Ο κόσμος των Ultras: Το Derby della Madonnina

Δημήτρης Βαρσάνης

Το Μιλάνο είναι μια πόλη που είναι γνωστή τόσο για την ιστορική όσο και για τη σύγχρονη κουλτούρα της. 

Είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ιταλίας και η πρωτεύουσα της περιοχής της Λομβαρδίας και είναι η “πρωτεύουσα της μόδας” με μερικά από τα πιο γνωστά καταστήματα (Versace, Armani και Dolce Gabbana) να προέρχονται από εκεί. Η πόλη διαθέτει επίσης πολλά μουσεία και γκαλερί. Ενώ η τέχνη, ο πολιτισμός, η μόδα και η μουσική ενώνουν την πόλη, το ποδόσφαιρο χωρίζει αυτή την ιστορική ομορφιά. Οι δύο μεγαλύτερες ποδοσφαιρικές ομάδες του Μιλάνου: η Internazionale Milano και η AC Milan.

Αυτοί οι δύο αιώνιοι αντίπαλοι μοιράζονται μια πληθώρα τιμών, τόσο σε εγχώριο όσο και σε Διεθνές επίπεδο. Περιλαμβάνουν 10 κύπελλα πρωταθλητριών ή Champions League, πέντε Σούπερ Καπ Ευρώπης, 36 Scudetti, 12 Coppa Italia, πέντε Διηπειρωτικά Κύπελλα και δύο Παγκόσμια κύπελλα συλλόγων, καθώς και ένα από τα πιο σπουδαία στάδια του κόσμου: το San Siro. Η συγκεκριμένη αντιπαλότητα έρχεται από την αρχή του 20ου αιώνα και εξακολουθεί να κουβαλά το ίδιο πάθος και επιθυμία για νίκη, ανεξάρτητα από το πώς αποδίδει κάθε ομάδα.

Η Milan δημιουργήθηκε το 1899 ως Milan Football and Cricket Club από ένα γκρουπ ντόπιων του Νότιγχαμ: ο Alfred Edwards (ένας επαναστατικός επιχειρηματίας) και ο Herbert Kilpin (ένας πρώην ποδοσφαιριστής). Ο σύλλογος ήταν αρκετά επιτυχημένος στα πρώτα του χρόνια παίρνοντας τα πρώτα του πρωταθλήματα το 1901, το 1906 και το 1907 πριν από μια σεισμική δόνηση που έφτιαξε το άλλο κλαμπ της πόλης.

Το 1908 πολλά μέλη του συλλόγου διαφώνησαν σχετικά με την πολιτική υπογραφής ξένου ταλέντου με αποτέλεσμα μια μάζα ποδοσφαιριστών να αποφασίσει να εγκαταλείψει το κλαμπ. Αυτός ο όμιλος ποδοσφαιριστών είχε έναν Ελβετό φίλο ο οποίος του απαγορεύτηκε να εκπροσωπήσει το σύλλογο. Οι περισσότεροι παίκτες του συλλόγου συναντήθηκαν στη συνέχεια σε ένα εστιατόριο και έθεσαν το κομμάτι για τη δημιουργία ενός συλλόγου, καταλήγοντας ότι θα ονομάσουν το καινούργιο τους σύλλογο ως «Internazionale» αναφέροντας στο ότι είναι  «αδέλφια όλου του κόσμου». Εκεί γεννήθηκε και η μεταξύ τους αντιπαλότητα.

Ο Rossoneri της Milan πέρασαν από μια μπαγιάτικη κηλίδα που κράτησε σχεδόν 50 χρόνια, ενώ οι Nerazzurri της Internazionale σκαρφάλωναν νέα ύψη και καθιστούσαν την υπερηφάνεια και ότι είναι οι μοναδικοί εκπρόσωποι της πόλης. Μετά το πρωτάθλημα του 1907 η Milan δεν θα έβλεπε ξανά εγχώρια επιτυχία μέχρι το 1951, ενώ στο ίδιο διάστημα η Inter σήκωσε τέσσερα πρωταθλήματα, θεωρήθηκε ως το “βασίλειο” της πόλης και είχε τον εικονικό Giuseppe Meazza στη κατοχή της.

Ωστόσο στη δεκαετία του ‘50 πραγματοποιήθηκε μια επανάσταση στη Milan που θα άλλαζε την ιστορία και των δύο σωματείων μέσα στα επόμενα 20 χρόνια. Κάτω από νέα διαχείριση και με ένα καλό ποδοσφαιρικό ταλέντο, αυτή η νέα εποχή θα καθιστούσε το Μιλάνο ως την ποδοσφαιρική πρωτεύουσα του κόσμου και θα δώσει στον πλανήτη λόγο για να συγχαρούν τους δύο εκπροσώπους της πρωτεύουσας της Λομβαρδίας ως φορείς της σημαίας του αθλήματος.

Κάθε μεγάλος ποδοσφαιρικός σύλλογος έχει μια φάση στην ιστορία που αναγνωρίζεται ως μια "χρυσή γενιά". Για τη Milan και την Inter από τα μέσα της δεκαετίας του ‘50 μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ‘60 είδαν κάποιο λαμπρό ποδόσφαιρο. Όλα ξεκίνησαν με τον ερχομό του Σουηδού Gunnar Nordahl στις αρχές του 1949 σε ένα εξαιρετικό Deal για το κόκκινο μισό του Μιλάνου.

Ο Nordahl ήταν ο πιο αποτελεσματικός σκόρερ όλων των εποχών και αναμφισβήτητα ο καλύτερος ποδοσφαιριστής στο κόσμο στην εποχή του. Κατά τη διάρκεια της οκτάχρονης παραμονής του στη Milan βγήκε πέντε φορές πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος. Στο κλαμπ εντάχθηκαν οι Σουηδοί συμπατριώτες του Gunnar Gren και Nils Liedholm και μαζί το συγκεκριμένο “τρίο” θα αποτελούσε τη συνεργασία “Gre-No-Li” που έδωσε στο σύλλογο τέσσερα Scudetto μεταξύ του 1950 και του 1960.

Για την Inter η χρυσή της εποχή ήρθε στη δεκαετία του ‘60 μετά την άφιξη του προπονητή Helenio Herrera από τη Barcelona και του αστεριού της μεσαίας γραμμής Luis Suárez. Ο Herrera ανακάλυψε και εμπορευματοποίησε το “catenaccio” το οποίο εξακολουθεί να χρησιμοποιείται και από τις κορυφαίες ομάδες του παγκόσμιου ποδοσφαίρου έως και σήμερα σήμερα. Δίνει έμφαση στην αμυντική συμβολή και οι Nerazzurri στους κατάλληλους ανθρώπους για να το πράξουν.

Ο Giacinto Facchetti - ο οποίος αργότερα θα γινόταν αρχηγός της ομάδας - ήταν ένας βράχος στην άμυνα και μια δύναμη στην επίθεση, όπως και ο Sandro Mazzola που ίσως να ήταν και ο καλύτερος πλέιμεικερ στον κόσμο εκείνη την εποχή. Το κλαμπ πήρε τρία πρωταθλήματα το 1963, το 1965 και το 1966, όπως και δύο διαδοχικά κύπελλα Πρωταθλητριών και Διηπειρωτικά κύπελλα το 1964 και το 1965. Εκείνη η εποχή ήταν γνωστή ως η εποχή της "Grande Inter".

Η Inter δεν μπόρεσε να ξαναφτάσει τη δόξα εκείνης της εποχής, κατακτώντας μόλις δύο scudetti μεταξύ του 1970 και του 2005 και τρία Coppa Italia. Μερικά από τα αστέρια που φόρεσαν τη φανέλα της εκείνη την περίοδο ήταν ο πρώην αρχηγός της Γερμανίας Lothar Matthäus, ο Βραζιλιάνος επιθετικός Ronaldo, ο αδελφός του Franco, Giuseppe Baresi και ο Αργεντινός αμυντικός Javier Zanetti, ο οποίος θα γινόταν στη συνέχεια ο πιο δημοφιλής ποδοσφαιριστής του συλλόγου.

Η Milan από την άλλη πλευρά κατάφερε να διατηρήσει την επιτυχία της σε ένα βαθμό. Παρά το γεγονός ότι υποβιβάστηκε το 1980 για τη συμμετοχή της στο σκάνδαλο “Totonero” μια άλλη “χρυσή γενιά” του κλαμπ - ειδικά το ολλανδικό τρίο του Frank Rijkaard, του Marco van Basten και του Ruud Gullit - ώθησε τον σύλλογο σε περισσότερα πρωταθλήματα και Ευρωπαϊκά Κύπελλα από τα τέλη της δεκαετίας του '80 έως τα μέσα της δεκαετίας του '90.

Ακόμα μετά την αλλαγή της χιλιετίας η Milan κατέκτησε το “ιερό δισκοπότηρο” του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου το 2003 και το 2007, καθώς επίσης γνώρισε και το δράμα της Κωνσταντινούπολης το 2005 από την Liverpool. Η Inter πραγματοποίησε ένα ιστορικό τρεμπλ το 2010 κάτω από τον José Mourinho όταν νίκησε τη Bayern Munich στον τελικό της Μαδρίτης. Ωστόσο από το τελευταίο Scudetto των Rossoneri το 2011, η πόλη βρίσκεται σε μια ελαφρώς πτωτική πορεία αποτυγχάνοντας να φτάσει στις πρώτες θέσεις της Ιταλίας.

Το Derby della Madonnina είναι γνωστό για ένα από τα πιο έντονα ντέρμπι στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Με σημαίες και από τις δύο πλευρές να κυματίζουν σε όλο το έδαφος, αυτό το ντέρμπι είναι ένα μεγάλο γεγονός που εορτάζεται και δημιουργεί ένα πραγματικό θέαμα μεταξύ των παικτών, των προπονητών και των οπαδών. Σε αντίθεση με το περιβάλλον της δεκαετία του ‘60 και του ‘70, όταν οι φωτοβολίδες, τα μαχαιρώματα και άλλα τόσα επικίνδυνα πράγματα ήταν ένα κοινό χαρακτηριστικό, αυτό εμφανίζεται σπάνια αυτές τις μέρες επειδή οι Ultras και των δύο ομάδων συναντήθηκαν το 1983.

Σε μια προσπάθεια να περιορίσουν τις σκανδαλώδεις σκηνές πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το τέλος ενός αγώνα, οι Ultras υπέγραψαν ένα σύμφωνο μη επιθετικότητας που αποσκοπούσε να αποφευχθεί η φρικτή βία που περιβάλλεται στις αναμετρήσεις. Από τότε  τα πανό, οι σημαίες και τα κορεό διαδίδονται στην μέρα του αγώνα και όχι τα μαχαίρια ή τα όπλα. Το σύμφωνο προχώρησε αρκετά καλά μετέπειτα πέρα από ένα μοναχικό περιστατικό το 2005, όπου ο Dida της Milan χτυπήθηκε από μια φλόγα.

Τώρα δύο φορές την χρονιά (ή μερικές φορές περισσότερο), το San Siro μετατρέπεται σε ένα όμορφο καλειδοσκόπιο χρωμάτων και αυτή είναι μια απόδειξη για τους οπαδούς και των δύο συλλόγων που τη παρατηρούν τώρα πιο πολύ ως «φιλική αντιπαλότητα».

Πρόσφατα και οι δύο πλευρές απαλλάχθηκαν από τους μακροπρόθεσμους προέδρους τους (τον Massimo Moratti της Inter και τον Silvio Berlusconi της Milan) που κινήθηκαν σε ασιάτες ιδιοκτήτες σε μια προσπάθεια να αναζωπυρώσουν την παλιά τους δόξα. Ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει εκτός του αγωνιστικού χώρου, στις μεταξύ τους αναμετρήσεις η ιστορία, η υπερηφάνεια και η παράδοση αυτών των δύο συλλόγων είναι σε πλήρη εμφάνιση.

Η συγκεκριμένη αντιπαλότητα είναι μια από τις πιο εδραιωμένες στο άθλημα και αντικατοπτρίζει επίσης το τι αντιπροσωπεύει η πόλη του Μιλάνου. Το ποδόσφαιρο είναι η ψυχή της πόλης και κανένας ιδιοκτήτης, παίκτης, προπονητής, επιτυχία ή αποτυχία δεν μπορεί ποτέ να το αλλάξει.