Bursaspor: Ο σύλλογος που έσπασε το "κατεστημένο" της Κωνσταντινούπολης

Δημήτρης Βαρσάνης

Το ποδόσφαιρο είναι ένα εκπληκτικά απλό άθλημα. Τα γκολ δίνουν τις νίκες με αυτούς που σκοράρουν σε τακτική βάση να είναι την υψηλότερη εκτίμηση. Τα ονόματα των Frank Lampard, Ian Rush και Thierry Henry θεωρούνται ομόφωνα μεταξύ των καλύτερων που θα τραβήξουν ποτέ τις φανέλες της αντίστοιχης ομάδας τους, στεκόμενα ως αληθινά είδωλα ενός συλλόγου.

Το ίδιο ωστόσο, δεν μπορεί να ειπωθεί για τον Wayne Rooney. Παρά το γεγονός ότι στη Manchester United κατέγραψε 253 τέρματα και εξασφάλισε κάθε δυνατή τιμή σε μια διακοσμημένη 12χρονη περίοδο, ο Rooney δεν είναι σε κανένα σημείο κοντά στο προαναφερθέν τρίο. Είτε ο ανθυγιεινός τρόπος ζωής του είτε οι αποτυχημένες προσπάθειες του να φύγει, υπάρχει ένα αίσθημα αντιπάθειας όταν το όνομά του ανατρέφεται ανάμεσα σε υποστηρικτές, συμπεριλαμβανομένων μερικών τμημάτων του Old Trafford.

Σημείωσε ένα χατ - τρικ σε ένα 6-2 με τη Fenerbahçe στο ντεμπούτο του, με αυτό το ξεκίνημα να εξυπηρετεί μόνο για να αυξήσει τον ενθουσιασμό γύρω από τον νεαρό. Έξι χρόνια αργότερα, ένας άλλος τουρκικός σύλλογος τέθηκε ως αντίπαλος αλλά η αντίληψη του Rooney ήταν τελείως διαφορετική. Αναζητώντας μια μεταγραφή, οι οπαδοί κατέβηκαν στο Old Trafford οπλισμένοι με θυμωμένα πανό, ενώ η αστυνομία του Cheshire έπρεπε να είναι σε ετοιμότητα για να προστατεύσει το σπίτι του.

Με όλο αυτό το δράμα εκτός αγωνιστικού χώρου, κάποιος θα μπορούσε να συγχωρήσει την παράβλεψη της επίσκεψης της Bursaspor σε εκείνο το βράδυ του Οκτωβρίου το 2010. Δεν είναι υπερβολή να πούμε την παρουσία της στο Champions League ένα από τα μεγαλύτερα σοκ της διοργάνωσης.

Μέχρι στιγμής οι πλουσιότεροι και πιο υποστηριζόμενοι σύλλογοι στη Süper Lig στροβιλίζονται μαζικά υπέρ των Beşiktaş, Fenerbahçe και Galatasaray. Εκτός από μια περίοδο διακοπής στα τέλη της δεκαετίας του ‘70 από την Trabzonspor, καμία άλλη ομάδα δεν είχε κατακτήσει το πρωτάθλημα από τότε. Για κάθε σύλλογο που πλησιάζει τους γίγαντες της Κωνσταντινούπολης είναι μια σπανιότητα, ειδικά για εκείνον που μόλις τέσσερα χρόνια νωρίτερα βρισκόταν στη δεύτερη κατηγορία

Βασισμένο στην αρχαία πόλη της Μπούρσα - πρώην πρωτεύουσα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και μια βιομηχανική καρδιά της σύγχρονης Τουρκίας - η Bursaspor ιδρύθηκε το 1963. Μέχρι το 2010 τερμάτισε έως τη τέταρτη θέση στο πρωτάθλημα, με μοναδική μεγάλη δόξα τους το κύπελλο Τουρκίας το 1986. Κατά την επιστροφή τους στην κορυφαία κατηγορία το 2006, παγιώθηκαν καλά όμως δεν ήταν σε θέση να θεωρηθούν διεκδικητές του τίτλου.

Η Bursaspor εισχώρησε στην σεζόν 2009/10 χάνοντας για λίγο την έξοδο την Ευρώπη, με τα μάτια πριν από την έναρξη της σεζόν να εστιάζονται στους συνήθεις ύποπτους. Η  Galatasaray ξόδεψε μεγάλα ποσά ύψους οκτώ εκατομμυρίων λιρών στον Elano και στον Abdul Kader Keïta, μαζί με την αγορά των Giovani Dos Santos, Jô και Lucas Neill. Εν τω μεταξύ, η Beşiktaş είχε εξασφαλίσει την επιστροφή του ήρωα του Παγκόσμιου Κυπέλλου Nihat από τη Villarreal και του Ιταλού διεθνή αμυντικού Matteo Ferrari.

Αντιθέτως, οι συναλλαγές της Bursaspor ήταν ελεύθεροι και δανεικοί. Τα δύο αυτά ονόματα ήταν ο μαχητικός μέσος Ivan Ergić από τη Basel, παράλληλα με τον δημιουργό της Deportivo Cali, τον Αργεντινό Pablo Batalla. Μια άλλη αξιοσημείωτη άφιξη ήταν ο Τσέχος αμυντικός Tomáš Zápotočný, ο οποίος ήρθε με δανεισμό από τη Beşiktaş για να δημιουργήσει χώρο για το Ferrari.

Στη συνέχεια ο Ertuğrul Sağlam προσλήφθηκε τον Ιανουάριο του 2009 ως τρίτος προπονητής της Bursaspor εκείνη την χρονιά. Ερχόταν με κατεβασμένα τα σκέλια, χάνοντας με το ντροπιαστικό 8-0 από τη Liverpool ως μέρος της προηγούμενης δουλειάς του με τη Beşiktaş. Παρά ταύτα, συνέχισε να κατευθύνει το σύλλογο σε μόλις δύο ήττες στο δεύτερο μισό της σεζόν 2008/09, καθώς η Bursaspor τερμάτισε στην έκτη θέση.

Η καινούργια σεζόν ωστόσο, ξεκίνησε αδιάφορα με μια νίκη (2-1) επί της Kasımpaşa που την ακολούθησε μια ήττα (3-2) στο Eskişehirspor, μαζί με μια ισοπαλία (1-1) στη Trabzon και μια ήττα από την Fenerbahce. Αμέσως μετά από αυτό ήρθε ένα σερί πέντε διαδοχικών νικών από τα μέσα Σεπτεμβρίου έως τα τέλη Οκτωβρίου. Συγκεκριμένα σημείωσε μια νίκη (3-1) απέναντι στη - δεύτερη της προηγούμενης χρονιάς - Sivasspor, μαζί με τα βαριά 4-0 και 6-0 κόντρα στη Diyarbakirspor και στην Istanbul BB, αφήνοντας περισσότερες υποσχέσεις.

Το κεντρικό στοιχείο ήταν το γεγονός ότι ο Sağlam ευνόησε έναν σχηματισμό του 4-5-1, με τον Ergić και μια άλλη καλοκαιρινή μεταγραφή Hüseyin Çimşir (μια άφιξη από τη Trabzonspor) να γεμίζει το μηχανοστάσιο της μεσαίας γραμμής. Αυτό συμπλήρωσε τον Batalla, επιτρέποντάς του να δημιουργήσει για το επιθετικό τρίο. Η κύρια απειλή στην επίθεση του συστήματος του Saglam ήταν η χρησιμοποίηση της ταχύτητας στις αντεπιθέσεις για να πιάσει στον ύπνο τους αντιπάλους.

Ο δεξιός εξτρέμ Volkan Şen και ο επιθετικός Sercan Yıldırım (και οι δύο προϊόντα των ακαδημιών της Bursaspor) ήταν βασικοί εκθέτες αυτού του είδους. Ο Volkan διέθετε μεγάλη τεχνική και ικανότητα να χρησιμοποιεί και τα δύο πόδια, σκοράροντας έξι φορές από τα δεξιά, ενώ ο Sercan ήταν γνωστός για τη ταχύτητα του μπροστά. Στην άλλη πλευρά ήταν ο Ozan İpek - ο οποίος υπογράφηκε τον Ιανουάριο του 2009 από την Bucaspor ομάδα τρίτης κατηγορίας - ο οποίος θα σκόραρε οκτώ φορές κατά τη διάρκεια της σεζόν.

Το τέλος Νοεμβρίου έφερε άλλο ένα ορόσημο, με τον Volkan να βάζει το μόνο γκολ του παιχνιδιού από την άκρη της περιοχής σε μια νίκη με 1-0 επί της Galatasaray. Παρά το γεγονός ότι ακολούθησε μια ήττα (3-0) στην Kayserispor, η Bursaspor γύρισε ξανά στο σωστό δρόμο, περνώντας απλά την πρωταθλήτρια Beşiktaş σε μια νύχτα θρίλερ στο İnönü.

Ο Ozan άνοιξε το σκορ με μια κεφαλιά ψαράκι ύστερα από μια ευγενική προσφορά του Volkan. Δυστυχώς μια ισοφάριση του Mert Nobre την ακολούθησε γρήγορα ένα εύστοχο πέναλτι του Bobo και με πέντε λεπτά να απομένουν, η Bursaspor κοιτούσε κατάματα την ήττα. Αυτό συνέβη μέχρι να ισοφαρίσει ο Ergić. Ήταν ένα τέρμα πραγματικής ποιότητας και τέσσερα λεπτά αργότερα ήρθε η αληθινή δήλωση προθέσεων.

Με μόλις ένα λεπτό να απομένει, στη Bursaspor δόθηκε ένα φάουλ. Ο δεξιός μπακ Ali Tandoğan το έστειλε μέσα στη περιοχή και μέσα σε μια μάζα παικτών, η μπάλα βρέθηκε στον αμαρκάριστο Zápotočný, ο οποίος σκόραρε εναντίον της μητρικής του ομάδας για να πάρει τη νίκη. Αυτό σήμαινε ότι στα μισά της σεζόν η Bursaspor καθόταν στη τρίτη θέση, μόλις δύο βαθμούς πίσω από τη Fenerbahce.

Στην επανέναρξη της σεζόν στα τέλη Ιανουαρίου, η Bursaspor παρέμεινε αήττητη σε εννέα διαδοχικούς αγώνες μέχρι το τέλος Μαρτίου. Το highlight ήταν αναμφισβήτητα τα δύο γκολ στο Šükrü Saracoğlu όπου πάλι, με πέντε λεπτά να απομένουν βρέθηκε να χάνει με 2-1. Αυτό ίσχυε μέχρι ένα έμμεσο από τον Ozan φτάσει με περιπετειώδη τρόπο στα δίχτυα της Fenerbahçe.

Οι συνέπειες αυτού του τέρματος αποτελούν την ιστορία της Bursaspor. Ο Ozan έτρεξε στον αγωνιστικό χώρο για να γιορτάσει με τους συμπαίκτες του, και ίσως το σημαντικότερο, τον προπονητή του. Εντυπωσιασμένος από το κίνητρο του Ertuğrul Sağlam, ο Ozan θα συνεχίσει να σκοράρει και πάλι, νικώντας από κοντά τον Volkan Demirel μετά από μια αντεπίθεση τριών εναντίον ενός. Ο Saglam είχε δώσει ιδιαίτερη προσοχή στο χαρακτήρα των παικτών κατά τη συναρμολόγηση της ομάδας του και το έδειξε.

Στις παραπλανητικές σκηνές που ακολούθησαν μετά το νικητήριο τέρμα, η ενωμένη δύναμη των ποδοσφαιριστών πραγματοποίησε το «πανηγυρισμό των κροκόδειλων». Κάτι που εισήχθη στο σύλλογο στη δεκαετία του ‘90 από τον επιθετικό από την Ουγκάντα Majid Mususi, αποτελείται από παίκτες που γονατίζουν σε μια γραμμή και σέρνονται μαζί σε μια κίνηση παρόμοια με το ερπετό. Ένα τρομακτικό ανθρώπινο τρένο και από εκείνη τη στιγμή έγινε σαφές ότι θα χρειαζόταν κάτι το ιδιαίτερο για να σταματήσει τη Bursaspor.

Ένας υπαινιγμός της τύχης οδήγησε σε μια νίκη με 3-0 άνευ αγώνα στη Diyarbakirspor, με την αναμέτρηση να διακόπτεται μετά από 15 λεπτά λόγω των ενεργειών των οπαδών της γηπεδούχου. Καμία τέτοια τύχη δεν έφερε άλλη μια εντυπωσιακή νίκη επί της Sivasspor, όπως και τα 2-0 εναντίον των Kasımpaşa και Manisaspor. Μια ήττα στην İstanbul BB έβαλε τα φρένα ωστόσο και με έξι αγωνιστικές να απομένουν, η Bursaspor βρισκόταν μόλις τρεις βαθμούς μπροστά από τη Fenerbahce.

Τα πράγματα δε βοήθησαν με τις λευκές ισοπαλίες στη Genclerbirligi και στη Galatasaray, οι οποίες έδωσαν την πρωτοβουλία στη Fenerbache με μόλις τρεις αγώνες να απομένουν. Μια δύσκολη αναμέτρηση με την Kayserispor και το Πορτογάλο επιθετικό της Ariza Makukula ξεπεράστηκε με μια νίκη με 2-0, με τον Dimitar Ivankov να σκοράρει κόντρα στην πρώην ομάδα του. Κάτω από το παραλογισμό της Bursaspor που διεκδικούσε τον τίτλο, ο τερματοφύλακας της ήταν ο πρώτος εκτελεστής πέναλτι, σκοράροντας τις ίδιες φορές εκείνη την χρονιά με το Sercan.

Λόγω της αποβολής της Ankaraspor από τη Süper Lig για απάτη, το προτελευταίο παιχνίδι απονεμήθηκε επίσης άνευ αγώνα στη Bursaspor. Αυτό σήμαινε ότι στη τελευταία αγωνιστική είχε ακόμα μια μαθηματική ευκαιρία για τον τίτλο όμως οι πιθανότητες δεν ήταν μεγάλες. Αντιμέτωπη με τη δύσκολη επίσκεψη της Beşiktaş, η Bursaspor βασιζόταν επίσης και σε άλλα αποτελέσματα, με την Trabzonspor να χρειάζεται να αποτρέψει τη νίκη στη Fenerbahçe στο γήπεδο της.

Τα πράγματα ξεκίνησαν άσχημα, καθώς ο Dani Güiza έβαλε τη Fener μπροστά στο σκορ μετά από 14 λεπτά, αν και με το 0-0 στην Μπούρσα δεν ήταν κρίσιμο. Καταρχήν οι “πράσινοι κροκόδειλοι” έπρεπε να σκοράρουν. Αμέσως μετά την έναρξη του δευτέρου ημιχρόνου, ο τερματοφύλακας της Beşiktaş Rüştü Reçber βγήκε από την εστία του σε μια παράξενη κατάσταση. Ο Batalla το εκμεταλλεύτηκε πλήρως, τελειώνοντας τη φάση σε κενό τέρμα. Λίγο αργότερα, ο Burak Yılmaz ισοφάρισει στην Κωνσταντινούπολη για να διευκολύνει το τέλειο σενάριο. Έμεναν όπως είχαν τα πράγματα και η Bursaspor θα είχε στεφθεί πρωταθλήτρια.

Μια φράση που φαίνεται ακατανόητη έγινε πραγματικότητα όταν ο İbrahim Toraman σκόραρε για να κάνει το 2-0 για τη Bursaspor. Ωστόσο, για να γίνει το αδύνατο πραγματικότητα, η Trabzonspor έπρεπε να κρατήσει κόντρα στη Fener. Ο Uğur İnceman μείωσε με τέσσερα λεπτά να απομένουν και στη συνέχεια σε μια στιγμή που θα καθορίσει την χρονιά η Beşiktaş ισοφάρισε.

Αυτό ανακοινώθηκε στο πλήθος της Fenerbahçe, προκαλώντας άγριους πανηγυρισμούς μεταξύ των οπαδών και ανακούφιση από τους παίκτες της. Οι οπαδοί μπήκαν στον αγωνιστικό χώρο μετά το τελική σφύριγμα, πρόθυμοι να συμμετάσχουν στο πανδαιμόνιο λόγω της κατάκτησης του τίτλου. Κάποιοι κατευθύνθηκαν άμεσα για να συγχαρούν τους παίκτες, ενώ άλλοι επέλεξαν να εκτελέσουν το πανηγυρισμό των “κροκόδειλων" σε μια κοροϊδία προς τη Bursaspor.

Όμως όλα δεν ήταν όπως φαινόταν. Κάπως ο εκφωνητής Sukru Saracoglu είχε μια πληροφόρηση για ισοφάριση της Beşiktaş, αν και δεν είχε συμβεί ποτέ κάτι τέτοιο. Στην πραγματικότητα ο αγώνας τελείωσε 2-1 και η Bursaspor στέφθηκε πρωταθλήτρια. Έτσι, οι οπαδοί της Fenerbahçe άλλαξαν αμέσως διάθεση καταστρέφοντας το στάδιο και τα καθίσματα. Οι παίκτες έπρεπε να συνοδευτούν έξω από το γήπεδο υπό αστυνομική προστασία, ενώ ένα κανόνι νερού έπρεπε να διασκορπίσει το θυμωμένο πλήθος.

Διασχίζοντας τη Θάλασσα του Μαρμαρά ωστόσο, υπήρχαν οι πολυαναμενόμενες σκηνές. Για πρώτη φορά ύστερα από 25 χρόνια, το τρόπαιο της Süper Lig έπρεπε να εγκαταλείψει την Κωνσταντινούπολη και να κάνει το ακτοπλοϊκό ταξίδι διάρκειας δύο ωρών Νότια προς την Μπούρσα. Για να φτάσει αυτό το επίτευγμα σε προοπτική, ο προϋπολογισμός της Bursaspor ήταν μικρότερος από το 1/10 των εκτιμώμενων 125 εκατομμυρίων λιρών που ξόδεψε η Galatasaray.

Ο βασικός παράγοντας για την υπέρβαση αυτού του φραγμού ήταν ο Ertuğrul Sağlam, με όλους τους παίκτες της ομάδας να αφιερώνουν την επιτυχία τους στο προπονητή τους. Ο αστέρας Sercan έλαμψε με τον έπαινο του λέγοντας στο UEFA.com: «Το σύνθημά του ήταν ότι δεν έχουμε τίποτα να χάσουμε και να κερδίσουμε τα πάντα». Ο αρχηγός και αμυντικός Ömer Erdogan αποτίει φόρο τιμής στην ανθρώπινη πλευρά του προπονητή: «Είναι πολύ κατανοητός. Μπορούμε να μοιραζόμαστε τα προβλήματά μαζί του και μας λέει τις εμπειρίες του και μας καθοδηγεί ».

Αυτό το συλλογικό ηθος είναι κάτι που ο Ertuğrul κουβάλησε στην επόμενη σεζόν. Ενώ ο πειρασμός ήταν αναμφισβήτητα εκεί για να αναβαθμίσει την ομάδα του, αντί να διατηρήσει το σύνολο των ποδοσφαιριστών του, η επιστροφή του Zápotočný στη Besiktaş τους έσπασε στη μέση. Ο πρώην μέσος της Boca Juniors Federico Insúa και ο αριστερός μπακ της Fenerbahçe Gökçek Vederson ήταν οι μοναδικές μεγάλες προσθήκες, καθώς η Bursaspor άρχισε καλά την διατήρηση του τίτλου όμως εν τέλει τερμάτισε στη τρίτη θέση.

Ο σύλλογος επίσης δεν κατάφερε να αφήσει το σημάδι του στην Ευρώπη, με την πορεία στο Champions League να αποδεικνύεται τίποτα λιγότερο από μια καταστροφή. Το ντεμπούτο με τη Valencia έδωσε έναν αυστηρό έλεγχο πραγματικότητας, με τους Ισπανούς να φεύγουν από τη Μπούρσα με το βαρύ 4-0. Ακολούθησε μια ισχνή ήττα (1-0 στην Γλασκώβη) με τη Rangers και άλλη μια αξιοπρεπής απόδοση στην προαναφερθείσα ήττα στο Old Trafford.

Ο Batalla έγραψε κάποια ιστορία ωστόσο με το γκολ της παρηγοριάς του στο 6-1, όταν στο Mestalla σημειώθηκε το πρώτο τέρμα στο Champions League για ένα κλαμπ έξω από την Κωνσταντινούπολη. Το τελευταίο παιχνίδι με τους Rangers έφερε το πρώτο και μοναδικό βαθμό, με το γκολ του Sercan στο τέλος να χαρίζει μια ισοπαλία εναντίον των Σκωτσέζων. 

Ο Ertuğrul έφυγε από το σύλλογο το 2013 και έγινε ένας γυρολόγος τεχνικός περνώντας από την Eskişehirspor, τη Yeni Malatyaspor και την Ιρανική Tractor Sazi. Το σύνολο εκείνης της ομάδας επίσης δεν κατάφερε να τα πάει καλύτερα, καθώς ο Sercan απόλαυσε μια άκαρπη πενταετή θητεία με τη Galatasaray πριν επιστρέψει στη Bursaspor το 2015. Στο σπίτι του δεν κατάφερε να ξαναβρεί την πρώιμη υπόσχεσή του μένοντας ελεύθερος το 2018 στην ηλικία των 28 ετών. Ο Volkan απέτυχε επίσης με τη μεγάλη μεταγραφή του στη Fenerbahçe και είναι επίσης ελεύθερος. Εν τω μεταξύ, ο Ozan στα 31 του αγωνίζεται στη Kemerspor (ομάδα τέταρτης κατηγορίας).

Σήμερα ο σύλλογος που άφησαν πίσω τους κοιτάζει επίσης προς τα κάτω και όχι προς τα πάνω. Μια ανησυχητική χρονιά πέρυσι ολοκληρώθηκε με μόλις έξι πόντους από την διακεκαυμένη ζώνη και άλλο ένα κακό ξεκίνημα βλέπει να φλερτάρουν για άλλη μια φορά με τον υποβιβασμό.

Τα ύψη της διεκδίκησης του πρωταθλήματος έχουν χαθεί εδώ και πολύ καιρό, αλλά η Bursaspor παραμένει η μοναδική ομάδα που έσπασε με επιτυχία το “κατεστημένο” του Τουρκικού ποδοσφαίρου.