Tanju Çolak: Ο "φυλακόβιος" που κέρδισε το "χρυσό παπούτσι"

Δημήτρης Βαρσάνης

Κάθε ποδοσφαιριστής φτάνει σε μια στιγμή που πρέπει να πάρει τη δύσκολη απόφαση να κρεμάσει τα παπούτσια του και να αποσυρθεί.

Κάποιοι επιλέγουν να φύγουν στην κορυφή αφήνοντας μνήμες μόνο για το μεγαλείο τους, ενώ άλλοι δυσκολεύονται και αναζητούν το τελευταίο τους εφάπαξ. Σε σπανιότερες περιπτώσεις οι παίκτες δεν έχουν άλλη επιλογή παρά να εγκαταλείψουν όπως ένας μη αναστρέψιμος τραυματισμός, ή όπως συμβαίνει στη περίπτωση του Τούρκου επιθετικού Tanju Çolak στη φυλακή.

Ο Tanju είναι ένας ποδοσφαιριστής ελάχιστα γνωστός έξω από την πατρίδα του. Ένας επίδοξος επιθετικός σε όλη τη δεκαετία του ‘80 ήταν ο κλασικός φορ, γνωστός για το ότι περίμενε την ευκαιρία του στητός στη μικρή περιοχή με ένα εντυπωσιακό άλμα και μια εναέρια ικανότητα. Γεννημένος στην παραθαλάσσια πόλη της Σαμσούντας το 1963, εντάχθηκε στη Samsun Yolspor στα δέκα του και δεν του πήρε πολύ καιρό πριν πάρει μεταγραφή στο μεγαλύτερο σύλλογο της πόλης: τη Samsunspor το 1981.

Χρειάστηκε λίγος καιρός για τον Tanju να αποκομίσει ανταμοιβές για τα γκολ του και παρά το γεγονός ότι σκόραρε 16 φορές κατά τη διάρκεια της πρώτης του χρονιάς, η Samsunspor υπέστη τον υποβιβασμό το 1983. Καθώς αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ στην επόμενη χρονιά, δεν ήταν αρκετό για να ανέβει η ομάδα του μιας και βγήκε τρίτη πίσω από τη πρωταθλήτρια Eskişehirspor. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην επιρροή του επιθετικού το πώς η ομάδα κατέκτησε το πρωτάθλημα την επόμενη σεζόν, με τον Tanju να καταγράφει περισσότερα τέρματα από εμφανίσεις καθώς η Samsunspor κατέκτησε τον τίτλο της 2. Lig.

Η πρώτη χρονιά και πάλι στη 1. Lig αποδείχθηκε αξιοσημείωτη, με τη Samsunspor να τερματίζει στην υψηλότερη της θέση (τρίτη) και το Tanju να ανακηρρύσεται πρώτος σκόρερ. Θέλοντας να αποδείξει ότι δεν ήταν τυχαίο, επανάλαβε το επίτευγμα την επόμενη χρονιά με 25 τέρματα καθώς η Samsunspor αναστάτωσε την ανώτατη τάξη τερματίζοντας τρίτη για άλλη μια φορά. Μια τέτοια έντονη επιρροή δεν πέρασε απαρατήρητη από τους κορυφαίους συλλόγους της Τουρκίας και το καλοκαίρι του 1987 ο Tanju αποκτήθηκε από τη πρωταθλήτρια Galatasaray όπου έγινε γνωστός ως «Ο βασιλιάς».

Σκοράροντας δύο φορές μόλις στο δεύτερο αγώνα του πρωταθλήματος στη νίκη με 3-1 επί της Sakaryaspor, ο Tanju θα πετύχαινε 39 τέρματα εκείνη τη σεζόν. Περισσότερο από ένα γκολ ανά παιχνίδι είχε ως αποτέλεσμα να πάρει το Ευρωπαϊκό Χρυσό Παπούτσι (η μοναδική φορά που ένας Τούρκος έλαβε αυτό το βραβείο), ενώ ήταν η πέμπτη διαδοχική χρονιά που θα έβγαινε πρώτος σκόρερ σε ένα πρωτάθλημα. Σε συλλογικό επίπεδο, τα τέρματα του Tanju κρίθηκαν σημαντικά για να πανηγυρίσει με τη Galata το μοναδικό - εν τέλει - πρωτάθλημα σε απόσταση 12 βαθμών από τη Besiktas.

Οι επόμενες δύο χρονιές δεν στάθηκαν ικανοποιητικές στο πρωτάθλημα για τη Galata βγαίνοντας τρίτη και τέταρτη. Υπήρξε ωστόσο μια πορεία προς τα ημιτελικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών το 1989, με τον Tanju να παίρνει τη Galatasaray από το χέρι. Πραγματοποιώντας τη καλύτερη πορεία ως Τούρκικος σύλλογος στις Ευρωπαϊκές διοργανώσεις, ο Tanju σκόραρε δις στη ρεβάνς του δεύτερου γύρου (5-0) για να ανατρέψει το 3-0 της Ελβετικής Neuchâtel Xamax, ενώ παράλληλα σκόραρε και στο 2-1 επί της Monaco σε σύνολο δύο αγώνων. Δυστυχώς, η Steaua Bucharest της Ρουμανίας αποδείχθηκε πολύ ισχυρή στα ημιτελικά με μια βαριά ήττα (5-1) στα ημιτελικά.

Μια μορφή αποζημίωσης ήρθε τη σεζόν 1990/91 όταν ο Tanju κατέγραψε για άλλη μια φορά περισσότερα τέρματα παρά εμφανίσεις, με 31 σε 29 παιχνίδια θέτοντας τη Galatasaray στη δεύτερη θέση της 1. Lig. Στάθηκαν άτυχοι στο γεγονός ότι συνέπεσε με τη μεγάλη ομάδα της Besiktas του Gordon Milen, που σημαίνει ότι σε συλλογική συνεισφορά ο Tanju δεν ταίριαξε ποτέ με τα συναρπαστικά κατορθώματα των Arslan, Hakan Şükür και Metin Oktay.

Ακόμη, δεν κατάφερε να έχει πραγματικό αντίκτυπο στη Διεθνή σκηνή κατά τη διάρκεια της καριέρας του, με εννέα τέρματα σε 31 συμμετοχές. Ο Tanju εξέφρασε επίσης την ανησυχία στον Ομοσπονδιακό τεχνικό Sepp Piontek για την επιμονή του να φέρνει ένα πυροβόλο όπλο στα προπονητικά κέντρα, με τον επιθετικό να ισχυρίζεται ότι χρειάζεται κάτι για να προστατευθεί από τη μαφία.

Οι αμυντικοί που αντιμετώπιζαν τον άνδρα που λεγόταν Bay Gol (κύριος γκολ) επιθυμούσαν να έχουν μια βοήθεια στο αδύνατο καθήκον να σταματήσουν τον Tanju. Κατά τη διάρκεια της περιόδου 1990/91 σημείωσε δύο τέρματα και στα δύο ντέρμπι με την Fenerbache, ενώ πέτυχε επίσης ένα χατ - τρικ εναντίον της Trabzonspor, πέντε τέρματα σε ένα 6-2 επί της Aydınspor, και άλλο ένα στο τελικό κυπέλλου εναντίον της Ankaragücü.

Δεν γνώριζε τότε κανείς ότι πρόκειται για την τελευταία συνεισφορά του Tanju στη Galata, με τη διάσπαση των σχέσεων να έρχεται το καλοκαίρι του 1991. Λόγω της μείωσης του μισθού του και του μεταγραφικού ενδιαφέροντος από τη Marseille, ο Tanju οργάνωσε συνάντηση με το διοικητικό συμβούλιο για να συζητήσει την κατάσταση. Λόγω της απονομής του περιβραχιονίου του αρχηγού δεν ήταν ιδιαίτερα πρόθυμος να μεταβεί στη Γαλλία, ωστόσο, έθεσε υπό αμφισβήτηση τη μείωση του μισθού του κατά ένα δις εκατομμύρια Τούρκικες λίρες. Αυτό τον έβαλε σε ίδιο επίπεδο αμοιβής με λιγότερο σημαντικούς και νεότερους παίκτες όπου στα μάτια του δεν αποτιμάται επαρκώς.

Κατά κάποιον τρόπο η Fenerbahçe έμαθε αυτή τη διαφωνία, προσφέροντας στον παίκτη 4,5 δισεκατομμύρια Τούρκικες λίρες για να διασχίσει το χάσμα του Şükrü Saracoğlu. Όντας οπαδός της Galatasaray, ο Tanju έκανε ό, τι μπορούσε για να παραμείνει στο Ali Sami Yen, καλώντας τον προπονητή Mustafa Denizli να συζητήσει το θέμα εκτενώς. Δυστυχώς, ο Denizli δήλωσε αδύναμος σε όλη την κατάσταση, από την οποία ο Tanju κατέστησε σαφές ότι ήθελε να φύγει για τη Fener.

Η αλλαγή των χρωμάτων ωστόσο είχε ελάχιστη επίδραση στην ικανότητά του να σκοράρει και ο Tanju σημείωσε πέντε τέρματα στους πρώτους του έξι αγώνες. Τα σημαντικότερα στιγμιότυπα ήταν και τα δύο τέρματα και στους δύο αγώνες ενάντια στη Gençlerbirliği και ένα χατ-τρικ στην ηχηρή νίκη με 8-4 επί της Gaziantepspor. Ανεξάρτητα από αυτό, ο Tanju στάθηκε ανίκανος να βοηθήσει την Fenerbahçe προς τον τίτλο καθώς τερμάτισε πέντε βαθμούς πίσω από τη Beşiktaş.

Όχι ότι οι οπαδοί όμως ήταν πολύ απογοητευμένοι χάρη σε άλλο ένα χατ - τρικ που κατάφερε να βάλει. Δαγκώνοντας τον εγωισμό του ο Tanju χάρισε ένα πικρό απόγευμα στη Galatasaray στη νίκη με 5-2 που γράφτηκε ένας θρύλος. Δεν ήταν μόνο στον αγωνιστικό χώρο όπου ο Tanju διέπραξε προδοσία, με λεπτομέρειες να αναδύονται εκείνη τη στιγμή ότι ο παντρεμένος άνδρας είχε συνάψει σχέση με τη διάσημη ηθοποιό Hülya Avşar.

Παρά το γεγονός ότι η ιδιωτική ζωή του έγινε ολοένα και πιο δημόσια, η σεζόν 1992/93 άρχισε κανονικά στον αγωνιστικό χώρο. Ένα τέρμα και μια ασίστ εναντίον της Bakirköyspor τα ακολούθησαν άλλο ένα γκολ στη Gaziantepspor, αλλά μια κόκκινη κάρτα στη νίκη (2-1) επί της Ankaragücü άφησε έξω τον Tanju για αρκετούς αγώνες. Ένα υψηλό σημείο ήρθε το Δεκέμβριο του 1992 όταν έβαλε έξι τέρματα στο 7-1 επί της Karşıyaka, αν και τον ίδιο μήνα εμφανίστηκε ένα ακόμη σκάνδαλο που θα σήμαινε την πτώση της καριέρας του.

Ο Tanju κατηγορήθηκε ότι αγόρασε εν γνώσει του μια κλεμμένη Mercedes 550CL που είχε εμπορευτεί λαθραία από τη Γερμανία χωρίς τεκμηρίωση, προτού πουλήσει το αυτοκίνητο. Σε απάντηση ο πρόεδρος της Fenerbahçe Aziz Yildirim βγήκε δημοσίως δηλώνοντας πώς θα έκανε οτιδήποτε δυνατό για να υπερασπιστεί το αστέρι του, ασκώντας μάλιστα και κριτική στον εισαγγελέα ότι είναι διεφθαρμένος. Ανεξάρτητα από αυτό, βρέθηκε ένοχος και καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης άνω των εννέα ετών.

Αμφισβητώντας την απόφαση, οι λεπτομέρειες της υπόθεσης τελείωσαν στη Fenerbahçe, ενώ ο Tanju μετακόμισε στην İstanbulspor. Έζησε μια μονο χρονιά στο πλούσιο κλαμπ της 2. Lig πριν ξεκινήσει το χρόνο του στη φυλακή τον Αύγουστο του 1994. Δυο μέρες πριν ο ίδιος φυλακιστεί, έφυγε για τα Σκόπια όμως γρήγορα πιάστηκε αφού η Τουρκία εξέδωσε εντολή έκδοσης. Με την επιστροφή του συνελήφθη μέσα σε μια θάλασσα δακρύων. Το ποδόσφαιρο αναμφισβήτητα είχε ελάχιστη σημασίας αυτή τη στιγμή, αν και η TFF (Ομοσπονδία της Τουρκίας) εξασφάλισε ότι δεν θα πετύχει άλλα τέρματα ακυρώνοντας τη ποδοσφαιρική του άδεια.

Μετά την επανάληψη της δίκης, η ποινή του μειώθηκε σε τέσσερα έτη και οκτώ μήνες. Λόγω της συνεργασίας του στην υπόθεση του λαθρεμπορίου ωστόσο, στο Tanju παραχωρήθηκε επιείκεια και βγήκε από τη φυλακή στις 27 Φεβρουαρίου του 1995. Μετά από τρία χρόνια έκανε μια τελευταία εμφάνιση σε ένα φιλικό που διοργάνωσε η Fenerbache προς τιμήν του, τα έσοδα από τα οποία ο Tanju τα δώρισε στα θύματα του σεισμού Adana-Ceyhan.

Μετά από αυτό, διετέλεσε προπονητής της Siirtspor από το 1998 έως το 2000, ενώ παράλληλα προσπάθησε να εισχωρήσει σε κυβερνήσεις αρκετές φορές. Ξεκινώντας το 2009 με την άκρα δεξιά MHP, οι παλιές συνήθειες φαινόταν να πεθαίνουν σκληρά, καθώς άλλαξε και πάλι στρατόπεδο, αυτή τη φορά στο AKP του προέδρου Erdoğan. Χάνοντας το 2011 και το 2013, ο Tanju εκλέχθηκε εκ νέου - και έχασε - τον Ιούνιο στη Σμύρνη, ενώ έχει ήδη δηλώσει ότι το όνειρό του είναι να υπηρετήσει ως δήμαρχος της Σαμσούντας.

Τα κίνητρα για αυτήν την επιθυμία είναι ασαφή, αν και σίγουρα δεν μπορεί να αποδίδεται στην πλήξη. Κατά την απόσυρση του του, συνέχισε να αντιμετωπίζει προβλήματα με το νόμο, κρίνοντας ύποπτο ότι συμμετείχε σε χειραγωγημένο αγώνα το 2011 και επίσης συνελήφθη τον περασμένο Ιούνιο. Αυτή τη φορά οι ισχυρισμοί σχετίζονταν με μια συμμορία στην Άγκυρα, συγκεντρώνοντας δύο λογαριασμούς καταγγέλλοντων ιδιοκτητών επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα ισχυρίστηκαν ότι ο Tanju αγόρασε αγαθά από αυτούς πριν αρνηθεί να τους πληρώσει και να τους απειλήσει με τη βία, χρησιμοποιώντας τη σχέση του με τον İsmail Altınok (ένας διαβόητος εγκληματίας) για να τους εκφοβίσει και να τους απαγάγει.

Βγήκε καθαρός από αυτό το περιστατικό μέσω της ιατροδικαστικής έρευνας, αν και η αστυνομία έκανε κατάληψη εννέα όπλων από ένα ακίνητο που συνδέεται με τον Tanju. Υπήρξε επίσης μια άλλη σύλληψη τον Οκτώβριο του 2017 με τους δεσμούς του με τις συμμορίες της Άγκυρας να κάνουν και πάλι την εμφάνιση τους όμως για άλλη μια φορά δεν χρεώθηκε με τίποτα. Σήμερα εργάζεται ως αθλητικός διευθυντής της Adana Demirspor.

Στο απόγειο της καριέρας του ο Tanju Çolak ήταν αναμφισβήτητα ένας από τους πιο τρομακτικούς επιθετικούς της Ευρώπης. Ότι είναι ο τέταρτος καλύτερος σκόρερ της Galatasaray παρά το γεγονός ότι αγωνίστηκε μόνο τέσσερις χρονιές στο Ali Sami Yen είναι μια απόδειξη από μόνη του.

Δυστυχώς, προκύπτουν περισσότερα για την ιστορία του από τα στατιστικά στοιχεία, με τις εξωαγωνιστικές του περιπέτειες και την αποτυχία να μετακομίσει στο εξωτερικό, κάτι που σημαίνει ότι ο κόσμος ποτέ δεν μπόρεσε να δει το τεράστιο ταλέντο του. Όχι ότι τον ανησύχησε πάρα πολύ, ο οποίος όταν ρωτήθηκε τον Δεκέμβριο του 2016 ποια ήταν η μεγαλύτερη του λύπη απάντησε ότι: "Έχασα τα μαλλιά μου".