Serie A: Ο φρικτός θάνατος της Fiorentina

Δημήτρης Βαρσάνης

Είναι η βραδιά της 23ης Νοεμβρίου του 1999 και η πόλη της Φλωρεντίας βρίσκεται σε έκσταση. Ο ποδοσφαιρικός σύλλογος της πόλης, η Associazione Calcio Fiorentina νίκησε τη Manchester United με 2-0 στο Stadio Artemio Franchi στη δεύτερη φάση των ομίλων του Champions League. 

Η νίκη ήρθε απέναντι σε μια ομάδα της Manchester United που λίγους μήνες νωρίτερα σήκωσε το τρόπαιο ως μέρος ενός ιστορικού τρεμπλ, αλλά τώρα ταπεινώθηκε από μια Fiorentina εντελώς καινούργια στα ανώτερα στρώματα των Ευρωπαϊκών διοργανώσεων. Έμοιαζε μια πολύ καλή περίοδος για να γίνει κάποιος ένας υποστηρικτής των Viola.

Ο έμπειρος Giovanni Trapattoni από το πάγκο ενορχήστρωνε τους παίκτες του με τις οδηγίες, ενώ ο αγαπημένος των οπαδών και αρχηγός Gabriel Batistuta σκόραρε σχεδόν κατά βούληση καταγράφοντας πάνω από 20 τέρματα για τρίτη σεζόν. Ο “άρχοντας” του κινηματογράφου και ο ιδιοκτήτης του κλαμπ Vittorio Cecchi Gori αγόρασε αυτή τη συλλογή παγκόσμιων ποδοσφαιρικών μυαλών για να διεκδικήσει το πρωτάθλημα στην επιτυχημένη σεζόν του 1998-99 και δεν φαινόταν να στέκεται τίποτα μπροστά στη Fiorentina. Τα πάντα έμοιαζαν καλά και ευοίωνα στην επαρχιακή πρωτεύουσα της Τοσκάνης όμως φαίνεται ότι μπορεί να είναι και μια εξαπάτηση.

Σε δύο χρόνια η AC Fiorentina θα έμελλε να πάψει να υπάρχει. Πτωχευμένη και βυθισμένη στο σκάνδαλο, ο σύλλογος θα ξαναγεννηθεί στην Serie C2 με νέο όνομα, με νέους ιδιοκτήτες και θα έπρεπε να ανέβει ξανά τις κατηγορίες. Ήταν μια απότομη και εκπληκτική πτώση, η ιστορία της συνδέθηκε με όλες τις προϋποθέσεις της τραγωδίας του Σαίξπηρ και γεμάτη με τα πιο οδυνηρά πράγματα στο ποδόσφαιρο: εγκαταλειμμένες προσδοκίες.

Ήμαστε στο Μάιο του 1990 και υπήρξαν ταραχές στους δρόμους της Φλωρεντίας. Δύο διαδοχικές ταπεινώσεις έβγαλαν τους εξοργισμένους οπαδούς σε όχλους και τοποθέτησαν το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της εποχής του Flavio Pontello ως ιδιοκτήτης της AC Fiorentina. Πρώτον η αμφιλεγόμενη ήττα στον τελικό του Κυπέλλου UEFA από τη Juventus “έκαψε” τις ελπίδες να ολοκληρωθεί μια χρονιά κοντά στη ζώνη του υποβιβασμού με μια μεγάλη κατάληξη.

Το δεύτερο ήταν πολύ χειρότερο. Μόνο δύο μέρες μετά την ήττα ο Pontello αναγκασμένος από την επισφαλής οικονομική κατάσταση του κλαμπ, πούλησε τον αστεροειδή παίκτη της Fiorentina και τον ήρωα της Ιταλίας Roberto Baggio στη Juventus για μια μεταγραφή - ρεκόρ. Προστέθηκε ένα “αλάτι” σε ένα πολύ φρέσκο ​​τραύμα. Η πόλη ήταν εξοργισμένη, οι οπαδοί βγήκαν στους δρόμους καλώντας τον Pontello να πουλήσει το σύλλογο και να αποχωρήσει ως πρόεδρος. Φοβούμενος για την ασφάλειά του και ανίκανος να κουβαλήσει το χρέος, ο Pontello πούλησε το κλαμπ στο “γίγαντα” του Ιταλικού κινηματογράφου Mario Cecchi Gori.

Ο Cecchi Gori ήρθε ως σωτήρας στη Φλωρεντία. Ένας γνωστός και επιτυχημένος παραγωγός κινηματογράφου με ένα δροσερό κεφάλι για δουλειά, η ευημερία του συνείσφερε ώστε να σταθεροποιηθεί ο σύλλογος κατά τη διάρκεια της σύντομης βασιλείας του. Ακόμα έφερε το ταλέντο στο ρόστερ υπογράφοντας κορυφαίους ποδοσφαιριστές όπως ο Stefan Effenberg, ο Francesco Baiano και το σημαντικότερο τον “Batigol”. Ο Αργεντινός θα αποδειχθεί ζωτικής σημασίας για την επιτυχία της Fiorentina κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '90 και αναμφίβολα θα ανακηρυχθεί ως ο μεγαλύτερος παίκτης των Viola, καθιστώντας τον πρώτο σκόρερ όλων των εποχών για το σύλλογο και μάλιστα το ψηλό χάλκινο άγαλμα να στήνεται μπροστά από το γήπεδο της Fiorentina ενώ ήταν ακόμα παίκτης της.

Στις δυόμιση χρονιές που κάθισε ο Cecchi Gori στο κλαμπ χαρακτηρίστηκαν από τη συνέπεια και την ανάπτυξη. Η Fiorentina τερμάτισε στη 12η θέση το 1991 και το 1992, μακριά από τη μάχη του υποβιβασμού αλλά και από μια ενδεχόμενη διεκδίκηση τίτλου. Εκείνη την εποχή άλλαξαν τη διαχείριση δύο φορές και εισήγαγαν ένα ρεύμα νέων παικτών, αλλά τελικά κατάφεραν να βρουν τα πόδια τους με ένα σταθερό ξεκίνημα τη 1992-93. Ωστόσο στο τέλος της χρονιάς η πρόοδος θα καταπνιγεί καθώς ο Cecchi Gori αποφάσισε ότι δεν θα μπορούσε πλέον να τρέξει το σύλλογο και να παραδώσει τα ηνία στον μοναδικό γιο και επιχειρηματικό του συνεργάτη Vittorio.

"Φροντίστε τον Vittorio", δήλωσε ο πατέρας του στο φίλο του Silvio Berlusconi λίγο καιρό πριν αφήσει τη γη λόγω καρδιακού προβλήματος το Νοέμβριο του 1993. "Είναι τόσο παρορμητικός και αφελής." Ο Vittorio εν συνεχεία επιβεβαίωσε τα λεγόμενα του πατέρα του.

Η πρώτη μεγάλη απόφαση που έλαβε ο σύλλογος ήταν να απολύσει το προπονητή Luigi Radice ύστερα από μια διαφωνία μετά την ήττα με 1-0 από την Atalanta. Ο Vittorio διόρισε στη θέση του τον πρώην προπονητή της Fiorentina Aldo Agroppi και η χρονιά της πήρε μια δυσάρεστη τροπή. Κάτω από τον Agroppi κατάφεραν να βάλουν μόνο 15 τέρματα στις υπόλοιπες 21 αγωνιστικές και υποβιβάστηκε στο τέλος της σεζόν στη διαφορά των τερμάτων.

Ταπεινωμένος ο Vittorio έδιωξε τον Agroppi και προσέλαβε τον Claudio Ranieri για την σεζόν 1993-94. Ο Ranieri είχε φτιάξει το όνομα του στα τέλη της δεκαετίας του '80 κερδίζοντας την άνοδο στη Serie A με την Cagliari αρχίζοντας τη διαδρομή του από Serie C1 και θεωρήθηκε ως ειδικός στις αποστολές προβιβασμού.

Η ομάδα έκοψε στα δύο τη Serie. Έχασε μόλις πέντε από τα 38 παιχνίδια της σημειώνοντας 53 τέρματα και παραχωρώντας μόνο 19. Ο σύλλογος είχε καταφέρει να διατηρήσει το μεγαλύτερο μέρος της ομάδας της Serie A άθικτο χάρη στα χρήματα από τον “αυτοκράτορα” του κινηματογράφου Vittorio Cecchi Gori και το πιο σημαντικό; κράτησε και το Batistuta. Ο Αργεντινός επιθετικός απέρριψε πολλές προτάσεις από μεγαλύτερους συλλόγους για να πετύχει 16 τέρματα στο πρωτάθλημα βοηθώντας τη Fiorentina να επανέλθει στη Serie A.

Μπαίνοντας στα χρόνια της δόξας τη σεζόν 1994-95 η Fiorentina τερμάτισε στην δέκατη θέση της Serie A. Ένας μέτριος απολογισμός όμως ο σύλλογος έδειξε σημάδια το τι θα έρθει. Ο Ranieri δημιούργησε τα θεμέλια της μελλοντικής επιτυχίας των “Viola” εκείνη την εποχή, συγκεντρώνοντας την ομάδα του γύρω από το Batistuta ο οποίος άκμασε στο 4-3-3 του Ranieri βραβεύοντας τον ως πρώτο σκόρερ της Serie A με 26 γκολ.

Την επόμενη χρονιά η Fiorentina τελικά θα άγγιζε τα πρώτα της τρόπαια υπό την ηγεσία του Vittorio. Με τους νεοαποκτηθείς Luís Oliveira και Rui Costa, η Fiorentina έγινε μια υπερδύναμη που έπρεπε να ληφθεί υπόψη. Ο σύλλογος κατέκτησε το Coppa Italia το 1996 και έγινε ο πρώτος νικητής πέρα του πρωταθλητή για να σηκώσει το Supercoppa Italia, επικρατώντας της πρωταθλήτριας Milan με 2-1 στον τελικό.

Τα πνεύματα ήταν υψηλά στο στρατόπεδο των “Viola”. Το κλαμπ κατέκτησε το πρώτο του τρόπαιο ύστερα από 20 χρόνια και έπαιζε ελκυστικό ποδόσφαιρο με ένα γνήσιο σούπερ σταρ μπροστά. Κανείς δεν σκέφτηκε να αμφισβητήσει την ηγεσία του Cecchi Gori τώρα που ο σύλλογος τελικά άρχισε να παίζει καλά. Όμως με μια πιο προσεκτική ματιά τα πράγματα άρχιζαν να ξεδιπλώνονται στην αυτοκρατορία του.

Όταν ο Vittorio Cecchi Gori κληρονόμησε την τύχη του πατέρα του και τη διάσημη παραγωγική του εταιρεία επιζητούσε φιλόδοξα να τη μεγαλώσει. Το 1995 προσπάθησε να διαλύσει το τηλεοπτικό δίπολο της Ιταλίας από τους ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς RAI και Fininvest αγοράζοντας και επενδύοντας στους ανταγωνιστές Telemontecarlo και Videomusic, ένα Ιταλικό spin-off του MTV. Μετά την επένδυση εκατομμυρίων και την αποτυχία να αποκτήσει τα δικαιώματα της Serie A, οι ακροαματικότητες κατέβηκαν πολύ χαμηλά και τα άλλοτε κερδοφόρα κανάλια του πωλήθηκαν για μια τεράστια χασούρα. Εκτός αυτού το 1999 ο Cecchi Gori ήταν στη χαμένη πλευρά ενός άσχημου και δημόσιου διαζυγίου από την αποξενωμένη σύζυγό του, τη τραγουδίστρια, ηθοποιό και παραγωγό ταινιών Rita Rusic. Η υπόθεση διευθετήθηκε για πάνω από 100 εκατομμύρια δολάρια και έριξε τον Vittorio Cecchi Gori σε ένα σεισμικό χρέος.

Ωστόσο στο Stadio Artemio Franchi το γρασίδι δεν ήταν ποτέ πιο πράσινο. Το 1998 ο φημισμένος Ιταλός προπονητής Giovanni Trapattoni ήρθε από τη Bayern Munich για να καθοδηγήσει τη Fiorentina στην πρώτη πραγματική διεκδίκηση του τίτλου ύστερα από πολλές δεκαετίες. Η ομάδα τερμάτισε τρίτη και εξασφάλισε το εισιτήριο του Champions League προχωρώντας στα νοκ - αουτ του θεσμού την επόμενη χρονιάς. Στο τέλος της σεζόν 1999-2000 ο Trappatoni την άφησε για να προπονήσει την Εθνική Ιταλίας όμως το πιο σημαντικό ο Batistuta αναχώρησε για τη Roma. Η συγκεκριμένη κίνηση αναμενόταν εδώ και πολύ καιρό καθώς ο Batistuta αναζητούσε το Scudetto που του ξέφυγε για χρόνια. Όμως ακόμη και η απώλεια του καλύτερου παίκτη της Fiorentina στην ιστορία της δεν μπόρεσε να τη σταματήσει να σηκώσει το έκτο Coppa Italia το 2001 με το νέο Roberto Mancini στο τιμόνι.

Θα χρειαζόταν κάτι από μια σύγχρονη καταστροφή για να εκτροχιάσει την ομάδα της Fiorentina που χτίστηκε από τις δύο γενιές των Cecchi Gori, αλλά όταν τελικά έφτασε η καταστροφή θα ξέπλυναν τα 75 χρόνια ιστορίας του κλαμπ κατευθείαν κάτω από το Άρνο.

Τον Ιούνιο του 2001 τα χρήματα ή η έλλειψή τους εμφανίστηκαν τελικά στη Fiorentina. Στο σύλλογο αποκαλύφθηκαν χρέη ύψους 50 εκατομμυρίων δολαρίων, παραλείποντας να πληρωθούν οι μισθοί των ποδοσφαιριστών και να εισέλθει σε καθεστώς ειδικής διαχείρησης αναγκάζοντάς την να πουλήσει το μεγαλύτερο κομμάτι της αρχικής ενδεκάδας της. Ως αποτέλεσμα οι “Viola” υποβιβάστηκαν στη Serie B το 2002 και αναγκάστηκε να κηρύξει πτώχευση. Ωστόσο εξαιτίας της σοβαρότητας της πτώχευσης και της αποτυχίας του Cecchi Gori να εξασφαλίσει το απαραίτητο κεφάλαιο, απορρίφθηκε μια θέση στο πρωτάθλημα και διαλύθηκε, κάτι που σημαίνει ότι έπαψε να υφίσταται ως σύλλογος μέχρι τον Ιούλιο.

Ένα χρόνο πριν από τη σύντομη εξαφάνιση της Fiorentina τον Ιούλιο του 2002 ο Cecchi Gori βρέθηκε στη δική του καταστροφή. Αφού δημοσιοποιήθηκαν τα οικονομικά προβλήματα του συλλόγου νωρίτερα το καλοκαίρι του 2001, άρχισε μια έρευνα για τη καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από το δημόσιο εισαγγελέα της Ρώμης. Στις 5 Ιουλίου η αστυνομία εισέβαλε στο σπίτι του Cecchi Gori στο εξαιρετικά πλούσιο Palazzo Borghese της Ρώμης. Μετά από μιάμιση ώρα έρευνας βρήκαν τον Cecchi Gori να κοιμάται με τη φίλη του (το μοντέλο Valeria Marini) πίσω από ένα καθρεφτισμένο τοίχο που αποκαλύφθηκε ότι είναι μια κρυφή είσοδος προς τη κρεβατοκάμαρά του. Μετά την έρευνα στο μυστικό δωμάτιο για οικονομικά έγγραφα, οι αρχές ανακάλυψαν ένα σωρό κοκαΐνης κρυμμένο σε ένα χρηματοκιβώτιο. "Κοκαΐνη; αυτό δεν είναι κοκαΐνη, είναι σαφράνι " δήλωσε περίφημα ο Cecchi Gori.

Η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και ναρκωτικά δεν ήταν το στιλέτο στις καρδιές των οπαδών της Fiorentina. Όχι, το πραγματικό χτύπημα ήρθε δύο μήνες μετά την κήρυξη πτώχευσής του κλαμπ όταν ο Vittorio Cecchi Gori τέθηκε υπό κατ 'οίκον περιορισμό σε σχέση με τις πιο πρόσφατες κατηγορίες: υπεξαίρεση και δόλια πτώχευση σε σχετικά με την AC Fiorentina.

Το 2006 ο Cecchi Gori κρίθηκε ένοχος για την παράνομη απόσυρση 32 εκατομμυρίων δολαρίων από την AC Fiorentina και τη διοχέτευσή της στην μητρική εταιρεία Finmavi, για να βοηθηθεί στην υποστήριξη των άλλων επιχειρηματικών του συμφερόντων. Τελικά ο μεγαλύτερος ιδιοκτήτης της Fiorentina - υπεύθυνος για τη χρηματοδότηση του πανέμορφου ποδοσφαίρου που έπαιξε και τη καλύτερη περίοδο στη σύγχρονη εποχή του κλαμπ - θα γινόταν ο μεγαλύτερος δυσφημιστής τους.

Τον Αύγουστο του 2002 και μετά την πτώχευση της AC Fiorentina δημιουργήθηκε στη θέση του ένας νέος σύλλογος. Η Associazione Calcio Fiorentina και Florentia Viola ή Florentia Viola εν συντομία, έλαβε θέση στη Serie C2 (τέταρτη κατηγορία της Ιταλίας) με τον τωρινό ιδιοκτήτη και επιχειρηματία υποδημάτων Diego Della Valle. Το 2003 ο Della Valle αγόρασε τα δικαιώματα του παλιού ονόματος και σήματος της Fiorentina και έγινε ο σύλλογος που γνωρίζουμε σήμερα: η ACF Fiorentina.

Η ιστορία της AC Fiorentina είναι μια από τις πιο τραγικές του Calcio. Για όλη τη δυστυχία και την ταπείνωση που προκάλεσε η αδίστακτη χαλιναγώγηση του Vittorio Cecchi Gori, η ομάδα δεν τερμάτισε ποτέ υψηλότερα στη Serie A από τη τρίτη της θέση το 1999. Η τραγωδία της ξεχωρίζει μαζί με εκείνες της Parma, της Venezia, της Piacenza και πολλές άλλες ιστορίες οικονομικής αποτυχίας στο ποδόσφαιρο.

Οι ιστορίες τους ωστόσο είναι εφάμιλλες του εφησυχασμού. Η ιστορία της Fiorentina περιστοιχίζεται από τη διαφθορά, ένα απόφθεγμα πριν εμφανιστεί Financial Fair Play και οι αυστηροί κανονισμοί του όταν οι “άρχοντες” θα μπορούσαν να αντλούν άσκοπα λεφτά στα κλαμπ και να παίζουν με τις καρδιές των οπαδών οπουδήποτε.