Επαναπατρίστηκε αρχαία μαρμάρινη κεφαλή του Ερμή

Ως «μεγάλη επιτυχία των Ελλήνων αρχαιολόγων» χαιρέτισε ο αν. Υπουργός Πολιτισμού, Νίκος Ξυδάκης, τον επαναπατρισμό της μαρμάρινης κεφαλής του Ερμή, που παρουσιάστηκε χθες στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Στην παρουσίαση της μαρμάρινης κεφαλής παρευρέθηκαν η Περιφερειάρχης Αττικής, Ρένα Δούρου, η οποία χρηματοδότησε την επιστροφή της κλαπείσας αρχαιότητας από το Λονδίνο, η Γεν. Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού, Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, η υπεύθυνη της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Ελένη Κόρκα κ.ά.

«Να που υπάρχουν κλεμμένα που επιστρέφουν και διεκδικήσεις που είναι επιτυχείς!» επεσήμανε η Περιφερειάρχης Αττικής, που ανέλαβε όλα τα έξοδα για τον επαναπατρισμό της κεφαλής του Ερμή, που φυλασσόταν εν τω μεταξύ στην πρεσβεία της Ελλάδας στο Λονδίνο.

«Η σημερινή ημέρα είναι το αποτέλεσμα της αποτελεσματικής συνεργασίας δυο φορέων του ελληνικού κράτους οι οποίοι δεν αρκέστηκαν στις εξαγγελίες. Και που επίσης προχώρησαν αυτό που ανέλαβαν να κάνουν δίχως μεγαλοστομίες και διαγκωνισμούς», είπε η κ.Δούρου, τονίζοντας ότι «ο πολιτισμός δεν μπορεί να είναι μια παράπλευρη απώλεια στην κρίση χρέους της πατρίδας μας. Αντίθετα, είναι εκείνος ο παράγων που θα επιτρέψει στη χώρα να τροχοδρομήσει με αξιοπρέπεια». Προανήγγειλε τέλος «περισσότερες γέφυρες πολιτισμού μεταξύ κεντρικών φορέων και των τοπικών κοινωνιών».

«Αν και το συγκεκριμένο αντικείμενο δεν ήταν καταγεγραμμένο στα μητρώα της, η Αρχαιολογική Υπηρεσία έκανε την απαραίτητη επιστημονική τεκμηρίωση με τέτοια αδιάσειστα στοιχεία, ώστε ο βρετανικός οίκος δημοπρασιών Μπόναμς να υποχρεωθεί να αποσύρει την κεφαλή του Ερμή από τη δημοπρασία του περασμένου Οκτωβρίου», είπε ο κ. Ξυδάκης, τονίζοντας μάλιστα ότι, πολύ συχνά, οι πωλητές υποστηρίζουν ότι ένα αντικείμενο αποκτήθηκε προ του 1970 – χρονολογία που έχει καθορίσει η Σύμβαση της UNESCO 1970, προκειμένου να δυσχεράνουν τον εντοπισμό παράνομα εξαχθεισών αρχαιοτήτων. Ως ένα τέτοιο παράδειγμα πρότερης του 1970 χρονολόγησης ανέφερε και τα μικρά ειδώλια από τερακότα που δημοπρατεί ο οίκος Σόθμπις, περιγράφοντάς τα ως προερχόμενα από την Αμφίπολη «χωρίς κάτι τέτοιο να τεκμαίρεται από πουθενά», όπως είπε ο υπουργός.

Αναφερόμενος στη διεθνή διακήρυξη κατά της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών, που προτάθηκε με πρωτοβουλία της Ελλάδας και υιοθετήθηκε ομόφωνα στην 3η Συνάντηση των κρατών-μερών στη Σύμβαση της UNESCO, που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στο Παρίσι, ο κ. Ξυδάκης είπε ότι «χωρίς υπερβολή, στον τομέα του πολιτισμού η χώρα μας είναι μια υπερδύναμη. Είναι πρωτοπόρος στις νομοθετικές πρωτοβουλίες για την προστασία όχι μόνο του ελληνικού, αλλά του παγκόσμιου πολιτισμού και αυτό αναγνωρίζεται διεθνώς. Οι δε Έλληνες αρχαιολόγοι είναι αριστείς στον εντοπισμό των παρανόμως εξαχθεισών αρχαιοτήτων».

«Η συμβολή της Περιφέρειας Αττικής και της κυρίας Δούρου υπήρξε αποφασιστική» επισήμανε ο αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού. Και πρόσθεσε: «Είναι μάλιστα το πρώτο βήμα από ένα ευρύτατο δίκτυο συμπράξεων, που θα ξεδιπλωθούν μπροστά μας τους επόμενους μήνες».

Χρονολογημένη στους ρωμαϊκούς χρόνους (1ος-2ος αι. μ.Χ.), η μαρμάρινη κεφαλή του Ερμή απεικονίζει τον θεό ως οδηγό των ανθρώπων. Όπως είπε η Διευθύντρια του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, Μαρία Λαγογιάννη, πρόκειται για τη δεύτερη από τις τρεις υποστάσεις του. «Η πρώτη είναι η ουράνια – είναι ο αγγελιοφόρος και απεσταλμένος των θεών. Και η τρίτη είναι η χθόνια – είναι ο ψυχοπομπός. Ο Ερμής», πρόσθεσε η κα Λαγογιάννη, «είναι έξυπνος και εφευρετικός. Είναι σκανδαλιάρης. Είναι και δεινός διαπραγματευτής. Χαρίζει στον Απόλλωνα τη λύρα και εκείνος του χαρίζει ένα μαγικό ραβδί, το κηρύκειο, που φέρνει τύχη. Είναι επίσης ο θεός του λόγου και της νοημοσύνης».