Τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στο Αιγαίο και το άγνωστο προεδρικό διάταγμα του 1931

Το 1931 η κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου με το Προεδρικό Διάταγμα (Π.Δ.) του 1931, το οποίο απεστάλη επίσημα απο την Ελλάδα στη Γραμματεία τής τότε Κοινωνίας των Εθνών (ΚτΕ), που ήταν διεθνής οργανισμός προκάτοχος του ΟΗΕ, και έλαβε αριθμό πρωτοκόλλου, διακήρυττε ότι διεκδικούσε και απαιτούσε να γίνει αποδεκτό και σεβαστό απο την Κοινότητα  το δικαίωμα της Ελλάδας για κυριαρχία 10 ναυτικών μιλίων σε όλες τις θάλασσες «εις την περίμετρον της Επικρατείας». Ειδικότερα, η επέκταση των χωρικών υδάτων στα 10 μίλια έγινε για τις τότε ανάγκες της αεροπλοΐας. Συγκεκριμένα, συντάχθηκε «όσον αφορά ζητήματα Αεροπορίας και Αστυνομίας αυτής», όπως επισημαίνεται στον τίτλο του.

Το πλήρες κείμενο του Προεδρικού Διατάγματος, δημοσιευμένου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΕτΚ), αριθμός φύλλου 328 / «Τεύχος Πρώτον» / 18 Σεπτεμβρίου 1931, με τίτλο «Περί καθορισμού πλάτους χωρικών υδάτων, όσον αφορά τα ζητήματα Αεροπορίας και Αστυνομίας αυτής», που ορίζει «το πλάτος ζώνης των χωρικών υδάτων εις δέκα ναυτικά μίλια από των ακτών της επικρατείας», έχει ως εξής:

«Εχοντες υπ’ όψιν τα άρθρα 2 και 9 του νόμου 5017 “περί Πολιτικής Αεροπορίας”, δημοσιευθέντος εις το υπ' αρ. 158 της 13.6.31 φύλλον της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως (τεύχος Α), ως και το άρθρον 1 του νόμου 2569 της 19.4.21 “περί κυρώσεως της Διεθνούς Συμβάσεως Αεροπορίας”, δημοσιευθέντος εις το υπ' αρ. 68 φύλλον της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως της 26.4.21, προτάσσει του Ημετέρου της Αεροπορίας υπουργού, αποφασίσαμε και διατάσσομεν:
Ορίζομεν το πλάτος της ζώνης των Χωρικών Υδάτων της αναφερομένης εν τω άρθρων 2 του νόμου 5017 εις δέκα ναυτικά μίλια από των ακτών της Επικρατείας.
Εις τον Ημέτερον επί της Αεροπορίας Υπουργόν ανατίθεμεν την δημοσίευσιν και εκτέλεσιν του παρόντος.

Εν Δεκελεία τη 6η Σεπτ. 1931
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Αλέξανδρος Ζαΐμης
Ο επί της Αεροπορίας Υπουργός Α. Ζάννας».

Όπως επισημαίνει σε άρθρο του στην εφημερίδα «Δημοκρατία», ο Νίκος Σταυρουλάκης, η επανενεργοποίηση του Π.Δ. του 1931 «λύνει τα χέρια» της ελληνικής διπλωματίας ως θέση αφετηρίας στις όποιες κινήσεις επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 μίλια, όπως επιτάσσει η παρακαταθήκη του απελθόντος υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά, παρά την προσωρινή αναδίπλωση της ελληνικής κυβέρνησης μετά τις οξείες αντιδράσεις της Αγκυρας και την επικίνδυνη αλλαγή πλεύσης (επέκταση με την έγκριση του Κοινοβουλίου και όχι με Προεδρικό Διάταγμα), με πρόσχημα τη συνολική και όχι τμηματική εφαρμογή του μέτρου.
Ωστόσο, παραμένει όπλο στη φαρέτρα του πρωθυπουργού και ΥΠΕΞ Αλ. Τσίπρα στην προγραμματιζόμενη συνάντησή του με τον πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν.

Παράλληλα, αυτομάτως επιλύει όλα τα θέματα που έχουν προκύψει με τη δήθεν ανισομέρεια του ισχύοντος εύρους των εθνικών χωρικών υδάτων (παράτυπα ισχύουν τα 6 μίλια) και του εθνικού εναέριου χώρου, που είναι στα 10 μίλια. Ομως και η Ουάσινγκτον μπορεί να αντιληφθεί διαφορετικά απ' ό,τι στο παρελθόν το ζήτημα αυτό, καθώς με τη συμμετοχή των ΗΠΑ στην τριμερή Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ θα μπορούσε να συναξιοποιήσει με την Ελλάδα τα πλεονεκτήματα ενός ευρύτερου χώρου εναέριων κινήσεων.