Δημήτρης Βαρσάνης
Τι κάνει κάποιον έναν καλό προπονητή; για μερικούς είναι η έμφυτη ικανότητα να παρακινεί ένα γκρουπ, ένα φυσικό χάρισμα που μπορεί να ενώσει μια ομάδα γύρω από ένα κοινό στόχο. Για άλλους είναι η τακτικής διείσδυση: μια διαίσθηση για την ανίχνευση των μικρών λεπτομερειών ενός παιχνιδιού σε αναζήτηση των αδυναμιών του αντιπάλου του.
Οι περισσότεροι φίλαθλοι του ποδοσφαίρου όμως συμφωνούν σε ένα πράγμα. Ένας προπονητής που ήταν και παίκτης μπορεί να προσφέρει κάτι που ένας προπονητής γραφείου δεν μπορεί. Η πίεση του να αγωνίζεσαι μπροστά σε χιλιάδες κόσμου, η χαρά ενός γκολ που σημειώθηκε σε ένα γεμάτο γήπεδο, η αιθέρια αγωνία ενός δαπανηρού λάθους.
Ένας προπονητής που έχει βιώσει αυτές τις στιγμές καυστικού βάρους - όπως υποστηρίζεται - μπορεί να καθοδηγήσει καλύτερα τους ποδοσφαιριστές από το πάγκο του. Υπό αυτή την έννοια ο Ronald Koeman θα έπρεπε να είναι ο καλύτερος προπονητής στον κόσμο. Γιατί τον πήρε τόσο πολύ καιρό να το δείξει;
Μέχρι την απόσυρση του το 1997 ο Koeman ήταν ήδη μύθος. Ήταν η απευθείας εκτέλεση φάουλ του που χάρισε στη Barcelona το πρώτο της Κύπελλο Πρωταθλητριών. Ήταν τα 193 γκολ του που τον έκαναν τον πιο παραγωγικό αμυντικό σκόρερ όλων των εποχών. Στην ηλικία των 35 ετών το αγόρι που ονομάστηκε «Τεν Τεν» είχε ήδη υπομείνει μερικές περιπέτειες και έγινε ένα είδωλο στη PSV, στον Ajax και στη Barcelona.
Κατά την αποχώρησή του ο Koeman εισχώρησε στο σύστημα ταχείας διαχείρισης της Βασιλικής Ολλανδικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας (KNVB) και διορίστηκε ως βοηθός προπονητή του Guus Hiddink στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1998 στη Γαλλία. Όταν η Ολλανδία αποκλείστηκε από τη Βραζιλία στα ημιτελικά έφυγε από τη Μασσαλία με ένα δίπλωμα προπονητή και μια καριέρα αριστείας να μεταδώσει.
Δεν πέρασε πολύς καιρός πριν αρχίσουν οι προσφορές. Μετά από ένα χρόνο με τα παιδιά της Barcelona B’ η Vitesse Arnhem έκανε τη κίνηση της. Ο πρόεδρος Karel Aalbers είχε μετατρέψει τους “Vitas” από μια μικρή ομάδα σε διεκδικήτρια του πρωταθλήματος, χτίζοντας ένα γήπεδο και ένα ρόστερ που φαινόταν έτοιμο να χτυπήσει το δίπολο του Ajax και της PSV.
Ο Koeman ανέλαβε το 1999 και αμέσως ξεκίνησε ένα επιχειρηματικό παιχνίδι κατευθύνοντας τη Vitesse στην τέταρτη θέση και στο Κύπελλο UEFA προτού το κλαμπ εμπλακεί σε σκάνδαλα απάτης και φοροδιαφυγής. Ο Koeman διένυσε τέλεια το “φλογερό” του βάπτισμα, οδηγώντας τον σύλλογο σε μια αξιοσέβαστη έκτη θέση κατά την επόμενη χρονιά πριν τον καλέσει ο Ajax τον Δεκέμβριο του 2001.
Δεκαεπτά χρόνια νωρίτερα ο Koeman τερμάτισε δεύτερος πίσω από τον Marco van Basten στη λίστα των σκόρερ στη πρώτη του σεζόν ως παίκτης του Ajax. Αντικατοπτρίζοντας το σκληρό στυλ του Co Adriaanse, το συναρπαστικό ύφος του Koeman αντιμετωπίστηκε θετικά από ένα ρόστερ που γέμιζε με πείνα αλλά ήταν καταπνιγμένο από την αστάθεια. Μία από τις πρώτες του κινήσεις ήταν να αφήσει στο πάγκο τον Zlatan Ibrahimovic, του οποίου η συμπεριφορά στην προπόνηση οδήγησε τον Koeman να αμφιβάλει για την έντονη δουλειά του. Ήταν ήδη ένας προπονητής χωρίς να έχει το φόβο να πάρει σκληρές αποφάσεις.
Μετά από μερικά δύσκολα χρόνια ο Ajax φαινόταν σε μια ανοδική καμπύλη. Τα προϊόντα της Ακαδημίας του όπως ο John Heitinga, ο Nigel de Jong και ο Rafael van der Vaart πάλευαν για τις θέσεις στην αρχική ενδεκάδα με τους Christian Chivu, Mido και Maxwell. Με τον Leo Beenhakker ως τεχνικό διευθυντή όλα έμοιαζαν ευοίωνα και ο Koeman χάρισε το νταμπλ στην πρώτη του γεμάτη χρονιά.
Εν μέσω φημολογίας ότι το Διοικητικό συμβούλιο του Ajax επιθυμούσε να ασκήσει μεγαλύτερο έλεγχο στον νέο πρπονητή του, ο Louis van Gaal έφτασε ως τεχνικός διευθυντής το 2004. Ο Koeman είχε δουλέψει εν συντομία για τον van Gaal μαζί με τον José Mourinho στη Barcelona και οι δυο έφτιαξαν μια παραγωγική συνεργασία. Δεν θα διαρκούσε όμως για πολύ
Άμεσα έγινε σαφές ότι ο van Gaal ήθελε κάτι περισσότερο από μια παρασκηνιακή συμμετοχή. Παρακολουθούσε τακτικά τις προπονήσεις του Koeman παρεμβαίνοντας σε ακατάλληλες στιγμές για να προσφέρει τις απόψεις του. Ο Koeman θα αντιδράσει σύντομα σε αυτές τις εισβολές μέχρι ο van Gaal να παραδώσει τελικά την παραίτησή του μετά από μια ήττα με 4-0 από τη Bayern Munich στο Champions League.
Ο Van Gaal ο οποίος είχε οδηγήσει τη λαμπρή ομάδα του Ajax στον τίτλο του Champions League 10 χρόνια νωρίτερα - πίστευε ότι ο Koeman θα έπρεπε να ζητάει περισσότερα από τους παίκτες του. Ο νέος προπονητής ήταν πιο ρεαλιστής και δεν θέλησε να πιέσει περισσότερο μια ομάδα που ήταν ήδη “καμμένη”. Μέσα στην αποχώρησή του ο van Gaal συνάντησε τον Koeman για να μιλήσουν για τον τρόπο της αποχώρησης του:"Τον ρώτησα αν είχε χρησιμοποιήσει σκόπιμα τα μέσα ενημέρωσης για να σχεδιάσει την αποχώρησή μου και είπε ναι" έγραψε ο πρώην προπονητής της United στο βιβλίο του Hugo Borst O, Louis.
Ο Koeman ήταν πάντα σίγουρος. Ήταν ο άνθρωπος που χρησιμοποίησε τη φανέλα της Γερμανίας ως ρολό τουαλέτας στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1988. Ακόμη και για τον Koeman οι ελιγμοί ήταν ενδεικτικοί. Ο Van Gaal ήταν θρύλος του συλλόγου, νικητής του Champions League και αγαπημένος του Διοικητικού συμβουλίου του Ajax. Για τον Koeman όμως δεν ήταν παρά μια κακή επιρροή και έπρεπε να απομακρυνθεί. "Έμαθα πολλά πράγματα από αυτόν" θα παραδεχόταν κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης Τύπου το 2015:"Όμως ο τρόπος με τον οποίο χειρίζεται τους παίκτες του είναι εντελώς διαφορετικός από τον τρόπο που δουλεύω".
Αν ο Koeman ήλπιζε ότι η απομάκρυνση του van Gaal θα έφερνε αποτελέσματα έκανε λάθος. Ο Ajax συνέχισε να ταλαιπωρείται και οι τριβές μέσα στην ομάδα κορυφώθηκαν στην αποχώρησή του μετά την ήττα από την Auxerre για το κύπελλο UEFA:"Δεν έχω πλέον τη δύναμη και την ενέργεια για να ξεπεράσω αυτό το γεγονός και να κάνω την ομάδα να αποδίδει καλύτερα" παραδέχθηκε ο ίδιος.
Η Benfica του προσέφερε ένα δρόμο διαφυγής προσλαμβάνοντας τον ως προπονητή το καλοκαίρι του 2005. Οι πρωταθλητές Πορτογαλίας ένα χρόνο πριν με τον Giovanni Trapattoni είχαν μόλις πουλήσει τον Miguel στη Valencia και αντιμετώπισαν σκληρό ανταγωνισμό από τη Porto.
Κάτω από τον Ολλανδό η Benfica θα τερματίσει στην απογοητευτική τρίτη και θα πάρει το Super Cup ως μια κακή παρηγοριά μιας το 4-3-3 του Koeman απέτυχε να ενδώσει. Μετά από μόλις μια χρονιά στην Πορτογαλία επέστρεψε με την ουρά στα σκέλια σε έναν άλλο πρώην σύλλογο του στην Eredivisie.
Τα γκολ κερδίζουν παιχνίδια όμως εκείνη τη χρονιά για ένα μόνο γκολ κέρδισε ένα πρωτάθλημα. Μετά την 20η αγωνιστική της Eredivisie, η PSV του Koeman ήταν πάνω από το δεύτερο με 11 βαθμούς διαφορά έως ότου η φόρμα τους υπέστη ανησυχητική κάμψη. Την τελευταία αγωνιστική μοιραζόταν τους ίδιους βαθμούς τόσο με τον Ajax όσο και με την έκπληξη AZ Alkmaar. Η νίκη με 5-1 εναντίον της πρώην ομάδας του Koeman Vitesse ήταν αρκετή για να εξασφαλίσει τον τίτλο στη διαφορά τερμάτων επικρατώντας του Ajax μόνο για ένα γκολ. Το αισθάνθηκε περισσότερο σαν μια απόδραση παρά σαν ένα επίτευγμα όμως η νίκη επί της Alkmaar του van Gaal είχε πολύ γλυκιά γεύση.
Όμως και πάλι ο Koeman έφυγε, αυτή τη φορά για να αναλάβει τα ηνία της Valencia. Ο Quique Sánchez Flores είχε μόλις απολυθεί μετά από τους διαδοχικούς αποκλεισμούς στο Champions League όμως ο Koeman ήταν αισιόδοξος με την ευκαιρία να προπονήσει σε υψηλότερο επίπεδο:"Η Βαλένθια έχει καλούς ποιοτικούς παίκτες οπότε πρέπει να βρεθεί η σωστή ισορροπία. Έχουν πολύ απαιτητικούς οπαδούς όμως το ποδόσφαιρο είναι για να το απολαμβάνει το κοινό"
Όταν ανέλαβε ο Koeman η Valencia ήταν τέταρτη στη βαθμολογία και μόλις τέσσερις βαθμούς πίσω από τη πρώτη Real Madrid. Από την αρχή πήγε να περάσει την εξουσία του στην ομάδα, βγάζοντας τον αρχηγό David Albelda και τον Santiago Cañizares από την αρχική ενδεκάδα επ 'αόριστον.
Αν έψαχνε μια αντίδραση από τους παίκτες του σίγουρα τη πήρε. Πέντε μήνες αργότερα ήταν μόλις δύο βαθμούς πάνω από τις θέσεις υποβιβασμού και το σφυροκόπημα με 5-1 από την Athletic οδήγησε στο τέλος της καταστροφικής εποχής του. Ακριβώς όπως και στην Benfica το 4-3-3 του Koeman εμφανίστηκε περισσότερο σαν ένα “βαρύ φαγητό” παρά σαν ένα “γλυκό του κουταλιού” και η Valencia ηττήθηκε στα 12 από τα 22 παιχνίδια του. Ο τίτλος του Copa del Rey δεν έκανε τίποτα για να αποτρέψει τα λευκά μαντήλια γύρω από το Mestalla. Η φήμη του Koeman σήμανε άσχημα.
Μετά από ένα χρόνο εκτός ποδοσφαίρου επέστρεψε στην Eredivisie για άλλη μια φορά για να αναλάβει τα ηνία της AZ Alkmaar. Ο Louis van Gaal είχε οδηγήσει τους “τυροκέφαλους” στο δεύτερο πρωτάθλημα της ιστορίας τους τρέχοντας ένα σερί 28 αήττητων αγώνων.
Για άλλη μια φορά ο “Τεν Τεν” έπεσε θύμα του χρόνου. Η DSB Bank - χορηγός του συλλόγου και κύριος ευεργέτης - πτώχευσε τον Οκτώβριο του 2009 με τον θρυλικό πρόεδρο Dirk Scheringa να αναγκάζεται να παραιτείται με ντροπή. Τα πράγματα πήγαιναν χειρότερα στο χορτάρι με τους παίκτες της ΑΖ να επαναστατούν ύστερα από το σιδερένιο καθεστώς του Van Gaal. Μετά από επτά μήνες και μόνο εννέα νίκες ο Koeman απολύθηκε και πάλι.
Με κάθε δουλειά φάνηκε ότι η φήμη του υπονομευόταν περισσότερο. Μετά από 18 μήνες που τους πέρασε “γλείφοντας” τις “πληγές” του η Feyenoord τον καλέσε τον Ιούλιο του 2011. Την ένιωσε σαν μια τελευταία ευκαιρία στην αξιοπιστία του.
Ένα συμβόλαιο διάρκειας 12 μηνών έδωσε την εντύπωση ότι είναι μια σχέση όπου και οι δύο πλευρές αισθάνονταν επιφυλακτικοί για δέσμευση. Η Feyenoord ήταν μια ομάδα σε πραγματικό κίνδυνο αποφεύγοντας τον υποβιβασμό τη προηγούμενη χρονιά μετά από μια ταπεινωτική ήττα με 10-0 από τη PSV στο πρωτάθλημα. Για πρώτη φορά όμως ο χρόνος θα ήταν στο πλευρό του Koeman.
Αποχωρίζοντας το λατρεμένο του 4-3-3, ο σχηματισμός του 5-3-2 έφερε στο Koeman μια άμεση ανοδική πορεία στα αποτελέσματα. Για πρώτη φορά εδώ και πάνω από μια δεκαετία, η Feyenoord τερμάτισε δεύτερη με τα τέρματα του John Guidetti να φέρνουν το Champions League πίσω στο De Kuip. Σε μια σπινθηροβολική τριετής παραμονή ο Koeman τους έβγαλε πάλι δεύτερους στο πρωτάθλημα, χτίζοντας την ομάδα του γύρω από τα ταλέντα της ακαδημίας τους όπως ο Jordy Clasie και ο Bruno Martins Indi.
Το ένιωσε σαν μια αναζωογόνηση. Ακόμη και ο van Gaal εντυπωσιάστηκε προσαρμόζοντας το 5-3-2 του Koeman στο Παγκόσμιο Κύπελλο 2014 στη Βραζιλία και καλώντας πέντε παίκτες της Feyenoord στο τουρνουά. Η φήμη του αποκαταστάθηκε και πήγε στηSouthampton το καλοκαίρι του 2014 για να αντικαταστήσει Mauricio Pochettino.
Στην αρχή έμοιαζε με μια παραπλανητική απόφαση. Ο Pochettino ήταν μια αποκάλυψη στη Νότια ακτή πριν αναχωρήσει για την Tottenham. Η Λίβερπουλ έδωσε το καλύτερο της εαυτό για να αποδεκατίσει μια ταλαντούχα ομάδα παίρνοντας τους Ricky Lambert, Adam Lallana και Dejan Lovren από τα χέρια τους, ενώ ο Luke Shaw είχε επίσης φύγει για τη Manchester United. Όλος ο ποδοσφαιρικός τόπος σχολίαζε ότι η Southampton θα ήταν τυχερή αν ξέφευγε από τον υποβιβασμό. Αφού πέτυχε τόσα πολλά για να αποκαταστήσει την αξιοπιστία του ο Koeman διακινδύνευε για άλλη μια φορά.
Οι οπαδοί των “Αγίων” όμως εν τέλει δεν ανησυχούσαν. Ο Dušan Tadić, ο Sadio Mané και ο Graziano Pellè αποκτήθηκαν καθώς η Southampton ανέβαινε και άλλο στη βαθμολογία τερματίζοντας έβδομη στην πρώτη χρονιά του Ολλανδού. Μόνο η πρωταθλήτρια Chelsea θα δεχόταν λιγότερα τέρματα εκείνη τη χρονιά. Το 4-2-3-1 του Koeman άλλαζε σε 4-4-2 ή σε 4-5-1 όταν χρειαζόταν.
"Δεν τον θυμάμαι ποτέ νευρικό", υπενθύμισε ο Hans van Breukelen σε μια συνέντευξή του στο BBC το 2014. Σε όλη τη διάρκεια της καριέρας του το παγωμένο νεύρο του Koeman τον βοήθησε να εκτελεί τακτικά τα πέναλτι στα κλαμπ και στη χώρα του και αυτό το μετέδωσε και στους παίκτες του στη Νότια ακτή. Η Southampton πραγματοποιούσε το είδος της ήσυχης διαβεβαίωσης που χαρακτήριζε τον προπονητή της, τερματίζοντας σε μια υψηλότερη θέση στη δεύτερη χρονιά του και έγινε μια από τις πιο ελκυστικές ομάδες του πρωταθλήματος.
Το διαζύγιο όταν ήρθε ήταν ιδιαίτερα οδυνηρό. Εκείνη τη χρονιά η Everton τερμάτισε πέντε θέσεις κάτω από τη Southampton. Οι οπαδοί των “Αγίων” έβλεπαν μια κληρονομιά που μολις χτίστηκε, μόνο για να δουν τον Koeman να τη παρατάει στα κρύα του λουτρού. Η επίσημη δήλωση του συλλόγου επιβεβαίωσε ότι η αποχώρησή του ήταν τεταμένη τουλάχιστον. "Στόχος μας τώρα είναι να βασιστούμε στο μακροπρόθεσμο πλάνο μας, να συνεργαστούμε με ένα καινούργιο Team Management που να μοιράζεται τόσο τις αξίες όσο και τις φιλοδοξίες του συλλόγου και των υποστηρικτών μας".
Τον Koeman όμως δεν τον ένοιαζε και τόσο. Οι οπαδοί της Everton είχαν τρελαθεί από την εμμονή του Roberto Martínez με το ποδόσφαιρο κατοχής και ο σύλλογος του Merseyside ήταν απελπισμένος για μια αλλαγή. Μετά από ένα δύσκολο ξεκίνημα η Everton μοιάζει ότι είναι έτοιμη να μπει στο Top Six τις επόμενες χρονιές. Η επιρροή του Koeman για την ανίχνευση ταλαντούχων νέων παικτών συνεχίζει να αποδίδει καρπούς. Ο Tom Davies και ο Mason Holgate ξετρύπωσαν από το Goodison Park, ενώ ο Romelu Lukaku έγινε ο πρώτος επιθετικός της Everton που έβαλε περισσότερα από 20 τέρματα στο πρωτάθλημα ύστερα από 30 χρόνια.
Για τον Koeman φαίνεται ότι η άνοδος του στο Top του Ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου θα έρθει τελικά. Ένα πράγμα όμως είναι ξεκάθαρο: έχει πάρει σίγουρα το χρόνο του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου