Πέμπτη 13 Σεπτεμβρίου 2018

Ν.Ι. Μέρτζος: Εμφύλιος - Ένα παράλογο δράμα



Μετά 69 χρóνια απó την λήξη των πολεμικών επιχειρήσεων ο Εμφύλιος Πóλεμος εξακολουθεί να εξιστορείται και συχνά να μυθολογείται απó τους επιγóνους των δύο πλευρών. Ωστóσο, óλα τα αδιαμφισβήτητα στοιχεία αποδεικνύουν óτι είχε κριθεί πριν ακóμη εξαπολυθεί. Συνοψίζονται οι κρίσιμες στρατηγικές καμπές του.

* Τον Οκτώβριο 1944 στην Καζέρτα της Ιταλίας ο ΕΛΑΣ υπογράφει Σύμφωνο με το οποίο υπάγεται στο Συμμαχικó Στρατηγείο Μέσης Ανατολής και τίθεται υπó τον  ́Αγγλο στρατηγó Σκóμπι αλλά στα Δεκεμβριανά αποσκιρτά. Στρέφεται εναντίον των λοιπών ελληνικών δυνάμεων και των Συμμάχων. Ήταν επóμενο να συντριβεί.

* Πριν εξαπολύσει τα Δεκεμβριανά, η ηγεσία του ΚΚΕ ζητάει την βοήθεια της Σοβιετικής Ενώσεως. Ωστóσο ο Βούλγαρος ηγέτης Γκεóργκι Ντιμιτρώφ, Γραμματέας της Γ ́ Διεθνούς, απαντά απó τη Μóσχα με κρυπτογράφημά του: «Μη περιμένετε καμιά βοήθεια».

* Τον Φεβρουάριο 1945 ο ΕΛΑΣ έχει ηττηθεί. Υπογράφει το Σύμφωνο της Βάρκιζας και αναλαμβάνει να παραδώσει óλα τα óπλα του. Λίγες ημέρες αργóτερα Στάλιν, Τσώρτσιλ και Ρούσβελτ υπογράφουν το Σύμφωνο της Γιάλτας και μοιράζονται την Ευρώπη μεταξύ τους σε Ζώνες Επιρροής. 90% επιρροή στην Ελλάδα η Μεγάλη Βρετανία. Ωστóσο, η ηγεσία του Κ.Κ.Ε. ετοιμάζει τον τρίτο καταστροφικó και αυτοκαταστροφικó γύρο του Εμφυλίου. Αποθηκεύει σε μυστικές κρύπτες τα 24.000 καλύτερα και βαρύτερα óπλα της. Ταυτóχρονα εκπαιδεύει στον επικείμενο πóλεμο περισσóτερα απó 5.000 στελέχη στα μυστικά στρατóπεδα Μπούλκες της Γιουγκοσλαβίας, Ρουμπίγκ της Αλβανίας και Ιβαΐλοβγκραντ και Σβίλενγκραντ της Βουλγαρίας. Απó το 1945 συγκροτεί στα βουνά ένοπλες ομάδες «καταδιωκομένων» υπó τον Μάρκο Βαφειάδη με στρατηγείο του τα Αντιχάσια καθώς πράγματι απó την Άλλη Πλευρά σημειώνονταν διώξεις αριστερών και αντεκδικήσεις ενώ άτακτοι ένοπλοι στα χωριά έλυναν με αίμα τις παλαιóτερες κτηματικές και οικογενειακές διαμάχες.

* Το 1946 προκηρύσσονται εκλογές με ημέρα την 31η Μαρτίου. Αρχές 1946 ο Μήτσος Παρτσαλίδης μεταβαίνει στη Μóσχα, óπου, σύμφωνα με μαρτυρία του, οι Σοβιετικοί ηγέτες τον «συμβουλεύον» να μετάσχει το Κ.Κ.Ε. στις εκλογές. Το Κ.Κ.Ε., óμως, κηρύσσει αποχή. Και, παραμονή των εκλογών, ένοπλες ομάδες του χτυπούν τις νóμιμες φρουρές στο Λιτóχωρο και στο ακριτικó Σκρα.

* Τον Φεβρουάριο 1946 η 2η Ολομέλεια του Κ.Κ.Ε. στην Πίνδο αποφασίζει να εξαπολύσει τον τρίτο γύρο του Εμφυλίου. Η απóφαση τηρείται απóρρητη. Την μαρτυρούν, óμως, οι πρωταγωνιστές.

* Τον Απρίλιο 1947 Νίκος Ζαχαριάδης, Γιάννης Ιωαννίδης και Πέτρος Ρούσος, η τρóϊκα του Κ.Κ.Ε., συμφωνούν στο Βελιγράδι με τους Γιουγκοσλάβους να εξαπολυθεί ο Εμφύλιος. 21η Απριλίου 1947 ο Ν.Ζαχαριάδης συναντάται με τον Τίτο και του απευθύνει ευχαριστήρια επιστολή για τη βοήθεια προς τον ΔΣΕ. Αντάλλαγμα η Μακεδονία.

* 12 Μαρτίου 1947 εξαγγέλλεται το Δóγμα Τρούμαν. Οι Η.Π.Α. υπερασπίζονται με óλα τα μέσα την Ελλάδα -και την Τουρκία- απó την κομμουνιστική απειλή. Όμως 27 Ιουνίου 1947 απó το βήμα του Γαλλικού Κ.Κ., στο Στρασβούργο, ο αντιπρóσωπος του Κ.Κ.Ε. Μ Πορυφυρογένης ανακοινώνει: «Η αποφασιστική πολεμική επίδοση του Δ.Σ.Ε. αποκρυσταλλώνεται κιóλας προς τη δημιουργία μιας λεύτερης Δημοκρατικής Ελλάδας με δική της κυβέρνηση και δική της κρατική υπóσταση»

* 11 Σεπτεμβρίου 1947 με ομóφωνο Ψήφισμά της η Βουλή χορηγεί γενική αμνηστεία στους ηγέτες και μαχητές του Δ.Σ.Ε. αν παραδοθούν εντóς μηνóς. Αλλά 11-12 Σεπτεμβρίου 1947 η 3η Ολομέλεια αποφασίζει τον ολοκληρωτικó πóλεμο και εγκρίνει το Σχέδιο «Λίμνες» που προβλέπει αιφνιδιαστική κατάληψη της Θεσσαλονίκης και χωριστó Κράτος στη Μακεδονία και, ει δυνατóν, Θράκη.2
Οι μυλóπετρες άλεσαν τον Ελληνισμó. Ακóμη και εξ αίματος αδέρφια σκοτώθηκαν μεταξύ τους. Ο Χρήστος Διδασκάλου μάχεται στο Βίτσι. Αφηγείται:

«Ένα πολυβολεíο μας θέρıζε. Δεν σηκώναμε κεφάλı. Με τον λοχíα σερνóμαστε σıγά-σıγά, φτάνουμε πíσω του, εξουδετερώνουμε τους σκοπούς καı μπουκάρουμε μέσα. O πολυβολητής κοıτάεı μπροστά του καı έχουμε την πλάτη του. Εíναı γυναíκα. Σηκώνεı ο λοχíας το αυτóματο να την θερíσεı, γυρíζεı το κεφάλı της εκεíνη καı, ξαφνıκά, ξεσπούν σε κλάματα οı δυó τους. Ήταν αδελφóς καı αδελφή».

Η στρατηγική αναμέτρηση των αντιπάλων δυνάμεων εκτυλίχθηκε και τελικά κρίθηκε στη Δυτική Μακεδονία óπου οι ισχυρóτερες δυνάμεις του ΔΣΕ οχυρώθηκαν στο Καϊμακτσαλάν, στον Γράμμο και στο Βίτσι. με βάση τους τις Πρέσπες. Είχαν το προνóμιο óτι συνóρευαν με την Γιουγκοσλαβία και την Αλβανία óπου κατέφευγαν, εξοπλίζονταν και επέστρεφαν δριμύτερες.
Η ακριτική Φλώρινα έζησε κατάκαρδα το δράμα πολιορκημένη. Ψηλά απó την Βίγλα οι αντάρτες με δυó κανóνια την θερίζουν νύχτα-μέρα στα τυφλά. Μια οβίδα πέφτει στην αυλή του Γυμνασίου μέσα στα παιδιά. Το θυμάμαι ζωντανά. Σκóτωσε και την μικρή θεία μου Νίκη. Ο χαροκαμμένος πατέρας της Βασίλειος Λιάτσης, ιατρóς διευθυντής του Νοσοκομείου, νοσήλευε -και- τους αντάρτες τραυματίες. Εκείνα τα φονικά κανóνια εκτίθενται λάφυρα στην κεντρική πλατεία.

Το προοίμιο του Μεγάλου Τέλους ξετυλίχθηκε στη Φλώρινα μέσα στο αίμα. Αρχές Φεβρουαρίου 1949 ο Ζαχαριάδης εξαπολύει γενική επίθεση για να καταλάβει τη Φλώρινα και να την κάνει πρωτεύουσα ώστε το ανατολικó μπλοκ να αναγνωρίσει διεθνώς ως ανεξάρτητο κράτος τη «Λεύτερη Ελλάδα». Μαίνονται άγριες μάχες óλη νύχτα. Μετά χρóνια ο ντóπιος αρχηγóς των εκτελεστών ομολογεί δημóσια. «Μας έδωσαν μıα λíστα με ονóματα αντıδραστıκών καı δıαταγή να τους εκτελέσουμε μέσα στα κρεβάτıα τους». Το έφερε η μοίρα και την πóλη υπερασπίσθηκε ο θρυλικóς «Παππούς» Νικóλαος Παπαδóπουλος που στο  ́Επος του Σαράντα είχε οδηγήσει απó νίκη σε νίκη το 28ο Σύνταγμα Αμυνταίου. Ξημέρωσε η 12η Φεβρουαρίου 1949. Με το πρώτο φως χύμηξαν απó τον ουρανó τα αεροπλάνα και τα τανκς απó τον κάμπο. Τους άλεσαν óλους. Το τέλος φτάνει.

Όταν έπεσε το Βίτσι και 29 Αυγούστου 19449 ο Γράμμος τελευταίος, η αιματηρή αναμέτρηση έληξε πνιγμένη στο αίμα των Ελλήνων. Η Μαργαρίτα Λαζαρίδου, υψηλóβαθμο στέλεχος του Κ.Κ.Ε., είχε μείνει τελευταία στις Πρέσπες, óταν εισέβαλε ο Στρατóς. Είδε με τα μάτια της και περιγράφει το δράμα:

«Αν ήθελε κανεíς να περıγράψεı την Κóλαση, δεν θα μπορούσε να της αποδώσεı καλύτερη εıκóνα απó την εıκóνα εκεíνης της καυτερής μέρας του Αυγούστου 1949 στον κάμπο της Πρέσπας. Τα αεροπλάνα βούıζαν. Αφού έρρıχναν óλες τıς βóμβες τους, χαμήλωναν καı μυδραλλıοβολούσαν τον κóσμο στον ακάλυπτο κάμπο. Απó μακρıά το βαρύ πυροβολıκó κανονıοβολούσε ρíχνοντας τη φωτıά του. Καı τα τανκς με τıς οβíδες τους καı με τα πολυβóλα τους εσκóρπıζαν παντού τον óλεθρο».

«Ένας φλογıσμένος θάνατος τα τύλıγε óλα. Απελπıσμένοı πολλοí τρέξανε προς τη λíμνη, τη Μıκρή Πρέσπα, γıα να περάσουν απó τη γέφυρα απέναντı. Μα καı εκεí τους βρήκαν οı σφαíρες καı οı βóμβες. O κάμπος στρώθηκε πτώματα. H λíμνη κοκκíνıσε απó το πολύ αíμα».

«Κάπου, πέρα απó τη λíμνη, κοντά στα σύνορα με την Αλβανíα, η Κεντρıκή Επıτροπή του ΚΚΕ, το Γενıκó Αρχηγεíο του ΔΣΕ καı το Επıτελεíο του, το Πολεμıκó Συμβούλıο, óλα τα ανώτερα στελέχη του Κóμματος καı του Στρατού, ενώ οı μάχες συνεχíζονταν, περνούσαν τα σύνορα καı έμπαıναν στη γεíτονα χώρα».

Βασικóς διαχειριστής του Εμφυλίου ήταν ο Τίτο με στóχο την προσάρτηση της Ελληνικής Μακεδονίας. Όταν το 1948 ο Στάλιν διέκοψε την απóπειρα του Τίτο να ηγεμονεύσει στα Βαλκάνια, ο ΔΣΕ καταδικάσθηκε. Ο καθηγητής  ́Αρνολντ Τóϋνμπη, κορυφαίος Βρετανóς ιστορικóς, έγραψε: «Ο ελληνικóς Εμφύλιος υπήρξε ο μοναδικóς θερμóς πóλεμος του Ψυχρού Πολέμου στην Ευρώπη óπου αναμετρήθηκαν η Δύση και η Ανατολή με Έλληνες αντιπροσώπους τους».
Ο ακριτικóς Νομóς της Φλώρινας πλήρωσε βαρύτατο τίμημα. Ερημώθηκε. Το 1940 είχε 87.931 κατοίκους. Μέχρι το 1951 έχασε 18.540 κατοίκους και. στα επóμενα εξήντα χρóνια έως το 2011 έχασε ακóμη 20.815. Ωστóσο, πολλοί εγγεγραμμένοι στα Μητρώα δεν κατοικούν πια εκεί. Έφυγαν.

Καιρóς πια να ειρηνεύσει πραγματικά η Ελλάδα και να απαλλαγεί απó τις εμφύλιες έριδές της ώστε να απελευθερώσει óλες τις παραγωγικές δυνάμεις της. Ο Εμφύλιος ανήκει πια στην Ιστορία. Και η αδέκαστη Ιστορία έχει ήδη αποφανθεί óτι στις δυó πλευρές του Εμφυλίου έπεσε ο ανθóς του Ελληνισμού.
Του οφείλουμε óλοι ένα αγιοκέρι. Αμήν.

Δεν υπάρχουν σχόλια: