Με θέμα τον μύθο του Μαρσύα και τον μουσικό διαγωνισμό εναντίον του Απόλλωνα και επικεντρωμένη στη μυθολογική αφήγηση και τα ειδυλλιακά τοπία που τοποθετούνται τα γεγονότα της, η έκθεση ζωγραφικής του Tim D’ Agostino, με τίτλο «Marsyas Machine», παρουσιάζεται στη Δημοτική Πινακοθήκη Λέφα.
Σε επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Ελίζας Γερολυμάτου, η έκθεση οργανώνεται με την ευγενική υποστήριξη του «Οργανισμού Κοινωνικής Αλληλεγγύης - Προστασίας Πολιτισμού και Αθλητισμού» του Δήμου Φιλοθέης - Ψυχικού (ΟΚΑΠΑ) και θα διαρκέσει έως τις 27 Μαΐου.
Στην ελληνική μυθολογία ο Μαρσύας ήταν ένας Σάτυρος από τη Φρυγία. Ο Μαρσύας ήταν δεξιοτέχνης στον Αυλό και προκάλεσε τον Θεό Απόλλωνα σε σύγκριση της μουσικής τους τέχνης. Ο Απόλλωνας έπαιξε Λύρα και οι Μούσες και ο Μίδας, που ήταν κριτές της μονομαχίας, ανέδειξαν νικητή τον θεό. Ο Μαρσύας γδάρθηκε ζωντανός, ως τιμωρία για την Ύβρι που διέπραξε να προκαλέσει θεό. Το αίμα του σχημάτισε τον ομώνυμο ποταμό.
Ο μύθος του Μαρσύα, αν και θεωρήθηκε ως πάλη και νίκη (επικράτηση) της κιθάρας έναντι του φρυγίου αυλού και κατ' επέκταση της δωρικής ελληνικής μουσικής έναντι της φρυγικής, δεν έπαψε και να θεωρείται ότι συμβολίζει την πάλη ανάμεσα στην Απολλώνεια και τη Διονυσιακή πλευρά της ανθρώπινης φύσης και είναι ένα συνηθισμένο θέμα στην Αρχαία Ελληνική, Ρωμαϊκή και Αναγεννησιακή τέχνη.
Άγαλμα του Μαρσύα, 3ος αιώνας π.Χ., από την Ταρσό, Αρχαιολογικό Μουσείο Κωνσταντινούπολης
Την μικρασιατική καταγωγή του Μαρσύα αποδεικνύουν πολλοί ομώνυμοι χείμαρροι και τοποθεσίες στη Μικρά Ασία. Κατά Στέφανο τον Βυζάντιο οι τότε ξεναγοί (εξηγητές) επεδείκνυαν και τον τάφο του Μαρσύα στη πόλη της Πεσσινούντος όπου λατρευόταν κυρίως η θεά Ρέα - Κυβέλη που κατά την ασιατική παράδοση ο Μαρσύας που ανακάλυψε τον αυλό συνόδευε πάντα αυτή τη θεά. Εξ όλων όμως των ομώνυμων ποταμών σπουδαιότερος είναι ο Μυσίας της Φρυγίας, παραπόταμος του Μαίανδρου, πλησίον της πόλης των Κελαινών. Εδώ όπου και η πηγή του χείμαρρου Μαρσύα λέγεται ότι συνέβη ο περίφημος μουσικός διαγωνισμός όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος και ο Ξενοφών. Κριτές ήταν ο Τμώλος (υπέρ του θεού) και ο Μίδας υπέρ του Μαρσύα. Κατά τινες μυθολόγους παίχτηκε ο αυτός σκοπός με τον αυλό και με τη κιθάρα, με απροκάλυπτη την υπεροχή της κιθάρας. Μετά την ήττα του Μαρσύα ο θεός Απόλλων για να τιμωρήσει τον στόμφο και τη αλαζονεία του ο ίδιος έδεσε αυτόν σε πεύκο και τον έγδαρε όπως διηγείται ο Νίκανδρος, ο Φιλόστρατος, ο Λουκιανός ή όπως αναφέρει ο Πλίνιος ότι αυτό συνέβη στη Σκύθη.
Στην Αθήνα πίστευαν, όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος, ότι το δέρμα του Μαρσύα φυλασσόταν σε σπήλαιο της Ακρόπολης πάνω από την αγορά.
Λέγεται ακόμη πως η θεά Αθηνά όταν βρήκε τον αυλό και δοκίμασε να παίξει είδε τον εαυτόν της στα νερά του Μαιάνδρου με φουσκωμένα μάγουλα και το πρόσωπό της παραμορφωμένο και με βδελυγμία το απέρριψε.
Σκηνές του παραπάνω μύθου απεικόνισε έντονα η αρχαία τέχνη. Όπως σε αγγείο στο Μουσείο του Βερολίνου, σε κρατήρα στο Μουσείο του Λούβρου, αμφορέα στο Μουσείο Ρούβο Ιταλίας και μαρμάρινες πλάκες από ανασκαφές στη Μαντινεία σήμερα στο Εθνικό αρχαιολογικό μουσείο Αθηνών, δίωτος κοίλος κρατήρας με ανάγλυφη παράσταση της Αθηνάς να βαδίζει ζωηρά ακολουθούμενη από τον Μαρσύα με απορριφθέντες τους αυλούς στο έδαφος, επίσης στο Αρχαιολογικό μουσείο Αθηνών.
Επίσης με τίτλο "Μαρσύας" φέρεται ποίημα που συνέγραψε ο μεγαλύτερος διθυραμβοποιός της αρχαιότητας ο Μελανιππίδης (ο νεότερος) απόσπασμα του οποίου μόνο έχει διασωθεί.
Τέλος το όνομα Μαρσύας φέρουν α) τρεις συγγραφείς της αρχαιότητας κατά μαρτυρία Σουίδα εξ ών Μαρσύας (ο Μακεδόνιος) και Μαρσύας (ο Περίανδρου) και β) τρεις ποταμοί: της Καρίας, της Φρυγίας και της Συρίας.
Ο εικαστικός Tim D’ Agostino ζει και δημιουργεί στη Νέα Υόρκη. Είναι ένας καλλιτέχνης γόνιμος και παραγωγικός, με αναζητήσεις, αξίες και ζωγραφικές διατυπώσεις που χαρακτηρίζονται από την έμφαση στο ουσιαστικό, την εσωτερικότητα, τον εκφραστικό πλούτο, την ατμοσφαιρικότητα του χώρου, την ένταση του πινέλου και τη δύναμη στην υποβολή του χρώματος, τη σαφήνεια της σύνθεσης και το πηγαίο φως.
Ένας αληθινός καλλιτέχνης του χρώματος. Τα έργα του διακρίνονται για την εκφραστική τους αμεσότητα, τη ρευστότητα και, συνάμα, την πυκνότητα της ενέργειας, τη λάμψη και την ποιότητα των χρωματικών τόνων, την πλούσια χρωματική ύλη, την πλαστικότητα, με την οποία το φως διαγράφει τους όγκους.
Το στοιχείο του μετασχηματισμού και της αλλαγής βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της ζωγραφικής ιστορίας και της ζωγραφικής(;) μεταμόρφωσης - η αίσθηση του φευγαλέου, του στιγμιαίου, που είναι σε αντίθεση και, συνάμα, σε αρμονία με το αιθέριο, αλλά και με το υλικό.
Σε αυτούς τους συνδυασμούς της εικόνας και του τοπίου, η χρήση των πλεξιγκλάς δημιουργεί μία διάθεση άβολη, αλλά και ένα συναίσθημα απτό και σπλαχνικό συγχρόνως, διαφανές - σαν να «βάφονται» οι εικόνες αυτές από κάποια μεγαλύτερη ιδέα ή δύναμη ή είναι φιλτραρισμένες μέσα από έναν συγκεκριμένο φακό.
Σε αυτές τις μυθικές τραγικές φιγούρες, όπως είναι ο Μαρσύας, ο Ακταίων, ο Ίκαρος, ο καλλιτέχνης έλκεται από το γεγονός ότι φαίνεται σαν να υπάρχει κάποιο αόρατο χέρι, που καθοδηγεί τις πράξεις τους, τόσο πολύ ή τόσο λίγο - όσο ακριβώς προσπαθούν αυτοί οι ίδιοι να λειτουργήσουν εναντίον του. Ο καλλιτέχνης υποθέτει ότι αυτό ισχύει για πολλούς κλασικούς μύθους.
Υπάρχει ένα πάθος στο έργο του Tim D’ Agostino, ακόμη και αν αυτό εκφράζεται μόνο μέσα από το «πέπλο του χρώματος» του πλεξιγκλάς, που «χρωματίζει» ό,τι υπάρχει κάτω από αυτό.
Σίγουρα, η ιστορία του Μαρσύα μπορεί, επίσης, να διαβαστεί ως μια αλληγορία για την (εσωτερική) ζωή ενός καλλιτέχνη και την προσπάθειά του να μιμηθεί την τελειότητα της φύσης, με τη δημιουργία μίας «τεχνητής», μέσα από τη χρήση των υλικών.
Επίσης, η ιδέα του «γραφικού» απασχολεί ιδιαίτερα τον Tim D’ Agostino. Κάτι, δηλαδή, που βρίσκεται ανάμεσα στο όμορφο και το μεγαλειώδες και τη σχέση του με τη συγκεκριμένη ιστορία (αυτή τη ζωγραφική αφήγηση), αλλά και με την ιδέα του τοπίου γενικότερα. Ο καλλιτέχνης είχε τη σκέψη να ονομάσει την έκθεση «Γραφικό», αλλά αποφάσισε να επιμείνει στον τίτλο «Marsyas Machine», όπως είχε αρχικά σχεδιαστεί.
Ο μύθος της Αρτέμιδος και του Ακταίονα, που θα ήθελε να αναπτύξει στο μέλλον, σίγουρα θα λειτουργεί μέσα από την ιδέα του γραφικού, του τι είναι η ομορφιά, πώς αυτή διαμορφώνεται και πώς, τελικά, εμείς, σαν θεατές, το αντιλαμβανόμαστε αυτό. Μια ιδέα και ένας άνθρωπος που, ξαφνικά, «πιάνονται» ανάμεσα σε αυτά τα δύο πράγματα και είναι αυτή η συγκεκριμένη στιγμή, που ο ίδιος προσπαθεί ζωγραφικά να «αδράξει».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου