Δευτέρα 6 Απριλίου 2015

Η Hijo Nam και η ελληνική αρχαιότητα


Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης παρουσιάζει την έκθεση: «Hijo Nam: Ιn dialog with Greek History» (Η Hijo Nam σε διάλογο με την ελληνική ιστορία), που επιμελείται η καθηγήτρια της ιστορίας της τέχνης με έδρα τη Νέα Υόρκη Δρ Θάλεια Βραχοπούλου.

Η έκθεση “Hijo Nam: In Dialog with Greek History” περιλαμβάνει έργα εμπνευσμένα από την επαφή της καλλιτέχνιδος με τα εκθέματα του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης. Τα έργα που περιλαμβάνονται στην έκθεση του μουσείου ανήκουν σε διάφορες περιόδους της Αρχαίας Ελληνικής Ιστορίας, όπως στην Αρχαϊκή, Κλασική και Ρωμαϊκή, ωστόσο η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη περισσότερο γνωστή για τα ελληνιστικά της ευρήματα, τα οποία και αποτελούν μεγάλο μέρος των αντικειμένων που εκτίθενται στο μουσείο.


Με τη δουλειά της η Nam, δεν προσπαθεί να μιμηθεί τις αρχαιότητες. Αυτό που κάνει είναι ότι ερμηνεύει κάποια από τα σημαντικότερα εκθέματα του μουσείου υπό το πρίσμα της δικής της τεχνοτροπίας. Αναφέρουμε για παράδειγμα τα έργα της Nam από τερακότα που θυμίζουν την ελληνιστική απόδοση των πτυχώσεων ή τα πορτρέτα της που αντλούν έμπνευση από τη ρωμαϊκή περίοδο. Με το έργο της Cultural Custom 6, (2014, 22.5 x 9.8”, Τερακότα), που είναι φτιαγμένο από λευκό πηλό, κάνει μια νύξη στα αγάλματα της ελληνιστικής εποχής, στα κυματιστά ενδύματά τους που, εν αντιθέσει με τις πτυχώσεις των κλασικών χρόνων, είναι σαν να παίρνουν το σχήμα τους από τον άνεμο.

Οι κεφαλές που φιλοτεχνεί η Nam αποτίουν φόρο τιμής στη σημαντικότερη συνεισφορά της ελληνιστικής τέχνης, την αναπαράσταση του ανθρώπινου προσώπου. Αναπτύσσει με τον δικό της τρόπο, και παραφράζει, την έννοια του ελληνισμού ερμηνεύοντας το πνεύμα της ελληνικής αρχαιότητας, για παράδειγμα με το έργο της Female Figure 4, 2014 (13 x 9”, Τερακότα). Μια γυναίκα, φτιαγμένη από πηλό, μας χαμογελά με τα σαρκώδη της χείλη γέρνοντας το κεφάλι και τα σγουρά της μαλλιά ελαφρά στο πλάι. Η Nam αναδεικνύει το φυσικό χρώμα σκουριάς του επιχρίσματος για να δοθεί η εντύπωση ότι η κεφαλή ήταν θαμμένη για αιώνες. Την ενδιαφέρει περισσότερο η αλλοιωμένη πατίνα με την οποία επικαλύπτει το κεραμικό, μια πρακτική που σίγουρα έχει να κάνει με τις κορεάτικές της καταβολές. Πολλοί Aσιάτες θεωρητικοί έχουν επισημάνει την αγάπη των Κορεατών για μη επεξεργασμένα φυσικά υλικά που, σύμφωνα και με το καλλιτεχνικό όραμα της Nam, επιτρέπουν μια αμεσότερη έκφραση. Τα έργα της, όπως και τα ελληνιστικά εκθέματα του μουσείου, είναι αντιπροσωπευτικά του κοσμοπολίτικου χαρακτήρα και των δύο περιόδων.


Η έμφαση στο φυσικό υλικό, είναι εμφανής και στα μεταλλικά της έργα, όπως στο Perception, 2015 (68x54x10cm, χαλύβδινο έλασμα, ξύλο, σύρμα). Το σχετικά λεπτό έλασμα από χάλυβα είναι στερεωμένο σε ξύλινη βάση και η υφή είναι τραχιά στο πάνω μέρος, με το επίχρισμα να φαίνεται σκουριασμένο, πολυκαιρισμένο. Το στοιχείο που επανέρχεται διαρκώς στη δουλειά της Nam είναι η επιλογή της να συμπορεύεται και όχι να έρχεται σε σύγκρουση με τη φύση των υλικών των έργων της. Από φιλοσοφική άποψη, αυτό είναι αποτέλεσμα των πολιτιστικών καταβολών της Nam και της επαφής της με τις κοσμοθεωρίες του Ταοϊσμού και του Βουδισμού, που καλούν τον άνθρωπο να πορευθεί, χωρίς ενδοιασμούς, στην ηθική οδό.


Η συλλογή του μουσείου με τις μνημειακές στήλες, που φέρουν επιγραφές, ίσως να επιτρέπει μια ουσιαστικότερη σύγκριση με τη σειρά Words της Nam. Στο έργο Words 2, 2014, το μέταλλο κοσμείται με αρχαιοελληνικά γράμματα και σύμβολα, κάτω από μια στρώση κορεάτικου βερνικιού, και στη συνέχεια βάφεται. Αυτό το παλίμψηστο σημείων και συμβόλων, όπου οι κυρίαρχοι τόνοι είναι το κρεμεζί και το πορτοκαλί, και που στο κέντρο του έχει την εικόνα ενός ματιού, είναι πιο ευκρινές στο πάνω μέρος του και θολό κάτω. Θα λέγαμε ότι ένα πέπλο μυστηρίου σκεπάζει τη συγκεκριμένη περιοχή. Το μοτίβο του ματιού που βλέπουμε στο έργο της Nam είναι το σύμβολο της παντογνωσίας που απαντάται και στην αλχημεία, η οποία προέρχεται από την Ελληνιστική Αίγυπτο και συνδύαζε στοιχεία τεχνικών γνώσεων, θρησκείας, μύθου και ελληνικής φιλοσοφίας. Οι πρώτοι αλχημιστές έζησαν στην Αλεξάνδρεια της Ρωμαϊκής περιόδου και είχαν σαν κοινή τους γλώσσα τα ελληνικά. Ο τρόπος που η Nam συνδυάζει τα γράμματα και τα σύμβολα σε αυτό το έργο από μέταλλο φέρνει στον νου τη μετουσίωση, τόσο του πνεύματος όσο και των υλικών.


Παρά το ότι μας προκαλεί να ρωτήσουμε το ακριβές νόημα των έργων της, η  Nam μας αφήνει να δώσουμε τη δική μας ερμηνεία, κάνοντας το νόημα των έργων, ολοένα και πιο πολυεπίπεδο, δημιουργώντας μια αμφιβολία, ένα μυστήριο, που μας ωθεί να απαντήσουμε στα ερωτήματα αυτά, βλέποντα τα έργα της ξανά και ξανά.



Δεν υπάρχουν σχόλια: