Πάρκινγκ ο αρχαιολογικός χώρος της Λεβήνας στην Κρήτη

Σε πάρκινγκ έχει μετατραπεί ο αρχαιολογικός χώρος της Λεβήνας, στους νότιους πρόποδες των Αστερουσίων στην Κρήτη. Σύμφωνα με φωτογραφίες του Cretapost.gr, λίγα μόλις μέτρα μακριά από το σημείο όπου οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ιερό του Ασκληπιού και σε απόσταση αναπνοής από αρχαίους κίονες, επισκέπτες να έχουν παρκάρει ανενόχλητοι τα οχήματά τους.

Επίσης, η περίφραξη του χώρου είναι διαλυμένη με αποτέλεσμα όποιος θέλει να μπορεί να μπει, ακόμα και να πατήσει πάνω τους. Ενώ, από την άλλη πλευρά του αρχαιολογικού χώρου, η περίφραξη στέκει αγέρωχη, εξυπηρετώντας αναρτήσεις διαφημιστικών πινακίδων αμιγώς τοπικού ενδιαφέροντος.

Η αρχαία πόλη του Λεβήνα τοποθετείται στον όμορφο και ήρεμο κόλπο που βλέπει στο Λυβικό πέλαγος, στους νότιους πρόποδες των Αστερουσίων. Εκεί, ανάμεσα σε δυο ακρωτήρια (ακρωτήρι Λέοντας δυτικά και Ψαμιδομούρι ανατολικά) σχηματίζεται ο κόλπος, που σήμερα λέγεται Λέντας. Ακολουθώντας από τη Γόρτυνα μια ευθεία νοητή γραμμή προς τα νότια θα συναντήσει το Λεβήνα, ο οποίος ήταν γνωστός ως το λιμάνι της Γόρτυνας, πολύ περισσότερο όμως για το σημαντικό ιερό του Ασκληπιού που διέθετε. Το όνομα της αρχαίας πόλης είναι πιθανόν φοινικικό και προέρχεται μάλλον από τη μορφή του δυτικού ακρωτηρίου που μοιάζει με κεφάλι λιονταριού. Η περίοδος ακμής του ιερού του Ασκληπιού ανάγεται στην Ελληνιστική και Ρωμαϊκή εποχή.

Τα πρώτα ίχνη ζωής στην περιοχή του Λεβήνα κάνουν την εμφάνισή τους ήδη στη Νεολιθική Εποχή, όπου λείψανα κατοίκησης έχουν εντοπιστεί στη βραχώδη κορυφή του ακρωτηρίου Λέοντας. Ο πρώτος βεβαιωμένος οικισμός, ωστόσο, ανάγεται στην Πρωτομινωική εποχή (2600 - 2000 π.Χ.). Σ' αυτόν ανήκουν και οι πρωτομινωικοί τάφοι που ανακαλύφθηκαν στην ευρύτερη περιοχή με σημαντικά ευρήματα, τα οποία φανερώνουν τις επαφές που είχε αναπτύξει ο μινωικός Λεβήνας με την Αίγυπτο και τις Κυκλάδες.

Σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές (Στράβωνας, Φιλόστρατος) η πόλη του Λεβήνα γνωρίζει και πάλι ανάπτυξη και εξελίσσεται, όταν γίνεται λιμάνι της Γόρτυνας, τότε που χτίζεται και το ιερό του Ασκληπιού, το 4ο αι. π.Χ. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ακόμη ότι, οι Γορτύνιοι ίδρυσαν το ιερό σύμφωνα με τους κανόνες και τις ιεροτελεστίες που ίσχυαν στο ιερό της Επιδαύρου. Μεγάλη ακμή πρέπει να γνώρισε ο Λεβήνας στον 2ο αι. π.Χ., όταν η Γόρτυνα, μετά την καταστροφή της Φαιστού στα μέσα του 2ου αι. π.Χ., έγινε πρωτεύουσα της Μεσαράς και αργότερα όλης της Κρήτης. Ένας φοβερός σεισμός το 46 π.Χ., που περιγράφεται από το Φιλόστρατο, καταστρέφει την πόλη. Ωστόσο, η πόλη του Λεβήνα ανοικοδομήθηκε και πάλι στα ρωμαϊκά χρόνια και αποτέλεσε σημαντικό σταθμό εμπορίου ανάμεσα στην Αίγυπτο και την Κρήτη. Η κατοίκηση στην περιοχή αυτή συνεχίστηκε στην Πρώιμη και Μέση Βυζαντινή εποχή, όπως αποδεικνύουν λείψανα παλαιοχριστιανικής βασιλικής και άλλων βυζαντινών κτηρίων.

Υστερα από την πρώτη επίσκεψη του Άγγλου πλοιάρχου H. Spratt στα μέσα του προηγούμενου αιώνα άρχισαν οι αρχαιολογικές έρευνες στην περιοχή. Οι πρώτες αρχαιολογικές έρευνες στην περιοχή του Λεβήνα ξεκίνησαν στα αρχές του 20ου αι. π.Χ., όταν η Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή πραγματοποίησε ανασκαφές με τη διεύθυνση των F. Halbherr και L. Pernier (1900, 1910 και 1912-13). Τότε αποκαλύφθηκαν το ιερό του Ασκληπιού και τα λείψανα των υπόλοιπων κτιρίων. Τα τελευταία χρόνια και πάλι διενήργησε η Αρχαιολογική Υπηρεσία ανασκαφές με σημαντικά αποτελέσματα.