Graham Taylor: Ο πρώτος μεγάλος Άγγλος πραγματιστής

Δημήτρης Βαρσάνης


Η δουλειά ενός προπονητή είναι να κάνει ότι καλύτερο με τους πόρους που τίθενται στη διάθεσή του και αυτό είναι ακριβώς που ο Graham Taylor διακρίθηκε στο να κάνει, αφήνοντας πίσω μια άνευ προηγουμένου κληρονομιά που συνεχίζει να επηρεάζει το Αγγλικό ποδόσφαιρο.

Ήταν ο άνθρωπος που πήρε τη Watford από την παλιά τέταρτη κατηγορία και τη πήγε στη πρώτη μέσα σε μόλις πέντε χρόνια. Στην πρώτη του σεζόν στον πρόδρομο της Premier League οδήγησε τις "σφήκες" στη δεύτερη θέση πριν από την έναρξη μιας Ευρωπαϊκής περιπέτειας φτάνοντας στον τρίτο γύρο του Κυπέλλου UEFA. Αργότερα τις κατεύθυνε έως το Wembley για να αντιμετωπίσει την Everton στον τελικό του FA Cup το 1984.

Η επιτυχία του Taylor ήρθε μέσα από μια αντίληψη του ποδοσφαίρου που βάζει την ουσία μπροστά από το στυλ και ήταν κατανοητό για να κάνει ότι χρειάζεται να κάνει, προκειμένου να καταστεί δυνατό ώστε οι ομάδες του να ανταγωνιστούν με τους πιο πλούσιους και γκλαμουράτους αντιπάλους τους. Μπορεί σαν φιγούρα στο άθλημα να ενίσχυσε την πεποίθηση του "κλώτσα και βιάσου" στο Αγγλικό ποδόσφαιρο, ωστόσο θα είναι αγενές να απορρίψουμε τις μεθόδους του και την επιτυχία που έφερε στους συλλόγους του με το προυπολογισμό που διέθετε όπως επίσης την κληρονομιά και τον χαρακτήρα του.

Όταν βγήκε η είδηση ​​ότι είχε πεθάνει στα 72 έτη έσπευσαν να ακολουθήσουν τα αφιερώματα. Ήταν για όλους ένας από τους μεγάλους τους αθλήματος και εκτός γηπέδου ένας "τζέντλεμαν" σύμφωνα με το προϊόν της ακαδημίας της Watford Ashley Young ο οποίος θα έκανε τα πάντα για τον οποιονδήποτε. Οι ιστορίες είναι άφθονες για τη γενναιοδωρία και την εγκαρδιότητα του Taylor. Το 2008 συμφώνησε να γίνει κουμπάρος στο γάμο ενός οπαδού ο οποίος είχε ζητήσει από το είδωλό του να τον κάνει την τιμή.

Ο πρώην παίκτης του στην Aston Villa Paul McGrath, έγραψε: "Στις πιο σκοτεινές μέρες μου εκείνος και η Rita [Taylor] ήταν πάντα εκεί για μένα." Ο πρώην Ιρλανδός αμυντικός - ο οποίος έχει περάσει μια μακρά μάχη με τον αλκοολισμό - κατά το παρελθόν εξήρε την υποστήριξη που του παρείχε ο Taylor.

Ο Elton John - ο οποίος τον διόρισε ως προπονητή κατά τη διάρκεια της περιόδου του ως ιδιοκτήτης της Watford - τον περιέγραψε ως ένα "αδελφό" στη δημοσίευση του στο Instagram:"Μοιραστήκαμε μια άρρηκτη σχέση από τότε που συναντήθηκαμε για πρώτη φορά" έγραψε:"Κάναμε ένα απίστευτο ταξίδι μαζί και θα μείνει μαζί μου για πάντα."

Η ζεστασιά του κέρδισε φίλους σε όλο το άθλημα όμως το ποδόσφαιρο που παρουσίαζαν οι ομάδες του δεν το θυμόμαστε με πολύ αγάπη, ωστόσο θα ήταν λάθος από πλευρά μας να αναφέρουμε τον Taylor ως προμηθευτής του αντιποδοσφαίρου μέσα στο Αγγλικό ποδόσφαιρο. Αντ 'αυτού ο ίδιος ανήκε στους παραδοσιακά θεωρητικούς και στοχαστές που έβλεπαν το άθλημα ως ένα παζλ που πρέπει να αναλυθεί, να εξορθολογιστεί και να λυθεί.

Στη Watford που προσέλαβε τον Charles Hughes ως σύμβουλος ο οποίος ήταν ένας από τους πρώτους που προσπάθησε να επινοήσει μια επίσημη - με γνώμονα τα δεδομένα - προσέγγιση στην ανάλυση του ποδοσφαίρου. Τα τελειώματα της ομάδας ήταν ελαττωματικά δεδομένου ότι τα περισσότερα από τα γκολ στους αγώνες που μελετήθηκαν φάνηκε να προηγούνται από τρεις ή λιγότερες πάσες. Πίστεψαν ότι έπεσαν επάνω σε μια ουσιαστική αλήθεια που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί μέσα από μακρές τακτικές μπαλιές.

Ήταν ένα ελαττωματικό πόρισμα που βασίζεται σε μια έλλειψη ποιοτικών πληροφοριών όμως εξακολουθούσε να υπηρετεί Taylor και ο ίδιος προσπάθησε να βρει έναν τρόπο ώστε οι ομάδες του να ευημερούν παρά τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα που απολάμβαναν οι πιο καθιερωμένοι αντίπαλοι τους. Ήταν ένας τεχνικός ο οποίος ήθελε να αποκωδικοποιήσει το ποδόσφαιρο και η Watford αποδείχθηκε ότι είναι δύσκολο να τη σταματήσεις.

Άμεση, πειθαρχημένη και με πλήρη συγκέντρωση στο γκολ και πώς ήθελε να το πετύχει, ήταν η επιτομή μιας καλά προπονημένης ομάδας πραγματοποιώντας απανωτά άλματα που μάλλον δεν θα ήταν δυνατό χωρίς την επιρροή του προπονητή τους από πίσω. Δεν έπαιζαν αντιποδόσφαιρο.

Υπήρξε μια μέθοδος για το παιχνίδι τους. Μπορεί να μην ήταν όμορφη όχι όμως και άσκοπη. Το πλάνο τους ήταν να πετάνε την μπάλα μπροστά σε κάθε πλευρά της περιοχής του τέρματος της αντιπάλου με ακρίβεια, ισορροπία και νοημοσύνη. Δεν ήταν γραφτό να ικανοποιήσει τους εξαγνιστές. Ο Taylor έδωσε μεγαλύτερη σκέψη στα κομμάτια του παιχνιδιού που παραβλέπονται και σπάνια εξετάζονται στην έρευνα για νέα πλεονεκτήματα.

Η προσέγγισή του μπορεί να μην ήταν επιστημονική όμως ερχόταν σε αντίθεση με κάποιες από τις κατηγορίες του τεμπέλικου, παθητικού και αλόγιστου ποδοσφαίρου διακατέχοντας τις ομάδες από το πέρασμά του, κοιτάζοντας τα αποτελέσματα και όχι στη θεωρία να φτάσουν μακριά λόγω της έλλειψης οποιαδήποτες ιδέας για το τι να κάνουν με την μπάλα και όχι από το σχεδιασμό. Ο Sam Allardyce και ο Tony Pulis είναι οι προφανείς διάδοχοι.

Η πρόσφατη τάση προς την εντατική πίεση στο μισό του αντιπάλου - που εισάγεται από το Γερμανικό και Ισπανικό ποδόσφαιρο - είναι λιγότερη, όμως υπάρχει ένα ατράνταχτο επιχείρημα ότι η σημερινή κατάσταση του ποδοσφαίρου που κυριαρχεί στην Ευρώπη έχει αυξηθεί από έναν σπόρο που σχετίζε με τη σχολή Taylor. Ενώ το Gegenpressing μπορεί να ήταν δεκαετίες μακριά από το να εμφανιστεί στο λεξιλόγιο μας, όταν ήταν επικεφαλής των Hornets τους ανέβαζε κατηγορίες με το πλάνο του να κλείνει την άλλη ομάδα στο δικό της μισό με τις μακρινές μπαλιές για να τις κερδίζει ξανά και να δημιουργεί ευκαιρίες για γκολ. Δεν ήταν όμως επιτυχημένος μόνο στη Watford.

Μετά την αποχώρηση του από το Vicarage Road κατεύθυνε την Aston Villa από τη δεύτερη στην πρώτη κατηγορία το 1990. Τον ίδιο χρόνο διορίστηκε προπονητής της Αγγλίας, μόνο για να αντέξει μια δυστυχισμένη τριετία στην εργασία που υπέστη μια άσχημη μεταχείριση από τα Αγγλικά μέσα μαζικής ενημέρωσης. Δεν έχει σημασία πόσο πολύ προσπάθησαν να τον υπονομεύσουν και να τον γελοιοποιήσουν, έφυγε με τη φήμη του να μένει ανέπαφη αναλαμβάνοντας την ευθύνη της Wolves πριν επιστρέψει στην Watford το 1996 και στη συνέχεια στη Villa το 2002.

Στα τελευταία του χρόνια έγινε αντιπρόεδρος της γενέτειράς του συλλόγου της Scunthorpe και από την αίθουσα συνεδριάσεων άλλαξε τη τύχη της, καθώς επέζησε από την πτώση της μέχρι να ανέβει στην Championship πανηγυρίζοντας τρεις ανόδους σε τέσσερα χρόνια. Μερικά από τα μαγικά που ξεκίνησε τη μεγάλη ανάβαση της Watford έμειναν γύρω από τον προπονητή στο ρόλο του πάνω από τον πάγκο.

Πραγματοποίησε μια πιο άμεση επίπτωση στις τύχες του Αγγλικού ποδοσφαίρου και έδωσε τις πρώτες ευκαιρίες σε παίκτες που θα πρωταγωνιστούσαν στη συνέχεια σε Διεθνές επίπεδο. Οι Alan Shearer, Ian Wright, Carlton Palmer, Paul Ince και Les Ferdinand είναι μερικά μόνο από τα ονόματα που εξασφάλισαν τις πρώτες συμμετοχές τους για την Εθνική Αγγλίας κάτω από τον Taylor. Ακόμα πρόσφερε στους Peter Crouch και John Barnes το επαγγελματικό τους ντεμπούτο.

Είναι πλέον της μόδας να είναι γοητευμένος κάποιος από τις τακτικές και τη προπονητική θεωρία και σκέψη πίσω από το πώς παίζουν οι ομάδες και πώς δουλεύουν οι προπονητές. Ο Graham Taylor ήταν ίσως ο πρώτος μεγάλος σύγχρονος πραγματιστής του Αγγλικού ποδοσφαίρου που έφερε μαζί του ένα ενδιαφέρον για τα δεδομένα, μια διαφορετική προοπτική για το πώς να κερδίζεις τους αγώνες και μια αποφασιστικότητα για να αλλάξεις τις πιθανότητες.

Ήταν ένας άνδρας μπροστά από την εποχή του και ακόμη και αν τις ομάδες του πολύ συχνά τις θυμόμαστε για το αμυντικό στυλ παιχνιδιού τους, έκανε την καλύτερη δουλειά που ένας προπονητής ποδοσφαίρου μπορούσε να κάνει.