ. Πέρυσι απέδειξε την ποιότητά του και πάλι προσαρμόζοντας να παίξει μαζί με το Mertens και να φτάσει τα 21 τέρματα και τις 10 ασίστ σε όλες τις διοργανώσεις. Αυτό το επίτευγμα ανταμείφθηκε με ένα καινούργιο συμβόλαιο, το οποίο θα κρατήσει τον Il Magnifico στο Stadio San Paolo μέχρι το 2022. Ο Immobile επανέκτησε την ευχέρεια του στο σκοράρισμα του στη Lazio του Simone Inzaghi πετυχαίνοντας 23 τέρματα στη Serie A.

Τα τρία “αριστουργήματα”  του Zeman κλήθηκαν στην Εθνική από το Giampaolo Ventura τους τελευταίους μήνες και πολλά αναμένονται από αυτούς τα επόμενα χρόνια, τόσο συλλογικά όσο και ατομικά.

Όσον αφορά την Pescara κέρδισε την άνοδο στην Serie A στο τέλος της σεζόν 2015-16 με τον Massimo Oddo στο πάγκο. Πέρυσι και ύστερα από 24 αγώνες έξι διαδοχικές ήττες, ο Oddo απολύθηκε την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου και γύρισε ο Zdeněk Zeman. Στον επόμενο αγώνα ενάντια στη Genoa η Zemanlandia επανήλθε προσωρινά “βομβαρδίζοντας”την με 5-0.

Το αναπόφευκτο όμως από τότε έφτασε στα “δελφίνια” και μετά την ήττα από τη Roma τη 33η αγωνιστική αγωνιστική έπεσαν και μαθηματικά. Παρόλο που ο Zeman δεν μπόρεσε να φτιάξει μια θαυματουργή αναγέννηση, οι υποστηρικτές της Pescara διατηρούν τις ευχάριστες αναμνήσεις τους για το έτος κατά το οποίο η Zemanlandia ήρθε και άνθισε στην Αδριατική ακτή.

Όσον αφορά τους Veratti, Immobile και Insigne, οι εμπειρίες τους κατά την περίοδο 2011-12 με τον Βοημό παραμένουν τόσο ανεκτίμητες όσο και ανεξίτηλες.