Anzhi Makhachkala: Η μεγαλύτερη "φούσκα" του Ευρωπαικού ποδοσφαίρου

Δημήτρης Βαρσάνης


Ιδρύθηκε το 1991 στη Δημοκρατία της πρωτεύουσας του Νταγκεστάν Μαχατσκάλα. Το μεγαλύτερο επίτευγμα που μπορούσε να καυχηθεί η FC Anzhi μέχρι το 2011 ήταν μια συμμετοχή στο τελικό του κυπέλλου Ρωσσίας το 2001, ένα παιχνίδι που οι "αετοί" το έχασαν στα πέναλτι από την πιο αποτελεσματική ομάδα της χώρας εκείνη την εποχή Lokomotiv Moscow.

 
Σχεδόν μια δεκαετία μετά από εκείνη την ημέρα ένας ταπεινός άνθρωπος, ο οποίος θεωρείται από τους πιο επιτυχημένους επιχειρηματίες στη Ρωσία ανέλαβε το κλαμπ του Καυκάσου με τον απλό στόχο τη δημιουργία ενός μέλλοντος γεμάτο με τρόπαιο. Αφού φημολογείται ότι απέτυχε να αγοράσει τη Roma, τη Bari και τη Torpedo Moscow ο Suleyman Kerimov - ο οποίος έκανε την περιουσία του επενδύοντας σε μετοχές μεγάλων εταιρειών - μετέβη στην εγγενής περιοχή του, μία που μόνο στα όνειρα της θα σκεφτόταν μια τέτοια εκπληκτική οικονομική υποστήριξη.

Οι τοπικές αρχές του Νταγκεστάν παρέδωσαν και το 100% των μετοχών της Anzhi τζάμπα σε αντάλλαγμα να βοηθήσει στο κλαμπ και στο μέλλον του ποδοσφαίρου στην ευρύτερη Δημοκρατία. Μόλις οι άνθρωποι του Νταγκεστάν έμαθαν για την άφιξη του προστάτη τους στη Μαχάτσκαλα οι τοπικές αρχές ικέτευσαν μαζικά για την επένδυσή του. Για τους ντόπιους η Anzhi - που το όνομα της μεταφράζεται ως «μαργαριτάρι» στην τοπική γλώσσα - ήταν το αντικείμενο της κοινής λατρείας και όλοι επευφημούσαν το γεγονός ότι ο Kerimov επρόκειτο να χτίσει ένα μεγάλο σύλλογο στο Νταγκεστάν.

Η ζωή φάνηκε να γίνεται ένα παραμύθι για τους οπαδούς, όταν τον Φεβρουάριο του 2011 ανακοινώθηκε ότι ο νικητής του Παγκοσμίου Κυπέλλου Roberto Carlos ήταν έτοιμος να εμπλουτίσει το ρόστερ της Anzhi. Στα 37 του ο Carlos έγινε ο πιο ακριβοπληρωμένος παίκτης στη Ρωσική Premier League. Παρά το γεγονός ότι οι υποστηρικτές ήταν ευτυχισμένοι με την άφιξη του Βραζιλιάνου, οι καλύτερες μεταγραφές δεν είχαν έρθει.

Καθώς το καλοκαίρι πλησίαζε ο Yuri Zhirkov - παρά τις διαμαρτυρίες των Ρώσων Ultras για την κίνησή του προς το εχθρικό κλαμπ του Καυκάσου - αντάλλαξε τη θέση του στον πάγκο της Chelsea για μία θέση βασικού στην Makhachkala. Σχεδόν ο καθένας που στη συνέχεια πήγαινε να παίξει για τη Anzhi αμέσως κατηγορήθηκε από ορισμένους κύκλους για απληστία, αν όχι προδοσία. Για πολλούς Ρώσους οπαδούς μεγάλα ονόματα όπως ο Zhirkov γύρισαν την πλάτη τους στην Πατρίδα για ένα τσεκ επιταγής στο Νταγκεστάν.

Ωστόσο ο Kerimov κράτησε τη μεγαλύτερη έκπληξη του μέχρι το τέλος του Αυγούστου. Ένας τυφώνας σάρωσε τα μέσα μαζικής ενημέρωσης όταν ένα προσωπικό τζετ με τον Samuel Eto'o στο σκάφος προσγειώθηκε στη Makhachkala με το Καμερουνέζο να φτάνει όχι μόνο να χαμογελάσει στις κάμερες και να χαιρετήσει με το χέρι του, αλλά και για να παίξει για την Anzhi. Οι άνθρωποι στη Ρωσία σοκαρίστηκαν. Κανείς δεν θα μπορούσε να προβλέψει ότι μια μέρα μια μικρομεσαία ομάδα όπως η Anzhi θα είναι σε θέση να καλεί κορυφαία αστέρια του κόσμου στο σπίτι της στην Κασπία Θάλασσα. Στον Eto'o δόθηκε το προνόμιο του να πάρει το μεγαλύτερο μισθό στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο, περίπου 21 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Η Anzhi αρκετά απίστευτα είχε μετατραπεί σε μια επαρχία του Κατάρ μέσα στη Ρωσία.

Το νέο "look" αστεριών όπως ήταν αναμενόμενο χρειάζονταν έναν κατάλληλο προπονητή, κάποιος εξίσου γνωστός και να έχει μια φήμη αρκετά ισχυρή για να διατηρήσει τον έλεγχο των διάσημων προσώπων της Anzhi. Αυτός ο άνθρωπος ήταν ο Guus Hiddink, ένας γνωστός προπονητής στη Ρωσία και ευρέως λατρεμένος για το σπουδαίο έργο που πραγματοποίησε στην Εθνική ομάδα. Φυσικά έγινε ο υψηλότερος αμειβόμενος προπονητής του πλανήτη με ετήσιο εισόδημα γύρω στα 10 εκατομμύρια ευρώ.

Η Anzhi κοίταξε να ξαναγράψει την δική της ιστορία - και εκείνη του Νταγκεστάν - ωστόσο λόγω της ευαίσθητης πολιτικής κατάστασης στην περιοχή της, η βάση των προπονήσεων τους βρισκόταν στη Μόσχα. Η ομάδα πετούσε στη Makhachkala για να παίξει τους εντός έδρας αγώνες της και στη συνέχεια επέστρεφε στην πρωτεύουσα όπου οι παίκτες ζούσαν στην ασφάλεια. Δούλευαν σε έναν οικισμό που ονομάζεται Κράτοβο το οποίο βρίσκεται κοντά στη Μόσχα, όπου η FC Saturn το χρησιμοποιούσε για τις προπονήσεις της πριν διαλυθεί σαν σύλλογος. Με την Saturn να πτωχεύει λόγω της οικονομικής κακοδιαχείρισης, η Anzhi αγόρασε τις εγκαταστάσεις της έως ότου να βελτιωθούν οι δικές τους στη Makhachkala.

Παρ 'όλα αυτά κάθε φορά που η Anzhi έπαιζε στη Makhachkala οι κερκίδες του σταδίου τους ήταν γεμάτες από έντονα παθιασμένους οπαδούς. Η ατμόσφαιρα μεγάλωσε ακόμη περισσότερο όταν τα έργα ανοικοδόμησης τελείωσαν και ένα εκσυγχρονισμένο στάδιο, η Anzhi Arena άνοιξε. Ρώσοι και ξένοι αστέρες παρακολούθησαν την τελετή, ενώ ο Jean-Claude Van Damme είχε προσκληθεί ως ειδικός προσκεκλημένος του Kerimov.

Με τα πάντα πλέον στα χέρια τους η Anzhi τόλμησε να κοντράρει τα μεγάλα κλαμπ της Μόσχας και τη Zenit και τελείωσε τη σεζόν 2012-13 στη τρίτη θέση, ο καλύτερος απολογισμός του μέχρι σήμερα. Η μεσαία τους γραμμή στη συνέχεια ενισχύθηκε με τις μεταγραφές του Lassana Diarra από την Real Madrid και του Willian από την Shakhtar Donetsk. Η Anzhi έφτασε στο τελικό του κυπέλλου Ρωσίας όμως και πάλι έχασε - αυτή τη φορά από τη CSKA Moscow  - και πήγε έως τα νοκ - άουτ του Europa League όπου η Newcastle έβαλε τέλος στη πορεία της στους "16" της διοργάνωσης.

Στο τέλος της σεζόν ο Guus Hiddink είδε το συμβόλαιό του με τον σύλλογο να λήγει, αλλά σε αντίθεση με τον Roberto Carlos δέχτηκε μια πρόταση ανανέωσης. Ο Carlos - ο οποίος εκείνη την χρονιά είχε υπηρετήσει και ως κοινός προπονητής της Anzhi για κάποιο χρονικό διάστημα - κατευθύνθηκε προς την Τουρκία για τη διαχείριση της Sivasspor. Ειπώθηκε ότι ο Βραζιλιάνος συχνά μάλωνε με τον αρχηγό της ομάδας Samuel Eto'o για το ρόλο του Καμερουνέζου στο σύλλογο. Για τον Eto'o μια θέση στην αρχική ενδεκάδα δεν ήταν αρκετή. Έβλεπε τον εαυτό του ως τον καλύτερο παίκτης της ομάδας, ήθελε να έχει περισσότερη δύναμη στα χέρια του και να προεδρεύει της λειτουργίας ημέρα με την ημέρα στον σύλλογο κάτι που ο Carlos αντιτάχθηκε σθεναρά.

Δεδομένου της προσωπικότητας του Eto'o βρισκόταν συχνά στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων στο Νταγκεστάν και στις πίσω σελίδες στην υπόλοιπη Ρωσία. Παρά το καθεστώς του ως παίκτης ότι ήταν μεγαλύτερος από το σύλλογο, οι οπαδοί της Makhachkala συνήθως θυμούνται τον Αφρικανό επιθετικό με αγάπη. Εκείνος επίσης παρείχε περίφημα σε έναν γραμματέα του συλλόγου ένα ολοκαίνουργιο διαμέρισμα στο κέντρο της πόλης της Makhachkala.

Το Καλοκαίρι του 2013 ήταν αναμφισβήτητα η πιο περιπετειώδής χρονιά για την Anzhi του Suleyman Kerimov. Ο σύλλογος υπέγραψε δύο Ρώσσους Διεθνείς. Τον Igor Denisov - ο οποίος είχε αφήσει τη Zenit μετά από ένα σκάνδαλο μετα τις αφίξεις του Hulk και του Axel Witsel στην Αγία Πετρούπολη - και τον Alexander Kokorin από την Dinamo Moscow, ο οποίος θεωρούνταν ένας από τους πιο φέρελπης νεαρούς επιθετικούς της Ρωσίας.

Με ένα συνδυασμένο ποσό των 34 εκατομμυρίων ευρώ για το δίδυμο, αυτό το Deal σήμαινε ότι η Anzhi κινούνταν στην εγχώρια αγορά. Ένα βήμα που ήταν αναπόφευκτο λαμβάνοντας υπόψη το ισχύον όριο με τους ξένους παίκτες στο Ρωσικό πρωτάθλημα. Ωστόσο στο τέλος του καλοκαιριού, οι δύο τους μαζί με τον Zhirkov βρέθηκαν στη Μόσχα και στη Dinamo. Ο Kokorin μάλιστα δεν πραγματοποίησε καμία εμφάνιση για το σύλλογο.

Ο λόγος πίσω από μια από τις πιο περίεργες συναλλαγές στην ιστορία του Ρωσικού ποδοσφαίρου είναι ότι ο Kerimov ξαφνικά αποφάσισε να περιορίσει το έργο του. Ο τύπος είχε πει ότι ο επιχειρηματίας ήθελε να αλλάξει την πορεία της ανάπτυξης του συλλόγου αντικαθιστώντας τα ακριβά αστέρια με μερικά από τα ντόπια ταλέντα της Δημοκρατίας.

Η ριζοσπαστική κίνηση της Anzhi ήταν απροσδόκητη και βίαιη - σχεδόν όλα τα μεγάλα αστέρια πωλήθηκαν μέσα σε μόνο μια χρονιά - και οι δημοσιογράφοι και οι οπαδοί μπορούσαν να μαντέψουν μόνο ως προς το ότι ο Kerimov αναγκάζεται να εγκαταλείψε τα ναπολεόντεια σχέδιά του να δημιουργήσει το καλύτερο κλαμπ στη Ρωσία.

Οι υποθέσεις ποικίλλουν: κάποιοι είπαν ότι ο Kerimov αντιμετώπιζε προβλήματα με την υγεία του τα οποία τον εμπόδισαν από το τρέξιμο του συλλόγου, ενώ άλλοι υπέθεσαν ότι ήταν απογοητευμένος με το γεγονός η ομάδα του δεν είχε κατακτήσει ακόμα κανένα τίτλο παρά τα τεράστια ποσά της επένδυσης του. Σύμφωνα με μια άλλη θεωρία ο Kerimov ήρθε σε αντίθεση με το σημερινό επικεφαλής της περιοχής και είχαν διαφορετικές απόψεις για το πώς πρέπει να πορευθεί Anzhi. Οι περισσότεροι πάντως πιστεύουν ότι μια καθίζηση στην προσωπική του περιουσία έφεραν την αλλαγή των πλάνων του.

Ως αποτέλεσμα όχι μόνο τα Ρώσικα αστέρια αποχαιρέτησαν τη Makhackala αλλά και οι περισσότεροι ξένοι παίκτες του συλλόγου ακολούθησαν το παράδειγμά τους. Ο Samuel Eto'o επανασυνδέθηκε με τον Jose Mourinho στην Chelsea μετά την επιτυχημένη συνεύρεση τους στην Inter με τον Willian να τον ακολουθεί αμέσως μετά. Ο Lassana Diarra αποφάσισε να παραμείνει στη Μόσχα - αυτή τη φορά χωρίς την ανάγκη να επισκέπτεται το Νταγκεστάν κάθε δεκαπενθήμερο - και εντάχθηκε στη Lokomotiv.

Με την έναρξη της σεζόν 2013 - 14 ο Hiddink είχε φύγει επίσης. Ο άλλοτε βοηθός του Sir Alex Ferguson στη Manchester United René Meulensteen αντικατέστησε τον Ολλανδό. Ωστόσο η Anzhi άρχισε το πρωτάθλημα με το ντόπιο Gadzhi Gadzhiyev ο οποίος επέστρεψε στο κλαμπ για τη δεύτερη θητεία του μετά τη λησμονήσιμη περίοδο του Meulensteen στο Νταγκεστάν.

Τα προβλήματα της Anzhi δεν περιορίστηκαν σε μια απότομη αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο τα διαχειρίζονταν. Η UEFA τους απαγόρευσε να παίζουν τα εντός έδρας αγώνες του Europa League στην Makhachkala, δηλώνοντας ότι η κατάσταση στο Νταγκεστάν ήταν πάρα πολύ επικίνδυνη για να διεξαχθούν Ευρωπαικοί αγώνες, έτσι η Anzhi έπρεπε να παίζει με τους αντίπαλους της στη Μόσχα.

Με τους οπαδούς από την πρωτεύουσα να εξοργίζονται ότι ένας σύλλογος από το Καύκασο παίζει στα γήπεδα τους, φιλοξενούσαν την Anzhi και τους υποστηρικτές της με την ακραία εχθρότητα μιας και συχνά πήγαιναν στους αγώνες για να υποστηρίξουν τον αντίπαλο. Αν και ο σύλλογος του Νταγκεστάν προκρίθηκε στα νοκ - αουτ του Europa League - όπου αποκλείστηκε από την ΑΖ Alkmaar - δεν κατάφερε να παραμείνει στην Premier League και υποβιβάστηκε. Σε μόλις τρία χρόνια από έναν από τους πιο δαπανηρούς συλλόγους του κόσμου κατέντησε στη δεύτερη κατηγορία της Ρωσίας.

Επανήλθε στην Premier League ύστερα από μία σεζόν, ωστόσο ως μια μικρομεσαία ομάδα για ακόμα μια φορά με τη περασμένη δύναμή της να τη γεύεται τώρα μόνο σε γλυκές αναμνήσεις. Το συνολικό ποσό που έδωσε ο Kerimov στο σύλλογο κατά τη διάρκεια των τριών ετών αιχμής ανέρχονται στα 450 εκατομμύρια ευρώ και μόνο αυτός ξέρει αν η επένδυση του άξιζε τον κόπο.

Για τους οπαδούς της Anzhi ήταν μια φευγαλέα στιγμή στον ήλιο. Για τον υπόλοιπο κόσμο παραμένει μια από τις πιο εκκεντρικές εμφανίσεις στο χώρο του Ευρωπαικού ποδοσφαίρου.