Serie A: Η μεγάλη κλοπή του 1925

Δημήτρης Βαρσάνης


Το 1925 η Ιταλία βρισκόταν στο χέρι του φασισμού. Μετά από μια εκστρατεία τρομακτικής τακτικής και βίας που ξεκίνησε με τη πορεία προς τη Ρώμη το 1922, ο πρωθυπουργός Benito Mussolini - γνωστός ως «Duce» - άρχισε να διαλύει το σύνταγμα για να καθιερώσει τη δικτατορία.

Εν τω μεταξύ το Calcio συνέχισε να ανθίζει. Από την ίδρυσή του το 1898, το Ιταλικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου προχώρησε από ένα τουρνουά μιας ημέρας με τέσσερις ομάδες στο σύνολο (το οποίο κατέκτησε τη πρώτη φορά η Genoa) σε περιφερειακές κατηγορίες με τους νικητές να αγωνίζονται για μια Εθνική κορώνα. Σχηματίστηκαν επίσης ξεχωριστά πρωταθλήματα για αλλοδαπούς παίκτες που ζούσαν στην Ιταλία και Ιταλούς παίκτες που γεννήθηκαν εκεί και εισήχθη το σύστημα του εντός και εκτός έδρας.

Το 1925 η Ιταλική Prima Divisione ήταν σε πλήρη εξέλιξη. Στο πρώτο όμιλο του Βόρειου τμήματος η Genoa θριάμβευσε επί της Modena κατά ένα βαθμό, ενώ στο δεύτερο όμιλο η Bologna τερμάτισε πάνω από την επτά φορές πρωταθλήτρια Pro Vercelli για να δημιουργήσουν ένα τελικό των πλέι-οφ με δύο αγώνες.

Στο πρώτο αγώνα στο Stadio Sterlino της Bologna στις 24 Μαΐου, η Genoa κέρδισε με 2-1 χάρη στα γκολ του Alberti και του Cargo. Επτά ημέρες αργότερα οι δύο ομάδες συναντήθηκαν και πάλι στο Stadio Luigi Ferraris της Genoa. Η Bologna όμως για να πάρει το πρώτο Scudetto στην 26χρονη ιστορία της, τέθηκε αντιμέτωπη με το δύσκολο έργο να ανατρέψει το 2-1 απέναντι στην εννέα φορές πρωταθλήτρια.

Ο Giuseppe della Valle χτύπησε για πρώτη φορά για τους φιλοξενούμενος για να ισοφαρίσει το συνολικό σκορ πριν ο Aristodemo Santamaria αποκαταστήσει το πλεονέκτημα της Genoa. Η ομάδα από την Emilia-Romagna απάντησε και πάλι και ο Giuseppe Muzzioli σημείωσε το νικητήριο γκολ για να ισοφαρίσει το τελικό σε 3-3. Χωρίς τη διαδικασία των πέναλτι κατά τη διάρκεια εκείνης της εποχής, τοποθετήθηκε μια αναμέτρηση σε ουδέτερο έδαφος στο Μιλάνο.

Ανάμεσα στους 20.000 οπαδούς που παρακολούθησαν τον αγώνα στο Μιλάνο στις 7 Ιουνίου στεκόταν και ένας οπαδός της Bologna εν ονόματι Leandro Arpinati. Ήταν ιδρυτής του δεύτερου φασιστικού κινήματος στην πόλη και είχε σχέσεις με την Ιταλική ποδοσφαιρική ομοσπονδία. Ήταν επίσης φίλοι με τον Mussolini οι οποίοι προηγουμένως συνεργάστηκαν στη σοσιαλιστική εφημερίδα La lotta di classe πριν από τις κινήσεις τους προς τον φασισμό.

Δεν ήταν ασυνήθιστο να βλέπεις φασίστες υψηλού προφίλ να παρακολουθούν ποδοσφαιρικούς αγώνες. Το καθεστώς του Mussolini στάθηκε σε μεγάλο βαθμό στο Calcio, τόσο ως μέσο εθνικής ταυτότητας όσο και ως μέσο για τη διάδοση της πολιτικής ιδεολογίας. Κατά καιρούς παρενέβησαν άμεσα στο Εθνικό άθλημα της Ιταλίας, ειδικά όταν τους αφορούσαν.

Ο διαιτητής για το πρώτο tie-break παιχνίδι του Genoa-Bologna ήταν ο Giovanni Mauro. Ένας πρώην παίκτης της Milan και της Inter ο οποίος εργάστηκε ως δικηγόρος, αλλά του ζητήθηκε ακόμη να σφυρίξει και σημαντικούς αγώνες. Στο γήπεδο η Genoa πήρε τα ηνία και πήγε στο ημίχρονο με ένα 2-0. Στο δεύτερο ημίχρονο μια αναζωπυρωμένη Bologna έφτασε κοντά στο να μειώσει όταν η ισχυρή κοντινή προσπάθεια του Muzzioli κατέληξε σε κόρνερ από τον τερματοφύλακα της Genoa De Pra.

Έπειτα ήρθε η στιγμή της διαμάχης. Μια ομάδα από οπαδούς της Bologna με φασιστικές μαύρες μπλούζες περικύκλωσαν τον διαιτητή Mauro. Ισχυρίζονταν ότι η μπάλα πέρασε από μια τρύπα στα δίχτυα πριν καταλήξει σε κόρνερ και έπρεπε να δοθεί γκολ. Μετά από 15 λεπτά διαμαρτυρίας και εκφοβισμού, ο διαιτητής υποκλίθηκε στην πίεση και απονεμήθηκε το γκολ.

Με μόλις οκτώ λεπτά να απομένουν και εν μέσω αυξανόμενης έντασης, ο Schiavio της Bologna σημείωσε το τέρμα της ισοφάρισης για να οδηγήσει το παιχνίδι στη παράταση. Ωστόσο μετά από μια συνομιλία με τον διαιτητή η Genoa αρνήθηκε να παίξει.

Οι διαιτητές διαβεβαίωσαν στους παίκτες και στο προσωπικό ότι θα μιλούσαν στην Ομοσπονδία και θα έδιναν τον αγώνα στην ομάδα της Λιγουρίας, δηλώνοντας ότι θα το κάνει μόνο και μόνο για να αποφύγει περαιτέρω προβλήματα και πιθανή βία. Πράγματι σύμφωνα με τους κανόνες της Ομοσπονδίας, η εισβολή του αγωνιστικού χώρου τιμωρούνταν με ένα τίμημα.

Ωστόσο ο Mauro αθέτησε το λόγο του. Κάτω από την πίεση του Leandro Arpinati, ανέφερε την εισβολή του αγωνιστικού χώρου στην αναφορά του αγώνα όμως δεν έδωσε καμία ευθύνη σε καμία ομάδα. Ως αποτέλεσμα προγραμματίστηκε άλλη μια επανάληψη του αγώνα, αυτή τη φορά στο Τορίνο.

Η δεύτερη επανάληψη του αγώνα αποδείχθηκε μια πιο πολιτισμένη αναμέτρηση. Η Bologna πήρε το προβάδισμα μέσω του Schiavio μετά από 11 λεπτά, όμως αργότερα ισοφάρισε η Genoa με τον επιθετικό της Edoardo Catto. Με το σκορ ισόπαλο μετά από 90 λεπτά το παιχνίδι πήγε στη παράταση όμως καμία ομάδα δεν μπορούσε να βρει δίχτυα.

Μια πυρετώδης συνάντηση στον αγωνιστικό χώρο ακολουθήθηκε από άσχημες σκηνές, καθώς οι οπαδοί συγκρούστηκαν στο σιδηροδρομικό σταθμό Porta Nuova του Τορίνο. Δύο έως 20 πυροβολισμοί αναφέρθηκαν από το τρένο της Μπολόνια όμως ευτυχώς μόνο δύο άτομα τραυματίστηκαν και κανένα δεν πέθανε.

Μετά από αυτό το ξινό κεφάλαιο, οι πολιτικοί πρότειναν την ακύρωση του τουρνουά ή την απονομή του Scudetto στους πρωταθλητές του Νότου Alba-Audace Roma.

Ωστόσο μετά από πολλή συζήτηση, αποφασίστηκε να κριθεί ο τίτλος στο γήπεδο. Άλλη μια επανάληψη του αγώνα πρόκειται να διεξαγόταν κεκλεισμένων των θυρών στο Τορίνο, αλλά οι τοπικές αρχές το αρνήθηκαν επικαλούμενοι το πλήθος των προβλημάτων στο προηγούμενο αγώνα. Η Ομοσπονδία διόρισε βιαστικά έναν άλλο αγώνα χωρίς κόσμο στο προάστιο του Μιλάνο στο Βιτζεντίνο.

Δύο μήνες και 14 μέρες μετά το πρώτο αγώνα του τελικού των πλέι - οφ ήταν μόνο κατάλληλο ότι η ιστορία θα τελείωνε με περισσότερες αντιπαραθέσεις. Αρχικά, οι ομάδες ήθελαν το παιχνίδι να διεξαχθεί το Σεπτέμβριο δίνοντας στους παίκτες χρόνο για ένα διάλειμμα μετά από μια μακρά περίοδο. Ωστόσο η ημερομηνία ορίστηκε στις 9 Αυγούστου, με 21:00 ως ώρα έναρξης. Ο Arpinati ενημερώθηκε εκ των προτέρων μέσω των επαφών του στην Ομοσπονδία και η Bologna κατάφερε να ακυρώσει τις διακοπές της και να κρατήσει τους παίκτες της έτοιμους για τον αγώνα.

Η Genoa από την άλλη πλευρά ενημερώθηκε μόνο λίγες μέρες πριν από το παιχνίδι και έπρεπε να καλέσει πολλούς παίκτες (που στερούνταν φυσικής κατάστασης) από τις διακοπές της σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η τοποθέτηση κρατήθηκε μυστική μέχρι την τελευταία στιγμή με το Τύπο να αναφέρει - υπό οδηγίες - ότι το παιχνίδι θα γινόταν στο Τορίνο.

Χωρίς έκπληξη και με τις πιθανότητες να στοιβάζονται υπέρ τους, η Bologna κέρδισε με 2-0 χάρη στα τέρματα από το Pozzi και το Perin, παρόλο που έμεινε με εννέα ποδοσφαιριστές στο τελικό σφύριγμα

Μετά από πέντε παιχνίδια η Bologna (και ο Arpinati) κατέκτησε το πρωτάθλημα του Βορρά και πρόκειται να έπαιζε με τη πρωταθλήτρια Νότου Alba για τον Εθνικό τίτλο. Ήταν ευρέως αποδεκτό ότι οι ποιοτικές ομάδες βρίσκονταν στο Βορρά και το πρώτο Scudetto θα αποτελούσε μια τυπικότητα για τους Veltri. Οι άνδρες του Hermann Felsner θριάμβευσαν με 4-0 χάρη στα τέρματα των Della Valle (2), Schiavio και Perin, πριν επισημοποιήσουν τον τίτλο με ένα 2-0 νίκη στο δεύτερο αγώνα με το Della Valle να βρίσκει και πάλι δίχτυα και το Rubini να σημειώνει το δεύτερο.

Το πεδίο εφαρμογής της επιρροής του Arpinati στο πρωτάθλημα αμφισβητήθηκε ως «Scudetto della Pistole» (το Scudetto των όπλων) ακόμα συζητείται. Οι οπαδοί της Genoa αποκαλούσαν εκείνους της Bologna ως κλέφτες, ενώ οι νικητές απέρριπταν μια τέτοια συζήτηση ως θεωρία συνωμοσίας.

Ένα χρόνο αργότερα ο Leandro Arpinati έγινε ο μη εκλεγμένος δήμαρχος της Μπολόνια και πρόεδρος της ιταλικής ομοσπονδίας ποδοσφαίρου. Την σεζόν 1926-27 η Torino πήρε το Scudetto μετά την επικράτηση επί της Bologna στον τελικό, αλλά έχασε το τίτλο μετά από ένα περιστατικό χειραγώγησης αγώνα, γνωστό ως «Σκάνδαλο Allemandi». Τώρα σε μια θέση εξουσίας ο Arpinati δεν μπορούσε να φανεί ότι ευνοούσε την ομάδα του, οπότε αντί να απονείμει τον τίτλο στη Bologna κήρυξε την σεζόν 1926-27 άκυρη.

Τέλος μια σκέψη για τη Genoa. Έχοντας κατακτήσει εννέα Scudetti, οι Grifoni προχώρησαν στην σεζόν 1924-25 με στόχο τον 10ο τίτλο και το δικαίωμα να ράψουν ένα χρυσό αστέρι στη φανέλα τους. Αυτή η τιμή ξηλώθηκε από μια αρπαγή και τους διαφεύγει μέχρι σήμερα.