«κατέρρευσε το σημείο αναφοράς του τόπου μας, σήμερα πενθούμε»

«Κατέρρευσε το σημείο αναφοράς του τόπου μας, σήμερα πενθούμε. Χάσαμε ένα ιερό μνημείο». Με αυτά τα λόγια περιγράφουν οι Πλακιώτες, αλλά και όλοι οι κάτοικοι των Τζουμέρκων, τα συναισθήματα για τη μεγάλη «απώλεια», την κατάρρευση του γεφυριού της Πλάκας.

Ο κ. Θεόφιλος Παπαδημητρίου, κάτοικος των Ραφταναίων, ένα χωριό που βρίσκεται σε απόσταση ανάσας από τον οικισμό, αναφέρει ότι το γεφύρι κτίστηκε από μαστόρους και πελεκάνους της πέτρας από την Πυρσόγιαννη. Όταν τελείωσε το γεφύρι και έγιναν τα εγκαίνια, έπεσε η καμάρα και μετά από λίγο καιρό οι Τζουμερκιώτες έφεραν τον αρχιμάστορα Μπέγκα από την Πράμαντα και το έργο ξανακτίστηκε το 1866. Μάλιστα, όπως μεταφέρεται από γενιά σε γενιά, χρησιμοποιήθηκαν χιλιάδες αυγά από την περιοχή και μαζί με ασβέστη «έγινε πορσελάνη, η συνδετική ουσία της πέτρας».

Όλοι στην περιοχή κάνουν λόγο για αδιαφορία των αρμοδίων σε ζητήματα υποστήριξης του πέτρινου γεφυριού, τα οποία πολλές φορές έθεταν και κατέθεταν την ανησυχία τους. Ο δάσκαλος Χαρίλαος Μήτσης, λέει χαρακτηριστικά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Σήμερα, έγινε το μεγαλύτερο έγκλημα που έχει διαπραχτεί, γιατί υπήρξε αδιαφορία. Επισήμανα πολλές φορές τον κίνδυνο ότι θα πέσει. Μάλιστα τελευταία προσπάθεια ήταν τον Γενάρη, πέρυσι, όταν ζητούσα από τους αρμόδιους άμεση επέμβαση».

Το μονότοξο Γεφύρι της Πλάκας ήταν το μεγαλύτερο των Βαλκανίων. Είχε άνοιγμα τόξου 40,20 μέτρα και ύψος, στο κέντρο, 21 μέτρα. Γεφύρι με ιστορικό φορτίο, καθώς εκεί λειτούργησε το τελωνείο από την ελεύθερη Ελλάδα στην σκλαβωμένη Ήπειρο. Σύμβολο ενότητας και ομοψυχίας των αντιστασιακών δυνάμεων, καθώς εκεί, στις 29 Φεβρουαρίου του 1944, υπογράφηκε η συμφωνία Πλάκας-Μυρόφιλλου για την κοινή δράση κατά των Γερμανών κατακτητών της χώρας.

Το γεφύρι, δρόμος εμπορίου, ένωνε τα Τζουμέρκα με την υπόλοιπη Ήπειρο και τη Θεσσαλία. Η καμάρα του δέχτηκε τις βόμβες των γερμανικών αεροπλάνων, όμως άντεξε με μικρές φθορές στη δεξιά του πλευρά. Οι Ραφτανίτες το επισκεύασαν με τσιμέντο το 1943 και η γέφυρα έκτοτε λειτουργούσε χωρίς προβλήματα. Κάθε χρόνο, τα Θεοφάνεια, στο Γεφύρι της Πλάκας, οι Τζουμερκιώτες κάνουν τη βάφτιση του Σταυρού.