Δημήτρης Βαρσάνης
Η Μόσχα και η Αγία Πετρούπολη είναι δύο πόλεις της ίδιας χώρας που παραδοσιακά ήταν αντίπαλοι. Ρωτήστε έναν συνηθισμένο Μοσχοβίτη που για αυτόν είναι ο πιο σημαντικός πολίτης στη Ρωσία και σχεδόν πάντα θα έχει την ίδια απάντηση: "Μία πόλη συνηθίζεται να είναι η πρωτεύουσα της Ρωσίας και η άλλη η Μόσχα".
Με άλλα λόγια, η Αγία Πετρούπολη η οποία είναι σήμερα η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας είχε σημασία. Είναι αλήθεια ωστόσο, ότι και οι δύο διαδραμάτισαν έναν μοναδικό και καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του πολιτισμού και της διαμόρφωσης της χώρας τους τελευταίους τέσσερις αιώνες. Είναι λοιπόν ταιριαστό ότι ο εξαιρετικά αναμενόμενος τελικός του Παγκοσμίου Κυπέλλου τη Κυριακή θα λάβει χώρα στη Μόσχα, ενώ ο αγώνας για τη τρίτη θέση απονεμήθηκε στην Αγία Πετρούπολη από τους διοργανωτές.
Αν η Αγία Πετρούπολη θεωρείται πάντοτε δευτερεύουσα σε σύγκριση με τη Μόσχα όσον αφορά το κύρος, τη δύναμη και τη δημοτικότητα, ο αγώνας για τη τρίτη θέση που θα διεξαχθεί στο Στάδιο της Αγίας Πετρούπολης το Σάββατο βρίσκεται επίσης στην ίδια κατώτερη κατηγορία. Ο αγώνας παρηγοριάς θεωρείται σε μεγάλο βαθμό ένα γεγονός δεύτερης κατηγορίας σε σύγκριση με τον τελικό - ή οποιονδήποτε άλλο αγώνα ενός Παγκοσμίου Κυπέλλου - όπου ένας καινούργιος πρωταθλητής κόσμου θα στεφθεί στο Λουζνίκι. Παρά το ενδιαφέρον και τη σημασία του κόλπου, ξεπουλήθηκαν και τα 64.287 εισιτήρια για να παρακολουθήσει το κοινό τους δύο χαμένους των ημιτελικών να παλεύουν για το χάλκινο μετάλλιο.
Ενώ λίγοι οπαδοί σε όλο τον κόσμο θα νοιάζονται για αυτό το παιχνίδι - και ακόμα λιγότεροι θυμούνται τα αποτελέσματά του εδώ και χρόνια - οι αγώνες της τρίτης θέσης στο Παγκόσμιο Κύπελλο είναι συχνά πιο διασκεδαστικοί από τον ίδιο τον τελικό. Ενώ οι τελικοί χαρακτηρίστηκαν σε μεγάλο βαθμό από την προσοχή και την αυστηρή υπεράσπιση - στους τελευταίους τρεις για παράδειγμα μπήκαν τέσσερα γκολ - οι αγώνες της τρίτης θέσης αφήνουν τις τακτικές υποθέσεις και παίζουν ανοιχτά δημιουργώντας μερικές από τις μεγαλύτερες στιγμές στην ιστορία του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Οι αγώνες της τρίτης θέσης για παράδειγμα παρήγαγαν 12 τέρματα μόνο στις τρεις τελευταίες εκδόσεις της διοργάνωσης.
Τα εισιτήρια για το φετινό μικρό τελικό εξαντλήθηκαν πριν από λίγους μήνες, ενώ τα εισιτήρια στη μαύρη αγορά κόστιζαν 10 φορές υψηλότερα από την τιμή προσφοράς. Ένα εισιτήριο Κατηγορίας 3 - εκείνο που συνήθως κοστίζει το λιγότερο που βρίσκεται πίσω από τις εστίες - πωλήθηκε αρχικά από τη FIFA το Σεπτέμβριο του 2017 για 175 δολάρια ανά κομμάτι. Οι μαυραγορίτες τα πωλούν τώρα για πάνω από 1.000 δολάρια. Θα μπορούσαν να αποκομίσουν και περισσότερα λεφτά μιας και οι οπαδοί προσπαθούν να πάρουν σε κάθε στιγμή αυτού του αξέχαστου τουρνουά. Τόσο η ζήτηση όσο και οι τιμές για τα ίδια εισιτήρια ενδεχομένως να εκτοξεύονταν στα ύψη αν έδινε το παρών η διοργανώτρια Ρωσία και δεν έμεινε έξω στα προημιτελικά.
Οι οπαδοί που ξοδεύουν πολλά χρήματα σε έναν αγώνα ποδοσφαίρου χωρίς νόημα το κάνουν συνήθως για θεραπεία. Το συγκεκριμένο παιχνίδι παράγει συνήθως τέρματα. Κανένας αγώνας για τη τρίτη θέση του Παγκοσμίου Κυπέλλου δεν χάρισε λιγότερα από τρία γκολ από την νίκη με 2-0 της Πολωνίας κατά της Βραζιλίας στην έκδοση του 1974. Παρόλα αυτά μια τέτοια αναμέτρηση αγνοείται από τους ποδοσφαιριστές και τους προπονητές, οι οποίοι πιστεύουν ότι μια ήττα σε αυτό το παιχνίδι παρηγοριάς ενδεχομένως να σβήσει τη μεγάλη τους πορεία στη φάση των νοκ-άουτ.
"Νομίζω ότι αυτός ο αγώνας δεν πρέπει ποτέ να γίνεται", δήλωσε ο προπονητής της Ολλανδίας Luis Van Gaal στους δημοσιογράφους μπροστά από τον αγώνα της τρίτης θέσης έναντι της Βραζιλίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2014:«Το έχω πει εδώ και 10 χρόνια. Είναι άδικο να γίνεται ένα τέτοιο παιχνίδι. Θα έχουμε μια μέρα λιγότερο για να ανακάμψουμε και αυτό δεν είναι δίκαιο. Το χειρότερο είναι πιστεύω, ότι υπάρχει πιθανότητα να χάσεις δύο συνεχόμενες φορές σε ένα τουρνουά στο οποίο έχεις παίξει τόσο καλά. Πηγαίνεις στο σπίτι ως ηττημένος επειδή έχασες τους δύο τελευταίους αγώνες. "
Οι Ολλανδοι νίκησαν τη Βραζιλία - ακόμα τραυματισμένη από το 7-1 από τη μετέπειτα πρωταθλήτρια Γερμανία - για να πάρουν τη τρίτη θέση πριν από τέσσερα χρόνια. Ήταν όμως μια μικρή παρηγοριά για τους Ολλανδούς που αποκλείστηκαν από την Αργεντινή στα ημιτελικά στα πέναλτι. Ακόμη, έμελλε να είναι η τελευταία λαμπρή στιγμή για μια Εθνική ομάδα που έπεσε στην απόγνωση αφού δεν κατάφερε να προκριθεί στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα δύο χρόνια αργότερα και στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2018.
Το μίσος για αυτό τον αγώνα δεν είναι κάτι καινούργιο. Ο αγώνας για τη τρίτη θέση έχει κακοποιηθεί από την έναρξη του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Η FIFA έχει κρατήσει το συγκεκριμένο παιχνίδι στο πρόγραμμα από το 1934, όταν η Γερμανία νίκησε την Αυστρία με 3-2 στη Νάπολη της Ιταλίας. Ποια ομάδα κατέλαβε την τρίτη θέση στο εναρκτήριο Παγκόσμιο Κύπελλο παραμένει ένα ζήτημα πολλές δεκαετίες αργότερα. Ένα δελτίο της FIFA από το 1984 ανέφερε λανθασμένα ότι είχε πραγματοποιηθεί ένας αγώνας για τη τρίτη θέση, στον οποίο η Γιουγκοσλαβία επικράτησε με 3-1 εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι ιστορικοί διαφέρουν ως προς το αν έχει προγραμματιστεί ένα παιχνίδι για τη τρίτη θέση. Κάποιοι θεωρούν ότι η Γιουγκοσλαβία αρνήθηκε να παίξει αφού έγινε ολοένα και πιο αναστατωμένη από τη διοργάνωση του τουρνουά.
Δύο χρόνια μετά την λανθασμένη έκθεση της FIFA, το κυβερνητικό όργανο του αθλήματος κατέταξε τις Ηνωμένες Πολιτείες τρίτες σε αυτό το Παγκόσμιο Κύπελλο λόγω μιας καλύτερης διαφοράς τερμάτων. Η διαμάχη ωστόσο δεν τελείωσε εκεί. Το 2010, ο γιος του Kosta Hadzi ( επικεφαλής της γιουγκοσλαβικής αντιπροσωπείας στο τουρνουά του 1930) ισχυρίστηκε ότι η χώρα του βραβεύθηκε με ένα χάλκινο μετάλλιο για όλη την ομάδα που φύλαξε στο πλαίσιο της προσωπικής του συλλογής. Η μακροχρόνια μνησικακία μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Γιουγκοσλαβίας σχετικά με το ποιος τερμάτισε τρίτος είναι μια αντίφαση ειδών, αποκαλύπτοντας πόσο - και πόσο πολύ - ιστορικής σημασίας είναι αυτό το παιχνίδι. Συχνά εξαρτάται από το ποιες ομάδες εμπλέκονται.
Ένα από τα πιο συναρπαστικά παιχνίδια για τη τρίτη θέση έλαβε χώρα στη Κορέα και Ιαπωνία το 2002. Η Νότιος Κορέα - η οποία πραγματοποίησε μια απίστευτη πορεία κατά τη διάρκεια των σταδίων νοκ-άουτ που περιείχε τις αμφισβητούμενες νίκες επί της Ιταλίας και της Ισπανίας - βρέθηκε να παίζει για τη τρίτη θέση ενάντια στη Τουρκία, μια από τις εκπλήξεις του τουρνουά. Μπροστά σε 63.000 οπαδούς με κόκκινες φανέλες φωνάζοντας δυνατά για την οικοδέσποινα στο στάδιο Daegu, η Τουρκία κέρδισε με 3-2 μεταξύ δύο πολύ εξαντλημένων ομάδων. Εκείνος ο αγώνας παρουσίασε το καλύτερο εαυτό από αυτές τις δύο ομάδες και τι ποδόσφαιρο θα μπορούσαν να προσφέρουν. Για την Τουρκία θα είχε ως αποτέλεσμα το καλύτερο τερματισμό τους σε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο. Η τέταρτη θέση παραμένει και ο καλύτερος απολογισμός της Νότιας Κορέας σε 10 εμφανίσεις.
Σε αυτό το παιχνίδι ο επιθετικός Hakan Şükür έβαλε την Τουρκία μπροστά μόλις στα 10,8 για να καταγράψει το ταχύτερο τέρμα στην ιστορία των τελικών. Στην πραγματικότητα αυτό το τέρμα παραμένει το ταχύτερος σε οποιοδήποτε σημαντικό Διεθνές τουρνουά. Ονομαζόμενος ως “ο Ταύρος του Βόσπορου” κατά τις ποδοσφαιρικές του μέρες, ο Şükür θα συνεχίσει να εργάζεται ως τηλεοπτικός αναλυτής και μόλις πρόσφατα μίλησε και πάλι για αυτή την ιστορία στους New York Times.
Η εφημερίδα ανέφερε ότι ο Şükür - αναμφισβήτητα ο καλύτερος ποδοσφαιριστής που έχει βγάλει ποτέ η Τουρκία - εργάζεται σε ένα αρτοποιείο της Καλιφόρνια, μιας και εξορίστηκε από τη χώρα του από τον πρόεδρο Recep Erdoğan ύστερα από την εισβολή του σε θέματα πολιτικής. Το έγκλημα του; Προσέβαλε τον Erdogan στο Twitter.
Ο Βετεράνος προπονητής Guus Hiddink έχει ανάμεικτα συναισθήματα για αυτό το παιχνίδι. Αυτό σήμαινε περισσότερα να τερματίσει τρίτος ως προπονητής της Νότιας Κορέας το 2002 από την τέταρτη θέση με την Ολλανδία τέσσερα χρόνια νωρίτερα αφού αποκλείστηκε από τη Βραζιλία στα ημιτελικά στη διαδικασία των πέναλτι. "Γι 'αυτό δεν μου αρέσουν τα Σάββατα πριν από τον τελικό", δήλωσε ο Hiddink, ο οποίος είναι στη Ρωσία για το Παγκόσμιο Κύπελλο που δουλεύει ως τηλεοπτικός σχολιαστής για τον Αμερικανικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα Fox:"γιατί πρέπει να παίξεις για τη τρίτη θέση. Είχαμε μια πολύ ανταγωνιστική, αξιόλογη ομάδα για το Παγκόσμιο Κύπελλο"πρόσθεσε ο Hiddink, υπενθυμίζοντας ότι η Ολλανδική ομάδα του 1998 χαρακτηριζόταν από αστέρια όπως ο Dennis Bergkamp και ο Edgar Davids. "Γι 'αυτό, ο αγώνας για τη τρίτη θέση η ενέργεια σταμάτησε τελείως ... λίγες ημέρες και χρόνια μετά σκέφτεσαι διαφορετικά. Εκείνη τη στιγμή σκέφτεσαι τη πρώτη θέση - το τελικό".
Για ορισμένους ποδοσφαιριστές ο αγώνας για τη τρίτη θέση αφορά προσωπική επιτυχία. Με την επίτευξη τερμάτων και τη κατάληψη του “χρυσού παπουτσιού”. Αυτό συνέβη με τον Ιταλό Salvatore Schillaci το 1990, τον Κροάτη Davor Šuker το 1998 και τον Γερμανό Thomas Müller το 2010. Παρά αυτά τα στατιστικά - ή ίσως εξαιτίας αυτών - είναι συζητήσιμο το πόσο σοβαρά παίρνουν οι ομάδες αυτό το παιχνίδι. Οι προπονητές θέλουν να το χρησιμοποιήσουν για να ξεκουραστούν οι παίκτες, δίνοντας σε άλλους την ευκαιρία που πέρασαν το μεγαλύτερο μέρος της διοργάνωσης στο πάγκο να παίξουν σε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο.
Ο αγώνας είναι γεμάτος με ενδιαφέροντα περιστατικά και ιστορικές υποσημειώσεις. Το 1982 και το 1986 ο Michel Platini δεν αγωνίστηκε σε κανένα από τους αγώνες της Γαλλίας για τη τρίτη θέση. Ο τερματοφύλακας Hans-Jörg Butt ο οποίος πραγματοποίησε μόνο τέσσερις εμφανίσεις για την Εθνική Γερμανίας στη σταδιοδρομία του, ξεκίνησε στον αγώνα του χάλκινου μεταλλίου το 2010 που κέρδισε η Die Mannschaft εναντίον της Ουρουγουάης. Η Γερμανία κατέχει το ρεκόρ για τις περισσότερες τρίτες θέσεις με τέσσερα χάλκινα.
Το 1990 η διοργανώτρια Ιταλία και η Αγγλία συναντήθηκαν στο Stadio San Nicola στο Μπάρι. Οι Ιταλοί - οι οποίοι προέρχονταν από την ήττα στα πέναλτι από την Αργεντινή του Diego Maradona στον ημιτελικό της Νάπολης - επικράτησαν με 2-1. Στο συγκεκριμένο αγώνα μπήκαν τρία τέρματα μέσα σε 15 λεπτά. Ο Roberto Baggio άνοιξε το σκορ στο 71’ για να ευχαριστήσει το κοινό του. Δέκα λεπτά αργότερα, ο David Platt ισοφάρισε με μια κεφαλίδα. Στο τέλος ο Schillaci έβαλε το νικητήριο γκολ με πέναλτι τέσσερα λεπτά πριν από το τέλος νικώντας τον 40χρονο Peter Shilton.
Όσο για τον Schillaci ήταν το έκτο τέρμα για το Σικελό μικρόσωμο στα τελικά της διοργάνωσης και αρκετά για να του δώσουν το χρυσό παπούτσι. Η Αγγλία πήρε ένα άλλο βραβείο παρηγοριάς και συγκεκριμένα το βραβείο Fair Play της FIFA, αφού δεν πήρε καμία κόκκινη και κατείχε το χαμηλότερο μέσο όρο κίτρινων καρτών.
Ενώ οι παραδοσιακές ποδοσφαιρικές δυνάμεις δεν τείνουν να παίρνουν σοβαρά αυτόν τον αγώνα, οι ομάδες - έκπληξη που σπάνια αναμένεται να φτάσουν στο μικρό τελικό ενός Παγκοσμίου Κυπέλλου συχνά το πράττουν. Στις ΗΠΑ το 1994 η Σουηδία διέσυρε τη Βουλγαρία με 4-0 σε έναν αγώνα περιείχε δύο ομάδες έκπληξη. Τέσσερα χρόνια αργότερα, η Κροατία παρήγαγε ένα θαυμάσιο τουρνουά μόνο για να χάσει με 2-1 από τη διοργανώτρια και μετέπειτα πρωταθλήτρια Γαλλία στα ημιτελικά. Δεν πτοήθηκαν από αυτή την ήττα για να νικήσουν τους Ολλανδούς και να καταλάβουν τη τρίτη θέση στο Parc des Princes στο Παρίσι. Το νικητήριο τέρμα του Šuker μετά από 36 λεπτά στάθηκε αρκετό για να του δώσει το “χρυσό παπούτσι”.
Σε άλλες περιπτώσεις το συγκεκριμένο παιχνίδι έχει επιτρέψει σε έναν παίκτη να παγιωθεί ως ο καλύτερος του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Αυτό συνέβη στη Νότιος Αφρική κατά τη διάρκεια του τουρνουά του 2010. Ο επιθετικός Diego Forlan το κατάφερε αφού η Ουρουγουάη τερμάτισε τέταρτη στο θεσμό. Στο Forlan απονεμήθηκε η “Χρυσή μπάλα” ως ο καλύτερος ποδοσφαιριστής τουρνουά κάτι που εξακολουθεί να κοιτάζει ξανά με θάρρος: "Προφανώς είναι κάτι θεαματικό να είσαι ανάμεσα στους τέσσερις πρώτους. Αν κάποιος θα μας ρωτούσε στην αρχή θα το θέλαμε. Είναι κάτι θετικό. "
Πράγματι, η ιστορία δείχνει ότι το παιχνίδι για τη τρίτη θέση ίσως να είναι κάτι θετικό για τους οπαδούς και τους παίκτες. Ήρθε η ώρα να αγκαλιάσουμε αυτόν τον αγώνα. Μας έχει δώσει μερικές από τις πιο υποτιμημένες στιγμές του Παγκοσμίου Κυπέλλου και αυτό δεν είναι ποτέ κακό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου