Στο φως ένα ελληνιστικό οχυρό στην Πύλα-Κουτσοπέτρια της Κύπρου

Όπως ανακοίνωσε το Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου, ολοκληρώθηκε για φέτος η 14ης ανασκαφικής περιόδου στη θέση Κουτσοπέτρια στην Πύλα.  Την ανασκαφή, η οποία πραγματοποιήθηκε τον Μάιο-Ιούνιο, διεξήγαγε η ομάδα The Pyla Koutsopetria Archaeological Project (PKAP), υπό τη διεύθυνση του δρος Brandon R. Olson (Metropolitan State University of Denver), του δρος Tom Landvatter (Reed College) και του δρος R. Scott Moore (Indiana University of Pennsylvania).

Ο αρχικός στόχος του προγράμματος, το οποίο ξεκίνησε το 2014, ήταν να διεξαχθεί μια ολοκληρωμένη μελέτη της παράκτιας πεδιάδας στην περιοχή Κουτσοπέτρια στην Πύλα, η οποία βρίσκεται στις ανατολικές παρυφές της επαρχίας Λάρνακας και στα δυτικά σύνορα της περιοχής Δεκέλειας.

Το καλοκαίρι του 2008, 2009 και 2012, η ανασκαφική ομάδα του PKAP ανέσκαψε μικρές τομές στο πλάτωμα της Βίγλας στην Πύλα και αποκάλυψε την ύπαρξη ενός άγνωστου μέχρι τότε οχυρού της Ελληνιστικής περιόδου. Οι απότομες πλαγιές αυτού του λόφου αποτελούν ένα φυσικό αμυντικό στοιχείο, ενώ παράλληλα προσφέρουν προνομιακή θέα στον κόλπο της Λάρνακας και τη γύρω παράκτια πεδιάδα. Αυτή η στρατηγικής σημασίας θέση αλλά και η αποκάλυψη κατά τη φετινή ανασκαφική περίοδο ενός λιθόκτιστου αμυντικού τείχους, βλήματος σφενδόνης και μπουλονιού καταπέλτη τεκμηριώνουν το στρατιωτικό χαρακτήρα της θέσης. Επιπλέον, τα αρχιτεκτονικά, κεραμικά και νομισματικά ευρήματα που ανακαλύφθηκαν κατά τις προηγούμενες ανασκαφικές περιόδους χρονολογούν τη χρήση των οχυρών στη Βίγλα στον ύστερο 4ο και τον πρώιμο 3ο αιώνα π.Χ., περίοδο όχι καλά τεκμηριωμένη στην κυπριακή ιστορία. Τα ευρήματα του προγράμματος στις προηγούμενες περιόδους παρουσιάστηκαν σε διάφορα άρθρα και αποτελούν τον πρώτο τόμο του προγράμματος (Pyla-Koutsopetria I: Archaeological Survey of an ancient coastal town), ο οποίος εκδόθηκε από το American Schools of Oriental Research το 2014.

Η έρευνα πεδίου του 2018 είχε τρεις στόχους: να διαπιστωθεί κατά πόσο ο μνημειακός οχυρωματικός τοίχος που αποκαλύφθηκε το 2012 συνεχίζει στο βόρειο άκρο του πλατώματος, να εξακριβωθεί κατά το δυνατόν η χρονολογία κατασκευής του οχυρωματικού συστήματος και να συμπληρωθεί η μελέτη της πρώιμης ελληνιστικής κεραμικής που συλλέχθηκε τις προηγούμενες χρονιές και η οποία θα δημοσιευτεί στον δεύτερο τόμο του προγράμματος. Η μικρή τομή που ανασκάφηκε από την ομάδα το 2018 αποκάλυψε έναν εντυπωσιακό τοίχο από πλιθάρια, κατασκευασμένο πάνω από έναν μεγάλο τοίχο από λίθους, ο οποίος βρίσκεται πάνω από το φυσικό βράχο. Στη βάση αυτού του τοίχου βρέθηκε ένας μικρός, σκόπιμα λαξευμένος θάλαμος, ο οποίος περιείχε όστρακα κεραμικής και ζωικά κατάλοιπα, πιθανώς τα κατάλοιπα ενός αποθέτη της φάσης θεμελίωσης του τοίχου. Αυτή η ανακάλυψη επαληθεύει τη χρονολόγηση του οικισμού στη Βίγλα, όπως διατυπώθηκε κατά τις προηγούμενες τρεις ανασκαφικές περιόδους (2008, 2009 και 2012) και καταδεικνύει ότι στο πλάτωμα της Βίγλας υπάρχουν περισσότερα μνημειακά κτίρια από ό,τι πιστευόταν παλαιότερα. Στους μελλοντικούς στόχους του προγράμματος είναι να γίνουν κατανοητά το μέγεθος και η σύνθετη κατασκευή αυτού του ελληνιστικού οχυρού, καθώς και ο ρόλος που διαδραμάτισε στην ιστορία της περιοχής.