Αγγλικό ποδόσφαιρο: Η παράξενη εξαγορά της Notts County το 2009

Δημήτρης Βαρσάνης

Πριν από 2009 οι περισσότεροι άνθρωποι έξω από το Νότιγχαμ θα μπορούσαν να σας πουν ένα πράγμα για την ιστορία της Notts County Football Club, δύο με τη βία. Το σεβασμό τους γιατί είναι το παλαιότερο ποδοσφαιρικό κλαμπ σε όλο το κόσμο, ενώ το ιδιαίτερα καλά ενημερωμένο άτομο θα πρόσθετε ότι έναν αιώνα και δεκατέσσερα χρόνια νωρίτερα η Juventus θα υιοθετούσε τα χρώματα τους.

Επειδή η Notts δεν ήταν ποτέ ένας σύλλογος που θα σε ωθούσε στο προσκήνιο με την αγωνιστική της απόδοση. Στην εναρκτήρια Football League των 12 ομάδων τη σεζόν 1888/89 τερμάτισε μόνο πάνω από τη Stoke City. Στην πρώτη της εμφάνιση στο τελικό του FA Cup δύο χρόνια αργότερα εναντίον της Blackburn - που την είχε σκορπίσει με 7-1 μόλις πριν από μία εβδομάδα - γνώρισε την ήττα με 3-1. Αντεπεξήλθε άμεσα κερδίζοντας τη Bolton Wanderers με 4-1 για να πάρει το κύπελλο τέσσερα χρόνια αργότερα όμως έκτοτε ποτέ δεν έκανε αισθητή τη παρουσία της σε έναν μεγάλο εγχώριο τελικό.

Πέντε με έξι πρωταθλήματα στις κατώτερες κατηγορίες και το Αγγλοιταλικό κύπελλο το 1995 (στο οποίο κέρδισαν τους δύο από τους επτά αγώνες, συμπεριλαμβανομένου ενός πονόματου ημιτελικού ενάντια στη Stoke που ύστερα από 3,5 ώρες δεν επετεύχθη τέρμα στους δύο αγώνες πριν η Notts επικρατήσει με 3-2 στα πέναλτι), δεν υπάρχουν πολλά να επιδείξει σε θέμα τίτλων στα 155 χρόνια ιστορίας της.

Αναπόφευκτα σε αυτή τη μακρά και αδιαμφισβήτητη ιστορία που οδήγησε τη Notts να ανεβοκατεβαίνει τις επαγγελματικές κατηγορίες χωρίς να επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό καμία από αυτές με μια μικρή βάση οπαδών και με μια περιορισμένη εμπορική βιωσιμότητα, άγγιξαν οικονομικά μερικές φορές το θάνατο. Το φθινόπωρο του 1986  ιδιαίτερα έφτασαν κοντά στην διάλυση με χρέη κοντά στα 2 εκατομμύρια λίρες και μόνο η έναρξη μιας εκστρατείας - το Notts County Lifeline το οποία εξακολουθεί να υποστηρίζει το κλαμπ - και ένας φιλικός αγώνας με τη Nottingham Forest είναι που τους κράτησε στη ζωή.

Τέσσερα χρόνια αργότερα οι συνεχείς προβιβασμοί υπό τον Neil Warnock τους χάρισαν τον αέρα της επιβίωσης στη κορυφαία κατηγορία από την εναρκτήρια Premiership, οπότε με ένα κίνητρο για την ιστορία, τερμάτισαν δεύτεροι από το τέλος και υποχώρησαν ξανά στην ύφεση. Ο Sam Allardyce ήρθε ως προπονητής έπειτα και κατέκτησε το πρωτάθλημα της Division Three με 19 πόντους διαφορά το 1998. Ο Allardyce έφυγε για τη Bolton και η Notts γύρισε εκεί οπού ήταν. Δύο αποτυχημένες εξαγορές και οκτώ χρόνια αργότερα, χρειάστηκε μια μίνι ανατροπή του 2-0 και την εξασφάλιση μιας ισοπαλίας εναντίον της Bury για να παραμείνει στη ζώνη της Football League.

Μετά από όλα αυτά όταν στις αρχές του καλοκαιριού του 2009 κάποιος δημοσίευσε στο φόρουμ της ιστοσελίδας του Notts County Mad ότι «αύριο θα είναι η καλύτερη ημέρα της ζωής σας» και την αμέσως επόμενη μέρα εμφανίστηκε στις πύλες ένα γκρουπ από τη Μέση Ανατολή εν ονόματι Munto Finance, υποσχόμενοι ανυπέρβλητα πλούτη πολλοί αισθάνονταν ίσως ότι μετά από τόσο καιρό θα έρχονταν οι καλές εποχές.

Έξι χρόνια νωρίτερα το τελευταίο παιδιάρισμα της Notts με την  οικονομική λήθη είχε αποφευχθεί με το Supporters’ trust να παίρνει τον έλεγχο του συλλόγου. Η AFC Wimbledon είχε αποξεσθεί από τις στάχτες της Wimbledon FC πριν από ένα χρόνο και μόλις λίγους μήνες νωρίτερα, τέσσερις οπαδοί της Exeter City έδωσαν μια επιταγή 20.000 λιρών στο προηγούμενο ιδιοκτήτη κοσμηματοπωλείου για να αγοράσουν το κλαμπ τους κατά τη διάρκεια ενός μεσημεριανού διαλείμματος.

Επιπλέον η ιδιοκτησία από τους οπαδούς δεν θεωρούνταν πανάκεια όπως τώρα. Προηγούμενα πειράματα σε συλλόγους όπως η Brentford και η Chesterfield θεωρήθηκαν σωστά ή λανθασμένα ως αποτυχημένα και αρκετά σίγουρα μέχρι το 2009, οι άνθρωποι που κατείχαν Notts απείχαν πολύ από την καθολική δημοτικότητα με εκείνους τους οποίους υποτίθεται ότι εκπροσωπούν. "Εξαιρετικά απογοητευμένος" είναι ένα από τα σχόλια κάτω από ένα άρθρο της The Guardian λίγο μετά την εξαγορά. "Θα έλεγαν ναι και στον Osama  Bin Laden να πάρει το σύλλογο" έγραψε κάποιος άλλος.

Η πώληση των μετοχών του Trust στη Munto λιγότερο από ένα χρόνο μετά από την έναρξη τεράστιων εισροών χρήματος που ξεκίνησε να γίνεται στη Manchester City από ένα παρόμοιο μέρος του κόσμου, ήταν πάντα πιθανό να είναι μια τυπική διαδικασία. Όμως ακόμη και από την αρχή υπήρξε κάτι περίεργο. Η μεταβίβαση της ιδιοκτησίας το 2003 ήταν ένα πράγμα, με μια σκιώδης φιγούρα να προσφέρει ένα μεγάλο χρηματικό ποσό για να κρατήσει το κλαμπ στη ζωή και χάρισε στο Trust το μερίδιο του 49 % του με βάση το ότι θα του επιστραφεί η αξία του αν και πότε οι μετοχές πωληθούν. Αυτή η σκιώδης φιγούρα αποκαλύφθηκε λίγο αργότερα στο όνομα του Haydn Green, ένας σεμνός εκατομμυριούχος μέσα στην υπάρχουσα βάση των οπαδών. Αυτά τα νέα στοιχεία ήταν αρκετά σκιερά.

Αρχικά φαινόταν ότι η Munto Finance ήταν θυγατρική εταιρεία της Qadbak, η οποία με τη σειρά της ήταν μια ελβετική εταιρεία που εδρεύει στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους και είχε κάποια σχέση με μια τρίτη εταιρεία με την επωνυμία Swiss Commodity Holding. Αν αυτό δεν σας φάνηκε αρκετά συγκεχυμένο, η φύση της επιχείρησης της Qadbak και η πηγή των χρημάτων της ήταν αδιαφανείς, με επίσημες δηλώσεις να την περιγράφουν μόνο ως εκπροσώπηση "ορισμένων οικογενειών της Μέσης Ανατολής και της Ευρώπης". Το Σεπτέμβριο και δύο μήνες μετά την ολοκλήρωση της εξαγοράς, ο Glenn Rolley (πρόεδρος του Supporters’ trust) δεν μπορούσε παρά μόνο να πει ότι γνώριζε «μερικές από τις πηγές ορισμένων επενδυτών».

Σε μια προσπάθεια να διευκρινιστούν τα θέματα μια δήλωση τελικά θα δημοσιευθεί στην επίσημη ιστοσελίδα του συλλόγου που θα φανεί από έναν άνδρα με το όνομα Anwar Shafi, ο οποίος επιβεβαίωσε ότι οι οικογένειες με τα ονόματα Shafi και Hyat "κατέχουν σημαντική θέση στην Qadbak και είναι πολύ ευχαριστημένοι με το διαφοροποιημένο φάσμα των ενεργητικών στοιχείων στα οποία επενδύσαμε ». Όμως ύστερα θα προκύψουν μόνο προβλήματα γιατί λίγες μέρες αργότερα, ο Anwar Shafi δήλωσε στη Guardian: "Δεν είμαι εγώ. Αυτή η δήλωση δεν έγινε από εμένα. Δεν έχω καμιά επένδυση στην Qadbak. Δεν έχω κανένα ρόλο στον σύλλογο. Όσο για τους Hyats, ο μόνος σύνδεσμος που θα βρεθεί σε οποιοδήποτε Hyat θα είναι ένας καταζητούμενος απατεώνας που ονομάζεται Abid Hyat Khan.

Όμως για τους περισσότερους ήταν άλλη μια μέρα. Οι άνθρωποι δεν ήξεραν τίποτα στις αρχές Ιουνίου του 2009 όταν το Trust συγκάλεσε μια συνάντηση για να επικυρώσει την πώληση. Στην οποία πήγε εξίσου καλά διότι από όλους τους λογαριασμούς, ο John Armstrong-Holmes (εκλεγμένος από το Trust και πρόεδρος του συλλόγου) δεν τους είπε πολλά. Αυτό που είπε ήταν ότι η Munto - όποια κι αν ήταν - ήθελε να επενδύσει απευθείας αντί να "ξεκινήσει με μια βαριά δαπάνη για να αποκτήσει τον σύλλογο" και έτσι ζήτησε να προσφερθούν οι μετοχές του Trust σε αυτούς αντί να πουληθούν. Εάν αυτό από μόνο του μπορεί να προκάλεσε κάποιες απορίες, η συνοδευτική πρόταση ότι η περιουσία του Green - ο οποίος είχε πεθάνει το 2007 - δεν είχε δικαίωμα αποπληρωμής των χρημάτων με τα οποία έσωσε το σύλλογο δεν ήχησε καλά.

Σε αυτό το στάδιο όμως οι περισσότεροι άνθρωποι ήταν απλά ενθουσιασμένοι. Η εξαγορά ψηφίστηκε ομόφωνα και ο νέος πρόεδρος του συλλόγου Peter Trembling δήλωσε ευχαριστημένος:"Ο σύλλογος βρίσκεται στους πρόποδες της League Two όμως διαθέτει ένα ποιοτικό στάδιο ποδοσφαίρου, μια πολύ πιστή αν και αδρανής βάση οπαδών και είναι ο παλαιότερος επαγγελματικός σύλλογος στον κόσμο. Αυτή είναι μια υπέροχη ιστορία, την οποία μπορούμε να διαθέσουμε στο παγκόσμιο κοινό του ποδοσφαίρου. Αυτό που με ενθουσιάζει είναι η εμπορικότητηα του ποδοσφαίρου. "

Αυτό που ενθουσίασε ακόμα περισσότερο τους οπαδούς ήρθε λίγο αργότερα. Ο Sven-Göran Eriksson - προπονητής της Εθνικής Αγγλίας μόλις τρία χρόνια νωρίτερα - ήρθε ως διευθυντής ποδοσφαίρου και ξαφνικά η Notts συνδέθηκε με ποδοσφαιριστές όπως ο Christian Vieri, ο Patrick Vieira, ο Dietmar Hamann, ο David Beckham, ο Roberto Carlos, ο Luis Figo και ο συνταξιούχος πλέον Pavel Nedvěd.

Ο Jorge Andrade (φιναλίστ του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος με την Πορτογαλία στο Euro 2004) προπονούνταν μαζί τους μιας και φαινόταν να επανέρχεται από ένα τραυματισμό δύο ετών στη Juvents. Στη συνέχεια ο τερματοφύλακας Kasper Schmeichel ήρθε από την Manchester City της Premier League και ο επιθετικός Karl Hawley από την Preston North End της Championship.

Αυτή η ωραία ατμόσφαιρα βρήκε την απελευθέρωση της στην πρώιμη επιτυχία στον αγωνιστικό χώρο. Εννέα αναπάντητα τέρματα ενάντια στη Bradford City και στη Macclesfield έφτασαν τη Notts County στη κορυφή, πριν η εκτός έδρας ήττα από τη Chesterfield ακολουθηθεί από τη γρονθοκόπηση επί της Dagenham and Redbridge με 3-0. Έπειτα επικράτησε ακόμα περισσότερη τρέλα.

Ο Sol Campbell - δύο φορές πρωταθλητής της Premier League και τρεις φορές μέλος της Εθνικής ομάδας - αποκαλύφθηκε στο γήπεδο και υπέγραψε πενταετές συμβόλαιο λίγες μέρες μετά τον αγώνα με την Dagenham and Redbridge. Του πήρε μερικές εβδομάδες για να φτάσει στην πλήρη φυσική κατάσταση (όταν ο Lee Hughes άλλη μια καλοκαιρινή μεταγραφή σημειώσει το δεύτερο χατ - τρικ του στο 5-2 επί της Northampton Town) και πραγματοποίησε το επίσημο ντεμπούτο του εναντίον της Morecambe στις 19 Σεπτεμβρίου.

Δεν υπάρχουν πολλά στιγμιότυπα του γύρω από το παιχνίδι με Morecambe. Ωστόσο οι επιδόσεις του Campbell δεν ήταν κολακευτικές. Η Notts έχασε και μέσα σε λίγες μέρες Campbell είχε φύγει, με το συμβόλαιο του να ακυρώνεται κοινή συναινέσει μετά από ένα μήνα εν μέσω φημών για “σπασμένες” υποσχέσεις.

Αν αυτή ήταν η πρώτη δημόσια ένδειξη ότι τα πράγματα δεν κυλούσαν ομαλά πίσω από τις σκηνές, σίγουρα δεν επρόκειτο και για τη τελευταία. Ο αγαπητός Ian 'Charlie' McParland ο οποίος αγωνίστηκε σε πάνω από 200 παιχνίδια για το σύλλογο ως παίκτης και ο οποίος τελικά απολάμβανε κάποια επιτυχία μετά από δύο χρόνια στη δουλειά του προπονητή, απολύθηκε απότομα και αντικαταστάθηκε από τον Hans Backe. Ένας Σουηδός τεχνικός ο οποίος είχε περάσει και από το Παναθηναϊκό και τα προηγούμενα δύο χρόνια ήταν βοηθός του Eriksson στη Manchester City και στην Εθνική Μεξικού.

Εν τω μεταξύ οι φήμες άρχισαν να στροβιλίζουν για τους απλήρωτους λογαριασμούς και το πολλαπλασιασμό χρεών. Στον αγωνιστικό υπήρξε μια μίνι πτώση με έξι ισοπαλίες σε επτά αγώνες τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο. Εν συνεχεία ενώ τα πράγματα έμοιαζαν να σταθεροποιούνται με τις διαδοχικές νίκες επί της Darlington και της Hereford United όλα κατέρρευσαν.

Στις 10 Δεκεμβρίου ο Munto έθεσε ξαφνικά το κλαμπ προς πώληση. Ο Trembling παραδέχτηκε ότι τα πολλά εκατομμύρια που υποσχέθηκαν στο σύλλογο δεν είχαν υλοποιηθεί και μέσα σε λίγες μέρες ο Backe παραιτήθηκε αφήνοντας τον βοηθό Dave Kevan σε προσωρινή βάση. Ο Trembling παρέμεινε για μερικούς μήνες απογοητεύοντας τον κόσμο και Eriksson, αναζητώντας τα τεράστια χρηματικά ποσά που απαιτούνταν για να καλύψουν τις οικονομικές υποχρεώσεις που είχε η Munto στο κλαμπ όμως χωρίς αποτέλεσμα. Τον Φεβρουάριο του 2010 και οι δύο αποχώρησαν με το σύλλογο να παραχωρείτε στον τοπικό επιχειρηματία Ray Trew για μια λίρα.

Χρειάστηκε ακόμα ένας χρόνος για να βγουν κάποια από τα γεγονότα σε ένα ρεπορτάζ του BBC Panorama με τίτλο The Three Dolion Dollar Con Man. Το όλο θέμα σύμφωνα με το πρόγραμμα είχε επικεντρωθεί στον Russell King, έναν καταδικασμένο απατεώνα που έκανε μυστικές συμφωνίες σε όλο τον κόσμο με βάση μια κενή υπόσχεση δισεκατομμυρίων δολαρίων από το Μπαχρέιν. Το deal εξαγοράς της Notts County είχε υποστηριχθεί συγκεκριμένα από μια τραπεζική εγγύηση πέντε εκατομμυρίων λιρών από την First London plc. Το πρόβλημα με αυτό ήταν ότι η εγγύηση δεν εγκρίθηκε από το διοικητικό συμβούλιο της τράπεζας και προήλθε από ένα τμήμα της τράπεζας που δεν υπήρχε πια. Σε κάθε περίπτωση η First London plc πήγε σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης το 2010 με χρέη οκτώ εκατομμύρια λίρες.

Τελικά ενώ το όνομα του King δεν εμφανίστηκε σε κανένα έγγραφο - από τις διάφορες εταιρείες των οποίων τα ονόματα αναδύθηκαν κατά τη διάρκεια του ντοκιμαντέρ, το κοινό χαρακτηριστικό είναι ότι ποτέ δεν ήταν μέτοχος, διαχειριστής, διευθυντής ή δικαιούχος οποιουδήποτε από αυτά - το BBC αισθάνθηκε αρκετά πεπεισμένο για να πει ότι "διεύθυνε την Notts County" και τον Philip Sinel (δικηγόρος που μίλησε στο πρόγραμμα) να αναφέρει ότι "υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι είναι ένας σειριακός απατεώνας". Ο King - που βρίσκεται σήμερα στο Μπαχρέιν - αναζητείται σύμφωνα με πληροφορίες από την Υπηρεσία Σοβαρών Απατών, την Αρχή Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών και ίσως και το πιο φοβερό από όλα την Αστυνομία του Nottinghamshire.

Εν τω μεταξύ πίσω στη Notts County, με τον King, την Munto, την Qadbak και όλους τους άλλους να εξαφανίζονται, ο Trew βρήκε χρέη ύψους 7 εκατομμυρίων λιρών με τον Eriksson να αποσύρεται από μεγάλο μέρος του οφειλόμενου ποσού του τα οποία τα περισσότερα πήγαιναν στο Μπαχρέιν. Το χάος εξακολουθεί να καθαρίζεται. Το 2015 έχοντας επενδύσει σχεδόν 20 εκατομμύρια λίρες, ο σύλλογος εξακολουθούσε να φλερτάρει με τη ζημία.

Είναι εύκολο να σκεφτείς τώρα ότι δεν συνέβη πραγματικά εκείνο το περιστατικό. Η επίσημη ιστοσελίδα της Notts County κάνει λίγες αναφορές στη Munto Finance στις σελίδες της ιστορίας της και οι οπαδοί δεν μιλούν για αυτές τις μέρες πια. Εκείνη η χρονιά ολοκληρώθηκε με την άνοδο υπό τον Steve Cotterill και με τον Lee Hughes να γίνεται ο πρώτος παίκτης της Notts ύστερα από 60 χρόνια που θα βάλει 30 τέρματα στο πρωτάθλημα. Όμως ύστερα από δύο χρόνια στη League One είναι ακριβώς εκεί που ξεκίνησαν όλα το καλοκαίρι του 2009, ποτισμένη γύρω από τις χαμηλές θέσεις League Two και κανένα από τα μεγάλα ονόματα δεν είναι ακόμα εκεί.

Όμως εάν έρθει ένα δυνατό σπρώξιμο θα κάνει τον οπαδό της Notts να μετανιώνει πραγματικά εκείνες τις μέρες; τουλάχιστον αν ρωτήσει τώρα κάποος για την ιστορία της Notts County υπάρχουν τρία πράγματα που μπορούν να πουν. Είναι το παλαιότερο επαγγελματικό κλαμπ στον κόσμο, η Juventus υιοθέτησε τα χρώματα της και ήταν η ομάδα της τέταρτης κατηγορία για την οποία ο Sven-Göran Eriksson πήρε κάποτε τον Sol Campbell.