Tony Pulis: Ο τελευταίος παραδοσιακός προπονητής του Αγγλικού ποδοσφαίρου

Δημήτρης Βαρσάνης


Το Βρετανικό κοινό τα τελευταία χρόνια αποφεύγει το δικό της παραδοσιακό ποδοσφαιρικό πολιτισμό. Ένας άνθρωπος που έχει πληγεί περισσότερο από τις συνέπειες αυτής της απόπειρας δημόσιας επιβολής της ομοιομορφίας στο στυλ ποδοσφαίρου των ομάδων του είναι ο Tony Pulis.

Το προπονητικό του ύφος απεικονίστηκε στη Stoke, σταδιακά δυσφημίστηκε πιο πολύ καθώς η βασιλεία του συνέχιζε και θα πρέπει να τιμηθεί ως μια αντεπαναστατική πράξη λάμψης στο πρόσωπο μιας κατηγορίας που οι Ευρωπαίοι προπονητές και παίκτες σαρώνουν στο πρωτάθλημα την τελευταία δεκαετία. Η πραγματικότητα της αποστροφής του Βρετανικού κοινού όταν βρίσκεται αντιμέτωπος με μια εκδοχή από το δικό του πολιτισμό είναι μέρος μιας ευρύτερης τάσης, της τάσης του Βρετανικού κοινού να υποθέτει ότι η Ευρώπη εξ ορισμού είναι ανώτερη από αυτό που καλλιεργείται στο σπίτι της.

 
Η αξιολόγηση του Pulis ως απαρχαιωμένο προπονητή είναι μια αδαής ιστορική αναδρομή στα πιο εγκεφαλικά παιχνίδια που πάσχουν από αυτό το ευρύτερο φαινόμενο. Πάρτε για παράδειγμα το Βρετανικό Τύπο και τους δύο αγαπημένους ξένους προπονητές, το Diego Simeone και το Jürgen Klopp. Και οι δύο χαρακτηρίζονται ως μοναδικοί για την τακτική εφευρετικότητα που επέδειξαν όταν κατέκτησαν τα πρωταθλήματα Ισπανίας και Γερμανίας αντίστοιχα. Πώς το κατάφεραν αυτό;

Η επώνυμη "gurgen-press" φιλοσοφία του Jürgen Klopp έχει επίσης ληφθεί υπόψη από το Βρετανικό Τύπο και το κοινό και αυτός είναι ήδη ευρέως αναγνωρισμένος ως ένας από τους πιο στρατηγικά έμπειρους προπονητές της εποχής του. Ωστόσο, η μεγαλύτερη γοητεία του είναι η επιθετική λειτουργία και η άψογη οργάνωση, σχεδόν μια πρωτοποριακή αλλαγή στις τάσεις τακτικής. Στον Tony Pulis ποτέ δεν δόθηκε η ίδια τιμή όταν είχε τον Jermaine Pennant στην ενδεκάδα του και να καλύπτει όλη τη πλευρά.

Κατά τον ίδιο τρόπο, η προτίμησή του Diego Simeone να παίζει με δύο γραμμές των τεσσάρων, το υπερβολική ύψος στην ομάδα του και μια εμμονή στις στημένες φάσεις - η Atletico έβαλε τα περισσότερα τέρματα από κάθε άλλη ομάδα σε ένα κορυφαίο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα την περασμένη σεζόν - επαινέθηκαν. Όπως η  επιμονή της ομάδας του στο ρόλο του αέναου αουτσάιντερ ενάντια στο δίπολο της Ισπανίας, μια πίστωση που ποτέ δεν δόθηκε σε ένα Βρετανό προπονητή όπως ο Pulis ο οποίος ανέλαβε τα ίδια εργαλεία για να προσπαθήσει να σπάσει την οροφή του "πετρελαίου" που περιορίζει τα μικρότερα κλαμπ στην Premier League.

 
Καθώς ο Pulis καθοδηγούσε το σύλλογο σε συνεχείς τερματισμούς στη μέση του βαθμολογικού πίνακα, η δημόσια αποστροφή στο στυλ που υιοθέτησε το έκανε εκτοξευθεί. Η χρονιά κατά την οποία η κοινή γνώμη - συμπεριλαμβανομένων τμημάτων των οπαδών της Stoke - εν τέλει στράφηκε εναντίον του Pulis ήταν στην χρονιά του συλλόγου στο Europa League, στην οποία έφτασε στο γύρο των νοκ - αουτ πριν υποκύψει μετά από ένα ταξίδι στην Βαλένθια και στο Mestalla.

Η πορεία της Stoke στο πρωτάθλημα εκείνη την χρονιά - τερμάτισε 14η, πολύ μακριά από τη ζώνη του υποβιβασμού - κρίθηκε ανεπαρκής σε συμβατική σοφία. Όμως πρέπει να αναφερθεί ότι μεγαλύτερες ομάδες έχουν δυσκολευτεί στο εγχώριο πρωτάθλημα κατά τη διάρκεια της μακράς πορείας τους στην Ευρώπη. Πάρτε για παράδειγμα την Everton του Roberto Martinez. Ήταν τόσο κακή στο πρωτάθλημα που φλέρταρε με τον υποβιβασμό, πριν τελικά τεθεί νοκ - αουτ από το Europa League από την Dynamo Kyiv και ανακτήσει μερικούς βαθμούς στο πρωτάθλημα.

Ο Martínez στο τιμόνι ενός μεγαλύτερου συλλόγου με καλύτερους παίκτες είχε μόνο φευγαλέες αμφιβολίες σχετικά με το μέλλον του στο σύλλογο. Στον Pulis δεν δόθηκε η ίδια πεποίθηση από το κοινό ή τον Τύπο και επέζησε μόνο μια ακόμα χρονιά στη Stoke. Μετά από ένα άλλο αξιοσέβαστο τελείωμα στη μέση του βαθμολογικού πίνακα, υπέπεσε στην πίεση της επικρατούσας κοινής γνώμης και έφυγε από το σύλλογο με αμοιβαία συναίνεση.

 
Το στυλ διαχείρισης του Pulis έχει φύγει από τη μόδα του ποδοσφαίρου. Σήμερα οι περισσότεροι προπονητές εμφανίζονται στη τεχνική περιοχή τους σαν να είναι σε μια αμερικανική αίθουσα κινηματογράφου. Όλοι τους με σιδερωμένα σακάκια και περιποιημένοι αφήνουν ένα θετικό αντίκτυπο και ο ρόλος του άγριου Pulis πιστεύεται ότι είναι απαρχαιωμένος. Όμως το στυλ τακτικής του έχει το δικό του πλεονέκτημα επιζητόντας ένα υψηλότερο επίπεδο απόδοσης από τους παίκτες του έτσι ώστε να κάνει το στυλ διαχείρισης του πιο ανθρωπογενές.

Οι δύο πιο σκληρά εργαζόμενοι παίκτες στο αγαπημένο σύστημα του Pulis είναι οι εξτρέμ. Στις πιο επιτυχημένες χρονιές της καριέρας του ο Matthew Etherington συμπλήρωνε αυτό το ρόλο στο αριστερό άκρο, με τον Jermaine Pennant να είναι στο δεξί. Δύο παίκτες που έδιναν μάχες με τον εθισμό ( ο Etherington πάνω στο τζόγο και ο Pennant στο αλκοόλ). Αυτό σήμαινε ότι μπορεί να γίνονταν πιο ευαίσθητοι και να τους αποσπούσε τη προσοχή τα εξωαγωνιστικά θέματα.

Το 2013 ο Pulis διορίστηκε προπονητής της Crystal Palace με το κλαμπ να είναι ριζωμένο στο κάτω μέρος του βαθμολογικού πίνακα και να προσβλέπει σε ένα μέλλον στη δεύτερη κατηγορία. Εκείνος αμέσως επαναφόρτισε και αναδιοργάνωσε την ομάδα και μετά από τη μεταγραφική περίοδο του Ιανουαρίου όπου έφερε πέντε δικούς του παίκτες τη τελευταία ημέρα, ένα σύνολο που μέχρι τότε απελπιστικά μαράζωνε στις τελευταίες θέσεις πραγματοποίησε πέντε διαδοχικές νίκες.

 
Οι Scott Dann, Joe Ledley και Jason Puncheon ιδιαίτερα αποδείχθηκαν εμπνευσμένες μεταγραφές και η Palace τερμάτισε 11η εκείνη την χρονιά με 45 πόντους. Ο Pulis τιμήθηκε με το βραβείο του προπονητή της χρονιάς και έτσι φάνηκε εν τέλει ότι μπορούσε να λάβει τα εύσημα που άξιζε για τα κατορθώματα του. Αποχώρησε από τους Λονδρέζους στην αυγή της νέας χρονιάς για διαφωνίες πάνω στους μεταγραφικούς στόχους ως αιτιολογία.

Ο Pulis βρέθηκε και πάλι αστο περιθώριο περιμένοντας άλλη μια ευκαιρία. Τον Ιανουάριο του 2015 κλήθηκε για να πραγματοποιήσει άλλη μια αποστολή στη μάχη του υποβιβασμού, αυτή τη φορά για ένα αιώνιο "ασανσέρ" της κατηγορίας τη West Brom. Σε ένα άλλο παράθυρο μιας εμπνευσμένης μεταγραφικής δραστηριότητας στρατολόγησε τους Joleon Lescott και Darren Fletcher, δύο μεταγραφές που παρείχαν αμυντική σταθερότητα και σημαντική εμπειρία στο ρόστερ του. Οι Baggies τερμάτισαν 13οι με 45 βαθμούς στο τέλος της σεζόν που περιελάμβανε τη νίκη με 1-0 στο Old Trafford, καθώς και το 3-0 επί της τότε πρωταθλήτριας Chelsea. Είναι ένα σημάδι της σταθερότητας που εμποτίζει ο Pulis στις ομάδες του που πάντα απειλούνται με υποβιβασμό πριν από αυτόν και ύστερα γίνονται φαβορί για να τερματίσουν πάνω από τη ζώνη του υποβιβασμού.

 Όταν ο  Pulis βάλει ένα τέλος στη καριέρα του θα αφήσει μια αξιοσημείωτη κληρονομιά, δίχως όμως να υπολογίζονται τρόπαια σε αυτήν. Η Stoke, η Crystal Palace και τώρα η West Brom θα μείνουν με ένα ανεξίτηλο σημάδι. Η αμείωτη αμυντική ακαμψία, ο απαράμιλλος ρυθμός εργασίας, η μη απολογητική χρήση των ψηλών εξτρέμ και οι στημένες φάσεις που οδηγούσαν στα γκολ κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού θα παραμείνουν στο DNA των εν λόγω ομάδων, και ενώ ο Mark Hughes και ο Alan Pardew συνεχίζουν να βάζουν τη δική τους σφραγίδα σις δύο πρώτες τα αγκάθια τους και τα θεμέλιά τους παραμένουν εμπνευσμένα από τον Pulis.

Όταν αποχωρήσει από το άθλημα, ο Tony Pulis πιθανότατα θα αφήσει τρία παραδοσιακά μικρά κλαμπ σε μια σταθερή θέση στην κορυφαία κατηγορία, το πιο σημαντικό επίτευγμα που μπορεί να καυχηθεί από τους περισσότερους που έχουν προπονήσει στο καλύτερο πρωτάθλημα του κόσμου. Το καλύτερο όμως είναι ότι η καριέρα του έχει γίνει ένας ύμνος στο παραδοσιακό Βρετανικό ποδόσφαιρο, του οποίου θα αφήσει μια ραφή που διατρέχει την Premier League προς το μέλλον.  

Η διατήρηση αυτών των παραδόσεων θα σταθούν ως μια ανυπολόγιστη υπηρεσία σε ένα άθλημα του οποίου η ομορφιά γίνεται πολύ συχνή στη διαφορετικότητα του.