Paulo Wanchope: H άνοδος και η πτώση ενός αινιγματικού άνδρα

Δημήτρης Βαρσάνης

Πάνω από 20 χρόνια και καθώς οι ενδεκάδες της ομάδας αναγράφονταν στο Old Trafford ο νεοαποκτηθείς της Derby County Paulo Wanchope μπορούσε ακόμα να ισχυριστεί ότι ήταν άγνωστος. Αγοράζοντας τον από την ομάδα της Κόστα Ρίκα Herediano για ένα ασήμαντο ποσό των 600.000 λιρών το Μάρτιο του 1997, μια εβδομάδα αργότερα το όνομα του ψηλόλιγνου επιθετικού βρισκόταν στα χείλη όλων.

Η ανυποψίαστη ομάδα των “κριαριών” έλαβε παράσταση στο “θέατρο των ονείρων” εναντίον των πρωταθλητών, αλλά το σύνολο του Sir Alex Ferguson ήταν σαφώς άσχημα προετοιμασμένο για την επίπτωση που θα άφηνε ο 20χρονος. Πριν από το τέλος του ημιχρόνου, ο άνδρας με ύψος 1.93 δημιούργησε στον Ashley Ward να ανοίξει το σκορ με μια κεφαλιά προτού ξεκινήσει τη κούρσα του στον αγώνα που τον έκανε γνωστό στο ευρύτερο ποδοσφαιρικό κοινό.

Φαίνεται ότι υπήρχε μικρός κίνδυνος όταν ο Wanchope πήρε την μπάλα ακριβώς στο δικό του μισό, ειδικά καθώς υπήρχαν παίκτες της United σε κάθε πλευρά. Βλέποντας μια τεράστια έκταση πράσινου ακριβώς μπροστά του, ο επιθετικός απλά απογειώθηκε σαν “γκάζι” προς την περιοχή του πέναλτι. Αν και ο Phil Neville στόχευε να κλείσει τον Wanchope και ο Gary Pallister τον κοιτούσε κεντρικά, η ταχύτητα του τους έβγαλε εκτός μάχης. Μέχρι τη στιγμή που έφτασε στην άκρη της μικρής περιοχής, υπήρχαν τώρα τέσσερις “Red Devils” σε στενή παρακολούθηση και ο Peter Schmeichel να κλείνει τη γωνία του.

Δεν τον ενόχλησε καθόλου. Απλώς άνοιξε το σώμα του και έστειλε τη μπάλα στο τέρμα του - ανήμπορου να αντιδράσει - Δανού. Τα όπλα εξαπλώθηκαν ευρέως, η αναγνώριση από το ένα άκρο του σταδίου ήταν συνολική. Οι άλλες τρεις γεμάτες κερκίδες έμειναν με ανοιχτό το στόμα με δυσπιστία. Καθώς ο Wanchope τελείωσε το πανηγυρισμό του, στάθηκε εκεί με τη γροθιά του σφιγμένη και το δεξί του χέρι υψωμένο. Το ήξερε - όπως και όλοι οι υπόλοιποι - ότι μόλις είχε φτάσει.

Ήταν ένα τέρμα άξιο της κάλυψης που λάμβανε δεόντως και από έναν σχετικά άγνωστο εννέα μέρες νωρίτερα, ο Wanchope έγινε μια ολονύκτια αίσθηση και το θέμα κάθε συζήτησης ποδοσφαίρου στη χώρα. Ο Αγγλικός Εθνικός τύπος δεν μπορούσε να πάρει αρκετά από αυτόν. Η Derby κατακλύστηκε με αιτήματα συνέντευξης όμως υπήρχε μόνο ένας άνθρωπος που προκάλεσε αυτό το ενδιαφέρον. Πώς η Derby κατάφερε να πάρει αυτό το ταλέντο κάτω από το ραντάρ όλων; ποιος ήταν ο Paulo Wanchope;

Όπως ο καθένας γνωρίζει οι ανταμοιβές είναι εκεί αν ξέρεις που να ψάξεις και αν κάποιος πάρει τον “χρυσό” σε λιγότερο μοντέρνες περιοχές, θα κατάλαβε αμέσως τη μορφή που είχε. Γιος του Vicente Wanchope και Διεθνής με τη Κόστα Ρίκα τα αδέρφια του Paulo, Javier και Carlos έλαβαν επίσης την τιμή να εκπροσωπήσουν τη χώρα τους.

Ο Jim Smith και το τεχνικό του προσωπικό έκαναν σίγουρα τις δικές τους δουλειές και έδειξαν ότι με το να παρατηρείς λίγο πιο μακριά από τις παραδοσιακές εστίες ποδοσφαιρικού ταλέντου, υπήρχαν ευκαιρίες που έπρεπε να παρθούν. Με μόνο έξι εβδομάδες να απομένουν μέχρι το τέλος εκείνης της χρονιάς, ο Wanchope δεν διέθετε πραγματικά το χρόνο να προσαρμοστεί με τη ζωή στην Αγγλία οπότε είναι αξιοθαύμαστο ότι κατάφερε να αφήσει ένα τέτοιο άμεσο αντίκτυπο.

Στη πρώτη του γεμάτη σεζόν το 1997/98, η Derby τερμάτισε στην ένατη θέση (η καλύτερη της από το 1989). Τα 13 τέρματα του ήταν ένα μεγάλο κομμάτι της παρουσίας της στο μέσο του βαθμολογικού πίνακα και τον θυμούνται ιδιαίτερα για τα δύο του γκολ εναντίον της Arsenal τον Νοέμβριο του 1997.

Η πρώτη επίσκεψη των “Gunners” στο Pride Park προοριζόταν να συνοδευτεί με ήττα όταν ένα συγκεκριμένο πρόσωπο προσέφερε μια μεγάλη κλάση στο δεύτερο ημίχρονο και ήταν επίσης η πρώτη ήττα των φιλοξενούμενων μέσα στη χρονιά, δίνοντας μια αναγνώριση ως την “απόδοση της χρονιάς” στους τίτλους που ακολούθησαν στις εφημερίδες της Κυριακής.

Σε αυτό το σημείο υπήρξε μια πραγματική αίσθηση ότι η Derby θα δυσκολευόταν να κρατήσει έναν παίκτη που είχε υπογράψει μόνο πριν από λίγους μήνες. Τα διάσημα πειστικά λόγια του Smith ωστόσο διασφάλισαν ότι θα έκλειναν τη πόρτα στα “μεγάλα θηρία”.

Αν και ο Wanchope κατάφερε να βρει δίχτυα μόνο εννιά φορές τη σεζόν 1998/99 οφείλοταν σε αυτόν και πάλι ένα μεγάλο κομμάτι για τη κατάληψη της όγδοης θέση. Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι ήταν ένας παραδοσιακός επιθετικός και όχι ένας κατ 'ανάγκη χτισμένος για τις δύσκολες συνθήκες του παιχνιδιού στην κορυφαία κατηγορία της Αγγλίας, ο Κοσταρικανός διέθετε προφανώς δεξιότητες που συχνά δεν του αναγνωρίστηκαν.

Η κίνησή του ήταν ιδιαίτερα καλή όμως αγνοήθηκε στο μεγαλύτερο μέρος του. Για έναν τόσο ψηλό και επικίνδυνο άνδρα, έβρισκε τακτικά χώρο με ευκολία και ο Dean Sturridge στάθηκε ευγνώμων όντας αποδέκτης της κατανόησης και της ανάγνωσης του παιχνιδιού του.

Ίσως λόγω της αίσθησης ότι το άστρο του δεν λάμπει τόσο φωτεινά όσο όταν πάρθηκε, η Derby ήρθε σε μια σημαντική συμφωνία με τη West Ham με το Smith να πουλά το Wanchope στο παλιό του φίλο Harry Redknapp για 4,5 εκατομμύρια ευρώ. Ένα αξιοπρεπές κέρδος αρκούσε για να μετριάσει την αντίσταση του συλλόγου μιας και ο Smith είχε χάσει ξεκάθαρα τη μπάλα όταν έγινε γνωστό ότι ο παίκτης ήταν διαθέσιμος στη σωστή τιμή.

Λίγο αργότερα ήρθε η σειρά των πιστών των Hammers να εξαπολύσουν την οργή τους. Ένα τέτοιο θέαμα δεν το είχαν συνηθίσει στο East End. Μεγαλωμένοι με ποδοσφαιριστές σαν τους Moore, Brooking και Bonds, τα χέρια και τα πόδια του Wanchope στυλ «ανεμόμυλου» δεν ήταν και η πιο ιδεατή θέα.

Παρά τα 15 τέρματα του σε μια σεζόν του στο ανατολικό Λονδίνο - συμπεριλαμβανομένων δύο έναντι της πρώην ομάδας του - ο Κοσταρικανός ποτέ δεν έμελλε να είναι μια δημοφιλής προσθήκη. Ο Redknapp από την άλλη δεν μπόρεσε να τον ανυψώσει στα μάτια των οπαδών, κάνοντας περισσότερα σχόλια σχετικά με τις ικανότητές του εκτός αγωνιστικού χώρου απ' ότι εντός.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου της καριέρας του ο Wanchope συνέχισε να αναδεικνύεται σε Διεθνές επίπεδο και παραμένει έως και σήμερα ένας από τους μεγαλύτερους σκόρερ στην ιστορία της Κόστα Ρίκα. Αυτός πρέπει να είναι και ένας από τους λόγους που η Manchester City - πριν από τα πετροδολάρια των Αράβων - ήταν το επόμενο λιμάνι του.

Ένας τραυματισμός στο γόνατο θα έπληττε το χρόνο του εκεί, αλλά οι στιγμές της καλύτερης φόρμας του επέστρεφαν από καιρό σε καιρό. Με κίνδυνο να γίνει κάτι σαν ένα “αίνιγμα”, κατάφερε τουλάχιστον να πετύχει το τέρμα τη σεζόν 2003/04 που έσωσε τους “πολίτες” από ένα δεύτερο υποβιβασμό σε τρεις χρονιές. Στα 28 του θα έπρεπε να είναι στο peak των δυνάμεων του όμως μια έλλειψη αυτοπεποίθησης - η οποία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στους μακροπρόθεσμους τραυματισμούς που αποκτήθηκαν στο Μάντσεστερ - συνέβαλε ώστε στα τελευταία στάδια της καριέρας του να γράψει τα κεφάλαια του μακριά από την Ευρώπη.

Η Malaga πόνταρε πάνω του το 2004 και το τέρμα του εναντίον της Numancia ψηφίστηκε ως το καλύτερο της La Liga εκείνη τη χρονιά. Ήταν μια φευγαλέα στιγμή στη φήμη του όταν ήταν μέρος της καθημερινής του ρουτίνας μόλις λίγα χρόνια νωρίτερα. Μετά από 26 εμφανίσεις αναχώρησε. Η Al-Gharafa του Κατάρ, μια επιστροφή εκεί από όπου ξεκίνησαν όλα (Herediano), η Rosario Central, η Tokyo FC και η Chicago Fire προστέθηκαν στο βιογραφικό του μέσα σε δύο χρόνια, με τα προβλήματα στα γόνατο του να συνεχίζουν να τον ταλαιπωρούν στο επίπεδο των επιδόσεών του.

Όταν ο Wanchope έλαβε την απόφαση που κάθε ποδοσφαιριστής φοβάται και έβαλε τέλος στην καριέρα του μετά από 13 ευχάριστα χρόνια δεν συναντήθηκε με έκπληξη. Μακριά από το να γίνει πρωτοσέλιδο ξανά και με μια πρόταση ή δύο στην καλύτερη περίπτωση κρυμμένη μέσα στις ιστοσελίδες, αυτό που γνώριζαν όλοι είναι ότι ο χρόνος του τελείωσε. Οι ίδιες εφημερίδες λίγα χρόνια αργότερα θα επανέφεραν τη φήμη του Wanchope το 2015 σε ένα περιστατικό που ολοκλήρωσε τη σύντομη προπονητική καριέρα του.

Παρόλο που θα επέστρεφε και πάλι στη Herediano (αυτή τη φορά στο πάγκο της) έμελλε να είναι ένας σύντομος γάμος που θα διαρκούσε λιγότερο από ένα χρόνο, με το πρώην αστέρα να αναφέρει την κακή συμπεριφορά και απόδοση των παικτών ως λόγο για την γρήγορη αποχώρησή του. Στη συνέχεια διαπιστώθηκε ότι η διοίκηση του συλλόγου ήταν υπεύθυνη για την απομάκρυνση του.

Γυρνώντας στην Αγγλία για να προωθήσει τις γνώσεις του, ο Wanchope συνέχισε την εκπαίδευση του σε μεγάλο βαθμό απαρατήρητος και ένα χρόνο αργότερα ήρθε η κλήση του να γίνει βοηθός του Jorge Luis Pinto για την Εθνική ομάδα της Κόστα Ρίκα. Θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι η κίνηση του ήρθε λίγο νωρίς στην καριέρα του όμως δεν γινόταν να πετάξει τόσο εύκολα μια τέτοια ευκαιρία. Πράγματι, το δίδυμο δούλεψε καλά για τέσσερα χρόνια μέχρι ο Pinto να αποφασίσει να αποχωρήσει στο αποκορύφωμα της συμμετοχής της ομάδας στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2014 φτάνοντας έως τα προημιτελικά της διοργάνωσης.

Ο Wanchope ανέλαβε ως προσωρινός προπονητής και αμέσως κατέκτησε το Κύπελλο της Κεντρικής και Βόρειας Αμερικής ενισχύοντας περαιτέρω τα διαπιστευτήριά του και οι Κοσταρικανοί ήταν κιόλας πεπεισμένοι ότι είχαν τον κατάλληλο άνθρωπο στο πάγκο τους. Μόλις τέσσερις μήνες αργότερα και τον Ιανουάριο του 2015, ένα από τα αγαπημένα παιδιά της Κόστα Ρίκα έλαβε τελικά το βραβείο της δουλειάς της Εθνικής του ομάδας σε μόνιμη βάση. Τι κρίμα λοιπόν που θα διαρκούσε μόνο επτά μήνες πριν βγει ξανά στο ταμείο ανεργίας για μια στιγμή τρέλας.

Παρατηρώντας έναν αγώνα της Under 23 απέναντι στο Παναμά, ο Wanchope πήγε να μπει στον αγωνιστικό προς το τέλος του παιχνιδιού αλλά είχε παραβιαστεί από έναν φρουρό ασφαλείας. Χωρίς να έχει καμία διάθεση να παρεμποδίσει τη δουλειά του, έσπρωξε το Wanchope και με αυτό το τρόπο ωθήθηκε κάτω από τα σκαλιά και έπεσε πάνω σε έναν αναπληρωματικό. Σαν να το περίμενε ο πρώην ποδοσφαιριστής αντέδρασε αμέσως, χτυπώντας τον με μια γροθιά, ενώ ο σεκιούριτι απάντησε με μια εναέρια κλωτσιά και αλλεπάλληλες γροθιές.

Στη συνέχεια ο φρουρός ισχυρίστηκε ότι δεν είχε ιδέα ποιος ήταν ο Wanchope όμως σε κάθε περίπτωση, ολόκληρη η σκηνή καταγράφηκε στη φωτογραφική μηχανή και ήταν τόσο άβολη που άφησε το 39χρονο συντετριμμένο. Η Ομοσπονδίας της Κόστα Ρίκα δεν σχολίασε το θέμα εκείνη την εποχή, αλλά η έκταση που ξέσπασε σήμαινε ότι η παραίτησή του δεν ήταν πολύ μακριά από την απόλυση του.

Από τότε ο Wanchope, ο παίκτης που έβαλε τη Κόστα Ρίκα στο ποδοσφαιρικό χάρτη έχει μείνει μακριά από το προσκήνιο και είναι δύσκολο να γνωρίζουμε αν η “φωτιά” του θα “καεί” πάλι σύντομα. Η καριέρα του ενσωματώνει τέλεια το αίσθημα του “Hero to Zero”