Δημήτρης Βαρσάνης
Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (Λ.Δ.Κ.) είναι η δεύτερη μεγαλύτερη χώρα της Αφρικής και η τέταρτη πιο πυκνοκατοικημένη. Είναι επίσης ένας τόπος πάρα πολύ ερωτευμένος με το ποδόσφαιρο όπως και κάθε άλλη Αφρικανική χώρα, η οποία δεδομένου του μεγέθους της, κάνει το Κονγκό να είναι αναμφισβήτητα η Εθνική που έχει αποδώσει τα λιγότερα στην Ήπειρο της.
Με αυτό δεν προτείνουμε ότι το ποδόσφαιρο του Κονγκό είναι εξοικειωμένο με την επιτυχία όμως μάλλον ότι θα έπρεπε να έχει βιώσει πολύ περισσότερα. Ωστόσο η χαμηλή επίδοση της Λ.Δ.Κ. είναι από πολλές απόψεις μια αντανάκλαση της αποκαρδιωτικής αδυναμίας της χώρας να αξιοποιήσει στο έπακρο τους πόρους της.
Για αιώνες το Κονγκό έχει παραλύσει από τις μηχανορραφίες των ξένων δυνάμεων, των μεγαλομανιών ηγετών και μια σειρά από άλλες αρπακτικές δυνάμεις που αναζητούν τη γενναιοδωρία από το πλούσιο χώμα της αφήνοντας την σε μια σχεδόν σταθερή κατάσταση αναταραχής. Κατά συνέπεια δεν θα πρέπει να αποτελεί σαν έκπληξη το γεγονός ότι όπως και η ίδια η χώρα, το ποδόσφαιρο του Κονγκό ως επί το πλείστον έχει αποτραπεί από την εκπλήρωση των δυνατοτήτων του. Μία αληθινή περίοδο της Διεθνούς ανταγωνιστικότητας - μέχρι πρόσφατα - ήρθε κατά τη διάρκεια μιας εποχής μιας σχετικής σταθερότητας τη δεκαετία του '60 και στις αρχές της δεκαετίας του '70.
Όμως το ποδόσφαιρο στη Λ.Δ.Κ; είναι τώρα για άλλη μια φορά στα επάνω του, τόσο σε Διεθνές όσο και σε εγχώριο επίπεδο. Έχοντας πάρει την τρίτη θέση στο Κύπελλο Εθνών Αφρικής το 2015 και κατακτώντας το πρωτάθλημα Εθνών Αφρικής (CHAN) το 2016, Κονγκό πάει στο Copa Africa του 2017 με μια μικρή πιθανότητα κατάκτησης του, ενώ η TP Mazembe και η Vita Club έχουν αποκατασταθεί ποδοσφαιρικοί γίγαντες στην Ήπειρο τους. Είναι μια αναγέννηση που φέρει απόηχους γεγονότων και στοιχείων από παλιές εποχές, αν μη τι άλλο για την έμμεση επίδραση της πολιτικής στο ποδόσφαιρο του Κονγκό.
Η Κατάνγκα - μια πρώην επαρχία που τώρα χωρίζεται σε τέσσερις ξεχωριστές οντότητες στο Νότιο τμήμα της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό - είναι ένα μέρος τεράστιου φυσικού πλούτου. Η πλούσια επιφάνεια βλάστησης του κρύβει μια γη κορεσμένη με πολύτιμα μέταλλα όπως το κοβάλτιο, το χαλκό και το ουράνιο. Οι Αρχές της περιοχής μπόρεσαν να εκμεταλλευτούν αυτά τα δώρα χωρίς παρεμβολές και το Κονγκό σήμερα το γνωρίζουν ως μία από τις πιο ευημερούσες χώρες του πλανήτη. Αντ 'αυτού για ένα μεγάλο μέρος της ιστορίας της, τα περιουσιακά στοιχεία της Κατάνγκα ήταν περιζήτητα από τις εσωτερικές και εξωτερικές δυνάμεις.
Για όσους επιθυμούν τους θησαυρούς της η Κατάνγκα είναι ένα μέρος που αξίζει να παλέψεις για να τους αποκτήσεις και πολλοί το έπραξαν. Αφού το Κονγκό απέκτησε την ανεξαρτησία του το 1960, οι αποσχιστικές τάσεις της επαρχίας εμφανίστηκαν στο προσκήνιο με την Κατάνγκα να επιδιώκει την αυτονομία και μια κεντρική κυβέρνηση να είναι απελπισμένη για να το αποτρέψει, μια λογομαχία που κατέληξε στην κρίση μεταξύ του 1960-1965. Αυτή η βίαιη σύγκρουση - ουσιαστικά ένας εμφύλιος πόλεμος όμως ευρύτερα ένα πληρεξούσιο του Ψυχρού Πολέμου - οδήγησε τελικά στη δημιουργία ενός ενιαίου κράτους του Κονγκό και μπήκε σε ισχύ ένας άνθρωπος, που υποστηρίζεται από τη Δύση και θα γίνει αδιαχώριστος από την ταυτότητα της χώρας κατά τα επόμενα 30 χρόνια: ο Joseph-Desire Mobutu.
Από τις στάχτες της κρίσης της Κατάνγκα ξεπήδησε ένας Αφρικανό αθλητικός γίγαντας. Η Tout Puissant Englebert, τώρα TP Mazembe ιδρύθηκε στην πρωτεύουσα της Κατάνγκα, Λουμπουμπάσι το 1939 και μέσα σε λίγες δεκαετίες ήταν μία από τις καλύτερες ομάδες της Ηπείρου. Το 1966, το έτος μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου, ο σύλλογος κατέκτησε το πρώτο πρωτάθλημα Κονγκό και σύντομα άρχισε να κάνει αισθητή την παρουσία του πολύ πέρα από τη χώρα του.
Τα "κοράκια" κυριάρχησαν στην Αφρική κατά το δεύτερο μισό της δεκαετίας του '60 φθάνοντας τέσσερις διαδοχικές φορές στο τελικό του Champions Cup (τώρα γνωστό ως CAF Champions League) και κατακτώντας τα δύο από αυτά.
Ο αγώνας τους για την υπεροχή τους στην Ήπειρο με την Asante Kotoko της Γκάνα δημιούργησε μια από τις πιο διαχρονικές αντιπαλότητες του θεσμού. Η TP και η Asante ήταν ίσως οι πιο δυνατές ομάδες στην Αφρική κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου και οι αναμετρήσεις γίνονταν συχνά πολύ θερμές, ιδιαίτερα όταν οι Γκανέζοι επισκέπτονταν τη Κατάνγκα. Ωστόσο όπως γίνεται πολύ συχνά αυτή ήταν μια αντιπαλότητα που δεν είχε σχέση μόνο με το ποδόσφαιρο.
Όπως το Λουμπουμπάσι, το Κουμάσι (η έδρα της Asante Kotoko) είναι η δεύτερη πόλη της χώρας. Η Ανεξαρτησία μετα την αποικιοκρατία είχε δώσει επίσης στο βασίλειο του Ασάντε κάποια τροφή για σκέψεις της περιφερειακής αυτονομίας. Όπως και με τις αυτονομιστικές προτροπές της Κατάνγκα του, αντιτάχθηκαν από την πρωτεύουσα. Ο Kwame Nkrumah (πρώτος πρόεδρος της κυρίαρχης Γκάνας) είχε μια σταθερή φιλοσοφία του ενός Έθνους και σε μια φάση ειδικά κοίταξε να οργανώσει ποδοσφαιρικούς συλλόγους για να τη κινητοποιήσει.
Επιφορτισμένος από μια κατακερματισμένη Γκάνα μετά την ανεξαρτησία, ο Nkrumah εντόπισε γρήγορα τον αθλητισμό ως όχημα για τη συνένωση των διαφορετικών λαών μιας χώρας της οποίας τα όρια είχαν συνταχθεί με λίγο σεβασμό για τις Εθνοτικές και θρησκευτικές διαφορές. Ο πρόεδρος έφτιαξε ένα κλαμπ, τη Ρεάλ Ρεπουμπλικανών με την πρόθεση της δημιουργίας μιας ομάδας που θα ξεπερνά τα ιστορικά τμήματα της χώρας.
Τελικά, το πείραμα των Ρεπουμπλικανών στέφθηκε αποτυχία με τον σύλλογο να συναντά μόνο τη δυσαρέσκεια από τους οπαδούς των αντιπάλων ομάδων, αλλά οι έννοιες του Nkrumah βρήκαν μεγαλύτερη ανταπόκριση στα "μαύρα αστέρια", δηλαδή στην Εθνική ομάδα της Γκάνας. Το όνομα τους ήταν σκόπιμα ενδεικτικό του παναφρικανικού κινήματος. Ο Nkrumah ήταν πρόθυμος να προωθήσει την ανάπτυξη μιας κοινής Αφρικανικής ταυτότητας και με την συμμετοχή της Εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου με το εικονικό στοιχείο του Παναφρικανισμού έκανε το άθλημα ένα κεντρικό στοιχείο της πολιτικής του.
Όπως η Γκάνα, το Κονγκό αντιμετώπιζε κάτι σαν κρίση προσωπικότητας στον απόηχο της ανεξαρτησίας της από το Βέλγιο. Ο Mobutu (πιο αυταρχικός και πολύ λιγότερο αλτρουιστης από τον Nkrumah αλλά με παρόμοια ιδανικά) είχε παρατηρήσει με ενδιαφέρον καθώς η Γκάνα προσπαθούσε να σφυρηλατήσει μια συγκεκριμένη ταυτότητα μέσω του αθλητισμού. Ο ηγέτης του Κονγκό αναγνώρισε άμεσα την ικανότητα του ποδοσφαίρου να ενώνει και αποφάσισε να ακολουθήσει μια παρόμοια προσέγγιση στη δική του χώρα.
Το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να εξασφαλίσει το σεβασμό των καλύτερων ποδοσφαιριστών του Κονγκό για να παίξουν ποδόσφαιρο στο Κονγκό μιας και αρκετές βελγικές ομάδες είχαν εκμεταλλευτεί την αστάθεια του Κονγκό. Με τον διπλό στόχο της σταθεροποίησης της θέσης του και της προώθησης μιας ενιαίας ταυτότητας του Κονγκό, ο Mobutu προσπάθησε να ξεσηκώσει τόσο τους παίκτες του όσο και τους ανθρώπους του σε μια Εθνικιστική θέρμη: ένα Έθνος ενωμένο πίσω από ένα παντοδύναμο ηγέτη. Το ποδόσφαιρο ήταν στην εμπροσθοφυλακή και ο Mobutu ήταν πρόθυμος θέσει τον εαυτό του συνώνυμο με το άθλημα.
Μιλώντας στην ρεβάνς του τελικού του Champions Cup 1967 στην Κινσάσα, ο Carlos Alberto Parreira (προπονητής της Asante Kotoko) θυμήθηκε ότι: «Το γήπεδο ήταν γεμάτο με 90.000 ή 100.000 ανθρώπους για ώρες πριν από την έναρξη του αγώνα. Στη συνέχεια, θωρακισμένα αυτοκίνητα μετακινούνταν γύρω από το στίβο και έξω από το γήπεδο, με τον πρόεδρο Mobutu στο κέντρο να χαιρετά το πλήθος και τους φρουρούς να δείχνουν τα όπλα. "
Έχοντας επαναπατρίσει τους "Βέλγους" και ενθαρρυμμένος περαιτέρω από την επιτυχία της TP, ο Mobutu συνέχισε να επενδύει στο ποδοσφαιρικό ευαγγελισμό του. Τον Ιούνιο του 1967 η Santos του Pele βρέθηκε στο Κινσάσα ως μέρος μιας περιοδείας στην Αφρική. Η καλύτερη ενδεκάδα του Κονγκό έπαιξε δύο αγώνες εναντίον των Βραζιλιάνων και στους δύο ηττήθηκαν δύσκολα. Οι πλούσιες δαπάνες του αρχιστράτηγου θα ξεπληρωθούν σύντομα στη Διεθνή σκηνή, όταν το 1968 το Κονγκό σήκωσε το Κύπελλο Εθνών Αφρικής νικώντας τα "Μαύρα αστέρια" με 1-0 στον τελικό.
Όμως η κατάκτηση του Κυπέλλου Εθνών Αφρικής ήταν μακριά από το όριο των φιλοδοξιών του Mobutu για την χώρα του. Αφού πέρασε μέσω των προκριματικών το Κονγκό μετονομάστηκε τότε σε Ζαΐρ - ως μέρος των προσπαθειών του προέδρου να Αφρικανοποιήσει τη χώρα και τις υποδομές της (μια διαδικασία γνωστή ως Authenticité) - κέρδισε μια θέση στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1974 στη Δυτική Γερμανία προς μεγάλη χαρά του Mobutu. Έκανε τους παίκτες του Εθνικούς ήρωες απονέμοντάς στον καθένα τους την τιμή του "Καγκελάριου του Εθνικού Τάγματος" και ορκίστηκε να τους κάνει πλούσιους.
Πέρα από μια βίλα στη νέα συνοικία του Salongo στην Κινσάσα και ένα Volkswagen Passat όλα πληρωμένα από μια δημόσια εταιρεία έργων και μια εταιρεία αυτοκινήτων, ο Mobutu υποσχεθεί στους παίκτες ένα συλλογικό μπόνους των 100.000 δολαρίων όταν πέρασαν στο Παγκόσμιο Κύπελλο στα τέλη του 1973.
Το Ζαίρ πήγε στο Παγκόσμιο Κύπελλο με ένα προσδοκόμενο Έθνος και έναν απαιτητικό πρόεδρο να τους υποστηρίζει και μια γιγαντιαία συνοδεία να τους ακολουθεί στην Ευρώπη. Όμως δεν πήγαν καλά τα πράγματα. Η ιστορία του Ζαίρ στη Δυτική Γερμανία ευρέως λέγεται με ιλαρότητα. Δεχόμενο 14 γκολ σε τρία παιχνίδια και η πιο διάσημη στιγμή να είναι η ενέργεια του Mwepu Illunga ενώ έχανε η χώρα του 3-0 κόντρα στη Βραζιλία, έδωσε την ευκαιρία στους λιγότερο κοσμοπολίτικους παρατηρητές να τη συμπεριλάβουν με φορτωμένες λέξεις όπως "αφελής" στις αναλύσεις τους για την ομάδα.
Οι θεωρίες είναι άφθονες ως προς το σκεπτικό πίσω από την ενέργεια του Illunga αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είναι γελοία και συγκαταβατική η σκέψη ότι δεν γνώριζε τους κανόνες. Το ακριβές κίνητρο είναι αβέβαιο, αλλά ήταν είτε μια μορφή διαμαρτυρίας ενάντια στην εξαφάνιση των πληρωμών από τα μπόνους ή ενέργειες ενός ανθρώπου που απεγνωσμένα ήθελε να χαθεί χρόνος υπό το φως μιας προφανούς προεδρικής απειλής αν η ομάδα του έχανε από τη Βραζιλία με τέσσερα ή περισσότερα τέρματα.
Αυτό που μοιάζει βέβαιο ωστόσο είναι ότι οι παίκτες πράγματι δεν πήραν τα χρήματα που τους οφείλονταν. Ο Υπουργός Αθλητισμού του Ζαίρ Sampassa Kaweta πρόσφερε μικρή ανταπόκριση στις ερωτήσεις σχετικά με το μπόνους που καταβλήθηκε στους παίκτες από την FIFA. Εκείνος τελικά εξαφανίστηκε με τα χρήματα που ορισμένοι πιστεύουν ότι τελικά τα χρησιμοποίησε για να πληρώσει τα τεράστια βραβεία που προσφέρθηκαν στους Muhammad Ali και George Foreman τον Οκτώβριο του 1974.
Το Ζαΐρ αποκλείστηκε από το Παγκόσμιο Κύπελλο στον πρώτο γύρο και μαζί του και το ενδιαφέρον που είχε ο Mobutu για το ποδόσφαιρο. Όσο γρήγορα είχε αυξηθεί στη κορυφή του Αφρικανικού αθλητισμού, τόσο γρήγορα βρέθηκε παραμερισμένο. Μια δραστική μείωση της οικονομικής ανάπτυξης έσπευσε τη διαφάνεια του παιχνιδιού στην ανωνυμία στο βαθμό που ο εξαγνισμένος πρόεδρος απέσυρε την ομάδα από τα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1978. Ο Mobutu ήταν με πολλούς τρόπους ο δημιουργός του ποδοσφαίρου στη χώρα και κατέληξε επίσης να είναι και ο καταστροφέας του. Στο άμεσο μέλλον το ποδόσφαιρο στο Ζαΐρ αφέθηκε στους νεκρούς.
Αυτό δεν θα επιστρέψει στην ευρύτερη Εθνική συνείδηση με οποιοδήποτε βαθμό μονιμότητας μέχρι το Κύπελλο Εθνών Αφρικής του 1998, πέντε μήνες αφότου ο Mobutu πέθανε στην εξορία μετά την κατάρρευση του καθεστώτος του. Με τα 40 περίεργα χρόνια της κλεπτοκρατικής κυριαρχίας ο Mobutu είχε παραλύσει τη χώρα του και από τα μέσα του 1997, οι κυβερνητικές δυνάμεις του υπερβήκαν από επαναστάτες από την ανατολή. Τον Μάιο του ίδιου έτους, τέσσερις μήνες πριν από τον μετέπειτα θάνατό του στο Μαρόκο, ο Mobutu θα αντικατασταθεί ως αρχηγός κράτους από έναν άνθρωπο ο οποίος είχε αγωνιστεί για την απόσχιση της Κατάνγκα κατά τη διάρκεια της κρίσης τη δεκαετία του '60, Laurent-Desire Kabila.
Ο πρώην μαρξιστής και ιδιοκτήτης πορνείου αποκατάστησε το όνομα του Κονγκό και επαινέθηκε αρχικά ως σωτήρας του είδους, αλλά σύντομα άρχισε να εμφανίζει τις ίδιες αυταρχικές τάσεις με τον προκάτοχό του. Δολοφονήθηκε το 2001 και ο Kabila αντικαταστάθηκε από το γιο του Joseph στα 29 του ο οποίος παραμένει στην εξουσία - ωστόσο αραιά - ακόμα και σήμερα.
Το 2003 ο γιος του Kabila κάλεσε πίσω από την εξορία στη Ζάμπια έναν Κονγκολέζο επιχειρηματία εν ονόματι Moise Katumbi. Ο νεαρός πρόεδρος χρέωσε τον Katumbi (έναν άνδρα από τη Κατάνγκα με Ελληνοεβραϊκή κληρονομιά) με τη σταθεροποίηση και τη διαχείριση της βιομηχανίας εξόρυξης στην επαρχία του. Οι δυο τους έγιναν στενοί σύμμαχοι κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000 και μετά την εκστρατεία για τον Kabila στις εκλογές του 2006, ο Katumbi ανήλθε στη θέση του Κυβερνήση της Κατάνγκα το 2007.
Η δημοτικότητα του Katumbi αυξήθηκε μετεωρικά τα επόμενα έτη με τον κυβερνήτη να αναπτύσσει μια προοδευτική φήμη. Από τον καθορισμό των δρόμων έως την επισκευή των εργοστασίων και των σχολείων, ο Katumbi κατεύθυνε ένα πρόγραμμα ανοικοδόμησης που ήλπιζε ότι θα μεταμορφώσει την πλούσια σε μεταλλικά στοιχεία επαρχία. Αυτές οι προσπάθειες βοήθησαν τον Katumbi να λάβει μια γνήσια αγάπη από τους ανθρώπους. Δεν είναι ασυνήθιστο για αυτόν να παίρνει τις επευφημίες από τα πλήθη οπουδήποτε πηγαίνει στην Κατάνγκα. Η δημοτικότητά του έχει επίσης ενισχυθεί με την ιδιοκτησία της Mazembe, την εξαιρετικά επιτυχημένη ποδοσφαιρική ομάδα που προέρχεται από την περιοχή και η οποία έγραψε ιστορία τη περασμένη χρονιά όταν έγινε η πρώτη Αφρικανική ομάδα που έφτασε στον τελικό του Παγκοσμίου κυπέλλου συλλόγων.
Όπως ο Nkrumah και ο Mobutu, ο Katumbi φαίνεται να αναγνώρισε τη συσπείρωση της δύναμης του ποδοσφαίρου. Μετά την ανάληψη της ομάδας του Λουμπουμπάσι πριν από την αλλαγή της χιλιετίας, ο Katumbi έριξε τα χρήματά του στο σύλλογο.
Τα ετήσια έσοδα της Mazembe είναι περίπου 15 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο όμως ο σύλλογος στηρίζεται ευρέως από τον Katumbi. Το στάδιο κόστισε 35 εκατομμύρια δολάρια για να χτιστεί. Οι τιμές των εισιτηρίων ξεκινούν από 3 δολάρια και φτάνουν μέχρι και 12 δολάρια στην κεντρική εξέδρα. Υπάρχουν επίσης 15 κλιματιζόμενα κουτιά VIP και όταν το νέο γήπεδο είναι γεμάτο, θα δημιουργεί έσοδα της τάξης των 200.000 δολαρίων ανά αγώνα. "
Το 2012 παρατηρήθηκε επίσης το έργο της σύγχρονης ακαδημίας της TP που χρηματοδοτείται φυσικά με τα μετρητά του Katumbi του, ή τουλάχιστον από τα μετρητά που κατέληξαν να είναι του Katumbi.
Μεταξύ του 2012 και του 2014, ο γίγαντας των ορυχείων Tenke Fangurume Mining προέβη σε δηλώσεις για την πρωτοβουλία διαφάνειας των εξορυκτικών βιομηχανιών που λένε ότι καταβάλλονται σχεδόν 2 εκατομμύρια δολάρια στη TP Mazembe πάνω από τρία χρόνια, ή οι πληρωμές κατατίθενται στο πλαίσιο «εθελοντικών κοινωνικών παροχών», πράγμα που σημαίνει ότι η εταιρεία μπορεί να τις αφαιρέσει από το φόρο εισοδήματος του. Ένας εκπρόσωπος από τη Mazembe δεν έχει δώσει μια οριστική απάντηση για το πού πήγαν τα χρήματα όμως είπε ότι τα κεφάλαια πιθανόν να χρησιμοποιηθούν για να οικοδομήσουν μια ακαδημία ποδοσφαίρου.
Απ' όπου και αν προέρχονταν τα χρήματα της Mazembe, χρηματοδότησε μια αναγέννηση που τους επέστρεψαν γρήγορα στην κορυφή του Αφρικανικού ποδοσφαίρου: 39 χρόνια μετά την προηγούμενη εμφάνισή της στον τελικό του θεσμού, η ομάδα του Katumbi κατέκτησε το Αφρικανικό Champions League στη καρδιά της Νιγηρίας. Μέσα σε ένα χρόνο, η ΤΡ έγινε γνωστή σε όλο τον κόσμο με την πορεία της προς το τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου συλλόγων του 2010, κατά την οποία απέκλεισε τη Pachuca του Μεξικού και την Internacional της Βραζιλίας.
Η ξηρασία του Κονγκολέζικου ποδοσφαίρου ήρθε εν μέρει μετά το 1974 όταν το ενδιαφέρον του Mobutu για το άθλημα τελείωσε. Ωστόσο οι επιτυχίες της Tout-Puissant αντηχούσαν από τη πολιτική του Mobutu, καθώς διατήρησε τους καλύτερους ποδοσφαιριστές του Κονγκό εντός των συνόρων του αν και για πολύ διαφορετικούς λόγους.
Ο Mobutu δραστηριοποιήθηκε για τον επαναπατρισμό των "Βέλγων" και ψηφίστηκε κρατώντας τους παίκτες του Κονγκό στο σπίτι τους, ο Katumbi πέτυχε παρόμοια αποτελέσματα δίνοντας στους εργαζομένους του μεγάλα χρηματικά ποσά. Τα τελευταία χρόνια συμπλήρωσε τις ικανότητες των καλύτερων ντόπιων ποδοσφαιριστών από την αγορά αλλοδαπών όπως ο Given Singuluma, ο Rainford Kalaba και ο Nathan Sinkala από τη Ζάμπια, καθώς και μια σειρά από παίκτες της Γκάνα και της Ακτής Ελεφαντοστού.
Τα τρόπαια συνέχισαν να έρχονται. Η Mazembe διατήρησε το Champions League το 2010 και το κατέκτησε για πέμπτη φορά - μόνο η Al Ahly το έχει πάρει περισσότερες φορές - το 2015. Ακόμα απολαμβάνουν ένα μονοπώλιο στην Linafoot, το πρωτάθλημα του Κονγκό. Ο Katumbi χάρηκε τα επιτεύγματα της ομάδας του και παρακολουθούσε με ικανοποίηση τα κατορθώματά τους και έλαβε τον διαδεδομένο θαυμασμό στο Κονγκό και ιδιαίτερα στην Κατάνγκα.
Μετά τη νίκη της Mazembe στο Αφρικανικό Super Cup όταν επικράτησε της Etoile της Τυνησίας, εκατοντάδες υποστηρικτές παρέλασαν στο Λουμπουμπάσι πάνω σε μοτοσικλέτες και αυτοκίνητα. Πολλοί από αυτούς φώναζαν: «Ο πρόεδρος μας είναι ο Moise» στην κεντρική πλατεία της πόλης. Αυτή τη στιγμή ο Katumbi θεωρείται ως ο μόνος αντιπολιτευόμενος πολιτικός στη χώρα που έχει μια απτή βάση στήριξης και θα μπορούσε να κερδίσει τις εκλογές.
Είναι αυτό το είδος της δημοτικότητας σε συνδυασμό με μια διαρκώς διευρυνόμενη εξουσία στην βάση της Κατάνγκα και πέρα, η οποία έχει ενθαρρύνει τον Katumbi να αναζητήσεί ένα μεγαλύτερο γραφείο. Μετά από μια μακρά συμμαχία και στενή σχέση συνεργασίας με τον Joseph Kabila, ο Katumbi έχει στραφεί ναντίον του Προέδρου του τα τελευταία χρόνια και όχι χωρίς λόγο. Στην μεγάλη παράδοση πολλών Αφρικανών ηγετών, ο Kabila φαίνεται αποφασισμένος να κολλήσει στην εξουσία για όσο το δυνατόν περισσότερο, ακόμα και αν αυτό σημαίνει την παράκαμψη συνταγματικών ή νομικών περιορισμών για να το κάνει.
Ο "Chapwe" όπως είναι γνωστός σε πολλούς ο Katumbi είναι ένας από τους λίγους ρεαλιστές υποψήφιους για να αντικαταστήσουν τον Kabila, αν πράγματι ο πρόεδρος μπορεί να ανατραπεί. Σε μια σκληρή συστροφή της μοίρας για τον Kabila, η συγκεντρωτική εξουσία του Κονγκό απειλείται από μια επιρροή της Κατάνγκα, τον ίδιο ρόλο που είχε παίξει ο πατέρας του Kabila κατά τη διάρκεια της κρίσης μεταξύ του 1960 και του 1965.
Μετά από μήνες φημολογίας, ο ιδιοκτήτης της Mazembe τελικά έκανε τις προθέσεις του πράξη. Σε μια δήλωση που δημοσιεύτηκε την Τρίτη 3 Ιανουαρίου στο λογαριασμό του στο Twitter, ο αντίπαλος του Moise Katumbi ανακοίνωσε ότι θα είναι πράγματι ένας υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές που θα διοργανωθούν το αργότερο στα τέλη Δεκεμβρίου του 2017.
Τώρα, η καλόπιστη υποψηφιότητα του για τη προεδρία θέτει σε κίνδυνο τη Mazembe. Οι περικοπές χρηματοδότησης φαίνονται πιθανές και ο σύλλογος μπορεί να το υποστεί βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα ως αποτέλεσμα. Όμως μοιάζει απίθανο ο Katumbi να ξεχάσει το ρόλο που έπαιξε η ομάδα στην άνοδο του.
Ηθελημένα ή όχι, η Mazembe έγινε ένα όχημα για τον Katumbi και μοιάζει πολύ με την ιστορία του Silvio Berlusconi στη Milan. Οι δύο άνδρες σφυρηλάτησαν μια πολιτική λατρεία προσωπικότητας σε μεγάλο βαθμό μέσω των αντίστοιχων συλλόγων τους και η διαδρομή τους από επιχειρηματίες σε ιδιοκτήτες ποδοσφαιρικών ομάδων, σε πολιτικούς και (ενδεχομένως για τον Katumbi) αρχηγούς κρατών σαφώς παρατηρήθηκε στους δύο άνδρες. Ο Κονγκολέζος ανέκαθεν υποστήριζε ότι είναι ένας οπαδός πρώτα και μετά πολιτικός και η αγάπη του για το άθλημα (και πιο συγκεκριμένα για την ομάδα του) είναι ο πρωταρχικός στόχος του, αλλά όπως και το κόμμα Forza Italia του Berlusconi (το όνομά του το εφηύρε από το ποδόσφαιρο άσμα), ο Katumbi δεν δίστασε να βάλει την γλώσσα του ποδοσφαίρου στην πολιτική εκστρατεία του.
Ο "Chapwe" είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος πρόεδρος ποδοσφαίρου του Κονγκό, αν και διακατέχεται από έναν απείρως μεγαλύτερο αθλητικό φιλανθρωπισμό από τον Mobutu. Το ενδιαφέρον του Mobutu στο ποδόσφαιρο ήταν καθαρά ιδιοτελές. Ο Katumbi από την άλλη πλευρά, φαίνεται να αναγνώρισε το κύμα της υπεραξίας που δημιουργείται από την εμπλοκή του με τη Mazembe και την επένδυση του σε αυτήν. Σε περίπτωση που εκλεγεί στην ανώτατη πολιτική θέση στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, μένει να δούμε αν ο Katumbi προσεγγίσει τη διακυβέρνηση του με το ποδόσφαιρο με τόσο άμεση συμμετοχή όπως ο Mobutu.
Οι "Λεοπαρδάλεις" της Λ.Δ.Κ. δίνουν το έναυσμα στο Κύπελλο Εθνών Αφρικής του 2017 στην Γκαμπόν εναντίον του Μαρόκου. Μπαίνουν στο τουρνουά ως αουτσάιντερ όμως δεν είναι και ένας "σάκος του μποξ". Έχοντας πάρει την τρίτη θέση στη προηγούμενη διοργάνωση το Κονγκό ανακαλύπτει ξανά το γενεαλογικό της ως μία από τις ισχυρότερες Εθνικές ομάδες της Αφρικής και θα παρέχει σθεναρή αντίσταση για τυχόν ομάδες που θα τη συναντήσουν, αν και βρίσκεται επίσης σε έναν όμιλο που περιέχει επίσης την Ακτή Ελεφαντοστού και το Τόγκο που μπορεί να αποδειχθεί μια ανυπέρβλητη αποστολή.
Το ρόστερ που φέρνει στην Γκαμπόν περιέχει πέντε παίκτες που ζουν στο Κονγκό - τέσσερις από τη Mazembe, ένας από τη Vita Club η οποία ήταν φιναλίστ του Champions League το 2014 - με τους υπόλοιπους ως επί το πλείστον να παίζουν ποδόσφαιρο σε Ευρωπαϊκά πρωταθλήματα. Αυτό που είναι ενδιαφέρον για το τρέχον γκρουπ είναι το φιλελεύθερο ψέκασμα των ποδοσφαιριστών που προέρχονται από τη μαζική διασπορά του Κονγκό.
Αρκετοι εκατοντάδες χιλιάδες Κονγκολέζοι λέγεται ότι έφυγαν από τη χώρα τους κατά τις προηγούμενες δεκαετίες με μεγάλη καθίζηση στο Βέλγιο και στη Γαλλία ειδικότερα. Σε μια άλλη ηχώ επαναπατρισμού Βελγοαναθρεμμένων, ο Florent Ibengé (ο προπονητής της εθνικής ομάδας και επίσης προπονητής της Vita Club) έχει ενεργό ρόλο στο να φέρει πίσω μερικούς συμπατριώτες.
Ο Ibengé έχει κάνει την επιχείρησή του για να ενισχύσει την ομάδα του από την αυξανόμενη διασπορά στην Ευρώπη και πέρυσι φαντασιωνόταν να φέρει παίκτες όπως ο Michy Batshuayi, ο Luis Pedro Cavanda, ο Christian Kabasele, ο Paul-Jose Mpoku και ο Youri Tielemans. Το ενδιαφέρον του οδήγησε ακόμα και σε ένα άρθρο που υποδήλωνε ότι "τσιμπούσε" παίκτες από το προπονητή της Εθνικής Βελγίου Mark Wilmots. Στο τέλος μόνο ο Mpoku εισάκουσε τη κλήση του Ibenge.
Η πολιτική του Ibengé είναι κοινή σε πολλές Εθνικές ομάδες σε όλο τον κόσμο. Με την παγκοσμιοποίηση της κοινωνίας και ιδιαίτερα την αυξημένη κίνηση ατόμων, οι αντιλήψεις του έθνους αλλάζουν και η διασπορά όλο και περισσότερο ενσωματώνεται σε κυβερνητικές πολιτικές. Μια νέα μορφή ιδιότητας του πολίτη αναδύεται, το οποίο υπαγορεύει ότι η «υπηκοότητα» είναι μια έννοια που υπερβαίνει τα εδαφικά σύνολα. Ως αποτέλεσμα, χώρες όπως η Σερβία, η Κροατία και η Ιρλανδία άμεσα επωφελήθηκαν από τη διασπορά τους, καλώντας μια σειρά από παίκτες των οποίων η ποδοσφαιρική εκπαίδευση πραγματοποιήθηκε εκτός των χωρών που αντιπροσωπεύουν πλέον. Γιατί πρέπει το Κονγκό έτσι να είναι διαφορετικό;
Οκτώ από την 23μελής αποστολή για το Κύπελλο Εθνών Αφρικής γεννήθηκαν σε Ευρωπαϊκό έδαφος. Καθένας από αυτούς έχει εκπροσωπήσει μια Ευρωπαϊκή χώρα ως ανήλικος, με ίσως τα πιο αξιοσημείωτα παραδείγματα να είναι του Cedric Bakambu της Villareal και του Neeskens Kebano της Φούλαμ, οι οποίοι πραγματοποίησαν συμμετοχές με την Under 20 της Γαλλίας.
Άλλοι υψηλού επιπέδου παίκτες γεννημένοι στην Ευρώπη από τη διασπορά στο Κονγκό, όπως ο Benik Afobe της Bournemouth και ο Yannick Bolasie της Everton, ήταν πρόθυμοι ή ικανοί να απαντήσουν στην κλήση (ο Afobe δηλώθηκε πρόσφατα για το Κονγκό όμως επέλεξε να μην λάβει μέρος στο Copa Africa ενώ ο Bolasie περνά σοβαρό τραυματισμό), κάτι που υποδηλώνει ότι η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό μπορεί να ήταν μεταξύ των φαβορί στο τουρνουά. Είναι πιθανό να ενισχυθεί περαιτέρω στο μέλλον καθώς περισσότεροι παίκτες από τη διασπορά έρχονται στη πατρίδα τους.
Το Κονγκολέζικο ποδόσφαιρο βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι. Από την αιγίδα της χρυσής εποχής του Mobutu μετα την ανεξαρτησία, στα σκοτεινά χρόνια μετά το 1974, στην αναγέννηση της Mazembe, οι λεοπαρδάλεις έχουν φτάσει σε ένα σημείο όπου μπορεί να αμφισβητήσουν τα "μεγάλα αγόρια" του Αφρικανικού ποδοσφαίρου, αλλά θα μπορούσε επίσης να οπισθοδρομήσει αν οι επενδύσεις δεν διατηρηθούν ή η εθνική ομάδα αποτύχει να αποδώσει τα αναμενόμενα.
Ότι συμβαίνει ίσως να υπαγορεύεται σε μεγάλο βαθμό από την πολιτική κατάσταση στη χώρα και το 2017 θα μπορούσε να είναι μια σημαντική χρονιά σε αυτό το θέμα. Τα γεγονότα θα δείξουν αν το Κονγκό αποκτήσει τη σταθερότητα που του αρμόζει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου