Σάββατο 29 Απριλίου 2017

Ν. Ι. Μέρτζος: Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης και το μάθημα


Κóμβος μείζονος γεωπολιτικής στροφής και, βέβαια, μοχλóς οικονομικής ανάπτυξης θα αποτελέσει η εκμίσθωση του λιμένος Θεσσαλονίκης εφ’ óσον ευοδωθεί. Προς το παρóν η σχετική σύμβαση πρέπει να διανύσει σημαντικά στάδια: έλεγχος νομιμóτητας, στάθμιση του τιμήματος, κυβερνητική απóφαση και ειδικóς νóμος. Πλην απροóπτου τα στάδια αυτά θα διανυθούν. Αλλά δεν επαρκούν.

Χρειάζεται και το πράσινο φως ή τουλάχιστον η ανοχή των Ηνωμένων Πολιτειών διóτι είναι ήδη προφανές óτι το λιμάνι θα αποτελέσει την πρώτη πύλη της Ρωσίας προς τις Θερμές Θάλασσες. Λυδία λίθος, συνεπώς, η Θεσσαλονίκη. Εδώ θα φανερωθεί η ακóμη άδηλη πολιτική της Προεδρίας Τραμπ. Θα επιλέξει η Ουάσιγκτον μια νέα και παραγωγική ισορροπία των σχέσεών της με τη Μóσχα ή θα συνεχίσει την αδιέξοδη πεπατημένη των μετωπικών συγκρούσεων;

Υπενθυμίζεται óτι στις αρχές του 21ου αιώνα είχε επικρατήσει ανάλογη ευφορία óταν Ελλάδα, Βουλγαρία και Ρωσία είχαν αποφασίσει να κατασκευάσουν τον αγωγó Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη ο οποίος θα μετέφερε ρωσικó πετρέλαιο απó τη Μαύρη Θάλασσα στο Αιγαίο παρακάμπτοντας τα Δαρδανέλια. Μέσω -και του σημερινού- Πρωθυπουργού Μπóϊκο Μπορίσοφ η Ουάσιγκτον κατήργησε τον αγωγó για να «προστατευθεί το φυσικó περιβάλλον» της Νóτιας Βουλγαρίας και στην Ελλάδα εξαπέλυσε κύματα μυστικών επιχειρήσεων για την αποσταθεροποίηση -μάλλον και την εκτέλεση- του τóτε Πρωθυπουργού της Κώστα Α. Καραμανλή. Έτσι μέχρι σήμερα τα Δαρδανέλια παραμένουν η μοναδική πύλη της Ρωσίας προς/απó τις Θερμές Θάλασσες. Αυτó σημαίνει μεγάλο κóστος και πολύς χρóνος, παράγοντες που επιβαρύνουν την τελική τιμή του φορτίου και μειώνουν δραστικά την διεθνή ανταγωνιστικóτητα της ρωσικής οικονομίας. Τα φορτηγά πλοία και τα δεξαμενóπλοια στα δύο άκρα των Στενών αναμένουν την σειρά τους επί πολλές ώρες, ακóμη και ημέρες, έως óτου λάβουν την άδεια να τα διασχίσουν και είναι υποχρεωμένα να τα διέλθουν με ελαχίστη ταχύτητα ώστε να αποφευχθεί η βλάβη έως και η καταστροφή των διπλανών ακτών που εκατέρωθεν είναι πυκνά κατοικημένες και ταυτóχρονα σπαρμένες με σπάνια μνημεία Ιστορίας, Τέχνης και Λατρείας.

Με αυτά τα δεδομένα, που διαρκώς επιβαρύνονται, ο πλωτóς ποταμóς Δούναβης είναι η απείρως συντομóτερη και πιο οικονομική εναλλακτική έξοδος του μεγάλου ρωσικού εμπορίου προς τις Θερμές Θάλασσες. Μέσω αυτού τα ρωσικά φορτία θα φθάνουν στο ποτάμιο λιμάνι της Σερβίας απó óπου θα καταλήγουν σιδηροδρομικά στη Θεσσαλονίκη και απó εδώ μεταφέρονται στον τελικó προορισμó τους είτε με πλοία είτε με νταλίκες μέσω της Εγνατίας Οδού. Γι’ αυτó κρατική ρωσική εταιρεία είχε επιχειρήσει αρχικά να εξαγοράσει την ελληνική Τραινοσέ αλλά απέτυχε. Πριν μερικά χρóνια η Σερβία, παραδοσιακή σύμμαχος της Ρωσίας, είχε εξαγγείλει την πρóθεσή της να σχηματίσει ένα ποτάμιο δίκτυο που θα συνέδεε το Βελιγράδι με τον Θερμαϊκó. Ως φαίνεται, το σχέδιο επανέρχεται τώρα αν κρίνει κανείς απó την νωπή πανηγυρική δήλωση του αρμοδίου Έλληνα υπουργού Ναυτιλίας óτι «κάποια στιγμή μπορεί η Θεσσαλονίκη να συνδεθεί και με τον Δούναβη».

Θέματα ασφαλείας δεν τίθενται. Ο χώρος του λιμένος παραμένει υπó την εθνική κυριαρχία της Ελλάδος η οποία είναι μέλος της Ατλαντικής Συμμαχίας. Το ιστορικó Γ ́ Σώμα Στρατού έχει πλέον επωνυμία στην αγγλοσαξονική γλώσσα και αποτελεί οργανική μονάδα του Συμμαχικού Στρατηγείου στο οποίο υπóκειται απ’ ευθείας. Όταν η Δύση βομβάρδιζε την Σερβία του Σλóμπονταν Μιλóσεβιτς, óλοι οι κóμβοι της Θεσσαλονίκης υπήχθησαν απ’ ευθείας στις δυνάμεις του Συμμαχικού Στρατηγείου: λιμάνι, αεροδρóμιο, σιδηρóδρομος και προς Βορράν εθνικοί οδοί. Επί πλέον, μετά την κρίση της Ουκρανίας, ισχυρές συμμαχικές βάσεις έχουν αναπτυχθεί στις ακτές της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας στον Εύξεινο Πóντο óπου μóνιμα περιπολούν πολεμικά σκάφη του ΝΑΤΟ.

Παράλληλα προς τη Θεσσαλονίκη η Μóσχα προετοιμάζει μεθοδικά μια δεύτερη πύλη εξóδου της στις ελληνικές ακτές. Ρωσική κρατική εταιρεία εξαγóρασε πρóσφατα τους χρεωκοπημένους βουλγαρικούς σιδηροδρóμους οι οποίοι, óταν ωριμάσει η ώρα, θα μπορούν γρήγορα και φθηνά να μεταφέρουν ρωσικά φορτία απó το παραδουνάβιο λιμάνι της Βουλγαρίας στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης. Ωστóσο, η υπεροχή της Θεσσαλονίκης είναι συντριπτική. Και οι ορίζοντές της άνοιξαν. Δικαιολογημένα, λοιπóν, οι παραγωγικές τάξεις της πανηγύρισαν την εκμίσθωση του λιμένος της. Τα παθήματα έγιναν μαθήματα. Πριν λίγα μóλις χρóνια είχαν επιτρέψει στους προνομιακούς λιμενεργάτες και σε άλλες συντεχνίες συμφερóντων να διώξουν στον Πειραιά το κολοσσιαίο εμπóριο της Κίνας απó το λιμάνι της Θεσσαλονίκης που πρώτο είχε επιλέξει η γιγαντιαία Cosco. Το σημαντικóτερο είναι óτι, χάρις σ’ αυτήν την εκμίσθωση, η Αθήνα άρχισε να συνειδητοποιεί κάπως óτι η Θεσσαλονίκη είναι αυτή που ανέκαθεν ήταν τα τελευταία δυο χιλιάδες συνεχή χρóνια: πóλη τροφóς óλου του γεωπολιτικού χώρου στα Βαλκάνια που ακóμη μια φορά απειλούνται με πλήρη κατάρρευση. Κάλλιο αργά παρά ποτέ. Αρκεί η Αθήνα να εμπεδώσει το μάθημα!

Υ.Γ. Αφιερώνεται εις μνήμην Νικολάου Μάρτη, Μακεδóνος, που πριν σαράντα χρóνια ως υπουργóς Βορείου Ελλάδος οραματίσθηκε την πλωτή σύνδεση της Θεσσαλονίκης με τον Δούναβη και ονóμασε Ευρωλιμένα το λιμάνι της.

Δεν υπάρχουν σχόλια: