Με φόντο την κοιλάδα του Αλιάκμονα και τα αχανή τοπία της, ο βραβευμένος σκηνοθέτης Κίμων Τσακίρης, στην ταινία του «Η Αρχαιολόγος», που θα προβάλλεται στους κινηματογράφους από τις 19 Μαρτίου 2015, ξετυλίγει μία συναρπαστική αφήγηση, μία αρχετυπική μονομαχία ανάμεσα σε μία γυναίκα και το χρόνο, αυτόν που άφησε τα σημάδια του με τη μορφή μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς και αυτόν που τελειώνοντας θα βυθίσει τα ίδια του τα ίχνη. Η βαθιά ανθρώπινη ματιά του, η αγέρωχη στάση της πρωταγωνίστριας και η συγκινητική δέσμευσή της απέναντι σε αυτό που αναλαμβάνει και θεωρεί προσωπική της ευθύνη συνθέτουν ένα εξαιρετικό ντοκιμαντέρ.
Στις κοιλάδες και τις πεδινές ζώνες του Αλιάκμονα υπάρχουν σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα που χρονολογούνται από τα προϊστορικά χρόνια. Για τη Γεωργία Καραμήτρου-Μεντεσίδη, Προϊσταμένη της Λ’ Εφορείας Αρχαιοτήτων, ο χρόνος κυλά αντίστροφα. Ο χώρος αρχαιολογικού ενδιαφέροντος θα μετατραπεί σε λίμνη από το υπό κατασκευή φράγμα Ιλαρίωνα της ΔΕΗ. Η αρχαιολόγος καταβάλλει τεράστιες προσπάθειες ώστε να ολοκληρωθεί το σωστικό της έργο (με χρηματοδότηση της ΔΕΗ ΑΕ), το οποίο, δύο τρεις μήνες πριν το τέλος του, βρίσκεται στην πιο αποδοτική του φάση.
«Η απόφαση να γυρίσω την “Αρχαιολόγο” προέκυψε μετά τη συνάντηση που είχα με την κα Καραμήτρου-Μεντεσίδη, έφορο αρχαιοτήτων των νομών Κοζάνης-Γρεβενών, πριν από δύο περίπου χρόνια» εξηγεί ο σκηνοθέτης Κίμων Τσακίρης. «Η προσωπικότητά της, αλλά και η ιστορία που μου περιέγραψε και είδα να εκτυλίσσεται μπροστά μου, κίνησε αμέσως το ενδιαφέρον μου να την κινηματογραφήσω, να αφηγηθώ μια ιστορία που έχει πολλά επίπεδα και που πιστεύω ότι μας αφορά όλους, ιδιαίτερα αυτή τη χρονική στιγμή».
Η Γεωργία Καραμήτρου-Μεντεσίδη ερευνά και ανασκάπτει την περιοχή από τη δεκαετία του ’80. Όταν πρωτοπήγε, ξεκίνησε από το μηδέν. Οι ίδιοι οι κάτοικοι, ακόμη και όσοι γνώριζαν την ύπαρξη των αρχαίων, όπως στην Αιανή, δεν αντιλαμβάνονταν πώς έπρεπε να τα προστατέψουν και να τα διαχειριστούν. Η αρχαιολόγος χρειάστηκε τη βοήθειά τους και επιστράτευσε μία πολύ μικρή ομάδα ανθρώπων. Τους μετέδωσε την αγάπη της για την αρχαιολογία και το παρελθόν και έτσι κατάλαβαν τον λόγο για τον οποίο θα πρέπει να προστατεύουν τα αρχαία. Η ομάδα των ανθρώπων μεγάλωσε και έγιναν ομάδες σε πολλούς τόπους. Η ζωή τους άλλαξε από τότε, ενώ η αφοσίωση προς το πρόσωπο της γυναίκας που τους ευαισθητοποίησε για την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά που κρυβόταν κάτω από τα πόδια τους είναι συγκινητική.
Η αφήγηση του ντοκιμαντέρ είναι καθαρά ανθρωποκεντρική. Η ιστορία ακολουθεί τους χαρακτήρες και οι αρχαιότητες εντάσσονται στο περιβάλλον της ιστορίας. Σε αυτή την ιστορία πρωταγωνίστρια είναι μια αρχαιολόγος που μοιράζεται τη διαδρομή της και τον αγώνα της μπροστά στην κάμερα. Ο Κίμων Τσακίρης άλλωστε δεν χρησιμοποιεί σενάριο. Παρατηρεί στην αρχή μια κατάσταση, γνωρίζει τους ανθρώπους και όταν αρχίζει το γύρισμα αποφασίζει κάθε στιγμή ποιο είναι το πιο σημαντικό στοιχείο για να κινηματογραφήσει σε μια σκηνή. Όταν τελειώνει μια μέρα γυρίσματος, συζητάει με την ομάδα, τους χαρακτήρες, αλλά και με τον εαυτό του την κατεύθυνση που παίρνει η ιστορία και έτσι συνεχίζει την επόμενη μέρα.
Είναι μια διαδικασία επίπονη και χρονοβόρα γιατί αφήνει την ιστορία να τον οδηγήσει και έρχεται συνέχεια αντιμέτωπος με πολλά ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν επιτόπου. Ο ίδιος δεν πιστεύει στα ντοκιμαντέρ που οι δημιουργοί τους ξέρουν από την αρχή πώς θα τελειώσουν. Αφήνει τις ιστορίες ανοιχτές και επιδιώκει να έχουν επίπεδα για να καταλάβει μετά ο κάθε θεατής αυτό που μπορεί και θέλει να καταλάβει.
Ο περίγυρος έχει εξίσου μεγάλο ενδιαφέρον. Υπάρχουν η ΔΕΗ, οι κάτοικοι, ο τρόπος με τον οποίο βλέπει ο καθένας τα αρχαία. Στο ντοκιμαντέρ προβάλλονται αντικρουόμενες απόψεις και οπτικές. Η δομή θυμίζει παζλ που απλώνεται γύρω από το φράγμα. Ενδεικτικά, η «Αρχαιολόγος» παραθέτει συνεντεύξεις από όλους τους εμπλεκόμενους των δύο πλευρών (υπέρ και κατά του φράγματος) και πολλές μαρτυρίες από ντόπιους και εργάτες για την ολοκληρωμένη παρουσίαση του θέματος.
Η δημιουργία του ντοκιμαντέρ διήρκεσε 2 χρόνια, ενώ το μοντάζ γινόταν παράλληλα με το γύρισμα. Τον Ιανουάριο του 2014 έγινε το τελευταίο γύρισμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου