Σημαντικά ευρήματα απο το αρχαίο ναυάγιο του Μαζώτου

Μετά από τέσσερις εβδομάδες εντατικής εργασίας πεδίου (20 Σεπτεμβρίου – 20 Οκτωβρίου 2018), ολοκληρώθηκε με επιτυχία  η έβδομη ανασκαφική περίοδος στο ναυάγιο Μαζωτού. Η έρευνα διεξάγεται από το Εργαστήριο Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών (ERENAE) της Ερευνητικής Μονάδας Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, σε συνεργασία με το Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου, υπό τη διεύθυνση της Αναπληρώτριας Καθηγήτριας του Τμήματος Ιστορίας Αρχαιολογίας, Στέλλας Δεμέστιχα.

Στόχος της φετινής έρευνας ήταν η ολοκλήρωση της ανασκαφής της πλώρης του αρχαίου σκάφους. Ανελκύσθηκαν συνολικά 70 πλήρως ή μερικώς σωζόμενοι Χιακοί αμφορείς, οι οποίοι ανεβάζουν στους 99 τον αριθμό των αμφορέων που ήταν στοιβαγμένοι κάτω από το πρωραίο κατάστρωμα. Οι περισσότεροι από αυτούς περιείχαν κρασί, αλλά τουλάχιστον ένας ήταν γεμάτος ελιές, ίσως για κατανάλωση από το πλήρωμα. Επιπλέον, βρέθηκαν δύο αλιευτικά βάρη, από τα οποία μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα για τη διαβίωση στα εμπορικά πλοία της εποχής.

Κάτω από το φορτίο, το ξύλινο σκαρί βρέθηκε σε κακή κατάσταση διατήρησης, πιθανότατα ως αποτέλεσμα του επεισοδίου του ναυαγίου και των διαδικασιών διαμόρφωσης θέσης που ακολούθησαν. Μόλις δύο μέρες πριν από την ολοκλήρωση της ανασκαφής, ένα πολύ καλύτερα διατηρημένο τμήμα του σκάφους ήρθε στο φως. Αν και η ανασκαφή του δεν προχώρησε, αποτελεί πολύ αισιόδοξη ένδειξη για τα αποτελέσματα της επόμενης ερευνητικής περιόδου, όσον αφορά τη ναυπηγική.

Εντούτοις, μετά από προσεκτική μελέτη, ένα πολύ σημαντικό στοιχείο ήρθε ήδη στο φως: για τη σύνδεση της πρώτης σανίδας του πετσώματος με την καρίνα και το ποδόστημα είχαν χρησιμοποιηθεί δύο τεχνικές, η ραφτή τεχνική και η τεχνική της εντόρμωσης, οι οποίες συνδέονται αντιστοίχως με τις παραδόσεις δύο κατεξοχήν ναυτικών λαών, των Ελλήνων και των Φοινίκων. Το γεγονός ότι χρησιμοποιήθηκαν στο ίδιο πλοίο επιβεβαιώνει την υπόθεση ότι η Κλασική περίοδος αποτελεί μεταβατική φάση στην εξέλιξη της ναυπηγικής στην ανατολική Μεσόγειο. Η εξέλιξη αυτή είχε μέχρι στιγμής τεκμηριωθεί από δύο μόνο ανασκαμμένα ναυάγια: το Ma’ agan Michael στο Ισραήλ (τέλος του 5ου αιώνα π.Χ.) και το ναυάγιο της Κερύνειας (αρχές του 3ου αιώνα π.Χ.). Το ναυάγιο του Μαζωτού χρονολογείται μεταξύ των δύο, στις αρχές του 4ου αιώνα π.Χ., και συμπληρώνει ένα σημαντικό κενό στην ιστορία της ναυπηγικής τεχνολογίας στην αρχαιότητα.

Η ερευνητική ομάδα αποτελείτο από 43 μέλη, αρχαιολόγους, δύτες και φοιτητές αρχαιολογίας. Οι περισσότεροι ήταν εθελοντές από την Κύπρο και οκτώ διαφορετικές χώρες του εξωτερικού: Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία, Ιταλία, Σλοβενία, Πολωνία, Γερμανία και ΗΠΑ. Χορηγοί της ανασκαφής ήταν το Ίδρυμα Honor Frost, η CYTAVISION, το ίδρυμα ΘΕΤΙΣ και το Πανεπιστήμιο Κύπρου.