Αρχαία Πομπηία: Αρχαία «σκουπίδια» στο επίκεντρο αρχαιολογικής έρευνας

Η αρχαιολογική σκαπάνη στη γη της Πομπηίας και των άλλων περιοχών που θάφτηκαν κάτω από τη στάχτη του Βεζουβίου το 79 μ.Χ. έφερε στην επιφάνεια ευρήματα όπως τραγικές φιγούρες ανθρώπων που βρήκαν ξαφνικά τον θάνατο, αλλά και καταπληκτικές τοιχογραφίες, πολυτελείς βίλες και χρυσά κοσμήματα.

Τα τελευταία χρόνια, ομάδα ερευνητών πραγματοποιεί συστηματικές μελέτες στα «σκουπίδια» των δρόμων της Πομπηίας, αλλά και σε κάδους, ακόμα και σε αποθηκευτικά δοχεία. Στόχος είναι να εξεταστεί η σχέση των απλών Ρωμαίων με τα αντικείμενά τους, τα οποία είχαν την τύχη να διατηρηθούν με μοναδική πιστότητα εξαιτίας των καταλοίπων της ηφαιστειακής έκρηξης. Αυτό επέτρεψε, σύμφωνα με τους ερευνητές, μια ιδιαίτερη «εμβάθυνση» στις ταπεινότερες των ιδιοκτησιών.

Ταπεινές αγροικίες, αλλά και πολυτελείς εξοχικές κατοικίες θάφτηκαν από την έκρηξη του Βεζουβίου, το 79 μ. Χ., οδηγώντας στον θάνατο περισσότερους από 20.000 ανθρώπους στην Πομπηία και στη γύρω περιοχή. Από την άλλη, όμως, η καταστροφική πυροκλαστική ροή διατήρησε τα πάντα με πρωτοφανή τρόπο. Τα ταπεινά προϊόντα που έμειναν πίσω δείχνουν ότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν κατ' οικονομίαν τα υπάρχοντά τους, αν και ορισμένα καθημερινής χρήσης αντικείμενα συνήθως αγοράζονταν, δηλαδή δεν τα κατασκεύαζαν οι ίδιοι.

Όπως για παράδειγμα, τα αντικείμενα που βρέθηκαν σε αγροικία κοντά στην Πομπηία. Ο χώρος γύρω από την εστία ήταν τόσο γεμάτος από στάχτη που είναι σαφές ότι «δεν έβγαζαν έξω τα σκουπίδια τους», όπως αναφέρει ο Theodore Pe από το ίδιο Πανεπιστήμιο, επικεφαλής του προγράμματος, ο οποίος ερευνά τα αντικείμενα των προηγούμενων ανασκαφών.

«Έχουμε αρχίσει να έχουμε ενδείξεις σχετικά με τις επιλογές των ανθρώπων και τον τρόπο διαχείρισης των αντικειμένων τους. Έχουμε αποκτήσει μια αίσθηση για τον τρόπο που χρησιμοποιούσαν και αποθήκευαν τα πράγματά τους, αν δηλαδή τα πέταγαν ή τα διατηρούσαν», δήλωσε η Caroline Cheung, μεταπτυχιακή φοιτήτρια του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, Μπέρκλεϊ, που ασχολείται με το συγκεκριμένο ερευνητικό πρόγραμμα.

Σε ένα άλλο συγκρότημα οικιών κοντά στην Πομπηία, πιθανότατα εγκατάσταση εμφιάλωσης κρασιού, βρέθηκαν περισσότεροι από 1.000 αμφορείς, πολλοί από τους οποίους ήταν «μπαλωμένοι», αλλά έτοιμοι να ξαναγεμίσουν μάλλον με κρασί, όπως αναφέρουν οι ερευνητές, οι οποίοι εντόπισαν κι άλλα μη αναμενόμενα ευρήματα εκτός οικιών. Στα «σκουπίδια» του δρόμου περίμεναν να βρουν πολλά σπασμένα γυαλιά, από τα γυάλινα μυροδοχεία και αγγεία. Ωστόσο, δεν εντόπισαν σχεδόν κανένα, απόδειξη ότι μάζευαν ακόμα και τα γυάλινα θραύσματα πιθανόν για να φτιάξουν κάτι άλλο.

Είναι βέβαια πολύ νωρίς να πει κανείς αν οι άνθρωποι της Πομπηίας ήταν φανατικοί υποστηρικτές της ανακύκλωσης. Οι μέχρι στιγμής ενδείξεις, όμως, δείχνουν ότι «κεραμικά και άλλα είδη επαναχρησιμοποιούνταν ή τουλάχιστον επισκευάζονταν, σε αντίθεση με τη σημερινή κοινωνία της μιας χρήσης», όπως αναφέρει η Cheung.