Serie A: Το μοναδικό και ιστορικό Scudetto της Hellas Verona

Δημήτρης Βαρσάνης

Δώδεκα Μαΐου του 1985. Είναι μια ημερομηνία ανεξίτηλης σημασίας στο μυαλό όλων των οπαδών της Hellas Verona.

Ο τακτικός νους του προπονητή Osvaldo Bagnoli σε συνδυασμό με την κυριαρχία του προέδρου Celestino Guidotti και του πρώην αθλητικού Διευθυντή Emiliano Mascetti, εξασφάλισαν ότι η Verona έφτασε στο αποκορύφωμα της. Δώδεκα Μαΐου του 1985: μια ημερομηνία που οι Gialloblu έφεραν 1-1 στο Μπέργκαμο και πήραν το μοναδικό τίτλο πρωταθλήματος μέχρι σήμερα.

Οι Veronesi ήταν πάντα ένα από τα πιο έντονα πιστά και αμφιλεγόμενα σύνολα οπαδών στην Ιταλία. Τοποθετημένοι στο Βένετο, μια περιοχή που παραδοσιακά συγκεντρώνει την υποστήριξη για τα μεγαλύτερα κλαμπ του Μιλάνου, αυτοί και ο σύλλογός τους απολαμβάνουν το καθεστώς τους. Όμως η Verona του Bagnoli τη δεκαετία του ‘80 ήταν μια τέλεια εφαρμογή. Ποδοσφαιριστές με διαφορετικές ικανότητες, που πέρασαν στο περιθώριο στους μεγαλύτερους συλλόγους και είχαν κάτι να αποδείξουν, συγκεντρώθηκαν κάτω από ένα νέο συλλογικό πνεύμα, το οποίο προωθούσε ο Bagnoli μέσω του φιλικού τρόπου διαχείρισης. Ξαφνικά είχαν μια εστίαση, ένα ήθος εργασίας και μια αίσθηση πεποίθησης.

Ο Bagnoli προσχώρησε στην Hellas το 1981 μετά από αρκετά χρόνια διαχείρισης στις κατώτερες κατηγορίες με τις Solbiatese, Como, Rimini, Fano και Cesena. Αφού έφυγε από τους Gialloblu το 1990 πήγε για να προπονήσει τη Genoa και την Inter. Κατεύθυνε τη Genoa στην τέταρτη θέση στην πρώτη του χρονιά. Ήταν η καλύτερη θέση των Rossoblu για περισσότερο από 50 χρόνια. Ο Bagnoli ήταν ένας προπονητής που ήξερε πώς να πάρει το καλύτερο από τους παίκτες του και τα επιτεύγματά του με τη Verona άφησαν έκπληκτους τους πάντες.

Ο Osvaldo Bagnoli γεννήθηκε στις 3 Ιουλίου του 1935 στο Μιλάνο. Ανήλθε σε μια γειτονιά εργατικής τάξης, έπαιζε ποδόσφαιρο στους δρόμους από νεαρή ηλικία και έκανε καριέρα ως ένας σκληρός μέσος για τη Milan, τη Verona και την Udinese τη δεκαετία του ‘50 και τη δεκαετία του '60.

Ο Bagnoli ήταν ένας μετριόφρων άνθρωπος που δεν έχασε ποτέ τις ρίζες ή τις πεποιθήσεις του. Αυτό οδήγησε σε παρανοήσεις σχετικά με τον χαρακτήρα και την ιδεολογία του. Θεωρήθηκε ως κομμουνιστής από τον Silvio Berlusconi ο οποίος σύμφωνα με φήμες, αρνήθηκε να τον διορίσει ως προπονητή της Milan λόγω των «κομμουνιστικών πεποιθήσεων» του.

Στη Verona όμως πέτυχε το αδύνατο και κάτι που πιθανότατα δεν θα συμβεί ξανά στη μεγάλη σκηνή του Campionato. Πήρε τους Gialloblu από τη Serie B, τους οδήγησε στον τίτλο της Serie A μέσα σε τέσσερα χρόνια και επίσης τους οδήγησε στο κύπελλο UEFA για την σεζόν 1983/84. Οι ομάδες του ήταν πρωταρχικά αμυντικές αλλά είχαν την ικανότητα να παράγουν καταστροφικές αντεπιθέσεις. Συχνά χτισμένες πάνω σε έναν πυρήνα Ιταλών, σκληρά εργαζόμενων, ανιδιοτελών παίκτες όπως ο Pietro Fanna, ο μέσος Antonio Di Gennaro και ο επιθετικός Giuseppe Galderisi, ο οποίος έβαλε 11 γκολ στη κατάκτηση του πρωταθλήματος και συμπλήρωνε την τακτική προσέγγιση του Bagnoli. Όμως η Verona του Bagnoli συμπληρώθηκε επίσης με δύο εξαιρετικές ξένες εισαγωγές: τον Δανό επιθετικό Preben Elkjær Larsen και τον Γερμανό αμυντικό Hans-Peter Briegel.

Καθώς ξεκίνησε η σεζόν 1984/85, οι σκέψεις για τη κατάκτηση του πρωταθλήματος απείχαν πολύ από το μυαλό όλων των Veronesi. Όμως καθώς η χρονιά προχωρούσε οι παίκτες ανταποκρίθηκαν στις μεθόδους του Bagnoli και η ομάδα παρήγαγε μερικά αξιοσημείωτα αποτελέσματα. Μια αποφασιστική νίκη με 2-0 εναντίον της Juventus ήταν μία από τις καλύτερες στιγμές της σεζόν και συγκεκριμένα το θρυλικό τέρμα «χωρίς παπούτσι» που έβαλε ο Elkjær.

Έχοντας ξεκινήσει μία από τις χαρακτηριστικές του πενιχρές κούρσες, ο Δανός ξέφυγε από την άμυνα της Juve για να χάσει το ένα του παπούτσι ως αποτέλεσμα της τεράστιας προσπάθειας του να εισχωρήσει στη περιοχή του πέναλτι. Ανεξέλεγκτα ο Elkjaer διατήρησε την ισορροπία του - και χωρίς το ένα του παπούτσι - έκοψε προς τα μέσα περνώντας άλλο έναν αμυντικό της Juve και πλάσαρε τον αβοήθητο Stefano Tacconi. Αν ποτέ ένα γκολ ενσάρκωσε το ήθος μιας ομάδας και του προπονητή της ήταν ακριβώς αυτό. Ο τέλειος συνδυασμός της σφριγηλότητας, της εμμονής και του ταλέντου.

Ακολούθησαν και άλλες αξέχαστες νίκες. Η εκτός έδρας νίκη με 5-3 επί της Udinese ανανέωσε το ηθικό της μιας και η πίεση ανέβαινε και η ομάδα έχανε το χέρι της από το τίτλο στα μέσα της σεζόν. Στη συνέχεια τρεις σερί νίκες συμπεριλαμβανομένου του ισχνού 1-0 επί της Roma, σημείωσαν ότι η ομάδα είχε κρατήσει την εστίασή της κατά την τελευταία κούρσα για το τίτλο. Τέλος η ισοπαλία (1-1) στο Μπέργκαμο εναντίον της Atalanta η οποία σφράγισε το πρωτάθλημα με ένα ακόμα παιχνίδι να απομένει.

Οι άνδρες του Bagnoli ολοκλήρωσαν τη χρονιά με 15 νίκες, 13 ισοπαλίες και μόνο δύο ήττες. Μια συμπαγής άμυνα δέχτηκε μόνο 19 τέρματα σε 30 αγώνες. Το σύνολο των 43 πόντων τους ήταν αρκετό για να στεφθούν πρωταθλητές καθώς τερμάτισαν τέσσερις βαθμούς μπροστά από τη Torino με τις Inter και Sampdoria να συμπληρώνουν τη τετράδα. Το Κύπελλο Πρωταθλητριών ήταν η επιβράβευση για την επόμενη σεζόν όμως αποκλείστηκε στο δεύτερο γύρο από τη κάτοχο Juventus.

Ο θρίαμβός της όμως μπορεί επίσης να αποδοθεί εν μέρει στην ανταπόκριση των Ιταλικών αρχών στο σκάνδαλο στημένων αγώνων του 1980 που είδε τις Lazio και Milan να υποβιβάζονται στη Serie B. Μία από τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις που προτάθηκαν στι Ιταλικό ποδόσφαιρο μετά το στοιχηματικό σκάνδαλο ήταν οι διαιτητές των αγώνων να επιλέγονται τυχαία όταν θα σφυρίζουν αγώνες.  Ο νέος τρόπος επιλογής κατέστη δυνατός στην έναρξη της σεζόν 1984/85.

Πρώτον η υποψία ήταν ότι η διαδικασία επιλογής που διεξαγόταν μέσω μιας ιταλικής επιτροπής της Ομοσπονδίας ευνοούσε πάντα τους μεγάλους συλλόγους από τη Ρώμη, το Τορίνο και το Μιλάνο. Τις δύο δεκαετίες πριν από το κατόρθωμα της Verona το Scudetto είχε φύγει από αυτές τις πόλεις μόνο σε μία περίπτωση.

Όμως αναμφισβήτητα ένας από τους πιο καθοριστικούς παράγοντες ήταν ο Bagnoli. Πρόσφερε ένα καταπληκτικό κίνητρο στους άνδρες του, ήξερε πώς να πάρει το καλύτερο από τους παίκτες του, τόσο ατομικά όσο και ως ομάδα. Η ομάδα βελτιωνόταν σταδιακά στις χρονιές και οι αγορές των Briegel και Elkjær αποδείχτηκαν ήσσονος σημασίας. Το καλοκαίρι του 1984 ο Diego Maradona προσγειώθηκε στην Ιταλία και ενώθηκε από άλλες μεγάλες εισαγωγές όπως ο Michel Platini (Juventus), ο Karl-Heinz Rummenigge (Inter), ο Falcao (Roma) και ο Zico (Udinese). Όμως οι Briegel και Elkjær τους ξεπέρασαν όλους. Ο Elkjær τελείωσε τη χρονιά με οκτώ γκολ και ο Briegel με εννέα από την άμυνα.

Ένα άλλο αξιοσημείωτο σημείο σχετικά με τη κατάκτηση του πρωταθλήματος ήταν η χρήση μόνο 17 ποδοσφαιριστών σε όλη τη πορεία του πρωταθλήματος. Εντελώς αδιανόητο στη σημερινή εποχή να παίρνεις το Scudetto με ένα ρόστερ μόνο 17 παικτών είναι ένας άλλος λόγος για τον οποίο μια επιτυχία όπως της Verona είναι απίθανο να επαναληφθεί σύντομα. Ενώ οι παίκτες έκαναν την δουλειά τους στον αγωνιστικό χώρο, ο Bagnoli τους προετοίμαζε τόσο ψυχικά όσο και σωματικά. Εξασφάλισε ότι έδιναν πάντα την ίδια κατεύθυνση και γι 'αυτό πρέπει να λάβει τεράστια πίστωση.

Η Verona προσπάθησε να φτάσει στα ίδια ύψη την επόμενη σεζόν όμως τερμάτισε στην απογοητευτική δέκατη θέση. Έχασαν επίσης τα “φυλαχτά” καθώς ο Briegel αποχώρησε για την Sampdoria στο τέλος της σεζόν 1985/86. Ο Fanna πήγε στην Inter με τον Galderisi, τον Di Gennaro και τους άλλους να ακολουθούν τα επόμενα δύο χρόνια. Η τέταρτη θέση και η επιστροφή στην Ευρώπη μέσω του κυπέλλου UEFA το 1987 υποσχέθηκε την επιστροφή στις παλιές δόξες όμως στην πραγματικότητα η ομάδα έσπαζε σιγά-σιγά. Ο Elkjær έφυγε το καλοκαίρι του 1988 και η Verona δυσκολεύτηκε να τερματίσει στο πρώτο μισό του βαθμολογικού πίνακα για δύο χρόνια, με τον υποβιβασμό να έρχεται αναπόφευκτα μετά από μια καταστροφική χρονιά το 1990. Ο Bagnoli γνώριζε επίσης ότι ο χρόνος του τελείωσε και έφυγε για να πάει στη Genoa.

Η καριέρα του ως προπονητής ολοκληρώθηκε το 1994 μετά από μια σύντομη, ανεπιτυχής θητεία στην Inter όπου - όπως αργότερα παραδέχτηκε - έλαβε μια αρκετά καλή σύνταξη για να μπορέσει να αποσυρθεί σε ηλικία 59 ετών. Ο ίδιος ζει ακόμα στους λόφους έξω από τη Βερόνα.

Αναφερόμενος στη προπονητική φιλοσοφία του ο Bagnoli είπε κάποτε: "Το ποδόσφαιρο είναι ένα απλό παιχνίδι. Το σημαντικό είναι να είσαι αρκετά τυχερός, να βρεις τους σωστούς ανθρώπους και να τους βάλεις στη σωστή θέση αφήνοντας τους ελεύθερους να εκφραστούν".

Πριν από 30 χρόνια βρήκε ακριβώς τους σωστούς ανθρώπους και τους έβαλε ακριβώς στις σωστές θέσεις στη Verona.