Παρασκευή 9 Ιανουαρίου 2015

«Οι αρχαίοι λιμένες της Μεσογείου»


Για τους «Αρχαίους λιμένες της Μεσογείου» θα μιλήσει η δρ Καλλιόπη Μπάικα, αρχαιολόγος της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, την Παρασκευή 9 Ιανουαρίου 2015, και ώρα 19.30, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης (Αίθουσα Μανόλης Ανδρόνικος). Την εκδήλωση διοργανώνει ο Σύνδεσμος των Φίλων του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης.

Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της σχετικά με την ομιλία της η κα Μπάικα: «Η σημασία της έρευνας των αρχαίων λιμένων δεν αναγνωρίστηκε παρά σχετικά πρόσφατα, καθώς η ενάλια αρχαιολογία μονοπωλείται συχνά από την έρευνα των ναυαγίων. Ενώ όμως τα ναυάγια αποτελούν εξαιρετικές “χρονοκάψουλες πληροφοριών”, δεν αποτελούν παρά στατικά συμβάντα μέσα στον χρόνο. Αντίθετα, οι αρχαίοι λιμένες, ως πεδία έρευνας, μπορούν να ιδωθούν ως μεγάλες δεξαμενές πληροφοριών όπου πολυ-επιστημονικά δεδομένα “επικάθονται” μέσα στους αιώνες, αποτυπώνοντας γεωλογικά συμβάντα του φυσικού περιβάλλοντος, αλλά και των ανθρωπογενών παρεμβάσεων. Επομένως, η στρωματογραφία τους μπορεί να μας αποκαλύψει την περίπλοκλη συχνά γεωλογική ιστορία μίας παράκτιας θέσης και την εξελικτική δυναμική της ακτογραμμής.

Συνεπώς, μεθοδολογικά, η συστηματική γεωαρχαιολογική προσέγγιση είναι πλέον απολύτως αναγκαία για την ολοκληρωμένη μελέτη τους ως αρχαιολογικών και γεωγραφικών συνόλων. Στις ακτές της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας, αρχαίοι λιμένες εντοπίζονται σήμερα καταβυθισμένοι, επιχωμένοι, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν ανυψωθεί και χάσει κάθε επαφή με τη θάλασσα, εξαιτίας της συνεχούς μεταβολής της ακτογραμμής. Ως εκ τούτου, τα λιμάνια βρίσκονται στο ενδιαφέρον πολλών επιστημονικών πεδίων (της ενάλιας, ναυτικής και περιβαλλοντικής αρχαιολογίας, της φυσικής γεωγραφίας, της παράκτιας γεωμορφολογίας, της φυσικής ωκεανογραφίας, της παλαιοτοπογραφίας κ.ά.). Διεπιστημονικά μπορούμε πλέον να μιλήσουμε για γεωαρχαιολογία λιμένων ή για λιμενική και παράκτια γεωαρχαιολογία, ένας τομέας έρευνας που είναι σήμερα ανερχόμενος στη Μεσόγειο, αλλά και την Ελλάδα, με τη διενέργεια μεγάλων διεπιστημονικών ερευνητικών προγραμμάτων με χρήση προηγμένης τεχνολογίας.

Οι νέες αυτές προσεγγίσεις έχουν προωθήσει την ανάπτυξη νέων ερευνητικών αξόνων στη μελέτη τους. Η πολυεπιστημονική έρευνα των αρχαίων λιμένων μπορεί να μας προσφέρει πολύτιμα δεδομένα για το κοινωνικο-οικονομικό πλαίσιο της δημιουργίας τους, τη γεωστρατηγική, την αρχαία τεχνολογία, και γενικότερα τον πολιτισμό που μετέτρεψε έναν φυσικό όρμο σε ισχυρή πόλη-λιμάνι. 

Οι νέοι ερευνητικοί άξονες αφορούν όχι μόνο στην έρευνα της τοπογραφίας και της οχύρωσής τους, αλλά και στη χωροταξική οργάνωση και λειτουργικότητα των αρχαίων ναυστάθμων. Ισχυρές πόλεις-λιμάνια μελετούνται πλέον ως συνδετικά σημεία σε ένα ευρύτερο εμπορικό και γεωστρατηγικό δίκτυο λιμένων και πολεμικών βάσεων στη Μεσόγειο».

Δεν υπάρχουν σχόλια: