«Δει δε χρημάτων και άνευ τούτων ουδέν έστι γενέσθαι των δεόντων» (Δημοσθένης, Ολυνθιακός α')
Ήταν το κοινό συμπέρασμα των αρχαιολόγων-εισηγητών και παρατηρητών στο πλούσιο σε αριθμό εισηγήσεων, αλλά μάλλον φτωχό σε εντυπωσιακά νέα ευρήματα, συνέδριο για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη, που άρχισε σήμερα για 29η συνεχή χρονιά στη Φιλοσοφική σχολή του ΑΠΘ.
«Δει δε χρημάτων» σχολίαζαν οι περισσότεροι από τους αρχαιολόγους – εισηγητές οι οποίοι με την ολοκλήρωση (και χρονικά) των ευρωπαϊκών προγραμμάτων χρηματοδότησης, είτε παρουσίασαν συνολικά τα αποτελέσματα των πολυετών ανασκαφικών δραστηριοτήτων τους σε γνωστές ήδη ανασκαφές ανά τη Βόρειο Ελλάδα, είτε τα πρώτα συμπεράσματα από τις μελέτες των ανασκαφικών δεδομένων, τονίζοντας όλοι την ανάγκη συνέχισης των έργων συντήρησης και ανάδειξης των ήδη εντοπισθέντων αρχαιολογικών χώρων, αλλά και νέων ανασκαφών.
Εν αναμονή των αυριανών ανακοινώσεων για την ανασκαφή της Αμφίπολης (για πρώτη φορά στο επίσημο αρχαιολογικό συνέδριο, καθώς από το περσινό απουσίασαν ηχηρά), η πρώτη μέρα του 29ου συνεδρίου ξεκίνησε από την...ακραία δυτική πλευρά της βόρειας Ελλάδας – από τις παραλίμνιες νεκροπόλεις της Καστοριάς.
Νέα στοιχεία (διαφορετικών ιστορικών περιόδων από την πρώιμη εποχή του σιδήρου του 8ου π.Χ. αιώνα, την αρχαϊκή εποχή του 6ου π.Χ και την ελληνιστική περίοδο του 3ου π.Χ αιώνα) αποκάλυψε η αρχαιολογική σκαπάνη στην περιοχή της Καστοριάς.
Πήλινα και χάλκινα σκεύη , κοσμήματα , αργυρά , χάλκινα αλλά και όπλα έφερε στο φώς μια...τυχαία ανασκαφή (κατά τη διάνοιξη αποχετευτικού αγωγού στην παραλίμνια θέση Κρεπενή ) .
Ερευνήθηκαν περί τις δέκα ταφές σε τρεις νεκροπόλεις με πλούσια κτερισμένες ταφές διαφορετικών ιστορικών περιόδων. Η παλαιότερη, έκτασης 1,5-1,8 στρ., χρονολογείται στον 8ο-7ο αιώνα π.Χ. στην Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου, με πυκνές ταφές σε απλούς, συνήθως ορθογώνιους λάκκους, λίγους κιβωτιόσχημους.
Τριακόσια μέτρα από την πρώτη, είκοσι συνολικά τάφους με μοναδικά ευρήματα αποκάλυψε η δεύτερη νεκρόπολη της αρχαϊκής εποχής (6ος π.Χ.) και η τρίτη των πρώιμων ελληνιστικών χρόνων του δ΄ τέταρτου του 4ου αιώνα ή και των αρχών του 3ου αιώνα π.Χ.
Σύμφωνα με την ανασκαφέα τους, Γεωργία Στρατούλη, δρ. Αρχαιολογίας και προϊσταμένη του Τμήματος Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιολογικών Χώρων, Μνημείων και Μουσείων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Καστοριάς, τα πρόσφατα ευρήματα της Κρεπενής παραπέμπουν σε μία εύρωστη κοινωνία που επανασυνέστησαν μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου Γ΄ οι βετεράνοι που επέστρεψαν από τον πόλεμο της Ασίας στα πάτρια εδάφη..
- Στις ανακοινώσεις της ημέρας ξεχώρισε κι αυτή για την συντήρηση και ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Πέλλας, την αποκατάσταση του πολεοδομικού ιστού της και την ενοποίηση του αρχαιολογικού χώρου - εργασίες που επιτεύχθηκαν χάρη σε κονδύλια του Γ΄ΚΠΣ (2002-2009) και του ΕΣΠΑ (2010-2015).
Η ανασκαφική έρευνα που διενεργήθηκε στο πλαίσιο των εργασιών συντήρησης-ανάδειξης, έφερε στο φως νεκροταφεία της πρώιμης Εποχής του Χαλκού, της Εποχής του Σιδήρου, των αρχαϊκών και κλασικών χρόνων βεβαιώνοντας τη διαχρονική κατοίκηση της περιοχής στην οποία εγκαθιδρύθηκε η μακεδονική πρωτεύουσα. Επιπλέον, αποκάλυψε νέα οικοδομικά τετράγωνα της πόλης, συστήματα ύδρευσης και αποχέτευσης στους αρχαίους δρόμους, πηγάδια και κρήνες μέσα στα κτίρια και πλατείς δρόμους με στοές και πεζοδρόμια, διευρύνοντας έτσι τις γνώσεις μας για τη δομή της πόλης και τη ζωή των κατοίκων της.
«Η συντήρηση-ανάδειξη της Πέλλας πρέπει να συνεχισθεί, καθώς οι επεμβάσεις είναι απαραίτητο να επεκταθούν και σε άλλους τομείς του αρχαιολογικού χώρου, για τους οποίους υπάρχουν σχετικές μελέτες. Το έργο που υλοποιήθηκε ως σήμερα στην Πέλλα, έχει μια αναπτυξιακή δυναμική, που πρέπει να γίνει αντικείμενο συστηματικής διαχείρισης τα επόμενα χρόνια. Έτσι, ο χώρος της Πέλλας, με σημαντική ήδη θέση στη διεθνή επιστημονική κοινότητα, έχει πλέον όλες τις υποδομές και μπορεί να καταστεί πρότυπο επισκέψιμου αρχαιολογικού χώρου, που θα επηρεάζει σε μόνιμη βάση πολυδιάστατα την κοινωνία και την οικονομία της ευρύτερης περιοχής» τόνισαν μεταξύ άλλων οι εισηγητές δρ. Μαρία Λιλιμπάκη-Ακαμάτη, πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής έργου Πέλλας, επίτιμη έφορος αρχαιοτήτων και καθηγητής Ι. Ακαμάτης, δ/ντής ανασκαφής ΑΠΘ αγοράς Πέλλας, και επιβλέπων έργου Πέλλας
Εξάλλου, μία μοναδική για τη Μακεδονία και μια από τις λιγοστές πανελληνίως, εικονογραφική παράσταση του Πέλοπα, μυθικού ιδρυτή των Ολυμπιακών Aγώνων, βρέθηκε σε αττικό ερυθρόμορφο κρατήρα στον αρχαιολογικό χώρο της Πέλλας. Το αγγείο χρονολογείται στα 400-390 π.Χ., και σύμφωνα με τον εισηγητή Νικόλαο Ακαμάτη «πιστοποιεί το ενδιαφέρον των Μακεδόνων για τη μυθολογία της Πελοποννήσου».
Το αγγείο παρουσιάστηκε στο πλαίσιο εισήγησης στο συνέδριο με τίτλο «Ερυθρόμορφη κεραμική από το οικοδομικό τετράγωνο «ενημέρωσης» της Πέλλας στο πλαίσιο του έργου συντήρησης και ανάδειξης (2007-2015)».
Σύμφωνα με τον κ. Ακαμάτη, η μοναδικότητα του συγκεκριμένου κρατήρα έγκειται στο ότι έχει την παράσταση του Πέλοπα, που δεν έχει βρεθεί μέχρι σήμερα σε άλλο αγγείο της Μακεδονίας, ενώ πρόσθεσε ότι το ενδιαφέρον των Μακεδόνων για τη μυθολογία της Πελοποννήσου ήταν τέτοιο, και τόσο μεγάλο, που ήδη από το τέλος του 5ου π.Χ. αιώνα, ο βασιλιάς Αρχέλαος οργάνωσε, κατά τα πρότυπα των Ολυμπιακών Αγώνων της νότιας Ελλάδας, τα «Ολύμπια», αφιερωμένα πιθανόν στον Δία.
Το έργο 17 και πλέον των αρχαιολογικής ανασκαφής (ξεκίνησε στα 1999) στο Καστρί Γρεβενών σε υψόμετρο 1.200 μέτρων (ίσως στην υψηλότερη στην Ελλάδα αρχαιολογική ανασκαφή) στους πρόποδες της Πίνδου, παρουσίασαν επίσης στη σημερινή πρώτη μέρα του συνεδρίου οι ανασκαφείς του (εκφωνήθηκε από το μέλος της πανεπιστημιακής ανασκαφικής ομάδας δρ. Απόστολο Θάνο).
Η πανεπιστημιακή ανασκαφή στη θέση Καστρί, στο Πολυνέρι των Γρεβενών, χρηματοδοτήθηκε αρχικά, (1998-2009) από τη νομαρχία Γρεβενών και το υπουργείο Μακεδονίας – Θράκης, ακολούθησε διακοπή της την πενταετία 2009-2014 και τέλος η ένταξή της στα προγράμματα ΕΣΠΑ.
«Όλα αυτά τα δεδομένα ακριβώς, διαγράφουν τον επόμενο στόχο της ανασκαφής αυτής στις ανατολικές πλαγιές της Πίνδου, με τη βεβαιότητα ότι στο μέλλον μπορεί να διαμορφωθεί εκεί ένας πολύ ενδιαφέρων και ξεχωριστός αρχαιολογικός χώρος. Είναι βέβαιο ότι αν επικρατήσει η αντίληψη του ανεξέλεγκτου και γρήγορου τουριστικού κέρδους, θα κινδυνέψουν τα δύο βασικά συστατικά στοιχεία του τόπου: η φύση και τα μνημεία Τα τελευταία, ίσως είναι σήμερα καλώς προστατευμένα στη γη και ίσως αργότερα να τα κατανοήσουμε καλύτερα, κάτω από άλλες συνθήκες. Οπωσδήποτε παραμένει στόχος μας να τα αποκαλύψουμε και να τα αποδώσουμε στην επιστημονική έρευνα, αλλά και στην ιστορική γνώση και μνήμη της σύγχρονης κοινωνίας και να συμβάλλουμε τελικά στην παιδεία της. Με αυτά τα δεδομένα, η συνέχεια του αρχαιολογικού έργου στο Καστρί βρίσκεται στη βούληση του πανεπιστημίου, αλλά και της πολιτικής και αυτοδιοικητικής ηγεσίας του τόπου. Το βέβαιο είναι - και η βεβαιότητα αυτή στηρίζεται στην αρχαιολογική γνώση - ότι ο νέος αρχαιολογικός χώρος θα αποδειχθεί πολύ σημαντικός και γρήγορα θα είναι δυνατόν να υποδεχθεί με ασφάλεια τους επισκέπτες του» τονίστηκε χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση.
Τα κύρια ευρήματα και συμπεράσματα της 17ετούς ανασκαφικής και επιστημονικής έρευνας στο Καστρί συμπεριλαμβάνονται σε καλαίσθητο τόμο 185 σελίδων που κυκλοφόρησε πρόσφατα- επισφραγίζοντας το έργο της πολυετούς πανεπιστημιακής ανασκαφής.
Στον τόμο με τίτλο «Στέλλα Δρούγου : “Καστρί Γρεβενών” - Η ακρόπολη μιας αρχαίας πόλης στην Πίνδο – Η γέννηση της ανασκαφής» συμπεριλαμβάνονται κείμενα και φωτογραφίες απ’ όλες τις φάσεις της ανασκαφής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου