Η «προϊστορική Μακεδονία» στην Πολωνία

Mια συνολική εικόνα της προϊστορικής Μακεδονίας προσφέρει για πρώτη φορά στο πολωνικό κοινό το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης με την έκθεση «Everyday Life in Prehistoric Macedonia» που διοργανώνει στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Poznan. Η έκθεση θα εγκαινιαστεί την Πέμπτη 8 Οκτωβρίου 2015, και ώρα: 18:00, και θα διαρκέσει ως τις 17 Μαρτίου 2016, ενώ στη συνέχεια θα παρουσιαστεί στο Κρατικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Βαρσοβίας από τις 30 Μαρτίου ως τις 4 Οκτωβρίου 2016. Η έκθεση συνοδεύεται από δίτομο κατάλογο στα πολωνικά και στα αγγλικά και συμμετέχουν με τον δανεισμό αρχαίων αντικειμένων η Εφορεία Αρχαιοτήτων Περιφέρειας Θεσσαλονίκης και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πιερίας.

Μέσα από 250 χαρακτηριστικά αρχαιολογικά ευρήματα από ανασκαφές οικισμών και επιφανειακές έρευνες –τα περισσότερα από τα οποία θα εκτεθούν για πρώτη φορά– «εικονογραφούνται» με εύγλωττο τρόπο ποικίλες όψεις του προϊστορικού πολιτισμού που αναπτύχθηκε στη Μακεδονία από τη Νεολιθική Εποχή μέχρι την Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου.

Πιο αναλυτικά, στην εισαγωγική ενότητα με τίτλο «Discovering prehistoric Macedonia» (Ανακαλύπτοντας την προϊστορική Μακεδονία) θα δοθεί το γεωγραφικό και χρονολογικό πλαίσιο του προϊστορικού πολιτισμού που αναπτύχθηκε στην περιοχή.

Η δεύτερη ενότητα, με τίτλο «Establishing permanent settlements» (Δημιουργώντας μόνιμους οικισμούς), αφορά στην κατοίκηση-οργάνωση του χώρου. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις τούμπες και τις τράπεζες, τους χαρακτηριστικούς, δηλαδή, τεχνητούς γηλόφους και τα πλατώματα του μακεδονικού τοπίου, αλλά και σε άλλους χαρακτηριστικούς τύπους προϊστορικών οικισμών, όπως τα σπήλαια, οι λιμναίοι και οι επίπεδοι οικισμοί.

Στην τρίτη ενότητα, με τίτλο «One day in a prehistoric settlement» (Μια μέρα σε έναν προϊστορικό οικισμό), παρουσιάζονται πτυχές της καθημερινής ζωής: το κυνήγι, η αλιεία, η γεωργία, η κτηνοτροφία, το μαγείρεμα, η αποθήκευση, η υφαντική και η ένδυση, αλλά και η τεχνολογία, οι τεχνολογικές γνώσεις και κατακτήσεις του προϊστορικού ανθρώπου, οι οποίες οδήγησαν στην εντυπωσιακή βελτίωση των όρων ζωής των κοινοτήτων.

Η τέταρτη ενότητα «Exchanges of goods and ideas» (Ανταλλαγές αγαθών και ιδεών) αφορά στις επαφές-ανταλλαγές που αναπτύχθηκαν ανάμεσα σε άτομα και ομάδες σε όλες τις περιόδους της Προϊστορίας. Μέσα από τα ταξίδια πρώτων υλών και προϊόντων, όπως τα λίθινα εργαλεία από οψιανό, τα κοσμήματα από όστρεο Spondylus Gaederopus, τα μυκηναϊκά ή μυκηναϊκού τύπου αγγεία και οι σφραγιδόλιθοι, θα φωτιστούν οι πτυχές και οι διαδρομές των ανταλλακτικών δικτύων, καθώς και των πολιτιστικών επιρροών και επαφών, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις μετουσιώθηκαν σε οικονομικές και κοινωνικές επιδράσεις.

Στην τελευταία ενότητα, με τίτλο «Beyond survival» (Πέρα από την επιβίωση), θα παρουσιαστούν η κοινωνική ζωή, η ιδεολογία και οι τελετουργίες. Τα κοσμήματα, τα πήλινα και λίθινα ανθρωπόμορφα και ζωόμορφα ειδώλια, τα μικρογραφικά αγγεία, οι πήλινες τράπεζες και οι σφραγίδες δίνουν πληροφορίες για την ατομική έκφραση, την κοινωνική και θρησκευτική ζωή, ενώ παράλληλα προσφέρουν αφορμές για την ανίχνευση της συμβολικής σκέψης και των μεταφυσικών ανησυχιών του προϊστορικού ανθρώπου, υπομνηματίζοντας μια αρχή που συχνά παραμελείται για την προϊστορική εποχή, ότι δηλαδή δεν είχαν όλα τα αντικείμενα χρηστική λειτουργία.