ΔΗΜΟΣ ΝΕΑΠΟΛΗΣ - ΣΥΚΕΩΝ
Ο Δήμος Νεάπολης - Συκεών είναι δήμος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, ο οποίος εκτείνεται στο βορειοανατολικό άκρο του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης.
Δημιουργήθηκε την 1η Ιανουαρίου 2011 από τη συνένωση σε ενιαίο ΟΤΑ των εξής δήμων, πού σήμερα αποτελούν δημοτικές ενότητες: Αγίου Παύλου, Νεάπολης, Πεύκων και Συκεών.
Έδρα του είναι οι Συκιές.
Ο Άγιος Παύλος είναι περιοχή του του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης στα ανατολικά της πόλης και καταλαμβάνει τις συνοικίες Άγιος Παύλος και Ευαγγελίστρια. Μέχρι το 2010 ήταν ανεξάρτητος Δήμος, ενώ με το Πρόγραμμα Καλλικράτης εντάχθηκε στο Δήμο Νεάπολης - Συκεών. Ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ήταν 6.852 κάτοικοι.
Η Νεάπολη είναι περιοχή του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, σε μικρή απόσταση από το κέντρο της πόλης. Εκτείνεται στη βορειοδυτική πλευρά της Μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης και ανήκει στο Δήμο Νεάπολης - Συκεών. Υποδιαιρείται στις εξής συνοικίες:
Η ιστορία της περιοχής ξεκινά λίγο μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Μετά την Καταστροφή του 1922, Μικρασιάτες πρόσφυγες από την Νέβσεχιρ της Καππαδοκίας (ελληνική ονομασία Νεάπολη) εγκαταστάθηκαν στην δυτική περιοχή της Θεσσαλονίκης, στους λόφους λίγο έξω από τα όρια των βυζαντινών τοιχών, και έδωσαν στη νέα τους πατρίδα το όνομα της παλαιάς: Νεάπολη.
Η συνεχής ροή μεταναστευτικών κυμάτων κατά την περίοδο του μεσοπολέμου μετέτρεψε την Νεάπολη από οικισμό προσφυγικών παραπηγμάτων, αρχικά σε Κοινότητα και μετά, το 1946, σε Δήμο. Το 2011 η Νεάπολη συνενώθηκε στο νέο Δήμο Νεάπολης - Συκεών μαζί με τις Συκιές, τον Άγιο Παύλο και τα Πεύκα.
Η σημερινή Νεάπολη αποτελεί έδρα του Υποθηκοφυλακείου Δυτικής Θεσσαλονίκης, της Ιεράς Μητροπόλης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως καθώς και πολλών αθλητικών και πολιτιστικών συλλόγων. Διαθέτει Δημοτικό Ανοιχτό Θέατρο , Θερινό Σινεμά ,Σχολή Κλασικού και Μοντέρνου Χορού, Δημοτικό Ωδείο και Δημοτική Συγκοινωνία. Επίσης στο χώρο του πρώην Στρατοπέδου Στρεμπενιώτη, βρίσκεται το Κλειστό Γυμναστήριο Νεαπόλεως, το Κολυμβητήριο Νεάπολης καθώς και το Δημοτικό γήπεδο ποδοσφαίρου.
Στη Νεάπολη πραγματοποιείται κάθε χρόνο στο τέλος του καλοκαιριού η Βαλκανική Πλατεία, η πιο σημαντική σειρά εκδηλώσεων της περιοχής, μια γιορτή του Πολιτισμού με συμμετοχές από όλες τις χώρες της Βαλκανικής, που καθιερώθηκε σαν θεσμός έπειτα από τη θερμή ανταπόκριση των κατοίκων.
Σκοπός της διοργάνωσης είναι η προσέγγιση των λαών της Βαλκανικής μέσω της κουλτούρας τους έτσι ώστε να προωθηθεί η ιδέα της ειρήνης στον ευαίσθητο αυτό χώρο της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της συνεργασίας μεταξύ των χωρών της Βαλκανικής που προσανατολίζονται σ' ένα κοινό Ευρωπαϊκό μέλλον. Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων περιλαμβάνει ένα πλούσιο καλλιτεχνικό πρόγραμμα με μουσική, χορό, θέατρο, εικαστικές εκθέσεις, επιδείξεις γαστρονομίας και άλλες παράλληλες εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στο πρώην στρατόπεδο Στρεμπενιώτη, έναν κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο, με αίθουσες τέχνης και διαλέξεων, ανοιχτό και κλειστό θέατρο και αθλητικές εγκαταστάσεις. Στο πλαίσιο της Βαλκανικής Πλατείας πραγματοποιούνται επίσης εκδηλώσεις και σε άλλους δήμους καθώς και η Έκθεση Προϊόντων Χειρός με συμμετοχές Βαλκανίων επιχειρηματιών.
Τα Πεύκα (επίσημα, αναφέρεται συχνά και ως Ρετζίκι), αποτελεί προάστιο της Θεσσαλονίκης και δημοτική ενότητα του Δήμου Νεαπολεως-Συκεών και εντάσσεται στο πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης. Απέχει από το κέντρο της Θεσσαλονίκης μόλις 6,5 χλμ.
Η λέξη Ρεντζίκι αποτελεί παράφραση της παλαιότερης ονομασίας της περιοχής Ουρεντζίκ (τουρκικά: Urendjick) που σημαίνει Μικρός Παράδεισος και αποτελούσε μια ευχάριστη συνοικία της πόλης κατά την περίοδο της Οθωμανοκρατίας. Σήμερα η επίσημη ονομασία της πόλης είναι Πεύκα αλλά χρησιμοποιείται ευρέως και η ονομασία Ρετζίκι.
Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ο οικισμός είχε 6.434 κατοίκους.
Η παλιά 'Κοινότητα Νέας Ευκαρπίας Θεσσαλονίκης', μέχρι το έτος 1934, υπάγονταν διοικητικά και αποκλειστικά στο Δήμο Θεσσαλονίκης. Με Προεδρικό Διάταγμα αποσπάσθηκε από αυτόν και μέχρι πρόσφατα αποτελούσε αυτόνομη Κοινότητα και πιο συγκεκριμένα το έτος 2006 επήλθε η μετατροπή της Κοινότητας Ευκαρπίας σε Δήμο, ενώ το 2011 εντάσσεται διοικητικά στο Δήμο Παύλου Μελά, με την ονομασία “Δημοτική Ενότητα Ευκαρπίας”.
Είναι κατεξοχήν τόπος κατοικίας, περιοχή ξεχωριστή όχι μόνο για τη μορφολογία του εδάφους αλλά και για τη γειτνίαση της με το κέντρο της πόλης, εφόσον απέχει μόλις 7 χμ από το κέντρο της. Είναι ο τόπος που ρίζωσαν οι πρόσφυγες της Μ. Ασίας, του Πόντου, όπως και εσωτερικοί μετανάστες από τα βλαχοχώρια Μεγάλα Λιβάδια Παϊκου και Κοκκινόπηλος Ολύμπου, ενώ υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις και αποδείξεις ότι κατοικήθηκε σε πολύ παλιές εποχές. Με τη Μικρασιατική Καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας εγκαταστάθηκαν στην Ευκαρπία και Μικρασιάτες πρόσφυγες από την περιοχή ΟΥΣΑΚ. Εκεί βρίσκονται και οι «Τεμένου Θύραι» περιοχή γνωστή στην αρχαιότητα. Η βίαιη μετανάστευση και εγκατάσταση των προσφύγων οδήγησε στη δημιουργία ενός οικισμού νε άναρχη δόμηση. Το πρώτο σχέδιο πόλης εγκρίθηκε μόλις το έτος 1937, χωρίς όμως να λύσει τα οικιστικά προβλήματα της περιοχής. Μέχρι το 1960 η Ευκαρπία ήταν μια κτηνοτροφική περιοχή με το μεγαλύτερο ποσοστό των κατοίκων με αυτήν ενώ ο γυναικείος πληθυσμός ασχολούνταν με τη ύφανση παραδοσιακών χαλιών. Κάθε σπίτι είχε εγκαταστήσει μια μικρή βιοτεχνία την οποία αποτελούσαν 2-3 αργαλειοί. Η επεξεργασία της πρώτης ύλης γίνονταν από τις ίδιες και το τελικό προϊόν, που ήταν χαλί ή βελέντζα έφευγε για πούλημα στα διάφορα παζάρια της Θεσσαλονίκης. Στις δεκαετίες μετά το 1960 υπήρξε ρεύμα εσωτερικής μετανάστευσης λόγω της συγκέντρωσης βιομηχανικών μονάδων που προσέφεραν εργασία λόγω της φθηνής γης και στέγασης. Από τότε μέχρι και σήμερα η περιοχή μετατράπηκε σε αστική και αναπτύσσεται συνεχώς.
Καθοριστικοί παράγοντες για την ανάπτυξη της Ευκαρπίας αποτέλεσαν και αποτελούν: 1. Η κατασκευή εργατικών κατοικιών 2. Η επέκταση του σχεδίου πόλεως και η οικοδόμηση του 3. Η εγκατάσταση των παλιννοστούντων Ελλήνων 4. Η άμεση γειτνίαση και πρόσβαση της περιοχής με το κέντρο της Θεσσαλονίκης.
Την τελευταία δεκαετία υπήρξε τόπος υποδοχής και εγκατάστασης των παλιννοστούντων Ελλήνων από την πρώην Ε.Σ.Σ.Δ. όπως και μεταναστών από διάφορα κράτη. Η δημοτική ενότητα Ευκαρπίας αποτελείται από τον κυρίως οικισμό και τους περιφερειακούς οικισμούς Εφεδρούπολης, Ευξεινούπολης, Φιλοθέης και Τραυματιούπολης. Έχει συνολική έκταση 13.500 στρέμματα και πληθυσμό 6.646 κατοίκους, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή πληθυσμού το 2001. Ο Πραγματικός πληθυσμός είναι κατά πολύ μεγαλύτερος και ανέρχεται περίπου σε 15.000 κατοίκους. Σε σύγκριση με τους υπόλοιπους δήμους του Πολεοδομικού Συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης (Π.Σ.Θ) η Δημοτική Ενότητας Ευκαρπίας κατέχει τη 2η θέση ως προς την έκταση που καταλαμβάνει και τη 15η ως προς το μέγεθος του πληθυσμού. Στην ουσία, στην έκταση του Δήμου συγκεντρώνεται μικρό μόνο τμήμα των δυτικών αστικών περιοχών κατοικίας του Π.Σ.Θ. Αντίθετα συγκεντρώνεται μεγάλο μέρος των εμπορικών και αποθηκευτικών δραστηριοτήτων εξυπηρέτησης του Π.Σ.Θ.
Αντίθετα συγκεντρώνεται μεγάλο μέρος των εμπορικών και αποθηκευτικών δραστηριοτήτων εξυπηρέτησης του Π.Σ.Θ, λόγω ακριβώς των οδικών διευκολύνσεων και της στρατηγικής θέσης του Δήμου στην ευρύτερη περιοχή. Από το 1991 μέχρι και σήμερα ο πληθυσμός του Δήμου παρουσίασε αύξηση της τάξης 22,5% σε σχέση με την προηγούμενη απογραφή , ενώ η αντίστοιχη αύξηση της χώρας ήταν κατά μέσο όρο 7%. Στην περιοχή εδρεύουν περίπου 2000 επιχειρήσεις. Επιχειρήσεις μικρές, μεσαίες και μεγάλες κυρίως μεταποίησης, λειτουργούν καθημερινά στο δεύτερο (μετά τη Βιομηχανική Περιοχή της Δυτικής Θεσσαλονίκης) Βιοτεχνικό και Βιομηχανικό πάρκο της πόλης, που είναι αυτό της Ευκαρπίας, ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η τσιμεντοβιομηχανία “ΤΙΤΑΝ”, τα ζυμαρικά ΑΒΕΖ, η ΜΙΝΕΡΒΑ, βιομηχανίες ασβέστου, επεξεργασίας κρεάτων , γάλακτος, τροφίμων ποτών ενδυμάτων, επίπλων, δομικών υλικών και τόσες άλλες επιχειρήσεις, των οποίων τον μακρύ κατάλογο θα μπορούσαμε να σας παραθέσουμε ξεχωριστά, συγκεντρώνουν πάνω από 10.000 άτομα ημερησίως στην Ευκαρπία. Στη Δημοτική Ενότητα Ευκαρπίας εκτός από τις παραγωγικές επιχειρήσεις της μεταποίησης κυρίως, υπάρχουν και λειτουργούν αρκετές εμπορικές επιχειρήσεις.
Σε απόσταση λίγων χιλιόμετρων βορειοδυτικά από το κέντρο της Θεσσαλονίκης βρίσκεται η Πολίχνη, ένας από τους πρώην μεγαλύτερους Δήμους της πόλης και σήμερα πλέον Δημοτικές Ενότητες. Καταλαμβάνει έκταση 7,325 στρεμμάτων, από τα οποία το 60% αποτελούν πολεοδομημένη περιοχή, η οποία περιλαμβάνει: Το κέντρο της Πολίχνης ( 1000 στρ.) Το συνοικισμό Μετεώρων (1300 στρ.) Ανθοκήπων (περιοχή Καρατάσου ) 1200 στρ Η Πολίχνη αποτελούσε ανέκαθεν χωνευτήρι του προσφυγικού Ελληνισμού, που εγκαταστάθηκε κατά κύματα στην πατρίδα ,καθώς προσέφερε γόνιμο έδαφος για ανάπτυξη και δημιουργία. Αρχικά η περιοχή κατοικούνταν από ορισμένες οικογένειες Βλάχων, ωστόσο η οικιστική μορφή της και ο χαρακτήρα της διαμορφώθηκαν μετά τη σταδιακή εγκατάσταση σε αυτήν των προσφύγων , που έφεραν μαζί τους τον πολιτισμό ,τις τεχνικές γνώσεις και τις συνήθειες που είχε αναπτύξει ο Ελληνισμός, που διέπρεπε από χιλιάδες χρόνια στη Μικρά Ασία και στον Πόντο. Η Πολίχνη, σε απόλυτη συμφωνία με το όνομα της, αποτελεί μια μικρή πόλη, που διαθέτει προσωπικό χαρακτήρα και λειτουργεί με το δικό της μοναδικό ρυθμό.
Μέσα στα όρια της στεγάζονται δημόσιες υπηρεσίες, εγκαταστάσεις κοινωνικής μέριμνας , πολιτιστικοί και αθλητικοί σύλλογοι, τοπική αγορά στο κέντρο της Πολίχνης . Ιδιαίτερα αξιόλογη είναι και η πολιτιστική της κληρονομιά η οποία επικεντρώνεται στην τράπεζα και την Τούμπα Λέμπέτ και στους Βυζαντινούς Nερόμυλους . Η περιοχή της Πολίχνης χάνεται στο πέρασμα των αιώνων ακoλουθώντας κοινή πορεία με την ιστορία της Θεσσαλονίκης : Το 17ο- 18ο αιώνα εμφανίζεται ως Καραχουσείν ή ΚΑΡΑΙΣΙΝ ΤΟ 19ο φθάνουν στην περιοχή και εγκαθίστανται κάποιες οικογένειες βλάχων . Το 1914 κατέφθασαν από την Τσάλκα 33 οικογένειες προσφύγων Το 1917 ορόσημο για την ιστορία της Θεσσαλονίκης λόγω της μεγάλης πυρκαγιάς στην Πολίχνη δημιουργήθηκε στρατόπεδο φιλοξενίας πυροπαθών . Από το 1920 έως και το 1926 εγκαταστάθηκαν στο Καράισιν 140 οικογένειες Καυκάσιων προσφύγων οι οποίες προέρχονταν από την περιοχή του Καρς και της Τσάλκας . Ο πρώτος ναός στεγάσθηκε σε έναν από τους θαλάμους των οικιστών που είχαν κτισθεί το 1917 πάνω από την παλιά κρύα βρύση . Τη μεγάλη Εβδομάδα του 1927 ο παπά -ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΟΡΦΑΝΙΔΗΣ εκφράζει την ιδέα για την ανέγερση νέου ναού και την 4η Μαΐου αποφασίστηκε ανέγερση του. Σήμερα πλέον η εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα αποτελεί την κεντρική εκκλησία και χώρο λατρείας και προσευχής της Δημοτικής Ενότητας Πολίχνης.
Σταυρούπολη.
Βρίσκεται στη δυτική πλευρά του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσ/νίκης, με έκταση 3.521 περίπου στρέμματα. Σήμερα είναι μία σύγχρονη πόλη που δημιουργήθηκε από τον προσφυγικό οικισμό του 1914, διατηρεί παραδόσεις και κρατά ζωντανά τα στοιχεία της ιστορίας της.
Η Δημοτική Κοινότητα Σταυρούπολης (σήμερα) με τα αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν βρεθεί στην περιοχή της Ομόνοιας μαρτυρούν ότι η ιστορία της ξεκινά κατά την νεολιθική εποχή. Η Σταυρούπολη, δυτική ύπαιθρος της Θεσ/νίκης αλλάζει μορφή μετά το 1914 με την οργανωμένη εγκατάσταση ανθρώπων και τη δημιουργία οικισμών. Πρόσφυγες από την Μακεδονία, την Θράκη, Μικρά Ασία, Πόντο, εγκαθίστανται στην περιοχή. Το πρώτο όνομα που δίνουν στον οικισμό τους είναι ΛΕΜΠΕΤ, που το δανείζονται από ένα τσιφλίκι που βρισκόταν λίγα χιλιόμετρα βορειότερα.
Στη δεκαετία 1950 -1960 εσωτερική μετανάστευση, μέχρι και τις μέρες μας, πολιτικοί πρόσφυγες, παλιννοστούντες και οικονομικοί μετανάστες δημιουργούν τη σημερινή εικόνα της ενότητας Σταυρούπολης του ΔΗΜΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ. Ως ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗ καταγράφεται από το 1932, ενώτο 1934 αναγνωρίζεται ως Κοινότητα και το 1964 ανακηρύσσεται Δήμος. Σήμερα ονομάζεται Δημοτική Κοινότητα Σταυρούπολης ΔΗΜΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ. Στη δυτική είσοδο της πόλης, υπάρχουν σημαντικά ιστορικά στοιχεία όπως: η ΜΟΝΗ ΛΑΖΑΡΙΣΤΩΝ, η ΜΟΝΗ ΚΑΛΟΓΡΑΙΩΝ, το ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ καθώς και πολλά ανενεργά βιομηχανικά κτίρια(όπως το εργοστάσιο της ΑΓΝΟ καλ., ως πόλος οικονομικής ανάπτυξης με υπάρχουσα παραγωγική βάση και με πολυπολιτιστική ταυτότητα της τοπικής κοινωνίας, που αποτελούν συγκριτικά πλεονεκτήματα που εμπεριέχουν μεγάλη δυναμική ανάπτυξη στην περιοχή.
Δημιουργήθηκε την 1η Ιανουαρίου 2011 από τη συνένωση σε ενιαίο ΟΤΑ των εξής δήμων, πού σήμερα αποτελούν δημοτικές ενότητες: Αγίου Παύλου, Νεάπολης, Πεύκων και Συκεών.
Έδρα του είναι οι Συκιές.
Ο Άγιος Παύλος είναι περιοχή του του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης στα ανατολικά της πόλης και καταλαμβάνει τις συνοικίες Άγιος Παύλος και Ευαγγελίστρια. Μέχρι το 2010 ήταν ανεξάρτητος Δήμος, ενώ με το Πρόγραμμα Καλλικράτης εντάχθηκε στο Δήμο Νεάπολης - Συκεών. Ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ήταν 6.852 κάτοικοι.
Η Νεάπολη είναι περιοχή του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, σε μικρή απόσταση από το κέντρο της πόλης. Εκτείνεται στη βορειοδυτική πλευρά της Μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης και ανήκει στο Δήμο Νεάπολης - Συκεών. Υποδιαιρείται στις εξής συνοικίες:
- Νεάπολης
- Πυροπαθών
- Κάτω Αναγεννήσεως
- Άνω Αναγεννήσεως
- Κουντουριώτη
- Τρωάδος
- Ρήγα Φεραίου
- Υδραγωγείου
- Αξιού
- Κολοκοτρώνη
- Νέα Βάρνα
- Τυρολόη
Η ιστορία της περιοχής ξεκινά λίγο μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Μετά την Καταστροφή του 1922, Μικρασιάτες πρόσφυγες από την Νέβσεχιρ της Καππαδοκίας (ελληνική ονομασία Νεάπολη) εγκαταστάθηκαν στην δυτική περιοχή της Θεσσαλονίκης, στους λόφους λίγο έξω από τα όρια των βυζαντινών τοιχών, και έδωσαν στη νέα τους πατρίδα το όνομα της παλαιάς: Νεάπολη.
Η συνεχής ροή μεταναστευτικών κυμάτων κατά την περίοδο του μεσοπολέμου μετέτρεψε την Νεάπολη από οικισμό προσφυγικών παραπηγμάτων, αρχικά σε Κοινότητα και μετά, το 1946, σε Δήμο. Το 2011 η Νεάπολη συνενώθηκε στο νέο Δήμο Νεάπολης - Συκεών μαζί με τις Συκιές, τον Άγιο Παύλο και τα Πεύκα.
Η σημερινή Νεάπολη αποτελεί έδρα του Υποθηκοφυλακείου Δυτικής Θεσσαλονίκης, της Ιεράς Μητροπόλης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως καθώς και πολλών αθλητικών και πολιτιστικών συλλόγων. Διαθέτει Δημοτικό Ανοιχτό Θέατρο , Θερινό Σινεμά ,Σχολή Κλασικού και Μοντέρνου Χορού, Δημοτικό Ωδείο και Δημοτική Συγκοινωνία. Επίσης στο χώρο του πρώην Στρατοπέδου Στρεμπενιώτη, βρίσκεται το Κλειστό Γυμναστήριο Νεαπόλεως, το Κολυμβητήριο Νεάπολης καθώς και το Δημοτικό γήπεδο ποδοσφαίρου.
Στη Νεάπολη πραγματοποιείται κάθε χρόνο στο τέλος του καλοκαιριού η Βαλκανική Πλατεία, η πιο σημαντική σειρά εκδηλώσεων της περιοχής, μια γιορτή του Πολιτισμού με συμμετοχές από όλες τις χώρες της Βαλκανικής, που καθιερώθηκε σαν θεσμός έπειτα από τη θερμή ανταπόκριση των κατοίκων.
Σκοπός της διοργάνωσης είναι η προσέγγιση των λαών της Βαλκανικής μέσω της κουλτούρας τους έτσι ώστε να προωθηθεί η ιδέα της ειρήνης στον ευαίσθητο αυτό χώρο της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της συνεργασίας μεταξύ των χωρών της Βαλκανικής που προσανατολίζονται σ' ένα κοινό Ευρωπαϊκό μέλλον. Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων περιλαμβάνει ένα πλούσιο καλλιτεχνικό πρόγραμμα με μουσική, χορό, θέατρο, εικαστικές εκθέσεις, επιδείξεις γαστρονομίας και άλλες παράλληλες εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στο πρώην στρατόπεδο Στρεμπενιώτη, έναν κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο, με αίθουσες τέχνης και διαλέξεων, ανοιχτό και κλειστό θέατρο και αθλητικές εγκαταστάσεις. Στο πλαίσιο της Βαλκανικής Πλατείας πραγματοποιούνται επίσης εκδηλώσεις και σε άλλους δήμους καθώς και η Έκθεση Προϊόντων Χειρός με συμμετοχές Βαλκανίων επιχειρηματιών.
Τα Πεύκα (επίσημα, αναφέρεται συχνά και ως Ρετζίκι), αποτελεί προάστιο της Θεσσαλονίκης και δημοτική ενότητα του Δήμου Νεαπολεως-Συκεών και εντάσσεται στο πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης. Απέχει από το κέντρο της Θεσσαλονίκης μόλις 6,5 χλμ.
Η λέξη Ρεντζίκι αποτελεί παράφραση της παλαιότερης ονομασίας της περιοχής Ουρεντζίκ (τουρκικά: Urendjick) που σημαίνει Μικρός Παράδεισος και αποτελούσε μια ευχάριστη συνοικία της πόλης κατά την περίοδο της Οθωμανοκρατίας. Σήμερα η επίσημη ονομασία της πόλης είναι Πεύκα αλλά χρησιμοποιείται ευρέως και η ονομασία Ρετζίκι.
Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ο οικισμός είχε 6.434 κατοίκους.
ΔΗΜΟΣ ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ
Ο Δήμος Παύλου Μελά είναι δήμος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας που συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης. Προέκυψε από την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Σταυρούπολης, Πολίχνης και Ευκαρπίας. Η έκταση του νέου Δήμου είναι 24,92 τ.χλμ και ο πληθυσμός του 84.397 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Με την απογραφή του 2011 ο πληθυσμός του Δήμου Παύλου Μελά είναι 98.870 κάτοικοι και είναι πλέον ο 3ος πληθυσμιακά Δήμος της Θεσσαλονίκης, μετά τον Δήμο Θεσσαλονίκης και τον Δήμο Κορδελιού-Ευόσμου. Έδρα του νέου Δήμου ορίστηκε η Σταυρούπολη. Δήμαρχος είναι ο Διαμαντής Παπαδόπουλος, ο οποίος είναι ο πρώτος Δήμαρχος του Δήμου Παύλου Μελά, μετά τις εκλογές που έγιναν το 2010.
Είναι κατεξοχήν τόπος κατοικίας, περιοχή ξεχωριστή όχι μόνο για τη μορφολογία του εδάφους αλλά και για τη γειτνίαση της με το κέντρο της πόλης, εφόσον απέχει μόλις 7 χμ από το κέντρο της. Είναι ο τόπος που ρίζωσαν οι πρόσφυγες της Μ. Ασίας, του Πόντου, όπως και εσωτερικοί μετανάστες από τα βλαχοχώρια Μεγάλα Λιβάδια Παϊκου και Κοκκινόπηλος Ολύμπου, ενώ υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις και αποδείξεις ότι κατοικήθηκε σε πολύ παλιές εποχές. Με τη Μικρασιατική Καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας εγκαταστάθηκαν στην Ευκαρπία και Μικρασιάτες πρόσφυγες από την περιοχή ΟΥΣΑΚ. Εκεί βρίσκονται και οι «Τεμένου Θύραι» περιοχή γνωστή στην αρχαιότητα. Η βίαιη μετανάστευση και εγκατάσταση των προσφύγων οδήγησε στη δημιουργία ενός οικισμού νε άναρχη δόμηση. Το πρώτο σχέδιο πόλης εγκρίθηκε μόλις το έτος 1937, χωρίς όμως να λύσει τα οικιστικά προβλήματα της περιοχής. Μέχρι το 1960 η Ευκαρπία ήταν μια κτηνοτροφική περιοχή με το μεγαλύτερο ποσοστό των κατοίκων με αυτήν ενώ ο γυναικείος πληθυσμός ασχολούνταν με τη ύφανση παραδοσιακών χαλιών. Κάθε σπίτι είχε εγκαταστήσει μια μικρή βιοτεχνία την οποία αποτελούσαν 2-3 αργαλειοί. Η επεξεργασία της πρώτης ύλης γίνονταν από τις ίδιες και το τελικό προϊόν, που ήταν χαλί ή βελέντζα έφευγε για πούλημα στα διάφορα παζάρια της Θεσσαλονίκης. Στις δεκαετίες μετά το 1960 υπήρξε ρεύμα εσωτερικής μετανάστευσης λόγω της συγκέντρωσης βιομηχανικών μονάδων που προσέφεραν εργασία λόγω της φθηνής γης και στέγασης. Από τότε μέχρι και σήμερα η περιοχή μετατράπηκε σε αστική και αναπτύσσεται συνεχώς.
Καθοριστικοί παράγοντες για την ανάπτυξη της Ευκαρπίας αποτέλεσαν και αποτελούν: 1. Η κατασκευή εργατικών κατοικιών 2. Η επέκταση του σχεδίου πόλεως και η οικοδόμηση του 3. Η εγκατάσταση των παλιννοστούντων Ελλήνων 4. Η άμεση γειτνίαση και πρόσβαση της περιοχής με το κέντρο της Θεσσαλονίκης.
Την τελευταία δεκαετία υπήρξε τόπος υποδοχής και εγκατάστασης των παλιννοστούντων Ελλήνων από την πρώην Ε.Σ.Σ.Δ. όπως και μεταναστών από διάφορα κράτη. Η δημοτική ενότητα Ευκαρπίας αποτελείται από τον κυρίως οικισμό και τους περιφερειακούς οικισμούς Εφεδρούπολης, Ευξεινούπολης, Φιλοθέης και Τραυματιούπολης. Έχει συνολική έκταση 13.500 στρέμματα και πληθυσμό 6.646 κατοίκους, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή πληθυσμού το 2001. Ο Πραγματικός πληθυσμός είναι κατά πολύ μεγαλύτερος και ανέρχεται περίπου σε 15.000 κατοίκους. Σε σύγκριση με τους υπόλοιπους δήμους του Πολεοδομικού Συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης (Π.Σ.Θ) η Δημοτική Ενότητας Ευκαρπίας κατέχει τη 2η θέση ως προς την έκταση που καταλαμβάνει και τη 15η ως προς το μέγεθος του πληθυσμού. Στην ουσία, στην έκταση του Δήμου συγκεντρώνεται μικρό μόνο τμήμα των δυτικών αστικών περιοχών κατοικίας του Π.Σ.Θ. Αντίθετα συγκεντρώνεται μεγάλο μέρος των εμπορικών και αποθηκευτικών δραστηριοτήτων εξυπηρέτησης του Π.Σ.Θ.
Αντίθετα συγκεντρώνεται μεγάλο μέρος των εμπορικών και αποθηκευτικών δραστηριοτήτων εξυπηρέτησης του Π.Σ.Θ, λόγω ακριβώς των οδικών διευκολύνσεων και της στρατηγικής θέσης του Δήμου στην ευρύτερη περιοχή. Από το 1991 μέχρι και σήμερα ο πληθυσμός του Δήμου παρουσίασε αύξηση της τάξης 22,5% σε σχέση με την προηγούμενη απογραφή , ενώ η αντίστοιχη αύξηση της χώρας ήταν κατά μέσο όρο 7%. Στην περιοχή εδρεύουν περίπου 2000 επιχειρήσεις. Επιχειρήσεις μικρές, μεσαίες και μεγάλες κυρίως μεταποίησης, λειτουργούν καθημερινά στο δεύτερο (μετά τη Βιομηχανική Περιοχή της Δυτικής Θεσσαλονίκης) Βιοτεχνικό και Βιομηχανικό πάρκο της πόλης, που είναι αυτό της Ευκαρπίας, ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η τσιμεντοβιομηχανία “ΤΙΤΑΝ”, τα ζυμαρικά ΑΒΕΖ, η ΜΙΝΕΡΒΑ, βιομηχανίες ασβέστου, επεξεργασίας κρεάτων , γάλακτος, τροφίμων ποτών ενδυμάτων, επίπλων, δομικών υλικών και τόσες άλλες επιχειρήσεις, των οποίων τον μακρύ κατάλογο θα μπορούσαμε να σας παραθέσουμε ξεχωριστά, συγκεντρώνουν πάνω από 10.000 άτομα ημερησίως στην Ευκαρπία. Στη Δημοτική Ενότητα Ευκαρπίας εκτός από τις παραγωγικές επιχειρήσεις της μεταποίησης κυρίως, υπάρχουν και λειτουργούν αρκετές εμπορικές επιχειρήσεις.
Σε απόσταση λίγων χιλιόμετρων βορειοδυτικά από το κέντρο της Θεσσαλονίκης βρίσκεται η Πολίχνη, ένας από τους πρώην μεγαλύτερους Δήμους της πόλης και σήμερα πλέον Δημοτικές Ενότητες. Καταλαμβάνει έκταση 7,325 στρεμμάτων, από τα οποία το 60% αποτελούν πολεοδομημένη περιοχή, η οποία περιλαμβάνει: Το κέντρο της Πολίχνης ( 1000 στρ.) Το συνοικισμό Μετεώρων (1300 στρ.) Ανθοκήπων (περιοχή Καρατάσου ) 1200 στρ Η Πολίχνη αποτελούσε ανέκαθεν χωνευτήρι του προσφυγικού Ελληνισμού, που εγκαταστάθηκε κατά κύματα στην πατρίδα ,καθώς προσέφερε γόνιμο έδαφος για ανάπτυξη και δημιουργία. Αρχικά η περιοχή κατοικούνταν από ορισμένες οικογένειες Βλάχων, ωστόσο η οικιστική μορφή της και ο χαρακτήρα της διαμορφώθηκαν μετά τη σταδιακή εγκατάσταση σε αυτήν των προσφύγων , που έφεραν μαζί τους τον πολιτισμό ,τις τεχνικές γνώσεις και τις συνήθειες που είχε αναπτύξει ο Ελληνισμός, που διέπρεπε από χιλιάδες χρόνια στη Μικρά Ασία και στον Πόντο. Η Πολίχνη, σε απόλυτη συμφωνία με το όνομα της, αποτελεί μια μικρή πόλη, που διαθέτει προσωπικό χαρακτήρα και λειτουργεί με το δικό της μοναδικό ρυθμό.
Μέσα στα όρια της στεγάζονται δημόσιες υπηρεσίες, εγκαταστάσεις κοινωνικής μέριμνας , πολιτιστικοί και αθλητικοί σύλλογοι, τοπική αγορά στο κέντρο της Πολίχνης . Ιδιαίτερα αξιόλογη είναι και η πολιτιστική της κληρονομιά η οποία επικεντρώνεται στην τράπεζα και την Τούμπα Λέμπέτ και στους Βυζαντινούς Nερόμυλους . Η περιοχή της Πολίχνης χάνεται στο πέρασμα των αιώνων ακoλουθώντας κοινή πορεία με την ιστορία της Θεσσαλονίκης : Το 17ο- 18ο αιώνα εμφανίζεται ως Καραχουσείν ή ΚΑΡΑΙΣΙΝ ΤΟ 19ο φθάνουν στην περιοχή και εγκαθίστανται κάποιες οικογένειες βλάχων . Το 1914 κατέφθασαν από την Τσάλκα 33 οικογένειες προσφύγων Το 1917 ορόσημο για την ιστορία της Θεσσαλονίκης λόγω της μεγάλης πυρκαγιάς στην Πολίχνη δημιουργήθηκε στρατόπεδο φιλοξενίας πυροπαθών . Από το 1920 έως και το 1926 εγκαταστάθηκαν στο Καράισιν 140 οικογένειες Καυκάσιων προσφύγων οι οποίες προέρχονταν από την περιοχή του Καρς και της Τσάλκας . Ο πρώτος ναός στεγάσθηκε σε έναν από τους θαλάμους των οικιστών που είχαν κτισθεί το 1917 πάνω από την παλιά κρύα βρύση . Τη μεγάλη Εβδομάδα του 1927 ο παπά -ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΟΡΦΑΝΙΔΗΣ εκφράζει την ιδέα για την ανέγερση νέου ναού και την 4η Μαΐου αποφασίστηκε ανέγερση του. Σήμερα πλέον η εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα αποτελεί την κεντρική εκκλησία και χώρο λατρείας και προσευχής της Δημοτικής Ενότητας Πολίχνης.
Σταυρούπολη.
Βρίσκεται στη δυτική πλευρά του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσ/νίκης, με έκταση 3.521 περίπου στρέμματα. Σήμερα είναι μία σύγχρονη πόλη που δημιουργήθηκε από τον προσφυγικό οικισμό του 1914, διατηρεί παραδόσεις και κρατά ζωντανά τα στοιχεία της ιστορίας της.
Η Δημοτική Κοινότητα Σταυρούπολης (σήμερα) με τα αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν βρεθεί στην περιοχή της Ομόνοιας μαρτυρούν ότι η ιστορία της ξεκινά κατά την νεολιθική εποχή. Η Σταυρούπολη, δυτική ύπαιθρος της Θεσ/νίκης αλλάζει μορφή μετά το 1914 με την οργανωμένη εγκατάσταση ανθρώπων και τη δημιουργία οικισμών. Πρόσφυγες από την Μακεδονία, την Θράκη, Μικρά Ασία, Πόντο, εγκαθίστανται στην περιοχή. Το πρώτο όνομα που δίνουν στον οικισμό τους είναι ΛΕΜΠΕΤ, που το δανείζονται από ένα τσιφλίκι που βρισκόταν λίγα χιλιόμετρα βορειότερα.
Στη δεκαετία 1950 -1960 εσωτερική μετανάστευση, μέχρι και τις μέρες μας, πολιτικοί πρόσφυγες, παλιννοστούντες και οικονομικοί μετανάστες δημιουργούν τη σημερινή εικόνα της ενότητας Σταυρούπολης του ΔΗΜΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ. Ως ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗ καταγράφεται από το 1932, ενώτο 1934 αναγνωρίζεται ως Κοινότητα και το 1964 ανακηρύσσεται Δήμος. Σήμερα ονομάζεται Δημοτική Κοινότητα Σταυρούπολης ΔΗΜΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ. Στη δυτική είσοδο της πόλης, υπάρχουν σημαντικά ιστορικά στοιχεία όπως: η ΜΟΝΗ ΛΑΖΑΡΙΣΤΩΝ, η ΜΟΝΗ ΚΑΛΟΓΡΑΙΩΝ, το ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ καθώς και πολλά ανενεργά βιομηχανικά κτίρια(όπως το εργοστάσιο της ΑΓΝΟ καλ., ως πόλος οικονομικής ανάπτυξης με υπάρχουσα παραγωγική βάση και με πολυπολιτιστική ταυτότητα της τοπικής κοινωνίας, που αποτελούν συγκριτικά πλεονεκτήματα που εμπεριέχουν μεγάλη δυναμική ανάπτυξη στην περιοχή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου