Πέμπτη 11 Μαΐου 2017

Johan Cruyff: Όταν ο Ajax δεν τον ήθελε, πήγε στη Feyenoord και έκανε το νταμπλ


Δημήτρης Βαρσάνης


Ο Cruyff ήταν 36 το καλοκαίρι του 1983 και στη δεύτερη θητεία του στον Ajax αφού μόλις βοήθησε τον σύλλογο να κατακτήσει το νταμπλ στη χώρα του. 


Ήταν ένα επίτευγμα το οποίο ανταμείφθηκε με την είδηση ​​ότι έπρεπε να παραμεριστεί από τις δυνάμεις του στο De Meer. Ένα καινούργιο συμβόλαιο δεν προτάθηκε στον άνθρωπο που είχε δώσει τόση δύναμη, καθεστώς και κύρος στο σύλλογο, για να μην αναφέρουμε μια αφρώδη σειρά από τρόπαια.






Με ένα σημείο να αποδείξει και το θυμό του να είναι σε υψηλά επίπεδα ο Cruyff επέλεξε κάτι το αδιανόητο. Ο Ολλανδός υπέγραψε στη μισητή αντίπαλο του Ajax τη Feyenoord: ένα σωματείο που έπεσε στη δυσμένεια από τότε που πήρε το πρωτάθλημα και το κύπελλο  UEFA το 1974. Ο “γίγαντας” του Ρότερνταμ - ο πρώτος Ολλανδικός σύλλογος που κατέκτησε τόσο το Κύπελλο Πρωταθλητριών όσο και το Παγκόσμιο κύπελλο συλλόγων - κατάφερε μόνο να προσθέσει μία επιτυχία κυπέλλου στο τιμητικό τους κατάλογο.

Ο καθένας θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι η Feyenoord είχε περισσότερη ανάγκη τον Cruyff παρά ο Cruyff τη Feyenoord. Ο σύλλογος του Ρότερνταμ δεν έπρεπε απλά να υποτάξει το μισητό του αδερφό. Ήταν λίγο πιο περίπλοκο. Η PSV Eindhoven εμφανίστηκε δυναμικά κατά τη διάρκεια του δεύτερου μισού της δεκαετίας του '70, με τρεις τίτλους πρωταθλήματος σε τέσσερις σεζόν για να προσθέσουν το κύπελλο UEFA του 1978. Η AZ Alkmaar τέθηκε επίσης στις αρχές της δεκαετίας του '80 ώστε να πάρει το πρώτο της πρωτάθλημα και να αντιμετωπίσει στον τελικό του Κυπέλλου UEFA του 1981 την Ipswich Town του Bobby Robson. Μέχρι το 1983 η Feyenoord είχε κατακλυσθεί από νέα παιδιά στο μπλοκ όσο και από τη διαχρονική νέμεσις τους από το Άμστερνταμ.






Η κάπως ανήσυχη ένωση μεταξύ του Cruyff και της Feyenoord πήρε πολύ καιρό να ευδοκιμήσει, όχι μόνο για τους έντονα φιλόδοξους οπαδούς και των δύο συλλόγων αλλά και για τους ίδιους τους παίκτες, μαζί με τους έκπληκτους εκπροσώπους των μέσων του Έθνους και πέραν αυτών. Μετά από 32 χρόνια η θέα του Cruyff με την ερυθρόλευκη φανέλα της Feyenoord είναι κάτι που σας κάνει να το κοιτάξετε δύο φορές, ακριβώς για να βεβαιωθείτε ότι τα μάτια σας δεν σας εξαπατούν.

Ο κόσμος όμως έφτασε να δει τον Cruyff με τη φανέλα της Feyenoord και σίγουρα οι παίκτες και οι οπαδοί του De Kuip σύντομα άρχισαν να “ζεσταίνονται” για την “εξωγήινη” έκδοση που ξεδιπλώνονταν μπροστά τους. Η Feyenoord ξεκίνησε εντυπωσιακά τη σεζόν κερδίζοντας τους πέντε από τους πρώτους έξι αγώνες της Eredivisie και “πέταξε” μόνο ένα βαθμό προτού πραγματοποιήσει το ταξίδι στο Άμστερνταμ για το πρώτο Klassieker της χρονιάς, ένας αγώνας που διεξήχθη στο Ολυμπιακό Στάδιο. Η Feyenoord ακόμα πέτυχε 14 τέρματα στις πρώτες τρεις αγωνιστικές του πρωταθλήματος. Η επιστροφή του Cruyff στον Ajax με τα χρώματα της Feyenoord δεν θα ήταν ποτέ μια στατική περίπτωση.





Μόλις λίγες μέρες μετά από ένα ταξίδι στη Σκωτία για να αντιμετωπίσει τη St. Mirren για το κύπελλο UEFA, η Feyenoord πήγε στο Klassieker γεμάτο εμπιστοσύνη. Ωστόσο θα αποδειχθεί μια τρομακτική εμπειρία καθώς η Feyenoord ηττήθηκε με 8-2 από τη μεγαλύτερη της αντίπαλο και κάτοχο του πρωταθλήματος. Παρόλα αυτά η Feyenoord δεν έπαιξε τόσο άσχημα κατά τη διάρκεια μιας αναμέτρησης που είχε μολυνθεί από ένα προβληματικό κόσμο. Ήταν αντ 'αυτού μια περίπτωση απλών λαθών που τιμωρήθηκαν με τον πιο εμφατικό τρόπο από τους αντιπάλους της.


Ήταν ένα αποτέλεσμα που θα μπορούσε να εκτροχιάσει την ξεχωριστή εκκίνηση της Feyenoord όμως έκανε ακριβώς το αντίθετο. Η Feyenoord σηκώθηκε από τη “κακοποίηση” της από τον Ajax όντας μια ομάδα με όλο και μεγαλύτερη εξουσία. Το ταξίδι στο Paisley για να αντιμετωπίσει τη St. Mirren στο Love Street λίγες μέρες πριν τη βαριά ήττα από τον Ajax τελείωσε με μια νίκη (0-1) για τη Feyenoord. Το γκολ το πέτυχε ένας άνδρας μόλις δύο ημέρες μετά τα 21α γενέθλιά του: ο Ruud Gullit.


Η συγκεκριμένη Feyenoord δεν ήταν καθόλου συγκρότημα ενός άνδρα. Ο Cruyff ενώθηκε όχι μόνο με τον αναδυόμενο Gullit αλλά και με ταλαντούχους παίκτες όπως ο τερματοφύλακας Joop Hiele, αργότερα εκπαιδευτής του Hans van Breukelen στο Euro 88. Ήταν επίσης ευλογημένος με τον γκολτζή Peter Houtman, ο οποίος αργότερα θα γινόταν ο εκφωνητής του De Kuip. Ο André Hoekstra άνθισε κατά τη διάρκεια της χρονιάς και η άμυνα καθοδηγήθηκε αποτελεσματικά από τους Sjaak Troost και Michel van der Korput. Ο Ben Wijnstekers, ο Δανός διεθνής Ivan Nielsen, ο Pierre Vermeulen και ο Βούλγαρος διεθνής Andrey Zhelyaskov έκαναν όλοι τις τις δικές τους συμβολές.


Έπρεπε να περάσουν πέντε μήνες ώστε η Feyenoord να χάσει και πάλι στο πρωτάθλημα καθώς ξεκίνησε μια αήττητη διαδρομή 15 αγώνων που περιλάμβανε δώδεκα νίκες. Όταν τελικά ηττήθηκε από τη Groningen στα τέλη Φεβρουαρίου, θα ήταν η τελευταία φορά που η Feyenoord θα γευτεί την ήττα κατά την περίοδο 1983-84. Με μια σταθερή πρόοδο στο Κύπελλο KNVB (συμπεριλαμβανομένου μιας επικράτησης επί του Ajax στον επαναληπτικό στο γύρο των “16”), η μόνη της κηλίδα στο εγχειρίδιο της Feyenoord ήταν ο αποκλεισμός στο κύπελλο UEFA από τη Tottenham Hotspur. Ένας επιβλητικός Glenn Hoddle όντας 10 χρόνια νεότερος από τον Cruyff αποδείχθηκε μεγάλο εμπόδιο κατά τη διάρκεια των δύο αγώνων στο δεύτερο γύρο της διοργάνωσης. Οι Λονδρέζοι μετέπειτα θα κατακτούσαν και το τρόπαιο.


Μια εβδομάδα μετά την ήττα από τη Groningen ήρθε η ώρα για εκδίκηση. Ο Ajax έφτασε στο De Kuip ελπίζοντας ότι μια νίκη του θα προκαλούσε στη Feyenoord να χτυπήσει το κουμπί της αυτοκαταστροφής. Η Feyenoord όμως με μια αμείλικτη διάθεση είχε άλλα σχέδια. Ο Gullit άνοιξε το σκορ με ένα θεαματικό φάουλ και ο Cruyff πέτυχε ένα από τα άλλα τρία τέρματα από κοντινή απόσταση στη νίκη με 4-1 όπου ο Jan Mølby έβαλε το μοναδικό γκολ του Ajax. Ήταν ένα αποτέλεσμα που επιβεβαίωσε ότι η Feyenoord διέθετε την ψυχική ανθεκτικότητα από εκείνη τη μοιραία ήττα στο Άμστερνταμ.


Την επόμενη εβδομάδα η Feyenoord απώλεσε ένα βαθμό στην ισοπαλία με Go Ahead Eagles σε ένα παιχνίδι που κυριάρχησε στο μεγαλύτερο μέρος του. Ο σκόρερ της Feyenoord εκείνη την ημέρα ήταν ο Stanley Brard. Ο Brard ήταν ένας αριστερός μπακ όμως η επιμονή του Cruyff τον έκανε αριστερό εξτρέμ. Ο Brard έμοιαζε συχνά αμήχανος και άβολος στη θέση του και θα προκαλούσε απογοήτευση όχι μόνο στους οπαδούς της Feyenoord αλλά και σε μερικούς από τους συμπαίκτες του.

Ο Brard ωστόσο διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στην ενδεκάδα καθώς η υψηλότερη τοποθέτησή του στον αγωνιστικό χώρο σήμαινε ότι οι αντίπαλοι δεξιοί μπακ δεν είχαν την ελευθερία να πάνε μπροστά. Αυτό με τη σειρά του σήμαινε ότι υπήρχε λιγότερη πίεση στον γηρασμένο Cruyff να εντοπιστεί. Ήταν ένας βασικός συντελεστής. Ο Brard πανηγύρισε το γκολ του εκείνη την ημέρα με μια καλοσχεδιασμένη χειρονομία προς τους επικριτές του.

H Feyenoord έκανε οκτώ νίκες και έφερε τρεις ισοπαλίες στις 11 τελευταίες αγωνιστικές του πρωταθλήματος μετά την επικράτηση επί του Ajax. Εν τέλει κατέκτησε τον τίτλο με δύο παιχνίδια να απομένουν μετά τη νίκη με 3-0 κόντρα στην Utrecht στην έδρα της. Τρεις μέρες αργότερα κέρδισε την Fortuna Sittard σε ένα κλειστό τελικό κυπέλλου στο De Kuip για να εξασφαλίσουν το τρίτο νταμπλ στην ιστορία της. Ο Houtman πέτυχε το νικητήριο τέρμα στα μέσα του δευτέρου ημιχρόνου μόλις τρία λεπτά μετά την είσοδο του από τον πάγκο.

Ήταν μια εκπληκτική απάντηση του Cruyff προς τον Ajax ο οποίος τον έδιωξε μόλις 12 μήνες νωρίτερα αφού τον βοήθησε να πάρει το πρωτάθλημα και να κάνει το νταμπλ. Ο Cruyff ψηφίστηκε επίσης “Παίκτης της Χρονιάς” από τους δημοσιογράφους της χώρας. Ο Gullit κέρδισε το αντίστοιχο βραβείο από τους συναδέλφους του. Ήταν ένας αξιοθαύμαστος και κατάλληλος τρόπος να τελειώσει τη καριέρα του στο ποδόσφαιρο, απλά όχι στο κλαμπ που αναμενόταν να το πράξει.


Καθώς ο Cruyff αποχώρησε από τη Feyenoord το καλοκαίρι του 1984, ο σύλλογος υπέγραψε ένα άλλο γηρασμένο είδωλο του Ajax σε μια προσπάθεια να επαναλάβει την επιτυχία του '84. Ο 33χρονος Johnny Rep αποκτήθηκε από την PEC Zwolle σε μια προσπάθεια να γεμίσει το κενό που άφησε ο Cruyff. Όμως η σεζόν 1984-85 θα ήταν απογοητευτική μιας και η Feyenoord έμεινε έξω στο πρώτο γύρο του κυπέλλου Πρωταθλητριών από τον Παναθηναϊκό.

Ακόμα υπήρξε μια πρόωρη αποχώρηση στην υπεράσπισή του κυπέλλου KNVB από την Excelsior στην έδρα της. Αν και η Feyenoord τελείωσε στη λογική τρίτη θέση στο πρωτάθλημα, ήταν ακόμα ένα χτύπημα μιας και παρέδωσε ξανά τον τίτλο στον Ajax. Οι τελικές ύβρεις στο “στομάχι” της Feyenoord το καλοκαίρι του 1985 ήταν η φυγή του Gullit στη PSV Eindhoven και η επιστροφή του Cruyff στον Ajax ως προπονητής.


Σε αντίθεση με την απίστευτη επιτυχία του Cruyff οι τελευταίες τρεις δεκαετίες δεν ήταν πάντα ευγενικές για τη Feyenoord με τον τίτλο της Eredivisie να επανέρχεται στο De Kuip μόνο δύο φορές, ο τελευταίος το μακρινό 1999. Μόνο τρεις ακόμα μεγάλες τιμές έχουν βρει το δρόμο τους στην αίθουσα τροπαίων της Feyenoord από την αυγή της νέας χιλιετίας με περισσότερες απογοητεύσεις να βιώνουν παρά χαρές.


Οι οικονομικές δυσκολίες και ακόμη και τα “φλερτ” με τον υποβιβασμό ήταν πιο διαδεδομένα από τις ρεαλιστικές προκλήσεις του πρωταθλήματος, ωστόσο η Feyenoord συνεχίζει να κυνηγά τα φαντάσματα του ένδοξου αλλά και του χαμένου παρελθόντος της και σε λίγες μέρες είναι πιθανόν να τα καταρρίψει.

Δεν υπάρχουν σχόλια: