Serie A: Το ποδοσφαιρικό παραμύθι του Moreno Torricelli

Δημήτρης Βαρσάνης

Με ένα λεπτό να απομένει στον τελικό του Champions League το 1996, μόνο ένα αποτέλεσμα παρέμεινε χωρίς αμφιβολία. 

Παρότι ο αγωνιστικός χώρος γέμιζε με επιθετικό ταλέντο ο δεξιός μπακ της Juventus ήταν ο αδιαφιλονίκητος άνθρωπος του αγώνα. Σε μια παρουσία 90 λεπτών που έπνιξε με επιθετικότητα και οσφυαλγία, οι πνευμονικές επιδρομές του είχαν υποτάξει σχεδόν μεμονωμένα την επίθεση του Ajax με τα μαύρα μαλλιά του να γίνονται άμεσα αναγνωρίσιμα. Κανείς δεν εκπλήσσεται όταν ακούστηκε το όνομα του από τα μεγάφωνα του σταδίου. Το πιο περίεργο όμως είναι ότι ο 26χρονος βρισκόταν μόλις στο τέταρτο έτος της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας.

Ο Moreno Torricelli γεννήθηκε σε μια οικογένεια εργατικής τάξης στην Έρμπα στις 23 Ιανουαρίου του 1970. Μεγαλώνοντας στο κοντινό Ινβερίγκο έμαθε γρήγορα την αρετή του σκληρού μοσχεύματος, βλέποντας τον πατέρα του να δουλεύει πολλές ώρες στην δουλειά του ως οδηγός φορτηγού. Ενώ ο μεγαλύτερος αδελφός του σπούδασε στο πανεπιστήμιο, ο νεότερος Torricelli απέφυγε τα βιβλία για τις πιο αθλητικές αναζητήσεις του παίζοντας για την μικρή ομάδα της Thunderbolt Brianza στα οκτώ του. Καθώς έφτασε στην εφηβεία του, η ομάδα της Serie A Como τον κάλεσε για να παίξει σε ένα τοπικό πρωτάθλημα ακαδημιών. Παρά την εντυπωσιακή αντοχή και ενέργεια του, οι “Lariani” παρέμειναν ανικανοποίητοι και η επαγγελματική σταδιοδρομία του Torricelli έμοιαζε τελειωμένη πριν από τα 16α γενέθλιά του.

Χωρίς αμφιβολία ο νεαρός εξασφάλισε μια δουλειά σε ένα τοπικό εργοστάσιο επίπλων, έλαβε μια μέτρια ζωή ως ξυλουργός για να συμπληρώσει το ακούραστο πάθος του για το ποδόσφαιρο. Το πενιχρό εισόδημα του το δαπάνησε για να προπονηθεί με τις ερασιτεχνικές Folgore και Oggiono, πριν τελικά υπογράψει για την ημι-επαγγελματική Caratese στα 20 του το 1990.

Ο σύλλογος της Λομβαρδίας καθοδηγούνταν από τον Roberto Antonelli και ο θρύλος της Milan είδε για πρώτη φορά τις δυνατότητες του Torricelli ως αθλητικός φουλ μπακ. Σύντομα η αντοχή και ο ενθουσιασμός του προσκάλεσαν τις προθέσεις από μεγαλύτερους συλλόγους, ενώ η Verona και η Pro Vercelli στριφογύριζαν όμως η μοίρα του ήταν σφραγισμένη αφού ο θρύλος της Γιουβέντους Claudio Gentile παρακολούθησε μία από τις τυπικά ολόψυχες εμφανίσεις του. Ο Gentile έμεινε τόσο εντυπωσιασμένος που πρότεινε προσωπικά τον Torricelli στο τεχνικό των Bianconeri Giovanni Trapattoni.

Λίγο αργότερα η “Μεγάλη Κυρία” κάλεσε τον Torricelli να εμφανιστεί σε μια σειρά φιλικών για το καλοκαίρι, συμπληρώνοντας τα πρώτα μέλη της ομάδας που παρευρέθηκαν σε ένα τουρνουά στις Ηνωμένες Πολιτείες για να προωθήσουν το επικείμενο Παγκόσμιο Κύπελλο. Καθώς ο άγνωστος δοκιμαστής διέσχιζε τη δεξιά γραμμή ως ένας πολεμιστής των “απάτσι”, ο Giovanni Trapattoni έμεινε αμέσως συνεπαρμένος. Λίγες μέρες αργότερα ο Torricelli έλαβε ένα τηλεγράφημα που τον προσκάλεσε για μια δοκιμή στο προπονητικό κέντρο της Juve. Ο Torricelli ζήτησε ένα μήνα άδεια από τη δουλειά του για να δεχτεί την προσφορά, γνωρίζοντας ελάχιστα ότι θα ήταν η τελευταία του εμφάνιση στο πάτωμα του εργοστασίου.

Δύο φιλικές εμφανίσεις ήταν αρκετές για να ωθήσουν τον Trapattoni με την Caratese να δέχεται με ευχαρίστηση την προσφορά των 50 εκατομμυρίων λιρέτων για τις υπηρεσίες του Torricelli. Μέσα σε ένα μήνα πήγε από τις προπονήσεις με τους συναδέλφους στον ελεύθερο χρόνο του για να συνεργαστεί με παγκόσμιους ποδοσφαιριστές, αλλά ήταν μια μετάβαση που αντιμετώπισε με τυπική αποφασιστικότητα και επιμονή. Η περίπτωσή του βοηθήθηκε από τους νέους συμπαίκτες του, οι οποίοι ήταν ερωτευμένοι με την εφαρμογή του και την προφανής πείνα του στην προπόνηση. Τον καλωσόρισαν θερμά με τον Roberto Baggio να του παραχωρεί ακόμη και το παιχνιδιάρικο ψευδώνυμο «Geppeto» ως αναφορά στις ρίζες του με τα έπιπλα. Ο Torricelli θα εξασφαλίσει μια θέση στην αρχική ενδεκάδα σχεδόν αμέσως, κάνοντας το ντεμπούτο του στη Serie A στις 13 Σεπτεμβρίου του 1992 σε μια νίκη με 4-1 επί της Atalanta.

Έτσι ξεκίνησε ένας ποδοσφαιρικός ρομαντισμός που θα διαρκέσει για το καλύτερο μέρος μιας δεκαετίας. Ο Torricelli άρπαξε αμέσως την ευκαιρία και έγινε αμέσως μια βασική φιγούρα στην ενδεκάδα με αφοσιωμένες εμφανίσεις κερδίζοντας την αναγνώριση από τους οπαδούς της Juventus. Ένας χαλαρός χαρακτήρας εκτός αγωνιστικού χώρου απολάμβανε μια φυσική σχέση με τον Μιλανέζο προπονητή, του οποίου ο τακτικός νους του πρόσθεσε πειθαρχία και αυστηρότητα στα αχαλίνωτα φυσικά του δώρα. Καθώς σφράγισε τη θέση του στην δεξιά πλευρά, ο σύλλογος του Τορίνου πήρε το κύπελλο UEFA εναντίον της Borussia Dortmund μόνο για να τους ξεφύγει η εσωτερική επιτυχία.

Ο Vittorio Chiusano είχε κληρονομήσει την προεδρία της Juventus από το διάσημο Giampiero Boniperti το 1990, αλλά καθώς το κλαμπ του Τορίνο δυσκολευόταν οι γείτονές τους στο κόκκινο μισό του Μιλάνου ξεκίνησαν τη δική τους στρατόσφαιρα. Χρηματοδοτούμενοι από τον Silvio Berlusconi οι Μιλανέζοι είχαν ήδη εξασφαλίσει την Ευρωπαϊκή δόξα και φάνηκαν πρόθυμοι να οικοδομήσουν μια ανανεωμένη δυναστεία στο San Siro παίρνοντας τρία συνεχόμενα Scudetto. Με τη Juventus να κινδυνεύει να μείνει πίσω, η οικογένεια Agnelli έλαβε δραστική δράση παραδίδοντας τη λειτουργία του συλλόγου σε ένα νέο γκρουπ διαχείρισης υπό την αιγίδα του Αθλητικού Διευθυντή Luciano Moggi.

Με τον Roberto Bettega και τον Antonio Giraudo στο πλάι του, ο Moggi απάλλαξε τον Trapattoni από τα καθήκοντά του αντικαθιστώντας τον με το Marcello Lippi. Ο νέος προπονητής δεν έχασε χρόνο να θέσει τα θεμέλια για μια πιο πεινασμένη ομάδα, υπογράφοντας τον Didier Deschamps και τον Ciro Ferrara καθώς η Juventus φαινόταν να παλεύει για την εγχώρια υπεροχή από τους αντιπάλους της.

Για το Torricelli ωστόσο η αποχώρηση από το πιο συλλογικό ύφος του Trapattoni αποδείχτηκε δύσκολη. Ο δεξιός μπακ βρέθηκε σε αντίθεση με το νέο του προπονητή, του οποίου η αδιάλλακτη επίβλεψη και η σχολαστική διαχείριση του εναρμονίστηκαν με τα καθιερωμένα αστέρια της ομάδας. Ήταν πάρα πολύ για μερικούς: ο πρώτος σκόρερ του συλλόγου Roberto Baggio έφυγε λίγο μετά τον ερχομό του Lippi. Για λίγο φαινόταν σαν να τον ακολουθεί ο Torricelli μετά από μια αντιπαράθεση για την τάση του για τα τσιγάρα να γίνεται σχεδόν φυσιολογική. Τελικά ήταν πεπεισμένος να μείνει και με αυτόν τον τρόπο θα έπαιρνε τη μέγιστη απόφαση της αθλητικής ζωής του.

Με τη μορφή του νέου προπονητή της η Juventus σήκωσε το Scudetto και λίγο αργότερα εξασφάλισε το νταμπλ μετά τη νίκη επί της Parma στην Coppa Italia. Την επόμενη χρονιά όμως ο Lippi θα έπαιρνε τη θέση του ίσως μεγαλύτερου προπονητή του συλλόγου.

Κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους ένας ακαταμάχητος Ajax κατέκτησε το Κύπελλο Πρωταθλητριών στη Βιέννη ενάντια στη Milan χάρη σε ένα τέρμα του Patrick Kluivert. Η Ρώμη ήταν η πόλη που οι περισσότεροι σχολιαστές πίστευαν ότι θα γινόταν άλλη μια στέψη για τον “Αίαντα”, ενώ η Juventus αναμενόταν να καταρρεύσει κάτω από το βάρος της επίθεσης του συλλόγου του Άμστερνταμ. Το σύνολο του Lippi στη διαδρομή του προς τον τελικό αφήνοντας έξω τη Real Madrid και τη Nantes αλλά θα κρατούσαν τις καλύτερες επιδόσεις τους για το Stadio Olimipico στις 22 Μαΐου. Οι άνδρες του Lippi έκοψαν τα φτερά των Ολλανδών του Louis Van Gaal, με τον ηρωικό Torricelli να υπερασπίζεται καταλυτικά για το πρώτο θρίαμβο του κυπέλλου Πρωταθλητριών ύστερα από 11 χρόνια.

Την επόμενη σεζόν η Juventus ενισχύθηκε με τις αφίξεις του Paolo Montero και του Zinedine Zidane να αναγκάζουν και για άλλα μετάλλια του Champions League. Αντιμετωπίζοντας τον αυξανόμενο ανταγωνισμό από τους Angelo Di Livio και Gianluca Pessotto, η θέση του Torricelli στην ενδεκάδα έγινε λιγότερο εξασφαλισμένη. Η περίπτωσή του αποδυναμώθηκε περαιτέρω όταν υπέστη ρήξη του πρόσθιου χιαστού του το 1997. Παρ 'όλα αυτά ανέκαμψε για να κάνει μια σημαντική συμβολή, καθώς η Juventus πήρε άλλα δύο πρωταθλήματα όπως επίσης το διηπειρωτικό κύπελλο και το Ευρωπαϊκό σούπερ καπ.

Ο πολυθεσίτης ποδοσφαιριστής είναι ίσως μια από τις πιο φορτισμένες θέσεις στο λεξικό του ποδοσφαίρου. Υποδεικνύει την αξιοπιστία εις βάρος του ταλέντου, ένας αξιόπιστος αναπληρωτής και όχι ένας αδιαμφισβήτητος εκκινητής. Η μοναδικότητα του Torricelli ήταν γιατί αντί να είναι ένας αδύναμος κρίκος, συνέβαλε σε διάφορους ρόλους σε όλη την άμυνα και στη μεσαία γραμμή χωρίς να έχει προκύψει θύμα ποιότητας. Ενώ οι εμφανίσεις του στον αγωνιστικό χώρο υποχώρησαν προς το τέλος της βασιλείας του Lippi, το θάρρος και η αντοχή των εμφανίσεων του παρέμειναν σταθερα και παρέμεινε ένας ικανός υπολοχαγός της ομάδας. Το 1998 όμως η επιθυμία του για περισσότερο χρόνο συμμετοχής στην ενδεκάδα τον οδήγησε να επιδιώξει μια κίνηση μακριά από το Stadio Delle Alpi, με φήμες ότι η Αγγλική Middlesbrough προετοίμαζε μια προσφορά.

Ο Alberto Malesani είχε μόλις απαλλαγεί από τα καθήκοντά του στη Fiorentina με την ομάδα να διορίζει τον Trapattoni ως διάδοχό του στο Artemio Franchi. Αντιμετωπίζοντας μια επιλογή ανάμεσα στο Teesside και στη Φλωρεντία, ο Torricelli επέλεξε σαφώς το δεύτερο αρπάζοντας την ευκαιρία μιας αθλητικής επανένωσης με τον άνθρωπο που του πρόσφερε την δυνατότητα να ξεκινήσει την ποδοσφαιρική του καριέρα. Βοηθούμενη από τις αγορές των Guillermo Amor, Jörg Heinrich και Francesco Toldo, η Viola άρχισε μια επίμονη επίθεση για τον τίτλο εξασφαλίζοντας την τρίτη θέση και ένα εισιτήριο για τα προκριματικά του Champions League.

Η πώληση του Gabriel Batistuta στη Roma το 2000 ωστόσο σηματοδότησε την έναρξη μιας βασανιστικής πτώσης που κατέβαλε στις αθλητικές φιλοδοξίες της Fiorentina. Κάτω από την καταστροφική και ακανόνιστη διαχείριση του Vittorio Cecchi Gori το σωματείο έπεσε σε πτώχευση το 2001. Ανίκανη να πληρώσει τα σημαντικά χρέη της πράγματι εκκαθαρίστηκε λίγα χρόνια αργότερα.

Ο Torricelli απογοητευμένος από την ερασιτεχνική διακυβέρνηση εντός του συλλόγου και απρόθυμος να περάσει το λυκόφως της καριέρας του στο ποδοσφαιρικό “μπουντρούμι”, πήρε μια μεταγραφή στην Espanyol τον Ιανουάριο του 2003. Ήταν σταθερός αν και όχι τόσο ορατός στη Βαρκελώνη, συνεισφέροντας στους “παπαγάλους” να αποφύγουν τον υποβιβασμό πριν αποσυρθεί το 2005 μετά από μια σύντομη θητεία στη Serie B με την Arezzo.

Ο Torricelli έπειτα άρχισε την καριέρα του ως επαγγελματίας προπονητής το χειμώνα του 2009 και σχεδόν κατάφερε να σώσει την Pistoiese από τον υποβιβασμό της από τη τρίτη κατηγορία. Η σύντομη αλλά εντυπωσιακή θητεία του τον οδήγησε να διοριστεί ως προπονητής μιας άλλης ομάδας της Τοσκάνης τη Figline, αλλά η εκκολαπτόμενη διαχείριση του σύντομα θα κυμανθεί λόγω πιο τραγικών περιστάσεων.

Ο Καρκίνος είχε ήδη φέρει ένα βαρύ κόστος στον Torricelli, ο οποίος έχασε τον στενό φίλο του και συμπαίκτη του στη Juventus Andrea Fortunato από λευχαιμία το 1994 όταν ήταν μόλις 23 ετών. Αυτή τη φορά χτύπησε πολύ πιο κοντά στο σπίτι του όταν η γυναίκα του επίσης διαγνώστηκε με αυτή την ασθένεια. Τραγικά πέθανε το 2010 και ο Torricelli αποσύρθηκε από το σπορ για να επικεντρωθεί στην ευημερία των τριών παιδιών του.

Τα τελευταία χρόνια ο Torricelli μοιράζει την εστίαση του μεταξύ της ανατροφής της οικογένειάς του και της προπόνησης των νέων μιας μικρής πόλης στα Βορειοδυτικά της Ιταλίας. Με πληθυσμό ούτε 500 κατοίκων, οι Λιλιάνες φαίνονται ένας τέλειος προορισμός για έναν άνθρωπο που ανέβηκε από την αφάνεια στα μεγαλύτερα ύψη του ποδοσφαίρου χωρίς τίποτα πιο περίπλοκο από μια ήσυχη και επίμονη εμπιστοσύνη στις ικανότητές του. Ακόμα και σήμερα το παράδειγμά του παραμένει ως φάρος για τους νέους παίκτες παντού στο κόσμο: αν πιστεύετε στον εαυτό σας και αξιοποιήσετε στο έπακρο τις ικανότητές σας, τότε πραγματικά δεν υπάρχει όριο σε αυτό που μπορείτε να πετύχετε σε ένα στάδιο ποδοσφαίρου.

Ενώ η ζωή μπορεί να στάθηκε σκληρή για τον Moreno Torricelli σε προσωπικό επίπεδο, η συμβολή του στην ιστορία της Juventus και της Fiorentina παραμένει πέρα ​​από κάθε αμφισβήτηση. Ήταν ένας παίκτης που έδινε την καρδιά του σε κάθε παιχνίδι και έχει κερδίσει μια νόμιμη θέση μεταξύ των μεγάλων του Ιταλικού ποδοσφαίρου. Η ιστορία του είναι ένα αληθινό ποδοσφαιρικό παραμύθι.