Δημήτρης Βαρσάνης
Δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο στις Εθνικές ομάδες που επιδιώκουν να πάρουν το πλεονέκτημα “αρπαγής” ενός ταλέντου μέσα από την αραιά σύνδεση με τη χώρα τους. Όμως η προσπάθεια του Ανατολικού Τιμόρ να γεμίσει το ρόστερ του με Βραζιλιάνους είναι μία από τις πιο περίεργες περιπτώσεις των τελευταίων χρόνων.
Η Ιρλανδία του Jack Charlton στα τέλη της δεκαετίας του '80 και στις αρχές της δεκαετίας του '90 ήταν πολύ γνωστή από την παρουσία των Άγγλων, Ουαλών και Σκωτσέζων παικτών με οικογενειακή σύνδεση με το Σμαραγδένιο Νησί. Όταν το σύνολο του Charlton έμπαινε στο γήπεδο για να αντιμετωπίσει την Ιταλία στα προημιτελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 1990, στην αρχική του ενδεκάδα παρατηρούσε κάποιος τον Pat Bonner από το Ντόνεγκαλ, το Kevin Moran από το Δουβλίνο, το Steve Staunton από το Ντάνταλκ μαζί με τον Ray Houghton από τη Γλασκόβη και τέλος το John Aldridge από το Λίβερπουλ και το Mick McCarthy από το Μπάρνσλει.
Για τους Ιρλανδούς, πολλοί έβλεπαν την αναζήτηση ποδοσφαιριστών με Ιρλανδούς γονείς και παππούδες σαν μια κατανοητή στρατηγική για την ενίσχυση της περιορισμένης δεξαμενής ταλέντων ενός μικρού Έθνους. Όμως οι μεγαλύτερες χώρες έχουν κάνει χρήση των κανόνων της FIFA για να φέρουν στο προσκήνιο παίκτες των οποίων η σύνδεση είναι λόγω κατοικίας και όχι αίματος.
Ο Marcos Senna από το Σάο Πάολο έλαβε Ισπανική υπηκοότητα μετά από λίγα χρόνια στην Ισπανία και ο μέσος έγινε ένας βασικός παράγοντας στο θρίαμβο του Euro 2008. Οι Ισπανοί πρόσφατα πήραν έναν άλλο Βραζιλιάνο - Diego Costa - και ο Deco είναι ακόμα ένας Βραζιλιάνος που έπαιξε με τα χρώματα άλλης χώρας, αφού πήρε τη Πορτογαλική υπηκοότητα.
Η λογική των παραπάνω παραδειγμάτων είναι εμφανής. Με το ποδόσφαιρο να είναι ένα παγκόσμιο άθλημα και οι παίκτες να κινούνται όλο και πιο πολύ, οι δυνατότητες για Εθνικοποίηση ποδοσφαιριστών είναι σαφείς και οι οικογενειακές συνδέσεις δεν μπορούν να αμφισβητηθούν.
Ορισμένες χώρες ωστόσο το φτάνουν στα άκρα. Στη Νοτιοανατολική Ασία, οι Φιλιππίνες κάτω από τον Αμερικανό Thomas Dooley βγήκαν στην Ευρώπη για να ψάξουν για παίκτες με οικογενειακές συνδέσεις με τους “Azkals’. Ως αποτέλεσμα διαθέτουν ποδοσφαιριστές που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Αγγλία, στη Γερμανία, στην Ιταλία, στην Ισπανία, στον Καναδά, στις Κάτω Χώρες, στις ΗΠΑ, στο Βέλγιο, στην Αυστραλία, στην Ιαπωνία και στην Ελβετία είναι στο ρόστερ τους. Μεταξύ αυτών είναι τα αδέρφια που γεννήθηκαν στο Σάρρευ της Αγγλίας Phil και James Younghusband οι οποίοι βρίσκονταν στην ακαδημία της Chelsea στις νεότερες μέρες τους και το σημερινό τερματοφύλακας της Walsall Neil Etheridge.
Μέσω της καταγωγής τους οι ποδοσφαιριστές των Φιλιππίνων έχουν μια πραγματική υπόθεση για να παίξουν για το υιοθετημένο Έθνος τους, ακόμα κι αν είναι περίεργο να βλέπουμε μια ενδεκάδα που περιβάλλεται περισσότερο από τα Ηνωμένα Έθνη παρά από μια εθνική ομάδα. Σχεδόν όλοι οι παίκτες αγωνίζονται τώρα στις Φιλιππίνες καθιστώντας τους όλους λίγο πιο αναγνωρίσιμους.
Για να μπορέσετε να παίξεις σε μια χώρα στην οποία δεν είσαι πολίτης, οι κανόνες της FIFA επιμένουν σε μια γενεά που πηγαίνει στους γονείς ή στους παππούδες ή σε πέντε χρόνια διαμονής του στο συγκεκριμένο κράτος από την ηλικία των 18 ετών. Ωστόσο τι συμβαίνει εάν είσαι ένα μικρό Έθνος με περιορισμένους πόρους και ένα πρωτάθλημα που λίγοι ξένοι παίκτες θα ήθελαν να παίξουν; Οι επιλογές σαν το Ανατολικό Τιμόρ είναι σπάνιες όμως αυτό δεν τους εμπόδισε να προσπαθήσουν.
Με πληθυσμό λίγο μεγαλύτερο από ένα εκατομμύριο, η πρώην πορτογαλική αποικία πάρθηκε από την Ινδονησία το 1975 πριν αποκτήσει την ανεξαρτησία της το 2002. Από τότε έχει αγωνιστεί να αναπτύξει την οικονομία της και να διατηρήσει την ασφάλειά της όπως προσπάθησε να ενισχύσει το ηθικό της κάνοντας την ποδοσφαιρική της ομάδα πιο ανταγωνιστική.
Μπορεί να υπάρχει φανερή μια σχέση μεταξύ της Βραζιλίας και του Ανατολικού Τιμόρ δεδομένου ότι τα Πορτογαλικά είναι η κοινή τους γλώσσα, αλλά δεν υπάρχει τίποτα άλλο που να υποδηλώνει μια ιδιαίτερη σχέση που θα παρείχε την ιθαγένεια πολλών Βραζιλιανών να ασκούν τη δουλειά τους σε άλλες Ασιατικές χώρες.
Η κατάταξη του Ανατολικού Τιμόρ στη FIFA ήταν στη 205η θέση τον Ιούλιο του 2011. Γνώρισε τον αποκλεισμό με συνολικό σκορ 7-1 από το Νεπάλ στο πρώτο στάδιο των προκριματικών της Ασίας για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2014. Το Νεπάλ στη συνέχεια ηττήθηκε με 9-0 από την Ιορδανία στην επόμενη φάση. Οι Τιμορέζοι διέθεταν μια αρκετά κακή ομάδα όμως τα πράγματα επρόκειτο να αλλάξουν.
Ο Βραζιλιάνος προπονητής Antonio Carlos Vieira έθεσε τη διαδικασία να προσθέσει αρκετούς συμπατριώτες του στο ρόστερ του με μέσα που είναι ακόμη ασαφή μέχρι σήμερα. Από την ομάδα που ταπεινώθηκε από το Νεπάλ, μόνο δύο επέζησαν για να ξεκινήσουν στα προκριματικά του AFF Suzuki Cup ένα χρόνο αργότερα. Το πρωτάθλημα της Νοτιοανατολικής Ασίας είναι το είδος ενός τουρνουά στο οποίο οι μικρότερες ομάδες μπορούν να φτάσουν στη δόξα και αυτό φαινόταν ένα καλό βήμα για να χτίσουν κάτι. Ωστόσο ενώ οι δύο επιζώντες από τα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου είχαν μια ξεκάθαρη σχέση Τιμόρ, πώς όλοι οι άλλοι έφτασαν να παίζουν για το Ανατολικό Τιμόρ έναντι της Καμπότζης μοιάζει κάπως ασαφές.
Τουλάχιστον επτά Βραζιλιάνοι - που πρόσφατα πολιτογραφήθηκαν - ξεκίνησαν για τους Τιμορέζους όταν αντιμετώπισαν τους Καμποτζιανούς στην Γιανγκόν τον Δεκέμβριο του 2012. Παρουσιάστηκε μια ολοσχερής βελτίωση καθώς το σύνολο του Vieira επικράτησε με 5-1.
Το Τιμόρ έχασε έπειτα από τους οικοδεσπότες του Μυανμάρ σε ένα γκρουπ πέντε χωρών πριν νικήσει το Λάος με 3-1 και ηττηθεί τη τελευταία αγωνιστική από το Μπρουνέι. Έχασε τη πρόκριση στην επόμενη φάση όμως απέδωσε αξιόπιστα με το νέο του look. Ένας από τους τρεις παίκτες που σκόραρε τρεις φορές σε τέσσερις αγώνες ήταν ο Adelino Trindade (ένας ντόπιος του Ανατολικού Τιμόρ). Οι άλλοι δύο - Alan Leandro και Murilo de Almeida - προέρχονταν από τη Βραζιλία.
Οι Τιμορέζοι συνέχισαν να πολιτογραφούν Βραζιλιάνους ποδοσφαιριστές και οι προσδοκίες ήταν υψηλές ώστε να κάνουν το επόμενο βήμα στην εξέλιξη τους με την εμφάνιση τους στα τελικά της νοτιοανατολικής Ασίας το 2014. Δυστυχώς η απόδοση τους ήταν ένα βήμα προς τα πίσω καθώς τερμάτισαν τέταρτοι από τις πέντε χώρες στον προκριματικό όμιλο του Λάος. Μία νίκη επί του Μπρουνέι και μια ισοπαλία με το Μυανμάρ αντισταθμίστηκαν από τις ήττες από το Λάος και από τη Καμπότζη (ομάδες που κέρδισε άνετα δύο χρόνια νωρίτερα).
Ήταν καιρός να ανοίξουν τα “φτερά” τους και το Τιμόρ αναλώθηκε στην Ταϊλάνδη για να εντοπίσει και άλλους Βραζιλιάνους μπροστά από την έναρξη της προκριματικής τους διαδικασίας για τα τελικά του 2018 στη Ρωσία. Ο Heberty Fernandes ήταν ο πρώτος σκόρερ και κορυφαίος παίκτης της Premier League της Ταϊλάνδης το 2014 και ξαφνικά βρήκε το διαβατήριο του Τιμόρ εκείνο το έτος. Ο Thiago Cunha - ένας άλλος παραγωγικός βραζιλιάνος επιθετικός στην Ταϊλάνδη - έγινε επίσης πολιτογραφημένος πολίτης του Τιμόρ. Ο επιθετικός μέσος Juninho είχε παίξει στην Ταϊλάνδη το 2013 πριν μετακομίσει στη Μαλαισία για να παίξει στη Selangor το 2014. Έπειτα θα γίνει και αυτός Τιμορέζος προτού επιστρέψει στην Ταϊλάνδη το 2015.
Ενώ έμοιαζε δύσκολο να χτίσει ένα ρόστερ παγκόσμιων ποδοσφαιριστών, γινόταν μια πιο έμπειρη ομάδα προσθέτοντας το νου των παικτών που αγωνίστηκαν σε υψηλότερο επίπεδο. Ήταν σίγουρα ένα γκρουπ που θα βοηθούσε το Ανατολικό Τιμόρ να είναι ανταγωνιστικό και να καταφέρει να ξεπεράσει τον γύρο των πλέι-οφ και να ενταχθεί σε έναν όμιλο που θα περιείχε μερικές από τις ισχυρότερες χώρες της Ασίας.
Ενώ απέτυχε τέσσερα χρόνια νωρίτερα, πέρασε δεόντως αυτή τη δοκιμασία. Τον Μάρτιο του 2015 στο Ντιλι το Ανατολικό Τιμόρ διέλυσε τη Μογγολία με σκορ 4-1. Έπαιξαν με έξι ντόπιους ποδοσφαιριστές από Τιμόρ, υποστηριζόμενοι από πέντε Βραζιλιάνοι που πολιτογραφήθηκαν τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια.
Αυτή η ομάδα κατείχε τους Juninho και Diogo Rangel. Ο Rangel έγινε ο βασικός πυλώνας της ομάδας και όπως και μερικοί άλλοι, πέρασε από τα επίπεδα της Under 21 και της Under 23. Ο Rangel έχει παίξει ποδόσφαιρο σε Ασιατικές χώρες όπως η Νότια Κορέα, η Ταϊλάνδη και η Ινδονησία.
Οι απουσίες του Heberty και του Cunha ήταν διακεκριμένες και δεν θα μπορούσαν ποτέ να παίξουν για τη νέα τους χώρα καθώς εξωτερικοί φορείς άρχισαν να ελέγχουν την συγκεκριμένη ασυνήθιστη κατάσταση. Υπήρχαν ασαφείς αναφορές για την αναμονή της άδειας της FIFA όμως δεν εξηγήθηκε ποτέ πλήρως.
Η Μογγολία ηττήθηκε με 1-0 στο δεύτερο αγώνα και το Ανατολικό Τιμόρ προχώρησε στη δεύτερη φάση των προκριματικών της Ασίας όπου κληρώθηκε σε ένα γκρουπ μαζί με τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Μαλαισία και την Παλαιστίνη. Αυτή ήταν μια ευκαιρία για τους Νοτιοανατολικούς Ασιάτες να δοκιμαστούν εναντίον των μεγάλων δυνάμεων της Ασίας Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, μιας χώρας που είχε φτάσει στα ημιτελικά του κυπέλλου Ασίας το 2015.
Στο πρώτο αγώνα οι Τιμορέζοι ταξίδεψαν στην Κουάλα Λουμπούρ για να αντιμετωπίσουν τη Μαλαισία. Οι Μαλαισιανοί επρόκειτο να κάνουν μια καταστροφική πορεία όμως αναμενόταν να επικρατήσουν άνετα των φιλοξενούμενων. Το Ανατολικό Τιμόρ ενέτεινε τη Βραζιλιάνικη κληρονομία της ξεκινώντας με επτά παίκτες σε σύγκριση με τους τέσσερις των αντιπάλων τους. Ο Ramon Saro με κεφαλιά ισοφάρισε στις καθυστερήσεις για να δώσει το βαθμό στα “ψαράκια”
Στο δεύτερο παιχνίδι του ομίλου οι Τιμορέζοι πολέμησαν σκληρά και δεν πήραν τον έναν βαθμό λόγω του Omar Abdulrahman των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, τα οποία επικράτησαν με 1-0 δέκα λεπτά πριν από το τέλος. Ήταν μια εντυπωσιακή απόδοση εναντίον ενός πολύ υψηλότερου επιπέδου σαν αντίπαλος. Η κατάταξη του Ανατολικού Τιμόρ πήγε στην 146η θέση λόγω της θετικής της αρχής στο τουρνουά.
Οι τροχοί θα έβγαιναν μάλλον θεαματικά όταν οι Τιμορέζοι ταξίδεψαν στη Σαουδική Αραβία για τον επόμενο αγώνα και έχασαν με το βαρύ 7-0, αλλά τουλάχιστον φάνηκε καλύτερο από το 10-0 της Μαλαισίας από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα την ίδια νύχτα. Όμως οι Νοτιοανατολικοί Ασιάτες δεν αποθαρρύνθηκαν και πλησίασαν πολύ κοντά στη νίκη στην επόμενη αναμέτρηση τους απέναντι στην Παλαιστίνη. Ο Ramon Saro ήταν και πάλι ο σκόρερ, καθώς έδωσε στους γηπεδούχους το προβάδισμα προτού σπάσουν οι καρδιές όταν ο Ahmad Abu Nahyeh ισοφάρισε για τους Παλαιστινίους στις καθυστερήσεις για να φέρει μια δεύτερη ισοπαλία (1-1) στο τουρνουά.
Εξαιρώντας το παιχνίδι με τη Σαουδική Αραβία, το Ανατολικό Τιμόρ είχε αποδείξει ότι θα μπορούσε να διατηρηθεί συμπαγές στο πρώτο γύρο. Ακολούθησε η εντός έδρας ήττα από τη Μαλαισία πέφτοντας στο πάτο της βαθμολογίας όμως γενικά υπήρχαν πολλά ενθαρρυντικά σημάδια.
Ωστόσο προέκυψαν προβλήματα καθώς η Παλαιστίνη κατέθεσε επίσημη καταγγελία στη FIFA για την επιλεξιμότητα των Βραζιλιάνων του Τιμόρ. Απίστευτα μετά από τέσσερα χρόνια οικοδόμησης μικτογενής ομάδας με την παρουσία τουλάχιστον 16 Βραζιλιάνων με βάση την Ασία, ήταν η πρώτη φορά που μια χώρα μίλησε ανοιχτά για το θέμα. Προκάλεσε επίσης μια μακρόχρονη αναταραχή στη πατρίδα της με μια κοινοβουλευτική έρευνα που ξεκίνησε για να διερευνήσει τους ισχυρισμούς περί διαφθοράς και κακής πρακτικής.
Τον Οκτώβριο του 2015 οι New York Times έγραψαν ένα άρθρο που σχετίζονται με το τοπικό ποδοσφαιριστή José Luis de Oliveira λέγοντας: "Οι Βραζιλιάνοι ποδοσφαιριστές έρχονται, περνούν μια μέρα και παίρνουν ένα διαβατήριο του Τιμόρ και παίζουν στην εθνική ομάδα".
Κάτω από την πίεση των οπαδών και της κυβέρνησης και φοβούμενος την τιμωρία της FIFA, ο προπονητής Fernando Alcântara αναγκάστηκε να αφήσει εκτός αποστολής τους Βραζιλιάνους όταν ανακοίνωσε το επόμενο ρόστερ για τους αγώνες με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία. Το αποτέλεσμα ήταν ταπεινωτικό καθώς από τους πρώτους ηττήθηκε με 8-0 εκτός έδρας και οι δεύτεροι έφυγαν από το Ντίλι με διψήφιο αριθμό τερμάτων (10-0).
Στο τελευταίο αγώνα του ομίλου το Μάρτιο του 2016 η Παλαιστίνη συνάντησε ένα λιγότερο Βραζιλιάνικο Τιμόρ και ένα πολύ πιο εύκολο “καρύδι” για να σπάσει και να τους σφυρηλατήσει με 7-0 στη Χεβρώνα. Δεδομένου ότι το Τιμόρ κέρδισε δύο φορές τη Μογγολία για να προχωρήσει στη δεύτερη προκριματική φάση για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2018, εκεί δεν κατάφερε να πάρει ούτε μια νίκη. Στην πραγματικότητα σε 14 αγώνες μετά την διαμάχη με την Παλαιστίνη το Ανατολικό Τιμόρ απέφυγε την ήττα μόνο μία φορά. Κατά ειρωνικό τρόπο κατάφεραν να κρατήσει το Νεπάλ στο μηδέν στη φάση των ομίλων του πρόσφατου AFC Solidarity Cup. Ο Rangel παραμένει ένα μέλος της ομάδας όμως είναι ο μοναδικός Βραζιλιάνος αυτές τις μέρες.
Ο Heberty μετακόμισε από τότε στη Al-Shabab στη Σαουδική Αραβία, αλλά δεν έχει εξηγήσει γιατί ποτέ δεν πήγε στον αγωνιστικό χώρο για τη χώρα που του πρόσφερε ένα διαβατήριο. Το ίδιο ισχύει και για τον Cunha, ο οποίος είναι τώρα στην Mumbai City μαζί με τον θρύλο της Ουρουγουάης Diego Forlan.
Ένας παίκτης που έχει μιλήσει για αυτό το θέμα είναι ο Jesse Pinto. Ο Αυστραλός είχε το δικαίωμα να παίξει για το Ανατολικό Τιμόρ μέσω των γονιών του αλλά δεν του άρεσε αυτό που το έβλεπε ως εκμετάλλευση των νεαρών Βραζιλιανών. Πρότεινε ότι κάποιοι πήγαν στη χώρα παρά τις περιορισμένες δυνατότητες τους και δεν ήταν πάντα καλά φροντισμένοι. Συγκεκριμένα είπε στην ABC News: "Αυτοί οι παίκτες που έρχονται παίζουν σε μικρά κλαμπ και πιθανότατα τζάμπα. Δεν λέω ότι είναι κακοί παίκτες, αλλά δεν παίζουν σε μεγάλες ομάδες στη Βραζιλία ... γι 'αυτό έρχονται στο Τιμόρ. Για μερικούς από αυτούς ήταν και μια πολύ δύσκολη περίοδος. Δεν ήξεραν πώς θα γυρίσουν στο σπίτι. "
Ο Rangel επέζησε της βραζιλιάνικης θανάτωσης όμως δεν έδωσε επαρκείς λεπτομέρειες για να εξηγήσει γιατί παραμένει και οι άλλοι έχουν απορριφθεί: "Ναι, παίζω ακόμα. Τώρα, για τους υπόλοιπους δεν ξέρω. Θα πρέπει να είναι επιλογή του προπονητή "
Το όλο γεγονός παραμένει κρυμμένο στο μυστήριο και δεν έχουν ποτέ επιβληθεί κυρώσεις εναντίον του Τιμόρ, πράγμα που σημαίνει ότι δεν έχει αποδειχθεί επισήμως κανένα αδίκημα. Σε περίπτωση παραβίασης των κανόνων που διέπουν τους παίκτες που το έκαναν, η FIFA θα έπρεπε να είναι υποχρεωμένη να αναλάβει δράση. Το κυβερνητικό σώμα του κόσμου παραμένει γεμάτο με τα δικά του σκάνδαλα διαφθοράς και ίσως δεν είχε χρόνο να το εξετάσει πολύ στενά. Ή μήπως πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι υπήρχαν γνήσια κενά που επέτρεπαν την απόκτηση αρκετών νεαρών Βραζιλιανών που θα μπορούσαν να παίξουν στην εθνική ομάδα του Τιμόρ;
Η δυσοσμία της διαφθοράς κρέμεται πάνω από αυτή την υπόθεση και ίσως μόνο η αποδυνάμωση του ρόστερ να την εμπόδισε να γίνει ένα πολύ μεγαλύτερο θέμα. Είναι αδύνατο να φανταστεί κανείς ότι ένα πιο προεξέχον Έθνος θα μπορούσε να ξεφύγει με ένα παρόμοιο κόλπο. Χωρίς δράση οι κανόνες παραμένουν ανοιχτοί στην κατάχρηση τους. Μια ματιά στη σύνθεση του Αζερμπαϊτζάν στο Παγκόσμιο Κύπελλο Φούτσαλ του 2016 θα σας έλεγε ότι πολλοί από το ρόστερ δεν εδρεύουν από το Μπακού.
Προς το παρόν το Ανατολικό Τιμόρ έχει πάρει το μάθημά του όμως φαίνεται ότι έχει απομακρυνθεί από αυτή την ελευθερία κινήσεων που έμοιαζε να είναι μια ξεκάθαρη παραβίαση των κανόνων της FIFA.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου