Δημήτρης Βαρσάνης
Ο Paolo Mantovani δεν ταιριάζει με το παραδοσιακό καλούπι για τους προέδρους του Ιταλικού ποδοσφαίρου. Αυτοπεριορισμένος, ήσυχος και ανοιχτός έτρεχε τη Sampdoria με σκέψη και αγάπη.
Ο χρόνος του ως υπεύθυνος των Blucerchiati ήταν γεμάτος με ασημικά και σούπερ σταρ. Επένδυσε πολλά και συγκέντρωσε τις ανταμοιβές. Όμως η σφραγίδα, η λάμψη και η τιμή που εμφανίστηκαν με την προεδρία του ήταν ένα παράξενα ειλικρινές μήνυμα το οποίο δήλωνε ότι μπορούσε να κερδίσει ενάντια στα προγνωστικά χωρίς να θυσιάσει σημαντικές αξίες. Ίσως η πιο αληθινή μαρτυρία του χαρακτήρα του Mantovani είναι ότι ακόμα και όταν βρισκόταν στα υψηλότερα κλιμάκια του Calcio διατήρησε την αξιοπρέπειά του.
Γεννημένος στη Ρώμη ο Mantovani μεγάλωσε ως οπαδός της Lazio αν και η μετακίνηση του στη Γένοβα στα 25 του άνοιξε άλλες πόρτες σε ποδοσφαιρικό επίπεδο. Εκτιμούσε πάρα πολύ την πρωτεύουσα της Λιγουρίας χάρη στο χρόνο που πέρασε εκεί ως παιδί και το 1955 έλαβε την ευκαιρία να εργαστεί στην πόλη. Απασχολούμενος τότε από τον Cameli Petroli μεταφέρθηκε στα γραφεία της Γένοβας και άρχισε να βυθίζεται στον τοπικό πολιτισμό. Εκεί δεν παντρεύτηκε μόνο ένα εξέχον μέλος της Γενοβέζικης κοινωνίας (Dany Rusca) όμως βρήκε και μια νέα ομάδα για να υποστηρίξει.
Ο Mantovani ακολουθούσε ανελλιπώς τη Genoa υπογράφοντας ακόμη και μια συνδρομή δύο χρόνων στο σύλλογο με την υπόσχεση του ιδιοκτήτη των Rossoblu Giacomo Berrino, ότι εάν αρκετοί οπαδοί έκαναν το ίδιο το κλαμπ δεν θα πουλούσε τον αστέρα της Gigi Meroni. Όμως αυτή η υπόσχεση - όπως και άλλες από πολλούς άλλους προέδρους - τελικά δεν κρατήθηκε και εν μέσω αυξανόμενων χρεών ο Meroni πωλήθηκε στη Torino για 300 εκατομμύρια λιρέτες. Αηδιασμένος από αυτό το περιστατικό, ο Mantovani σταμάτησε να υποστηρίζει τη Genoa και χρόνια αργότερα θα δούλευε για τη μισητή της συμπολίτισσα
Μέχρι τη στιγμή που έφτασε για πρώτη φορά στη Sampdoria το 1973 ο σύλλογος υπήρχε στη ζωή λιγότερο από τρεις δεκαετίες και σίγουρα πίσω από τη Genoa από την άποψη των ιστορικών επιτευγμάτων. Ο Mantovani εν τω μεταξύ ξεκινούσε από μόνος του στον επιχειρηματικό κόσμο έχοντας ιδρύσει τη δική του εταιρεία στη βιομηχανία πετρελαίου. Για τρία χρόνια συνδύαζε τη λειτουργία μιας επιχείρησης με το ρόλο του γραμματέα Τύπου της Sampdoria, στο οποίο εμφάνιζε το ρόλο του αδίστακτου που δεν ανταποκρινόταν στην ευρύτατη άποψη της προσωπικότητάς του. Φημολογείται ότι κρατούσε όλα τα αναλυτικά ρεπορτάζ των δημοσιογράφων που έρχονταν σε επικοινωνία μαζί του.
Ο Glauco Lolli Ghetti (ένας άνθρωπος που τα μέσα μαζικής ενημέρωσης τον ονόμασαν ως «Βασιλιά των θαλασσών» επειδή ήταν κάτοχος ενός από τους μεγαλύτερους στόλους της χώρας) είχε δύο ξεχωριστές περιόδους ως πρόεδρος της Sampdoria τη δεκαετία του ‘60 και του ‘70. Όμως μετά τον υποβιβασμό στη Serie Β το 1977 παραιτήθηκε από τα καθήκοντά του. Ο Edmondo Costa ανέλαβε προσωρινά όμως ο σύλλογος χρειαζόταν απεγνωσμένα κάποιον ικανό να εισφέρει τόσο σε οικονομικό κεφάλαιο όσο και σε φιλοδοξία.
Ως ιδιοκτήτης της Pontoil ο Mantovani μαζί με τους συνεργάτες του Lorenzo Noli και Mario Contini έλαβαν σημαντικό κέρδος κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης του 1979 και μήνες αργότερα θα πήγαινε για να αγοράσει τη Sampdoria. Στις 3 Ιουλίου επιβεβαιώθηκε η αγορά του και άρχισε και επίσημα μια καινούργια εποχή στο Calcio.
Όπως σχεδόν όλοι οι ιδιοκτήτες των ποδοσφαιρικών συλλόγων της Ιταλίας ο Mantovani ήρθε με υποσχέσεις. Όχι μόνο θέλησε να επαναφέρει το σύλλογο στη Serie A όμως και να κατακτήσει ένα Scudetto. Όμως σε αντίθεση με σχεδόν όλους τους ιδιοκτήτες των ποδοσφαιρικών συλλόγων της Ιταλίας κράτησε τις υποσχέσεις του. Ένα από τα πρώτα δομικά στοιχεία για την εκπλήρωση αυτών των υψηλών στόχων ήρθε με την κατασκευή ενός νέου προπονητικού συγκροτήματος. Σε μια σαφή ένδειξη πρόθεσης μέσα στο πρώτο έτος της προεδρίας του Mantovani εγκαινίασε το Αθλητικό Κέντρο Gloriano Mugnaini.
Ωστόσο εμφανίστηκαν κάποιες δυσκολίες στα αρχικά στάδια της εποχής του. Από το 1981 έως το 1983 συμμετείχε σε μια νομική υπόθεση σχετικά με τη Pontoil που κατηγορήθηκε για φοροδιαφυγή, απάτη και λαθρεμπόριο πετρελαίου. Ο Mantovani αθωώθηκε τελικά παρόλο που υπέστη σοβαρά προβλήματα υγείας κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Υπέφερε από ένα οξύ διάφανο έμφραγμα κατά τη διάρκεια μιας ήττας στο Coppa Italia από τη Cagliari το Μάρτιο του 1982 και έπρεπε να πετάξει στο Φοίνιξ για να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση στη καρδιά.
Έχοντας γλιτώσει από νομικές και υγειονομικές φοβίες ο Mantovani αποφάσισε να επικεντρωθεί πλήρως στη Sampdoria αφήνοντας τη βιομηχανία του πετρελαίου. Σε αυτό το σημείο η πρώτη από τις υποσχέσεις του είχε ήδη επιτευχθεί. Υπό την αιγίδα του Renzo Ulivieri, το κλαμπ ανέβηκε ως τρίτη από τη Serie B πίσω από την Hellas Verona και την Pisa. Πίσω στη μεγάλη σκηνή το διαμέτρημα ενός ανθρώπου έφερε μια δραστική βελτίωση.
Σε αντίθεση με άλλους ιδιοκτήτες ο Mantovani δεν είχε κανένα τελικό κίνητρο. Δεν έτρεχε τη Sampdoria για να ενισχύσει τη φήμη του ή να ανυψώσει το “εγώ” του, δεν χρησιμοποίησε το κλαμπ ως μάσκα για οικονομικές αδικίες και δεν προσπάθησε να χρησιμοποιήσει την απόδοση της ομάδας του ως μέσο για να κερδίσει πολιτικά. Η επιτυχία ήταν αυτοσκοπός και η επένδυση του Mantovani σε συνδυασμό με τις δεξιότητες του Αθλητικού Διευθυντή Paul Borea στο σκάουτινγκ και στις διαπραγματεύσεις, εξασφάλισαν ότι ο σύλλογος δημιουργήθηκε για να ευδοκιμήσει στη Serie A.
Κατά τη διάρκεια των πρώτων τεσσάρων ετών της Sampdoria στη κορυφαία κατηγορία έφτασαν αρκετά ονόματα αστέρων, μεταξύ των οποίων οι Liam Brady, Trevor Francis και Graeme Souness. Το μοντέλο προσέλκυσης του Borea περιελάμβανε επίσης την υπογραφή κορυφαίων νέων ταλέντων. Ο Roberto Mancini αποκτήθηκε από τη Bologna σε ηλικία 17 ετών, o 20χρονος Fausto Pari υπέγραψε από τη Parma και ο 19χρονος Gianluca Vialli εντάχθηκε από την Cremonese. Ο Ulivieri παγίωσε τους Blucerchiati στο πάνω μισό του βαθμολογικού πίνακα πριν ο διάδοχος του Eugenio Bersellini κατευθύνει το σύλλογο στη κατάκτηση του Coppa Italia και στη συνέχεια στην έξοδο του σε μια Ευρωπαϊκή διοργάνωση το 1985.
Η διακριτική και πατρική φιγούρα του Mantovani δεν ήταν ψεύτικη. Ενώ μερικοί απ’έξω πρότειναν ότι ο πρόεδρος είχε καταστρέψει τους παίκτες του στην πραγματικότητα δημιούργησε μια πραγματικά οικογενειακή ατμόσφαιρα. Φαινόταν ένας άγραφος κανόνας ότι όσοι υπέγραφαν για τη Sampdoria δεν θα έπρεπε να φύγουν, ακόμα κι αν τα “μεγάλα αγόρια” τους καλούσαν. Ο Vialli παρουσιάστηκε ιδιαίτερα ευγνώμων στο πρώην πρόεδρο του, γράφοντας στο «The Italian Job» ότι:«ο Mantovani ήταν η κλασσική πατρική φιγούρα ενός προέδρου, μια επιστροφή σε μια άλλη εποχή. Αγαπούσε το κλαμπ και έβλεπε τους παίκτες, τους προπονητές και τους οπαδούς ... ως μέλη μιας εκτεταμένης οικογένειας. "
Ο Mantovani έλαβε μια άκρως ανεπίσημη προσέγγιση για να διαπραγματευτεί με τους παίκτες του, μιλώντας απευθείας μαζί τους και συχνά ενθαρρύνοντάς τους να μην πάνε για μακροπρόθεσμα Deal με καθορισμένους μισθούς. Αντ 'αυτού έθετε την εμπιστοσύνη πάνω τους υποδεικνύοντας ότι ο μισθός πρέπει να επαναδιαπραγματεύεται σε ετήσια βάση. Με τον τρόπο του προσπαθούσε να καλλιεργήσει μια κουλτούρα συνεχούς αυτο-βελτίωσης. Οι ποδοσφαιριστές ήξεραν ότι αν αναπτύσσονταν έτος ανά έτος θα επιβραβεύονταν οικονομικά. Ενώ άλλοι πρόεδροι αντιμετώπιζαν τους ποδοσφαιριστές τους ως αγαθά που έπρεπε να αγοραστούν και να πουληθούν, ο Mantovani φρόντισε να οικοδομήσει σχέσεις μαζί τους. Η προσέγγισή του στεκόταν αντίθετη με την αυξανόμενη εμπορευματοποίηση του ποδοσφαίρου.
Το 1986 και ύστερα από τη 12η θέση ο Vujadin Boskov ανέλαβε ως προπονητής της Sampdoria. Έμπειρος και πολυταξιδεμένος ο Boskov λατρεύτηκε άμεσα ως ήρωας για τους ιδιότυπους αφορισμούς του και τις ικανότητες του ως τεχνικός, οδηγός και εκπαιδευτής. Στις πρώτες τέσσερις χρονιές του η ομάδα έλαβε τρεις μεγάλες διακρίσεις: το Coppa Italia το 1988 και το 1989 και το Κύπελλο Κυπελλούχων το 1990. Το τελευταίο επίτευγμα μετέτρεψε τον Mantovani να υποδείξει ότι το ιταλικό ποδόσφαιρο είχε ένα νέο υποψήφιο για το Scudetto στον ορίζοντα: "Οι εχθροί μας δεν βρίσκονται στη Γένοβα αλλά στη Φλωρεντία, στο Μιλάνο και στο Τορίνο." τόνισε.
Με αμυντική γραμμή που περιείχε τον εξαιρετικά ευέλικτο τερματοφύλακα Gianluca Pagliuca και τον “κολοσσό” κεντρικό αμυντικό Pietro Vierchowod. Μια μεσαία γραμμή που περιλάμβανε τον έμπειρο Βραζιλιάνο Toninho Cerezo, το Pari, τον Attilio Lombardo και το Srecko Katanec και ένα εκπληκτικό ντουέτο στην επίθεση αποτελούμενο από τους Vialli και Mancini. Δεν μπορούσες να προσάψεις κάτι εναντίον του Mantovani. Οι μέθοδοι του ίσως να ήταν παλιάς σχολής όμως είχε καταφέρει να συγκεντρώσει μια ομάδα ικανή να κοντράρει οποιονδήποτε στην Ευρώπη. Από το 1990 έως το 1992 συνέβη ακριβώς αυτό.
Πρώτα ήρθε το Scudetto. Το 1991 ο Boskov κατεύθυνε τη Sampdoria στο πρώτο της πρωτάθλημα. Με μόλις τρεις ήττες σε 34 αγωνιστικές, το σύνολο του τερμάτισε πέντε βαθμούς πάνω από τη Milan του Arrigo Sacchi. Στη συνέχεια και τη σεζόν 1991-92 άφησε έξω τις Red Star Belgrade και Anderlecht για να φτάσει στο τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών όπου αντιμετώπισε τη Barcelona.
Γνωστή ως « Dream Team», οι Καταλανοί του Johan Cruyff είχαν την πρόθεση να σηκώσουν το Κύπελλο Πρωταθλητριών για πρώτη φορά στη μακρά ιστορία τους. Το γεγονός ότι η Sampdoria απείχε μια νίκη μακριά από την επίτευξη ενός κατορθώματος λιγότερο από μισό αιώνα από την ίδρυσή της, μιλούσε έντονα τόσο για την ταχύτητα όσο και για την κλίμακα της προόδου υπό την ιδιοκτησία του Mantovani.
Για μεγάλο μέρος της ιστορίας της η Sampdoria ήταν ο δεύτερος σύλλογος της Γένοβας, ευρισκόμενη στις σκιές των επιτεύξεων του σεβάσμιου ανταγωνιστή της πόλης. Ωστόσο στο Wembley και στις 20 Μαΐου του 1992 απέμειναν 90 λεπτά από τη πρώτη θέση στην Ευρώπη. Ένα φάουλ του Ronald Koeman έπληξε το όνειρο και ο Boskov στη συνέχεια αποχώρησε, αλλά οι Blucerchiati προχώρησαν περισσότερο από ό, τι θα μπορούσε να φανταστεί κανείς πριν από 13 χρόνια όταν ο σύλλογος εξασθενούσε στη Serie B.
Ο Sven-Goran Eriksson αντικατέστησε τον Boskov παίρνοντας τον Ruud Gullit από τη Milan, ενώ οι διεθνείς με την Αγγλία Des Walker και David Platt υπέγραψαν όμως ένας άλλος τίτλος αποδείχθηκε απατηλός. Στις 14 Οκτωβρίου του 1993 ο Mantovani πέθανε ύστερα από μια μάχη με το καρκίνο του πνεύμονα.
Με ένα ζεστό χαμόγελο και ευγενικά μάτια, ο Mantovani σεβάστηκε την ομάδα του και τους οπαδούς του. Σε αντάλλαγμα έλαβε την αναγνώριση και από τις δύο. Όμως παρά το γκρίζο φως εργάστηκε σιωπηλά στο παρασκήνιο. Δεν ήταν ένας απλός πρόεδρος. απολάμβανε το ποδόσφαιρο, αγάπησε την πόλη που τον υιοθέτησε και εξυπηρετικά έτυχε να έχει χρήματα τα οποία επένδυσε έξυπνα στο εκλεκτό κλαμπ του.
Όπως πολλοί άλλοι που άλλαξαν την πορεία της ιστορίας παραμένουν ορατά τα ίχνη της κληρονομιάς του Mantovani. Στην πόλη υπάρχει ένας δρόμος που πήρε το όνομα του, ενώ στο προπονητικό κέντρο που συνείσφερε να χτιστεί υπάρχει μια πλάκα αφιερωμένη στην μεγάλη ομάδα της Sampdoria.
Η πλάκα παρουσιάζει τους παίκτες του να γιορτάζουν με ένα από τα πολλά τρόπαια τους. Από κάτω τέσσερις λέξεις είναι γραμμένες με κεφαλαία. Οι λέξεις γράφουν: "A Paolo ... Anni Indimenticabili.". "Στον Paolo ... αξέχαστα χρόνια."
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου