Ο κόσμος των Ultras: De Klassieker

Δημήτρης Βαρσάνης

Παραδοσιακά ενώ τα όνειρα γίνονται στο Άμστερνταμ, στο Ρότερνταμ δουλεύουν για να τα πετύχουν.

Επεκτείνοντας το στερεότυπο ο Ajax μοιάζει συχνά να αντικατοπτρίζει την προκλητική αυτοπεποίθηση της ηδονιστικής πόλης. Φαίνεται - λανθασμένα - σαν να μην εργάστηκε ποτέ ως σύλλογος για την επιτυχία. Είναι ο “γολιάθ” των Rinus Michels, Johan Cruyff και των 33 τίτλων της Eredivisie. Νικητές του κυπέλλου Πρωταθλητριών σε τρεις περιπτώσεις χρειάζονται μόνο ένα όνειρο για το πώς να κάνουν την επιτυχία πιο όμορφη. Η Feyenoord του Ρότερνταμ ωστόσο με τα 15 πρωταθλήματα και το ένα πρωταθλητριών πρέπει να δουλέψει και σκληρά.

Μετά το χειμερινό διάλειμμα η Eredivisie ξεκίνησε ξανά τη Παρασκευή όμως μεγάλο μέρος της εστίασης είναι ήδη προσανατολισμένο δύο μέρες αργότερα όταν ο Ajax θα υποδεχθεί τη Feyenoord. Κάπως περίεργο και ίσως αντανακλαστικό της μπερδεμένης κατάστασης της ευρύτερης εικόνας του ολλανδικού ποδοσφαίρου, τους τελευταίους 18 μήνες έχουμε διαπιστώσει και τα δύο κλαμπ να θολώνουν αυτό το παλιό στερεότυπο. Για τον Ajax και τη Feyenoord τα αντίθετα μίγματα φαντασίας και προσπάθειας έχουν φέρει τόσο επιτυχία όσο και αποτυχία.

Έχοντας ξαναβρεί το γεμάτο γούστο τους κάτω από Peter Peter Bosz η σεζόν 2016/17 έμοιαζε σαν μια λεωφόρος για τον Ajax. Απελευθερωμένο από τη βασιλεία του Frank de Boer, το Άμστερνταμ είδε για άλλη μια φορά ένα ελεύθερο ποδόσφαιρο και πολλά αστέρια από νέους καλλιτέχνες. Παρά την έλλειψη τροπαίων το μέλλον έμοιαζε λαμπρό. Έφτασε έως το τελικό του Europa League όπου νικήθηκε από την ανωτερότητα της Manchester United όμως ο Bosz συνδύασε το heavy metal ποδόσφαιρο με τον ποδοσφαιρικό ηδονισμό.

Συνδυάζοντας το δικό τους στερεότυπο του ονείρου και της δουλειάς, η Feyenoord κατέκτησε το τίτλο της Eredivisie τη περασμένη σεζόν. Τα όνειρα ενός πρώτου πρωταθλήματος από το 1999 πραγματοποιήθηκαν με αμείλικτη μάχη που τη κατεύθυνε ο Dirk Kuyt. Οι καρποί τόσο της μακροχρόνιας εργασίας όσο και της σφοδρής σκέψης είδαν έναν αριθμό παικτών από το δικό τους σύστημα ακαδημίας να εισχωρούν στην ανδρική ομάδα, μια τάση που συνεχίστηκε και στη τρέχουσα χρονιά. Παρά την ήττα της στη πρώτη τους αναμέτρηση τη φετινή σεζόν όπου ο Ajax κέρδισε με το κολακευτικό 4-1, τα δικαιώματα καυχιότητας είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τα τρόπαια και σήμερα βρίσκονται στο Ρότερνταμ.

Στη δεύτερη πόλη των Κάτω Χωρών η απόλαυση μιας αίσθησης πάνω από τον Ajax είναι σπάνια. Παρόλο που η Feyenoord ήταν ο πρώτος ολλανδικός σύλλογος που πήρε το κύπελλο πρωταθλητριών το 1970, ο Ajax το κατέκτησε επί τρία συναπτά έτη από το 1971. Το νταμπλ της Feyenoord του 1983 τροφοδοτήθηκε σημαντικά από τον αγαπημένο γιο του Άμστερνταμ τον Johan Cruyff πριν από τη βαρύτερη ήττα της Feyenoord από τον Ajax με 8-2 τον Σεπτέμβριο του 1983. Ακόμη και το πρωτάθλημα του 1999 αμαυρώθηκε κάπως από μια ήττα με 6-0 στο Amsterdam Arena στις τελευταίες αγωνιστικές της σεζόν. Και για τα δύο κλαμπ όμως η φετινή σεζόν αποτελεί δοκιμασία του γεγονότος ότι η αλλαγή μπορεί να έρθει με σκληρό και άμεσο τρόπο.

Οι δύο σύλλογοι κυνηγούν τη πρωτοπόρο του πρωταθλήματος PSV με τη Feyenoord να είναι πολύ πίσω και στη πέμπτη θέση. Ο Ajax καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση και ακολουθεί τη PSV στους πέντε βαθμούς απόσταση. Μετά από ένα καλοκαίρι που είδε τον Bosz να ανταλλάσσει το Άμστερνταμ για το Ντόρτμουντ και τη τραγωδία που υπέστη με τον Abdelhak Nouri, ο Ajax μπορεί και πρέπει να συγχωρεθεί για μερικά λάθη του λόγω κρίσης. Παρόλα αυτά μια τυπική νευρωτική κατάρρευση εκτός αγωνιστικού χώρου έχει δει τον Marcel Keizer - τον αντικαταστάτη του Bosz και τον πρώην προπονητή νέων του Ajax - να απολύεται μαζί με τους βοηθούς του Dennis Bergkamp και Hennie Spijkerman. Μια κίνηση που εκπλήσσει ακόμη και τον πιο κυνικό παρατηρητή.

Οι αμφιβολίες σχετικά με το ανάστημα και την καταλληλότητα του Keizer για τη δουλειά διασκορπίστηκαν ύστερα από ένα μέτριο ξεκίνημα. Μετά την αποτυχία να μην περάσει σε καμία διοργάνωση της Ευρώπης ο Ajax του Keiser, μια φυσιολογικά νεανική και άπειρη ομάδα άρχιζε να βρίσκει δυναμική. Ο Frenkie de Jong κατάφερε να βρει ένα σπίτι στο κέντρο της άμυνας στο καλύτερο δυνατό και το στυλ του μοιάζει με ένα περίεργο υβρίδιο του Andrea Pirlo, του Franco Baresi και του Frank Rijkaard. Ο Matthijs de Ligt συνεχίζει να ωριμάζει σε ψυχραιμία και μαζί με την εμπειρία του Lasse Schöne παρέχει κάλυψη για το μοναδικό σύνολο δεξιοτήτων και έκφρασης του De Jong. Ο αναμφισβήτητα προικισμένος αλλά απογοητευτικά ασυνεπής Hakim Ziyech και Donny van der Beek παρέχουν ενέργεια και δημιουργικότητα.

Ο Klaas-Jan Huntelaar επέστρεψε στο σύλλογο και προσθέτει εμπειρία και ανταγωνισμό στην ανάπτυξη του Kasper Dolberg. Η πληθωρικότητα και το ταχέως αναπτυσσόμενο ανάστημα των David Neres και Justin Kluivert αποτελούν μια συνεχή απειλή. Ο Erik ten Haag είναι ο νέος τεχνικός του Ajax και αν η γοητεία περιβάλλει ήδη το De Klassieker λόγω της ιστορίας του και της τωρινής βαθμολογίας της Eredivisie, τότε οι ίσες ίντριγκες πρέπει σίγουρα να περιβάλλουν την ενδεκάδα του Ten Haag.

Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για τη Feyenoord. Αφού έχασε ένα τρίο από έμπειρους παίκτες (ο Ricky Kasdorp στη Roma, ο Terence Kongolo στη Monaco και ο Dirk Kuyt αποσύρθηκε - η Feyenoord πέρασε το πρώτο μισό της φετινής σεζόν στη μορφοποίηση σε κάτι που ήταν σκιά του εαυτού της. Δεκατέσσερις βαθμούς πίσω από τη PSV και οι ανεπιτυχείς επιδόσεις στο Champions League μπορούν τουλάχιστον να φαίνονται ότι βασίζονται σε κάποια σταθερότητα εκτός αγωνιστικού χώρου.

Ο Giovanni van Bronckhorst δυσκολεύτηκε να βρει αντικαταστάτες για το προαναφερόμενο τρίο όμως η εντύπωση παραμένει ότι στη Feyenoord εργάζονται για έναν σαφή, λογικό και μακροπρόθεσμο στόχο σταθερότητας. Ενώ μπορεί να ακολουθούν τον Ajax στο αίμα των νέων ταλέντων, ο καθένας αισθάνεται ότι δεν πρόκειται να αναπαράγουν καμία αλλαγή εκτός αγωνιστικού χώρου.

Οι Dylan Vente και Cheick Touré (ηλικίας 18 και 16 αντίστοιχα) της Feyenoord είναι δύο επιθετικά ταλέντα που πραγματοποίησαν το ταλέντο τους αυτή τη σεζόν και έδειξαν πλούσιες δυνατότητες. Ο Van Bronckhorst έχει δείξει μια πραγματική προθυμία να συνδυάσει την εμπειρία και τα νιάτα με τα ταλέντα που έχει πάρει από τις μικρομεσαίες ομάδες της Eredivisie. Όπως με κάθε αλλαγή ωστόσο, ίσως να χρειαστεί χρόνος για να προσαρμοστούν και να βρεθούν νέοι ρυθμοί. Όπου υπάρχει όμως το Ajax - Feyenoord ο χρόνος είναι ένα σπάνιο εμπόρευμα. Η συγκεκριμένη αναμέτρηση παραμένει μια μάχη που πρέπει να κερδηθεί τώρα.

Καθώς οι αντίπαλοι σύλλογοι προχωρούν, το “Klassieker” συχνά κρύβεται στις σκιές του προγράμματος των άλλων πιο γνωστών πρωταθλημάτων. Ίσως να είναι κατανοητό δεδομένου του κλίματος του ολλανδικού ποδοσφαίρου, αλλά αυτό δεν θα πρέπει να μειώσει την έκκληση ενός τέτοιου αγώνα. Παρά τα 70 χιλιόμετρα που χωρίζουν το Άμστερνταμ και το Ρότερνταμ, η δική τους αντιπαλότητα διαπερνά ένα ιδεολογικό, πολιτικό και περιφερειακό χάσμα και για μια μικρή χώρα είναι ένα χάσμα πολιτιστικής ταυτότητας.

Παρά την κερδοφόρα παγκοσμιοποίηση του ποδοσφαίρου που αποδίδει περισσότερες ομοιότητες από ποτέ μεταξύ των δύο συλλόγων, οι πόλεις και τα περιβάλλοντα στα οποία καθίστανται παραμένουν διαφορετικά. Το Άμστερνταμ ως χωνευτήρι όλου του κόσμου, παραμένει φιλελεύθερο πολιτικά. Το Ρότερνταμ αντίθετα παραμένει ένα εργατικό προπύργιο με όλο και πιο δεξιό άρωμα και φιλοξενεί τον μεγαλύτερο πληθυσμό μη αλλοδαπών ατόμων στις Κάτω Χώρες. Καθώς η πολυτελή γραφική ζώνη του Άμστερνταμ διατήρησε την ιστορία της, το Ρότερνταμ εξαλείφθηκε κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου και παραμένει σε μια φαινομενικά αέναη εξέλιξη και ανοικοδόμηση. Ως η δεύτερη μεγαλύτερη λιμενική πόλη στον κόσμο είναι εμφανής η αίσθηση της δημοτικής υπερηφάνειας. Το Άμστερνταμ είναι για τη τέχνη, τις δραπετεύσεις και τη πλήρη ελευθερία.

“Στο Άμστερνταμ γιορτάζεις, στη Χάγη ζεις και στο Ρότερνταμ δουλεύεις”, όπως λέει μια άλλη ολλανδική παροιμία. Τόσο για τον Ajax όσο και για τη Feyenoord πρέπει να δουλέψουν πάρα πολύ πριν το γιορτάσουν.