Héctor Cúper: Ο "καλύτερος" δεύτερος

Δημήτρης Βαρσάνης

Φανταστείτε μία από αυτές τις κατασκοπευτικές ταινίες. Η σκηνή έναρξης διαθέτει κάποιο αστικό τοπίο και μια υπερτιθέμενη ημερομηνία και τόπο. Μετά από ένα κομμάτι δράσης ένα άλλο αστικό τοπίο εμφανίζεται μαζί με μια άλλη υπερτιθέμενη ημερομηνία και τόπο. Η δεύτερη σκηνή είναι συχνά ένα flashback, στέλνοντας την ιστορία πίσω στο χρόνο από το σημερινό σημείο αφήγησης.

Λιμπρβίλ, Γκαμπόν 5 Φεβρουαρίου του 2017. Είναι μια καθαρή νύχτα στο Stade de l'Amitiè όταν το τελευταίο τέρμα του Vincent Aboubakar παραδίδει στα “αήττητα λιοντάρια” του Καμερούν το πέμπτο Κύπελλο Εθνών Αφρικής ενάντια στη πολυνίκη του θεσμού Αίγυπτο.  Το τέρμα του Aboubakar ολοκλήρωσε μια μνημειώδη ανατροπή για την ομάδα του που κυνηγούσε την ισοφάριση έως το 60’.

Αβεγιανέδα, Αργεντινή, 28 Αυγούστου του 1994. Οι θεοί του ποδοσφαίρου προίκισαν τους οπαδούς με μια συναρπαστική τελευταία αγωνιστική του πρωταθλήματος Clausura της Αργεντινής, ανάμεσα στις τοπικές αντιπάλους Independiente και Huracán. Όταν ο διαιτητής σφύριξε για πρώτη φορά η Huracán ήταν στη πρώτη θέση του πρωταθλήματος με μόλις ένα βαθμό πάνω από τη Independiente.

Πείνα για δόξα, η Huracán χρειαζόταν μόνο μια ισοπαλία για να τελειώσει μια ξηρασία τίτλου δύο δεκαετιών. Το Doblε Visera της Independiente δημιούργησε μια ζεστή ατμόσφαιρα καθώς 50.000 οπαδοί πίστευαν σε ένα από αυτά τα θαύματα τα οποία μόνο στο ποδόσφαιρο μπορεί να συμβεί. Ο θρίαμβος της Independiente σε αυτό το παιχνίδι θα τους έχριζε πρωταθλητές. Κάποιοι λένε ότι οι συλλογικές προσευχές έφτιαξαν έναν ισχυρό ενεργειακό πυρήνα. Ίσως να ήταν αλήθεια εκείνη την ημέρα μιας και η Independiente συνέτριψε την Huracán με 4-0, πανηγύρισε το 15ο της πρωτάθλημα και άφησε ξανά με άδεια χέρια τη γειτονική της αντίπαλο..

Στην επιφάνεια αυτά μοιάζουν απλά με απίστευτα παρόμοιες, συναρπαστικές και κλασικές ιστορίες ποδοσφαίρου, αν δεν υπήρχε το όνομα ενός κοινού παρονομαστή: ο Héctor Cúper. ήταν ο προπονητής της Αιγύπτου το 2017 και της Huracán το 1994. Υπάρχουν όμως και άλλα. Το 23χρονο χάσμα ανάμεσα στην Αβεγιανέδα και στο Λιμπρβίλ κρατιέται μαζί με ένα πυκνό κόκκινο νήμα, μια αναπόφευκτη εκδήλωση του ποδοσφαιρικού ρομαντισμού που έκανε τον πλέον 61χρονο Αργεντινό προπονητή τη παιδική αφίσα του κάθε επιλαχόντα, την κατάρα του Héctor Cúper αν προτιμάτε. Ο Cúper έχει χάσει οκτώ τίτλους στην τελευταία στροφή μιας κούρσας - έξι τελικοί και δύο πρωταθλήματα - χάνοντας πάντα στο τελευταίο παιχνίδι.

Όντας αμυντικός κατά τη διάρκεια της ποδοσφαιρικής του καριέρας περνώντας όλη την καριέρα του στην πατρίδα του, ο Cúper ξεκίνησε τη προπονητική στην Huracán όπου είχε περάσει τα τελευταία τέσσερα χρόνια της καριέρας του. Ως προπονητής της Huracán ο αντίκτυπός του ήταν δραματικός καθώς οδήγησε την ομάδα μέσα από την ξεχωριστή χρονιά του 1994. Το κλαμπ κατέκτησε πέντε πρωταθλήματα πριν από εκείνη τη χρονιά, τέσσερα από αυτά τη δεκαετία του ‘20 και το τελευταίο το 1973.

Ο Cúper έφυγε από το κλαμπ μετά το πικρό τέλος στο Dobla Visera για να αναλάβει τα ηνία της Lanús. Η εμπειρία του στη Granate δεν έδειξε κανένα ίχνος αυτού που σύντομα έγινε ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο στην καριέρα του. Πανηγύρισε έναν από τους λίγους τίτλους του, φέρνοντας το Copa CONMEBOL του 1996 - το Europa League της Νοτίου Αμερικής - εναντίον της Santa Fe της Κολομβίας.

Τα εξαιρετικά του αποτελέσματα και οι συναρπαστικές τακτικές του τον οδήγησαν στην Ευρώπη, όπου προσλήφθηκε για να τρέξει μια μικρή ομάδα της La Liga τη Mallorca, η οποία μόλις είχε ανέβει στη κορυφαία κατηγορία της Ισπανίας. Στη Mallorca ο Cúper συνέχισε τη σπουδαία δουλειά του, βγάζοντας την σε δύο συναπτά έτη στη πέμπτη και στη τρίτη θέση αντίστοιχα της La Liga δίνοντάς της τη δυνατότητα να συμμετάσχει στις διοργανώσεις της UEFA.

Ακριβώς όπως έκανε κατά τη διάρκεια του χρόνου του στη Lanús, ο Cúper έφερε στους νησιώτες το πρώτο τίτλο στην ιστορία τους κατά τις αρχές της δεύτερης χρονιάς, επικρατώντας στο ισπανικό σουπερ καπ της Barcelona. Το σύνολο του Cúper είχε πρόσβαση στο Σούπερ καπ χάρη στη δεύτερη μεγάλη διαμόρφωση της κατάρας του, χάνοντας στον τελικό του Copa del Rey την προηγούμενη σεζόν. Κατά τη διάρκεια της πρώτης του σεζόν στις τουριστικές Βαλεαρίδες Νήσους, ο Cúper οδήγησε τη Mallorca στον τελικό όπου έχασε από τη Barcelona του Louis van Gaal στα πέναλτι.

Η δεύτερη θέση στο Copa del Rey επέτρεψε επίσης την πρόσβαση της Mallorca στο κύπελλο κυπελλούχων τη σεζόν 1998/99, της οποίας η τελευταία έκδοση προγραμματίστηκε για εκείνο το έτος. Μετά από ένα απίστευτο ταξίδι στο τουρνουά, ο Cúper και η ομάδα του ηττήθηκαν με 2-1 από τη Lazio, αναγκάζοντας και πάλι τον Αργεντινό να νιώσει ένα κούμπωμα στην πλάτη. Ωστόσο η θετική διετής χρονιά στη Mallorca έχρισαν τον Cúper ως έναν μύθο. Χάρη στην τρίτη θέση στην La Liga η Μαγιόρκα έλαβε και το εισιτήριο για το Champions League.

Το ντεμπούτο του Cuper στο Champions League, όμως ήταν με τη Valencia που τον δελέασε γλύφει κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού αφού ο Claudio Ranieri αναχώρησε για την Atletico Madrid. Πιστός στο συνεχώς αυξανόμενο βιογραφικό του ο Cúper κατεύθυνε τη Valencia στο Ισπανικό σούπερ καπ - το τρόπαιο που σήκωσε τη προηγούμενη χρονιά με τη Mallorca - αλλά λίγοι θα υποπτευόντουσαν ότι το κύπελλο που σήκωσε στις 15 Αυγούστου του 1999 έμελλε να είναι το τελευταίο στη καριέρα του έως τώρα.

Ο Αργεντινός οδήγησε τη Valencia στη δεύτερη θέση της La Liga και σε δύο ιστορικούς και διαδοχικούς τελικούς του Champions League. Με τη φήμη γρήγορα να υποχωρεί ο Cuper έχασε τους δύο τελικούς, από τη Real Madrid το 2000 και από την Bayern Munich το 2001.

Το παραμύθι της Valencia οδήγησε τους οπαδούς να επικεντρωθούν στο απίστευτο ιστορικό του Cúper χάρη στο 4-4-2. Στην κορυφή της καριέρας του, το καλοκαίρι του 2001 ο Cúper διέσχισε τη Μεσόγειο για να ενταχθεί στην Inter, σε μια κίνηση την οποία πολλοί - παρά το άσχημο ρεκόρ του - πίστευαν ότι τη δικαιούταν.

Στο ρόστερ της Inter γεμάτο με μερικούς από τους καλύτερους παίκτες του κόσμου όπως ο Ronaldo, ο Christian Vieri, ο Álvaro Recoba και ο Javier Zanetti, ο Cúper έδωσε ένα μνημειώδες τέλος εκείνη τη σεζόν. Ο βαθμολογικός πίνακας πριν από τη τελευταία αγωνιστική έλεγε: Inter 69, Juventus 68, Roma 67, δημιουργώντας ένα πρωτοφανές δράμα στο τέλος της Serie A.

Η Roma  πρόκειται να ταξίδευε στο Τορίνο για να αντιμετωπίσει την γειτόνισσα της Juve Torino. Η “Γηραιά Κυρία” πήγε στο Ούντινε για να αντιμετωπίσει μια ομάδα που κατάφερε να να αποφύγει τον υποβιβασμό κατά τη διάρκεια της προηγούμενης αγωνιστικής. Η Inter του Cúper θα έπαιζε στο Stadio Olimpico της Ρώμης απέναντι στη Lazio, μια ομάδα των οποίων οι υποστηρικτές ήταν - και είναι - σε μια μακροχρόνια φιλία με τους οπαδούς της Inter.

Η Lazio ήταν η ίδια ομάδα που είχε στερήσει από τον Cúper λίγα χρόνια νωρίτερα το κύπελλο κυπελλούχων. Όπως και το 1994 στην Αβεγιανέδα το στάδιο ήταν μονόπλευρο. Αυτή τη φορά τόσο οπαδοί της Lazio όσο και της Inter έσπρωχναν το Cúper και την ομάδα του προς τη νίκη. Ενώ η Inter περίμενε 12 χρόνια για ένα scudetto, οι οπαδοί της Lazio ήθελαν να εξασφαλίσουν ότι οι μισητοί της αντίπαλοι δεν είχαν καμία πιθανότητα να κατακτήσουν ένα δεύτερο διαδοχικό πρωτάθλημα. Τόσο η Roma όσο και η Juventus ωστόσο είχαν αρκετά εύκολες αποστολές κερδίζοντας με 1-0 και 2-0 τους αντίστοιχους αγώνες τους.

Η Inter σε μεγάλο βαθμό έλεγχε τον αγώνα μέχρι το τέλος του πρώτου ημιχρόνου όταν ο Karel Poborský - ο οποίος ήταν ο καλύτερος παίκτης σε εκείνον τον Ευρωπαϊκό τελικό εναντίον της Mallorca - ισοφάρισε 2-2. Η Inter δεν μπόρεσε να διαχειριστεί την πίεση στο δεύτερο ημίχρονο δεδομένου ότι η Lazio κυριάρχησε στον αγώνα κερδίζοντας εν τέλει με 4-2. Όπως και το 1994, ο Cúper έχασε το πρωτάθλημα τη τελευταία αγωνιστική δεχόμενος για άλλη μια φορά τέσσερα γκολ. Η 5η Μαΐου - μια ημερομηνία που συχνά τη θυμόμαστε για το θάνατο του Ναπολέοντα το 1821 - ήταν πλέον μια ιστορική ημερομηνία για όλες τις γενιές του Calcio και δεν ηχούσε καλά στον Cúper.

Τα πράγματα έγιναν χειρότερα. Την επόμενη σεζόν η Inter του Cuper έφτασε στον ημιτελικό του Champions League. Η αντίπαλος της ήταν η μισητή της γειτόνισσα. Αποκλείοντας τη Milan και η ταυτόχρονη παρουσία της Inter στον τελικό του Champions League θα μείωνε εν μέρει τις αναμνήσεις των οπαδών του εφιάλτη της 5ης Μαΐου. Δυστυχώς ο Cúper δεν μπόρεσε να βρει τρόπο να διασπάσει την συμπαγής άμυνα της Milan και οι Rossoneri πέρασαν με δύο ισοπαλίες συνεχίζοντας παραπέρα τη δυστυχία τους με τη κατάκτηση της διοργάνωσης.

Ο αποκλεισμός από τη Milan σηματοδότησε το σημείο καμπής στην καριέρα του Cúper, καθώς η τακτική του έχασε την αποτελεσματικότητά του ενώ η προσωπική του γρουσουζιά έμεινε μαζί του. Απολύθηκε από την Inter στα πρώτα παιχνίδια της επόμενης σεζόν και οι επόμενοι λίγοι ρόλοι του τον εξαφάνισαν από τα ανώτερα στρώματα του Ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου. Μετά από την Inter διαχειρίστηκε για άλλη μια φορά τη Mallorca, τη Real Betis και τη Parma, συλλέγοντας έναν υποβιβασμό και δύο απολύσεις. Σε μια αδυσώπητη πορεία προς τα κάτω, ο Cúper δεν μπορούσε να παρατηρήσει μια ευθεία γραμμή. Συνέχισε να αναζητά μια αναγέννηση αναλαμβάνοντας την Εθνική ομάδα της Γεωργίας. Δυστυχώς για αυτόν μέτρησε μόνο μια νίκη σε 16 αγώνες.

Η αναγέννηση του Cúper θα μπορούσε να συμβεί στον Άρη. Κατεύθυνε την ομάδα της Θεσσαλονικής στον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδας το 2011, αλλά μέχρι τώρα γνωρίζετε το αποτέλεσμα. Έχασε με 1-0 από τον Παναθηναϊκό και ο Cúper συνέλεξε ακόμα ένα μετάλλιο του φιναλίστ. Η κατάρα του τώρα ανήκει στην ίδια λίγκα με τη Benfica του Béla Guttmann και της Juventus με το Champions League.

Ο Cúper βρήκε κάποια δόξα κατά τη διάρκεια της επόμενης σεζόν όταν οδήγησε τον Άρη στους “32” του Europa League με σπουδαίες νίκες επί της Atletico Madrid και της Bayer Leverkusen. Όμως η πτώση του συνεχίστηκε, εν μέρει λόγω μιας έρευνας από το Ιταλικό δικαστικό σύστημα για την υποτιθέμενη εμπλοκή του σε ένα παράνομο στοιχηματικό σκάνδαλο.

Μετά από αυτό το χαμηλό σημείο ο χρόνος του ως προπονητής δεν ήταν τίποτα περισσότερος από καταστροφικός, αφήνοντας όλες τις ομάδες του σε χειρότερη θέση από ότι όταν τις ανέλαβε. Αυτή η περίοδος περιλάμβανε τις θητείες του στην Racing Santander, στην Orduspor της Τουρκίας και στην Al Wasl των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Φυσικά δεν μπορούμε να ξεχάσουμε και εκείνη την ημέρα στο Λιμπρβίλ όταν η Αίγυπτος κέρδιζε μέχρι το 60’ στο μεγαλύτερο ποδοσφαιρικό τελικό της Αφρικής.

Αν και ο Cúper έχασε το σημαντικότερο παιχνίδι του μετά από αρκετά χρονιά, εκπλήσσει ότι δεν χάνει την πίστη του. Μετά τον αγώνα στο Λιμπρβίλ σημείωσε: "Δεν πιστεύω στη μαγεία ή στη κατάρα ή στα παράξενα πράγματα. Υπάρχουν τελικοί που τους κερδίζεις και που τους χάνεις. Έχω χάσει δύο από αυτούς στα πέναλτι, η ομάδα μου έμεινε με εννέα παίκτες στο Copa del Rey και χάσαμε και από μεγάλες ομάδες (Real Madrid, Bayern Munich, Barcelona)”. 

Κλείνοντας είπε: "Έτσι γρουσουζιά; κακοτυχία; Αν είχα κακοτυχία δεν θα έφτανα εκεί καθόλου. Δεν σκέφτομαι έτσι. Οι άνθρωποι λένε ότι είναι καλύτερα να μην πηγαίνεις καθόλου αν συμβεί κάτι τέτοιο. Όχι, είναι καλύτερα να είσαι εκεί. Πάντα."