Fabien Barthez: Η αλλόκοτη καριέρα του "φαλακρού θεού"

Δημήτρης Βαρσάνης


Μετά από μια πρόωρη μίζερη περίοδο, ο Sir Alex Ferguson πάντα είχε ένα μετρημένο έλεγχο στη Manchester United με την αποκατάσταση της ομάδας να είναι φαινομενικά μια ρευστή και αβίαστη μετάβαση, επιτρέποντας στο σύλλογο να κυριαρχήσει στο Αγγλικό ποδόσφαιρο για μια παρατεταμένη χρονική περίοδο.

Παρόλα αυτά η περίοδος μετά τον Peter Schmeichel, όταν πέρασαν πάμπολλοι τερματοφύλακες για να αντικαταστήσουν τον μεγάλο Δανό ήταν τόσο θορυβώδης όσο διήρκεσε, μέχρι να έρθει ο Edwin van der Sar το 2005 και να επαναφέρει τη σιγουριά κάτω από τα δοκάρια στο Old Trafford.

Ο Ferguson είχε στοχεύσει στον πρώην τερματοφύλακα του Ajax κατά τη διάρκεια της αποχώρησης του Schmeichel, αλλά ο πρόεδρος Martin Edwards είχε ήδη συμφωνήσει με τον Mark Bosnich της Aston Villa, που σε μεγάλο βαθμό θεωρούνταν ως ένας από τους καλύτερους τερματοφύλακες της Premiership εκείνης της εποχής. Η καριέρα του Bosnich στο Old Trafford κρίθηκε καταστροφική, με τον Sir Alex να αναφέρει αργότερα τον Αυστραλό ως ένα «κακό επαγγελματία» στην αυτοβιογραφία του. Ο Bosnich θα έπρεπε να ήταν η αρχή και το τέλος του τσίρκου που αντικατέστησε το διεθνή Δανό.

Το 2000 οι Red Devils υπέγραψαν την εκκεντρική και φαλακρή φιγούρα του Fabien Barthez από την Monaco. Η άφιξη του Barthez έληξε αποτελεσματικά την καριέρα του Αυστραλού στη United, ο οποίος κινήθηκε στη Chelsea και στα ναρκωτικά καθώς η ζωή του συνέχισε σε μια καθοδική πορεία.

Ο ερχομός του Barthez γέμισε τα πρωτοσέλιδα τον Μάιο του 2000 και ολοκληρώθηκε μόλις λίγες εβδομάδες προτού ο Γάλλος προσθέσει το μετάλλιο του πρωταθλητή Ευρώπης στη καλοδιατηρημένη τροπαιοθήκη του. Ο διεθνής Γάλλος ήταν η αδιαμφισβήτητη πρώτη επιλογή για το Έθνος του και μια βασική φιγούρα σε μια λαμπρή γενιά ταλέντου των “Μπλε”. Διέθετε όλα τα εχέγγυα για μια μεγάλη καριέρα στη United.

Κάτω από την επιφάνεια ωστόσο υπήρχαν ήδη ανησυχητικές ενδείξεις πριν ο τερματοφύλακας φτάσει στην Αγγλία. Ο Barthez απαγορεύθηκε να παίξει για δύο μήνες το 1996 μετά από ένα θετικό τεστ στη κάνναβη. Η θέση του στη Γαλλία πάρθηκε από τον Bernard Lama, ο οποίος κατέληξε να τιμωρηθεί για το ίδιο αδίκημα ένα χρόνο αργότερα. Η φανέλα επιστράφηκε στον Barthez μετά την επιστροφή του και δεν θα την εγκατέλειπε για την υπόλοιπη δεκαετία.

Ο Fabien Barthez ξεκίνησε την καριέρα του στη Manchester United ως Διεθνής αστέρας και θεωρήθηκε ευρέως ως ένας από τους καλύτερους τερματοφύλακες στον κόσμο. Ο νέος νούμερο ένα ανταμείφθηκε με ένα εξαετές συμβόλαιο στην ηλικία των 28 ετών ερχόμενος από τη Monaco για το ποσό ρεκόρ των οκτώ εκατομμυρίων στη Βρετανία για έναν τερματοφύλακα με χρόνια υπηρεσίας σίγουρα μπροστά του.

Κατά την άφιξή του απέρριψε την πίεση του να αντικαταστήσει το μεγαλύτερο τερματοφύλακα του συλλόγου: "Ο Schmeichel ήταν ένας μεγάλος τερματοφύλακας και έπαιξε εδώ για πολύ καιρό. Πρέπει να είμαι καλός όμως δεν το βρίσκω τρομακτικό. Έχω παίξει στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου και στν τελικό του Champions League νωρίτερα και τίποτα δεν με ενοχλεί ».

Ο Sir Alex Ferguson ήταν σαφώς ευχαριστημένος με τη καινούργια του μεταγραφή και αυτό που πίστευε ότι ήταν η λύση σε ένα σημαντικό θέμα μέσα στην ομάδα του. Ο Σκωτσέζος κατέστησε σαφές ότι η προσωπικότητα και η παρουσία του στάθηκαν ζωτικής σημασίας για την αντικατάσταση του πρώην τερματοφύλακα του, κάτι που πίστευε ότι τόσο από το Massimo Taibi όσο και από το Bosnich έλειπαν. Αν η ψυχραιμία και η ασφάλεια ήταν επίσης γνωρίσματα που ο Ferguson περίμενε, ο Barthez θα αποδειχθεί εξίσου ανίκανος.

Ο Barthez έχοντας το παρατσούκλι Le Divin Chauve (Ο φαλακρός Θεός) έφτασε στο Θέατρο των Ονείρων με πολυάριθμες εγχώριες διακρίσεις. Το 1993 έγινε ο νεαρότερος τερματοφύλακας - μόλις 21 ετών - που σήκωσε το Champions League εκείνη την εποχή, εξασφαλίζοντας το νταμπλ σε μια λαμπρή αλλά και αμφιλεγόμενη ομάδα της Marseille. Ένα clean sheet στο τελικό εναντίον της Milan έκλεισε μια συγκλονιστική περίοδο για το νεαρό.

Αργότερα αφαιρέθηκε από τη Marseille ο τίτλος της Ligue 1 εν μέσω σκανδάλου που είχε ως αποτέλεσμα τον υποβιβασμό και τη διάλυση μιας από τις πιο ταλαντούχες ομάδες της Ευρώπης. Παρά τις πολυάριθμες προσεγγίσεις Γαλλικών και ευρωπαϊκών συλλόγων της ελίτ, ο Barthez παρέμεινε πιστός στη Marseille και βοήθησε να οδηγήσει την ομάδα του σε έναν άλλο τίτλο και την άνοδο ξανά στη μεγάλη κατηγορία. Το 1995 μετακόμισε στη Monaco όπου κατέκτησε το τίτλο του πρωταθλητή τόσο το 1997 όσο και το 2000, πριν φύγει για τα λαμπρά φώτα του Μάντσεστερ. Σε αυτό το σημείο της καριέρας του πήρε δύο πρωταθλήματα, ένα Champions League, ένα Παγκόσμιο Κύπελλο και ένα Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα. Το βιογραφικό του ήταν αναμφισβήτητο.

Η πρώτη του σεζόν στην Premier League ήταν μια τεράστια επιτυχία, βοηθώντας το καινούργιο του σύλλογο να πάρει το πρωτάθλημα, τον τρίτο του στη σειρά. Ο Barthez έγινε ο αγαπημένος του κόσμου με τις σταθερές εμφανίσεις του που έφεραν στο φως κάποιες εντυπωσιακές επεμβάσεις με μια κουταλιά μη συμβατικότητας ως επιπρόσθετη γεύση.

Υπήρξαν πολυάριθμα περιστατικά που εισήγαγαν την εκκεντρικότητά του στο αγαπητό κοινό του, με τις ντρίμπλες να γίνονται ένα κανονικό χόμπι για τον Γάλλο. Το Αγγλικό ποδόσφαιρο σπάνια έγινε μάρτυρας τέτοιου είδους λαμπερού τερματοφύλακα νωρίτερα. Με την αυτοπεποίθηση στα πόδια του, η τελευταία γραμμή άμυνας της United ήταν περισσότερο από ευτυχισμένη με την μπάλα στα πόδια του χλευάζοντας και γελοιοποιόντας τους επιθετικούς.

Η ικανότητα του τερματοφύλακα με τα πόδια του είναι μια σύγχρονη αναγκαιότητα και συχνά φέρνει τους τίτλους. Χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια ώστε η πίσω πάσα να κριθεί αναγκαία στα τωρινά χαρακτηριστικά ενός τερματοφύλακα. Ενώ ο Ederson της Manchester City και ο Manuel Neuer της Bayern Munich είναι αναμφίβολα οι πιο άνετοι με την μπάλα στα πόδια σήμερα, ο Barthez έκανε το ίδιο μόλις 15 χρόνια νωρίτερα.

Ο Γάλλος ήταν ανένδοτος ότι ανήκε μέσα στο γήπεδο, συχνά ισχυριζόμενος ότι ένιωθε καλύτερα από το να είναι αγκιστρωμένος κάτω από τα δοκάρια. Επρόκειτο να καθηλώσει τακτικά τη δίψα του στις πρωινές προπονήσεις της Παρασκευής, όταν η ομάδα χαλάρωνε για να προετοιμαστεί για την επόμενη μέρα.

Τελικά, ο Barthez απολάμβανε τον κίνδυνο να είναι τερματοφύλακας. Αυτός άνθισε στη λεπτή γραμμή ανάμεσα στη λάμψη και στη καταστροφή. Η Premier League είχε δει αντιφατικούς τερματοφύλακες και νωρίτερα όπως ο Bruce Grobbelaar, αλλά λίγοι όπως ο Γάλλος. Στην ημέρα του ήταν ένας από τους καλύτερους ασκούμενους της θέσης του, αλλά όταν το ραντάρ του ελαφρώς έπεφτε ήταν αδύνατο να προβλεφθεί η πτώση του.

Ο πιο αξιοσημείωτος λεκές στην εντυπωσιακή πρώτη του χρονιά ήρθε στον αποκλεισμό της ομάδας του στο τέταρτο γύρο του FA Cup από West Ham. Η καθοριστική στιγμή είδε τον Paolo Di Canio να σπάει την παγίδα του οφσάιντ προτού βρεθεί τετ - α - τετ με το Γάλλο τερματοφύλακα. Με περίεργο τρόπο ο Barthez στάθηκε ακίνητος με τα χέρια ψηλά, σε μια προσπάθεια να ξεγελάσει τον Ιταλό για να σκεφτεί ότι ήταν οφσάιντ. Ο Di Canio όμως έστειλε τη μπάλα στα δίχτυα και το χάρηκε δεόντως. Το αποτέλεσμα έφερε τη United εκτός διοργάνωσης, με τον τερματοφύλακα που κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο να ξυπνάει σε ένα τοίχος γελοιοποίησης στις πρωινές εφημερίδες.

Ένα άλλο παράξενο γεγονός συνέβη τον Μάρτιο, όταν ο Barthez κλώτσησε τον Ian Harte της Leeds μετά τη σέντρα του Robbie Keane. Ο αριστερός μπακ έπεσε στο έδαφος και ο διαιτητής έδωσε σωστά το πέναλτι. Αυτή η συμπεριφορά ενδεχομένως να οδηγούσε στη κόκκινη κάρτα σήμερα. Ο Γάλλος παρέμεινε στο γήπεδο για να αντιμετωπίσει το πέναλτι και απέκρουσε την εκτέλεση του Harte. Μέσα σε τρία λεπτά η μαγεία και η τρέλα του Barthez εμφανίστηκαν στο προσκήνιο.

Τα πέναλτι έγιναν το στάδιο της ανορθόδοξης στάσης. Το παιχνίδι του Barthez ήταν πολύ κατάλληλο για να αντιμετωπίσει τα πέναλτι. Τα θεατρικά και τα παιχνίδια μυαλού του στη γραμμή έδιναν επίσης μεγάλη προσοχή. Το φαλακρό σχήμα θα σταθεί τακτικά μπροστά από ένα δοκάρι ή θα περπατά ανάμεσα και στα δύο δοκάρια χτυπώντας τα με τα παπούτσια του. Δούλευε συχνά καλά καθώς ο Barthez ενθάρρυνε τον αντίπαλο να εκτελέσει στην αντίθετη γωνία πριν πέσει να αποκρούσε. Ο Steed Malbranque και ο Muzzy Izzet έπεσαν στο κόλπο της κωμικής ιδιοφυίας του Barthez.

Εξωστρεφής και χαρούμενος ως άνθρωπος όπως και ο πατέρας του (ένας παίκτης ράγκμπι στη Γαλλία) η περίοδος του μήνα του μέλιτος τελείωσε απότομα στο Μάντσεστερ τη σεζόν 2001/02, μια σεζόν γεμάτη λάθη που προκάλεσαν το τραγικωμικό χάος στο πλευρό του. Ο Barthez υπέφερε έντονα με το σύνδρομο της δεύτερης χρονιάς, καθώς οι αντίπαλοι επιθετικοί είχαν επίγνωση του επικίνδυνου παιχνιδιού και άρχισαν να παίρνουν τις δικές τους ευκαιρίες πιέζοντας και πρεσάροντας.

Τα τραγικά του λάθη κατά της Deportivo και της Arsenal προκάλεσαν τεράστιες αμφιβολίες για το μέλλον του, με τον Thierry Henry - τον άνθρωπο που έπεισε τον Barthez να έρθει στο Αγγλικό ποδόσφαιρο - να εκμεταλλεύεται δύο καταστροφικά λάθη σε μια ήττα των ανδρών του Ferguson με 3-1. Το πρώτο προήλθε από ένα άσχημο διώξιμο που έπεσε κατ 'ευθείαν στο κυνικό επιθετικό, ο οποίος δεν έχασε την ευκαιρία. Το δεύτερο είδε τον Barthez να βγαίνει για να μπλοκάρει μια μακρινή μπαλιά που αδικαιολόγητα γλίστρησε κάτω από το σώμα του και πήγε κατευθείαν στα πόδια του αδίστακτου Henry.

Η διαμάχη δεν τελείωσε εκεί καθώς ο ήδη λαναρισμένος Γάλλος σήκωσε το μεσαίο δάχτυλό του στους οπαδούς της Arsenal που τον κορόιδευαν για τα λάθη του, κάτι το οποίο διέφυγε από το διαιτητή δεχόμενος ακόμα περισσότερη κατάχρηση από τους οπαδούς. Ο Barthez υποστηρίχθηκε δημοσίως από τον προπονητή του ο οποίος έμεινε σταθερά στη θέση του για το υπόλοιπο της σεζόν, ωστόσο τα πάρα πολλά λάθη έφεραν την αρχή του τέλους στη βασιλεία του ανάμεσα στα δοκάρια του Old Trafford.

Παρά τα λάθη του, ο Barthez έδειξε αξιοθαύμαστη αποφασιστικότητα για να βελτιώσει το παιχνίδι του και να βρει περισσότερη συνοχή καθώς η χρονιά προχωρούσε, εξακολουθώντας να παράγει εξαιρετικές επεμβάσεις σε πιο τακτική βάση από την καταστροφή. Η σεζόν 2002/03 παρήγαγε επίσης μια μικτή πραγματικότητα για τον κληρονόμο του Schmeichel, με ακόμα περισσότερα λάθη και μεγαλύτερες αποκρούσεις.

Το τελευταίο παιχνίδι του Barthez για την United ήρθε στη δραματική ήττα από τη Real Madrid στο Old Trafford για το Champions League. Ο Ronaldo πέτυχε ένα χατ-τρικ και ο άνδρας ανάμεσα στα δοκάρια έλαβε τη συνηθισμένη κριτική του για το πρώτο τέρμα, το οποίο δέχτηκε στη κλειστή του γωνία. Πέρα από την κριτική των μέσων ενημέρωσης και την απώλεια εμπιστοσύνης των οπαδών, η υπομονή του Ferguson εν τέλει τελείωσε. Ο Σκωτσέζος εξοργισμένος με τα τεράστια λάθη του Γάλλου και ο Roy Carroll τον αντικατέστησε για τα τελευταία παιχνίδια της σεζόν. Ήταν το τέλος της εποχής του Barthez στην Premier League.

Η αναζήτηση για την αντικατάσταση του Schmeichel ξεκίνησε με σιγουριά, μία σιγουριά που προοριζόταν να τελειώσει με τον Barthez όμως θα χρειάζονταν άλλα δύο χρόνια για να φτάσει τελικά στο τέλος της, με τον Tim Howard να προσπαθεί και να μην καταφέρνει να πάρει τα γάντια βασικού. Μοιάζει στο παρελθόν ότι η United αντιμετώπιζε αυτά τα προβλήματα στην εστία της, με τον Van De Sar και τον αντικαταστάτη του David De Gea να κατευνάζουν τα φαντάσματα του Raimond van der Gouw, του Nick Culkin, του Bosnich, του Taibi και του Barthez.

Ο Barthez επέστρεψε στη Marseille και η αντιπαράθεση τον ακολούθησε στη Νότια Γαλλία. Το φτύσιμο του σε ένα Μαροκινό διαιτητή οδήγησαν τον Barthez στην εξάμηνη αποβολή του και όλα τελείωσαν με την επιστροφή του στο Stade Véldorome. Απελπισμένος για μια μεταγραφή στην Toulouse ώστε να είναι κοντά στην άρρωστη μητέρα του, ο Barthez αποσύρθηκε απρόθυμα πριν υπογράψει συμβόλαιο με τη Nantes λίγους μήνες αργότερα. Μόλις τέσσερις μήνες κράτησε η θητεία του στα “καναρίνια”, καθώς ο καυγάς του με έναν οπαδό άφησε τον ενοχλημένο τερματοφύλακα να φύγει από την πόλη με το συμβόλαιο του του να τερματίζεται από το σύλλογο.

Ο Barthez αργότερα πραγματοποίησει μια επιτυχημένη καριέρα στο μηχανοκίνητο αθλητισμό, κερδίζοντας το Γαλλικό πρωτάθλημα GT το 2013 και τερματίζοντας 29ος στο 24ωρο γύρο του Λε Μαν το 2014. Φαίνεται ότι η τρέλα και η αδρεναλίνη μέσα στο φαλακρό σχήμα της εκκεντρικότητας θα συναντήσει μεγάλη επιτυχία και έξω από το ποδόσφαιρο.

Ανεξάρτητα από τα τεράστια λάθη του και την απόλυτη γελοιοποίηση μερικές φορές, πολλοί οπαδοί της Manchester United εξακολουθούν να απολαμβάνουν τις αναμνήσεις του μικρού Γάλλου που κορόιδευε τους επιθετικούς της Premier League με τα παιχνίδια μυαλού και τα κόλπα του.

Αποκτήθηκε ως η λύση στο πρόβλημα όμως ο Barthez δημιούργησε κατά πάσα πιθανότητα περισσότερα ζητήματα από όσα έλυσε. Ωστόσο μέσα στην τρέλα και τη διαμάχη υπήρξε ένας τερματοφύλακας παγκόσμιας κλάσης γεμάτος με ευκινησία, τεράστια αντανακλαστικά και καριέρα που αξίζει να θυμόμαστε.